Tổng quan nghiên cứu

Giáo dục mầm non đóng vai trò nền tảng trong việc phát triển toàn diện thể chất và tinh thần cho trẻ, góp phần xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước. Theo báo cáo đánh giá phát triển trẻ thơ tại Việt Nam năm 2013, khoảng 50% trẻ em có nguy cơ thiếu hụt ít nhất một trong năm kỹ năng cần thiết để bắt đầu đi học. Trong bối cảnh đó, giáo dục kỹ năng múa cho trẻ mầm non không chỉ giúp phát triển thể chất mà còn nâng cao năng lực thẩm mỹ, trí tuệ và phẩm chất đạo đức. Tuy nhiên, công tác quản lý giáo dục kỹ năng múa tại các trường mầm non công lập còn nhiều hạn chế, đặc biệt tại huyện Ba Vì, Hà Nội – một địa bàn có quy mô lớn với 43 trường mầm non công lập và gần 18.500 học sinh năm học 2018-2019.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng quản lý giáo dục kỹ năng múa cho học sinh tại các trường mầm non công lập huyện Ba Vì, từ đó đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý. Nghiên cứu tập trung vào các nội dung: kỹ năng múa của học sinh, trình độ giáo viên, phương pháp dạy, môi trường dạy học, nhu cầu tham gia của học sinh, đào tạo bồi dưỡng và đánh giá giáo viên. Thời gian khảo sát từ năm 2016 đến 2018, khảo sát thực địa từ tháng 2 đến tháng 4 năm 2019 tại 10 trường mầm non tiêu biểu trên địa bàn huyện.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện lý luận và thực tiễn quản lý giáo dục kỹ năng múa, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho trẻ mầm non, đồng thời hỗ trợ các nhà quản lý và giáo viên trong việc tổ chức, triển khai hoạt động giáo dục kỹ năng múa một cách hiệu quả và bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và giáo dục kỹ năng múa, trong đó:

  • Lý thuyết quản lý giáo dục: Quản lý giáo dục là quá trình tác động có kế hoạch của chủ thể quản lý thông qua các chức năng kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra nhằm đạt mục tiêu giáo dục. Quản lý giáo dục kỹ năng múa được xem là một hệ thống các tác động sư phạm hợp lý nhằm thực hiện nội dung giáo dục kỹ năng múa cho trẻ mầm non.

  • Lý thuyết giáo dục kỹ năng múa: Kỹ năng múa là năng lực vận dụng tri thức về phương thức múa để thực hiện hoạt động múa hiệu quả. Giáo dục kỹ năng múa là quá trình tác động, hướng dẫn trẻ phát triển các kỹ năng múa phù hợp với độ tuổi, bao gồm kỹ năng mô phỏng, khống chế, mềm dẻo, mở, nhảy và quay xoay.

Các khái niệm chính bao gồm: kỹ năng múa, quản lý giáo dục, giáo dục kỹ năng múa, chức năng quản lý giáo dục (kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra), và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo dục kỹ năng múa.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định lượng và định tính:

  • Nguồn dữ liệu: Thu thập dữ liệu từ 10 trường mầm non công lập huyện Ba Vì, với đối tượng khảo sát gồm 20 cán bộ quản lý giáo dục, 70 giáo viên và 100 phụ huynh học sinh.

  • Phương pháp thu thập dữ liệu: Sử dụng phiếu hỏi khảo sát, phỏng vấn sâu, quan sát sư phạm và nghiên cứu sản phẩm giáo dục (giáo án, kế hoạch).

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm SPSS để xử lý số liệu thống kê, phân tích tần suất, tỷ lệ phần trăm, và so sánh mức độ nhận thức, thực trạng quản lý. Kết hợp phân tích nội dung phỏng vấn và quan sát để làm rõ nguyên nhân và đề xuất giải pháp.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu từ tháng 2 đến tháng 4 năm 2019, phân tích và tổng hợp kết quả trong năm 2019.

Phương pháp chọn mẫu theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo đại diện cho các trường mầm non công lập trên địa bàn huyện Ba Vì, tập trung vào các trường có quy mô và điều kiện đa dạng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nhận thức về vai trò giáo dục kỹ năng múa: 100% cán bộ quản lý giáo dục và trên 80% giáo viên, phụ huynh đánh giá giáo dục kỹ năng múa là rất cần thiết trong việc hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Tuy nhiên, khoảng 17% phụ huynh chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của kỹ năng múa trong phát triển hành vi ứng xử có văn hóa.

  2. Thực trạng nội dung giáo dục kỹ năng múa: Kỹ năng mô phỏng và khống chế được giáo viên thực hiện thường xuyên với tỷ lệ trên 85%. Ngược lại, kỹ năng mở, nhảy và quay xoay còn ít được quan tâm, với khoảng 10-15% giáo viên và cán bộ quản lý cho biết chưa thực hiện đầy đủ.

  3. Phương pháp và hình thức giáo dục: 85% giáo viên sử dụng phương pháp thực hành trong giảng dạy kỹ năng múa, trong khi chỉ khoảng 35% sử dụng phương pháp thuyết trình. Hình thức giáo dục kỹ năng múa qua chế độ sinh hoạt trong ngày được áp dụng phổ biến (75-78%), nhưng qua hoạt động có chủ đích còn hạn chế, với hơn 60% giáo viên chưa thực hiện thường xuyên.

  4. Quản lý xây dựng và thực hiện kế hoạch: 85% cán bộ quản lý và gần 80% giáo viên cho biết có kế hoạch bồi dưỡng giáo viên về kỹ năng múa. Tuy nhiên, 75% giáo viên thừa nhận chưa thực hiện lồng ghép nội dung kỹ năng múa vào các hoạt động giáo dục khác. Việc kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục kỹ năng múa được thực hiện thường xuyên ở mức 70% theo đánh giá của giáo viên.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy nhận thức đúng đắn của cán bộ quản lý và giáo viên về vai trò của giáo dục kỹ năng múa là điều kiện thuận lợi để triển khai các hoạt động giáo dục. Tuy nhiên, sự chưa đồng đều trong nhận thức của phụ huynh và một số giáo viên ảnh hưởng đến hiệu quả giáo dục kỹ năng múa. Việc tập trung chủ yếu vào kỹ năng mô phỏng và khống chế phản ánh xu hướng ưu tiên các kỹ năng cơ bản, trong khi các kỹ năng nâng cao như quay xoay chưa được chú trọng đúng mức.

Phương pháp thực hành được sử dụng phổ biến phù hợp với đặc điểm phát triển của trẻ mầm non, tuy nhiên việc áp dụng các phương pháp đa dạng như thuyết trình, nghiên cứu tình huống còn hạn chế do giáo viên thiếu kinh nghiệm và thời gian. Hình thức giáo dục kỹ năng múa qua hoạt động có chủ đích chưa được khai thác hiệu quả, làm giảm tính sáng tạo và hấp dẫn của hoạt động.

Quản lý xây dựng kế hoạch còn mang tính hình thức, chưa chuyên sâu, đặc biệt là việc lồng ghép nội dung kỹ năng múa vào các hoạt động giáo dục khác chưa được thực hiện rộng rãi. Điều này dẫn đến khó khăn trong việc triển khai đồng bộ và đánh giá kết quả giáo dục kỹ năng múa. Kết quả nghiên cứu tương đồng với các nghiên cứu trước đây về quản lý giáo dục mầm non, nhấn mạnh vai trò của sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục và sự quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ nhận thức của các nhóm đối tượng về vai trò kỹ năng múa, bảng phân tích mức độ thực hiện các kỹ năng múa và phương pháp giáo dục, cũng như biểu đồ tròn minh họa tỷ lệ giáo viên thực hiện các hình thức giáo dục kỹ năng múa.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực giáo viên

    • Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về kỹ năng múa và phương pháp giảng dạy đa dạng.
    • Mục tiêu: 100% giáo viên mầm non được bồi dưỡng trong vòng 12 tháng.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Ba Vì phối hợp với các trung tâm đào tạo chuyên ngành.

  2. Xây dựng và triển khai kế hoạch giáo dục kỹ năng múa đồng bộ

    • Lập kế hoạch chi tiết, lồng ghép kỹ năng múa vào các hoạt động giáo dục khác theo từng học kỳ.
    • Mục tiêu: 90% trường mầm non có kế hoạch thực hiện rõ ràng trong năm học tiếp theo.
    • Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu các trường mầm non.

  3. Đa dạng hóa phương pháp và hình thức giáo dục kỹ năng múa

    • Khuyến khích giáo viên áp dụng phương pháp thuyết trình, nghiên cứu tình huống, hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
    • Mục tiêu: Tăng tỷ lệ sử dụng phương pháp đa dạng lên 60% trong 6 tháng.
    • Chủ thể thực hiện: Giáo viên, cán bộ chuyên môn.

  4. Tăng cường phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội

    • Tổ chức các buổi giao lưu, hội thảo với phụ huynh để nâng cao nhận thức về vai trò kỹ năng múa.
    • Mục tiêu: 80% phụ huynh tham gia các hoạt động phối hợp trong năm học.
    • Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu, tổ chức phụ huynh học sinh.

  5. Đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ giáo dục kỹ năng múa

    • Cải thiện phòng học, mua sắm dụng cụ múa, âm thanh phù hợp.
    • Mục tiêu: 70% trường mầm non được trang bị đầy đủ trong 2 năm tới.
    • Chủ thể thực hiện: UBND huyện, Phòng Giáo dục và Đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục mầm non

    • Lợi ích: Nắm bắt thực trạng và các biện pháp quản lý giáo dục kỹ năng múa hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng quản lý tại đơn vị.
    • Use case: Xây dựng kế hoạch, tổ chức bồi dưỡng giáo viên, kiểm tra đánh giá hoạt động giáo dục kỹ năng múa.

  2. Giáo viên mầm non

    • Lợi ích: Hiểu rõ các kỹ năng múa cần thiết, phương pháp giảng dạy phù hợp với trẻ, nâng cao năng lực chuyên môn.
    • Use case: Áp dụng các phương pháp giáo dục kỹ năng múa đa dạng, thiết kế hoạt động học tập sáng tạo.

  3. Phụ huynh học sinh

    • Lợi ích: Nâng cao nhận thức về vai trò của kỹ năng múa trong phát triển toàn diện của trẻ, phối hợp hiệu quả với nhà trường.
    • Use case: Tham gia các hoạt động giáo dục kỹ năng múa, hỗ trợ con em phát triển kỹ năng tại nhà.

  4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục, giáo dục mầm non

    • Lợi ích: Tham khảo cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn về quản lý giáo dục kỹ năng múa.
    • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn, luận án liên quan đến giáo dục mầm non và quản lý giáo dục.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao giáo dục kỹ năng múa lại quan trọng đối với trẻ mầm non?
    Giáo dục kỹ năng múa giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, thẩm mỹ và nhân cách. Qua múa, trẻ học cách phối hợp vận động, tăng cường sức khỏe và phát triển năng lực giao tiếp, ứng xử xã hội.

  2. Những kỹ năng múa nào cần được giáo dục cho trẻ mầm non?
    Bao gồm kỹ năng mô phỏng (bắt chước), khống chế cơ bắp, mềm dẻo, mở rộng biên độ khớp, kỹ năng nhảy và quay xoay. Các kỹ năng này giúp trẻ vận động linh hoạt và biểu đạt cảm xúc qua múa.

  3. Phương pháp giáo dục kỹ năng múa hiệu quả cho trẻ là gì?
    Phương pháp thực hành là chủ đạo, kết hợp với phương pháp trực quan (làm mẫu, làm cùng), phương pháp dùng lời (giải thích, khích lệ) và phương pháp trải nghiệm, đóng vai để trẻ tích cực tham gia.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục kỹ năng múa tại các trường mầm non?
    Cần xây dựng kế hoạch chi tiết, bồi dưỡng giáo viên, đa dạng hóa phương pháp giảng dạy, tăng cường phối hợp với gia đình và xã hội, đồng thời đầu tư cơ sở vật chất phù hợp.

  5. Phụ huynh có thể hỗ trợ con phát triển kỹ năng múa như thế nào?
    Phụ huynh nên tạo môi trường vui chơi, khuyến khích con tham gia các hoạt động múa, phối hợp với nhà trường trong việc theo dõi và hỗ trợ quá trình học tập kỹ năng múa của trẻ.

Kết luận

  • Giáo dục kỹ năng múa là yếu tố quan trọng giúp trẻ mầm non phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, thẩm mỹ và nhân cách.
  • Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh về vai trò kỹ năng múa còn chưa đồng đều, ảnh hưởng đến hiệu quả giáo dục.
  • Thực trạng quản lý giáo dục kỹ năng múa tại các trường mầm non công lập huyện Ba Vì còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong xây dựng kế hoạch, lồng ghép nội dung và đa dạng hóa phương pháp giảng dạy.
  • Đề xuất các biện pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực giáo viên, xây dựng kế hoạch đồng bộ, tăng cường phối hợp giữa nhà trường và gia đình, cùng đầu tư cơ sở vật chất.
  • Nghiên cứu mở ra hướng đi mới cho công tác quản lý giáo dục kỹ năng múa, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non tại địa phương và có thể áp dụng rộng rãi trong toàn quốc.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý giáo dục và giáo viên cần triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp. Để biết thêm chi tiết và tài liệu hỗ trợ, quý độc giả có thể liên hệ với Phòng Giáo dục huyện Ba Vì hoặc các trường mầm non công lập trên địa bàn.