Đại Học Quốc Gia Hà Nội: Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Phát Triển Tình Cảm và Kỹ Năng Xã Hội cho Trẻ Mẫu Giáo tại Việt Trì theo Hướng Trải Nghiệm

Giáo dục tình cảm xã hội không chỉ là việc dạy trẻ biết cư xử lễ phép mà còn là xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển nhân cách và khả năng hòa nhập xã hội của trẻ. Giáo dục tình cảm xã hội mầm non giúp trẻ hình thành sự tự tin, khả năng đồng cảm, kỹ năng giải quyết vấn đề và xây dựng mối quan hệ tích cực với người khác. Đây là những yếu tố then chốt giúp trẻ thành công trong học tập và cuộc sống sau này. Hoạt động giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội là tiền đề quan trọng cho việc học và phát triển toàn diện của trẻ; góp phần hình thành và phát triển ở trẻ năng lực cá nhân, trang bị cho trẻ kỹ năng sống để giúp trẻ hoà nhập vào cộng đồng xã hội, là yếu tố cần thiết giúp trẻ học tập tốt ở trường phổ thông.

Mục tiêu của giáo dục trải nghiệm cho trẻ mầm non là tạo ra môi trường học tập tích cực, nơi trẻ được tự do khám phá, thử nghiệm và học hỏi thông qua các hoạt động thực tế. Giáo dục trải nghiệm không chỉ giúp trẻ phát triển kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng, thái độ và giá trị sống. Việc này tạo ra những kỷ niệm và trải nghiệm đáng nhớ, góp phần hình thành nhân cách và định hướng phát triển cho trẻ trong tương lai. Để thực hiện được mục tiêu ấy của GDMN, chúng ta cần tập trung đổi mới nội dung, nâng cao hoạt động quản lý hoạt động giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ mẫu giáo.

Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu hụt về phương pháp giáo dục phù hợp và sáng tạo. Nhiều giáo viên vẫn còn lúng túng trong việc lựa chọn và áp dụng các phương pháp giảng dạy hiệu quả, dẫn đến việc trẻ không được khuyến khích phát huy tối đa tiềm năng của mình. Cần có những phương pháp tiếp cận mới, lấy trẻ làm trung tâm và khuyến khích sự tham gia tích cực của trẻ trong quá trình học tập.

Môi trường giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội của trẻ. Tuy nhiên, không phải trường mầm non nào cũng có đủ điều kiện để tạo ra một môi trường học tập an toàn, thân thiện và khuyến khích sự tương tác giữa trẻ với nhau. Việc thiếu hụt các nguồn lực, cơ sở vật chất và trang thiết bị cũng là một trở ngại lớn. Trong công tác quản lý hoạt động giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội theo hướng trải nghiệm, một số trường đã có nhiều cố gắng nhằm từng bước đưa chất lượng giáo dục mầm non đáp ứng được những yêu cầu của giai đoạn mới. Một số cán bộ quản lý nhà trường đã có tư tưởng tiến bộ.

Trong công tác quản lý hoạt động giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội theo hướng trải nghiệm, một số trường đã có nhiều cố gắng nhằm từng bước đưa chất lượng giáo dục mầm non đáp ứng được những yêu cầu của giai đoạn mới. Một số cán bộ quản lý nhà trường đã có tư tưởng tiến bộ. Tuy nhiên, việc quản lý hoạt động giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội ở các trường mầm non trên địa bàn thành phố còn có những hạn chế như: Chưa khoa học, thiếu tính đồng bộ, chưa đáp ứng được sự phát triển chung và thậm chí còn mang tính hình thức. Do đó, rất cần việc nghiên cứu thực tiễn để tháo gỡ nhũng khó khăn và tồn tại cần khắc phục.

Mục tiêu cần cụ thể, đo lường được và phù hợp với từng độ tuổi của trẻ. Ví dụ, mục tiêu cho trẻ 3-4 tuổi có thể là nhận biết và gọi tên các cảm xúc cơ bản (vui, buồn, giận), trong khi mục tiêu cho trẻ 5-6 tuổi có thể là giải quyết xung đột một cách hòa bình. Giáo dục phát triền tình cảm và kỹ năng xã hội là tiền đề quan trọng cho việc học và phát triển toàn diện của trẻ; góp phần hình thành và phát triển ở trẻ năng lực cá nhân, trang bị cho trẻ kỳ năng sống để giúp trẻ hoà nhập vào cộng đồng xã hội, là yếu tố cần thiết giúp trẻ học tập tốt ở trường phố thông.

Nội dung cần đa dạng, bao gồm các hoạt động như trò chơi, kể chuyện, đóng vai, thảo luận nhóm, thực hành các kỹ năng giao tiếp và ứng xử. Nội dung cũng cần lồng ghép các giá trị đạo đức, văn hóa và truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Có thể nói, hoạt động giáo dục phát triền tình cảm và kỹ năng xã hội là tiền đề quan trọng cho việc học và phát triển toàn diện của trẻ; góp phần hình thành và phát triển ở trẻ năng lực cá nhân, trang bị cho trẻ kỳ năng sống để giúp trẻ hoà nhập vào cộng đồng xã hội, là yếu tố cần thiết giúp trẻ học tập tốt ở trường phố thông.

Phương pháp cần linh hoạt, sáng tạo và phù hợp với từng đối tượng trẻ. Cần khuyến khích sự tham gia tích cực của trẻ trong các hoạt động học tập, tạo cơ hội cho trẻ được thể hiện bản thân và phát triển các kỹ năng cần thiết. Giáo dục phát triền tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ trong trường mầm non cần được tiến hành trong một tong thể bao gồm cả giáo dục phát triển thể chất, phát triển ngôn ngừ, phát triển nhận thức, thẩm mỳ.

Các trò chơi đóng vai, trò chơi xây dựng, trò chơi vận động… giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp, hợp tác, chia sẻ và giải quyết vấn đề. Quan trọng nhất, các hoạt động này phải tạo ra không gian vui vẻ, thoải mái để trẻ tự do khám phá và thể hiện bản thân. Theo Dorothy G.Singer (2007): Các yếu tố môi trường có những tác động nhất định lên trẻ. Việc trẻ tương tác với người lớn thông qua các trò chơi, cũng như việc chơi với các bạn cùng trang lứa là rất quan trọng trong việc phát triển các KNXH cho trẻ, bố mẹ cũng cần dành nhiều thời gian tiếp xúc, trò chuyện với trẻ càng nhiều càng tốt.

Tham quan bảo tàng, công viên, vườn thú… giúp trẻ mở rộng kiến thức về thế giới xung quanh, đồng thời rèn luyện kỹ năng quan sát, khám phá và tương tác với mọi người. Các hoạt động này cũng giúp trẻ hình thành ý thức về trách nhiệm với cộng đồng. Trong Hiến chương Ottawa của WHO (1986) có nêu các “kỳ năng cá nhân” nhàm “hồ trợ sự phát triển cá nhân và xã hội thông qua cung cấp thông tin, giáo dục sức khỏe và nâng cao kỳ năng sống”.

Giáo viên đóng vai trò là người bạn đồng hành, luôn lắng nghe, thấu hiểu và hỗ trợ trẻ trong quá trình học tập và phát triển. Mối quan hệ tốt đẹp giữa giáo viên và trẻ sẽ tạo ra một môi trường học tập an toàn, tin tưởng và khuyến khích sự sáng tạo. Theo UNICEF, giáo dục dựa trên kỹ năng sống cơ bản là sự thay đồi trong hành vi hay một sự phát triển hành vi nhằm tạo sự cân bằng giữa kiến thức, thái độ, hành vi....

Quan sát cách trẻ tương tác với bạn bè, cách trẻ giải quyết xung đột, cách trẻ thể hiện cảm xúc… giúp giáo viên có cái nhìn tổng quan về sự phát triển tình cảm xã hội của trẻ. Cần lưu ý rằng, quan sát cần được thực hiện một cách tự nhiên và không gây áp lực cho trẻ.

Các công cụ đánh giá như bảng kiểm, phiếu khảo sát… giúp thu thập thông tin một cách có hệ thống và so sánh sự phát triển của trẻ theo thời gian. Tuy nhiên, cần lựa chọn các công cụ đánh giá phù hợp với độ tuổi và đặc điểm của trẻ.

Phụ huynh là những người gần gũi nhất với trẻ, do đó, ý kiến của phụ huynh là vô cùng quan trọng. Thu thập thông tin từ phụ huynh thông qua các cuộc họp, phỏng vấn, phiếu khảo sát… giúp giáo viên có cái nhìn toàn diện hơn về sự phát triển của trẻ và điều chỉnh chương trình giáo dục một cách phù hợp. Để thực hiện được mục tiêu ấy của GDMN, chúng ta cần tập trung đổi mới nội dung, nâng cao hoạt động quản lý hoạt động giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ mẫu giáo.

Các ứng dụng, trò chơi tương tác trên thiết bị di động có thể giúp trẻ học hỏi và thực hành các kỹ năng giao tiếp, hợp tác, giải quyết vấn đề một cách thú vị và hiệu quả. Tuy nhiên, cần sử dụng công nghệ một cách hợp lý và không lạm dụng, tránh ảnh hưởng đến sự phát triển tự nhiên của trẻ.

Mỗi trẻ em có những đặc điểm riêng, do đó, cần xây dựng các chương trình giáo dục phù hợp với từng cá nhân. Điều này đòi hỏi giáo viên phải có sự quan tâm sâu sắc đến từng trẻ, hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu và nhu cầu của trẻ để có thể hỗ trợ trẻ phát triển một cách tốt nhất.

Gia đình và nhà trường cần phối hợp chặt chẽ để tạo ra một môi trường giáo dục thống nhất, giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt. Cần tăng cường các hoạt động giao lưu, chia sẻ thông tin giữa gia đình và nhà trường để phụ huynh hiểu rõ hơn về chương trình giáo dục và có thể hỗ trợ con em mình một cách hiệu quả. Xuất phát từ những yêu trên, tác giả lựa chọn đề tài: “Quản lý hoạt động giảo dục phát triển tình cám và kỹ năng xã hội cho trẻ mẫu giáo tại các trường mầm non trên địa bàn thành pho Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo hướng trải nghiệm” làm đề tài luận văn thạc sĩ ngành Quản lý giáo dục.