I. Tổng Quan Quản Lý Dạy Học Tiếng Việt Duy Tiên Hà Nam
Nghiên cứu về quản lý dạy học đã nhận được sự quan tâm rộng rãi, được trình bày trong nhiều chuyên khảo. Đặng Quốc Bảo (1997) đã đưa ra các khái niệm liên quan đến quản lý, quản lý nhà trường và quản lý dạy học. Phạm Khắc Chương cũng làm rõ vai trò của hiệu trưởng trong quản lý dạy học. Trong bối cảnh giáo dục chuyển đổi, hoạt động dạy học lấy người học làm trung tâm, hướng tới phát triển năng lực của học sinh. Dạy học tiếng Việt theo hướng này cũng thu hút sự quan tâm, thể hiện qua nhiều bài viết. Các tác giả như Trần Thế Sơn và Đỗ Việt Hùng đã làm rõ năng lực tiếng Việt là gì và cách tiếp cận năng lực trong dạy tiếng Việt bao gồm những nội dung gì. Cần tập trung vào phát triển năng lực tiếp nhận lời nói, bao gồm năng lực nghe - hiểu và năng lực đọc - hiểu.
1.1. Cơ Sở Lý Luận Về Phát Triển Năng Lực Văn Học
Chương trình giáo dục phổ thông mới nhấn mạnh vào phát triển năng lực văn học, một biểu hiện của năng lực thẩm mỹ. Điều này đòi hỏi giáo viên phải thay đổi phương pháp dạy học, tiếp cận cái mới về nội dung và cách thức tổ chức. Thực tiễn này đặt ra yêu cầu đổi mới công tác quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Đồng thời, cần chú trọng đến việc hình thành các kỹ năng mềm, kỹ năng sống cần thiết cho trẻ từ cấp Tiểu học.
1.2. Quản Lý Dạy Học Tiếng Việt Hiệu Quả Tại Duy Tiên
Tại các trường tiểu học thị xã Duy Tiên, Hà Nam, cán bộ quản lý đã chú trọng thực hiện nhiều biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực học sinh. Hằng năm, kế hoạch dạy học môn Tiếng Việt được lập theo hướng phát triển năng lực, và giáo viên được bồi dưỡng. Tuy nhiên, đây là một môn học khó, phương pháp dạy học mới nên việc triển khai thực tiễn còn nhiều khó khăn. Hầu hết cán bộ quản lý các trường mới dừng lại ở xây dựng chủ trương, chưa triển khai các biện pháp quản lý cụ thể.
II. Thách Thức Trong Quản Lý Dạy Học Tiếng Việt Hiện Nay
Thực tiễn dạy học tiếng Việt hiện nay đối mặt với nhiều thách thức. Chương trình giáo dục phổ thông mới 2018 đặt ra nhiều yêu cầu mới cho cán bộ quản lý và giáo viên, đòi hỏi sự thay đổi trong nội dung, phương pháp dạy học và cách thức tổ chức. Điều này không tránh khỏi những lúng túng, bất cập cần được nghiên cứu để triển khai chương trình hiệu quả. Mặc dù cán bộ quản lý đã xây dựng kế hoạch và tổ chức bồi dưỡng, nhưng việc triển khai thực tế vẫn còn nhiều khó khăn. Hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên về năng lực dạy học môn tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực còn hạn chế, dẫn đến việc học sinh chưa thực sự đạt được các năng lực theo mục tiêu giáo dục đề ra. Cần có những nghiên cứu sâu sắc để giải quyết các vấn đề này.
2.1. Thực Trạng Dạy Học Tiếng Việt và Năng Lực Văn Học
Năng lực văn học bao gồm hai phương diện: tiếp nhận và tạo lập văn bản văn học theo đặc trưng của từng thể loại. Tuy nhiên, với học sinh phổ thông, chương trình nghiêng về yêu cầu học sinh tiếp nhận văn học hơn là tạo lập văn bản văn học (còn gọi là sáng tác văn học). Năng lực văn học, một biểu hiện của năng lực thẩm mĩ, là khả năng tiếp nhận và tạo lập văn bản văn học. Khả năng tiếp nhận văn bản văn học được thể hiện qua việc vận dụng kiến thức văn học và kinh nghiệm cá nhân vào việc đọc, giải mã, kiến tạo nghĩa và đánh giá văn bản văn học.
2.2. Nâng Cao Chất Lượng Dạy Học Tiếng Việt Cấp Tiểu Học
Tiếng Việt là một trong những môn học quan trọng ở cấp Tiểu học. Bên cạnh việc học toán để phát triển tư duy lôgic cho học sinh, việc học tiếng Việt sẽ giúp học sinh hình và phát triển tư duy ngôn ngữ. Thông qua môn Tiếng Việt, học sinh sẽ được học cách giao tiếp, truyền đạt tư tưởng, cảm xúc của mình một cách chính xác và biểu cảm. Thực tiễn đó đòi hỏi cán bộ quản lí các trường tiểu học phải đổi mới công tác quản lí hoạt động dạy học môn Tiếng Việt theo tiếp cận năng lực nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đại trà cũng như chất lượng mũi nhọn.
III. Phương Pháp Dạy Học Tiếng Việt Phát Triển Năng Lực
Để nâng cao hiệu quả dạy học tiếng Việt, cần áp dụng các phương pháp phù hợp. Hoạt động dạy học không chỉ bao gồm dạy kiến thức mà còn phải kích thích khả năng tư duy và sáng tạo của học sinh. Phương pháp dạy học, nội dung và phương tiện là những yếu tố then chốt. Giáo viên cần là người hướng dẫn, điều khiển và dẫn dắt học sinh tiếp cận tri thức, từ đó tăng cường tính sáng tạo và sự hiểu biết về thế giới quan. Quản lý hoạt động dạy học là nhiệm vụ cần thiết của Ban Giám hiệu để đảm bảo hiệu quả. Hoạt động dạy học môn Tiếng Việt là hoạt động nhằm hình thành và phát triển các kỹ năng sử dụng tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp.
3.1. Ứng Dụng Mô Hình Dạy Học Tích Cực và Hiệu Quả
Mô hình dạy học tích cực đặt học sinh vào vị trí trung tâm, khuyến khích sự chủ động, sáng tạo và hợp tác. Giáo viên đóng vai trò là người hướng dẫn, tạo điều kiện cho học sinh tự khám phá, tìm tòi và chiếm lĩnh kiến thức. Các phương pháp như dạy học dự án, dạy học trải nghiệm và dạy học phân hóa có thể được áp dụng để tăng cường tính tương tác và hứng thú học tập.
3.2. Sử Dụng Tài Liệu Tham Khảo Tiếng Việt Phong Phú
Việc sử dụng tài liệu tham khảo tiếng Việt phong phú, đa dạng sẽ giúp học sinh mở rộng kiến thức và nâng cao khả năng đọc hiểu. Giáo viên cần lựa chọn các văn bản văn học, tác phẩm văn học phù hợp với lứa tuổi và trình độ của học sinh. Đồng thời, cần hướng dẫn học sinh cách đọc hiểu văn bản, phân tích và cảm thụ văn học một cách hiệu quả.
3.3 Đổi Mới Phương Pháp Kiểm Tra Đánh Giá Tiếng Việt
Kiểm tra đánh giá trong môn Tiếng Việt cần hướng đến phát triển năng lực văn học. Việc đánh giá không chỉ dừng lại ở việc kiểm tra kiến thức mà còn phải đánh giá được khả năng vận dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề thực tiễn, khả năng sáng tạo và cảm thụ văn học của học sinh. Nên sử dụng các hình thức đánh giá đa dạng như bài tập thực hành, dự án, thuyết trình, đóng vai... để đánh giá toàn diện năng lực của học sinh.
IV. Nghiên Cứu Thực Tiễn Dạy Tiếng Việt Phát Triển Văn Học
Luận văn này nghiên cứu thực trạng quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học cho học sinh tại các trường tiểu học thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Mục tiêu là đề xuất các biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Đối tượng nghiên cứu là quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học. Nghiên cứu sử dụng các phương pháp lý thuyết và thực tiễn để khảo sát, đánh giá và đề xuất các giải pháp phù hợp.
4.1. Khảo Sát Thực Tế Tại Trường Tiểu Học Duy Tiên
Nghiên cứu tập trung vào việc khảo sát thực tế tại các trường tiểu học công lập trên địa bàn thị xã Duy Tiên, Hà Nam. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong năm học 2019-2020; 2020-2021; 2021-2022. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn bao gồm điều tra bằng bảng hỏi, phỏng vấn và thống kê toán học. Bảng hỏi được thiết kế dành cho cán bộ quản lý và giáo viên của các trường tiểu học.
4.2. Phân Tích Kết Quả Nghiên Cứu Sư Phạm Ứng Dụng
Phương pháp phỏng vấn được sử dụng để làm rõ thêm những thông tin đã thu thập mà phương pháp điều tra chưa làm rõ. Đồng thời, tìm hiểu thêm những biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học. Phương pháp thống kê toán học được sử dụng để xử lý số liệu thu thập được trong quá trình điều tra dưới dạng số lượng, tính %, điểm trung bình.
V. Đề Xuất Biện Pháp Quản Lý Dạy Tiếng Việt Hiệu Quả Nhất
Dựa trên kết quả nghiên cứu, luận văn đề xuất một số biện pháp quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học cho học sinh tại các trường tiểu học thị xã Duy Tiên, Hà Nam. Các biện pháp này tập trung vào việc xây dựng cơ sở lý luận, khảo sát thực trạng và đề xuất các giải pháp cụ thể. Giới hạn phạm vi nghiên cứu trong phạm vi nhà trường, không gian và thời gian nhất định. Phương pháp nghiên cứu bao gồm nghiên cứu lý thuyết và nghiên cứu thực tiễn.
5.1. Bồi Dưỡng Giáo Viên Tiếng Việt Chuyên Nghiệp
Bồi dưỡng giáo viên là một trong những biện pháp quan trọng để nâng cao chất lượng dạy học tiếng Việt. Cần tổ chức các khóa tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên về phương pháp dạy học tích cực, cách sử dụng tài liệu tham khảo hiệu quả và cách đánh giá năng lực học sinh một cách khách quan và chính xác.
5.2. Xây Dựng Môi Trường Học Tập Văn Học Sáng Tạo
Cần tạo ra một môi trường học tập văn học sáng tạo, thân thiện và khuyến khích sự tham gia tích cực của học sinh. Có thể tổ chức các hoạt động ngoại khóa như câu lạc bộ văn học, thi văn hay, sân khấu hóa văn học để tăng cường hứng thú và đam mê với môn Tiếng Việt.
VI. Tương Lai Quản Lý Dạy Học Tiếng Việt Tại Duy Tiên
Việc quản lý dạy học tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học là một quá trình liên tục và cần có sự đầu tư, quan tâm từ nhiều phía. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các phương pháp dạy học tiên tiến, đồng thời tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội để tạo ra một môi trường giáo dục toàn diện. Với sự nỗ lực của tất cả các bên, tin rằng dạy học tiếng Việt tại Duy Tiên, Hà Nam sẽ ngày càng phát triển và đạt được những thành tựu to lớn.
6.1. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Để Dạy Văn
Sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy văn học sẽ mang đến những trải nghiệm mới mẻ và hấp dẫn cho học sinh. Giáo viên có thể sử dụng các phần mềm, ứng dụng, video, hình ảnh... để minh họa cho bài giảng, giúp học sinh dễ dàng hình dung và tiếp thu kiến thức.
6.2. Tăng Cường Hợp Tác và Chia Sẻ Kinh Nghiệm Dạy Học
Việc tăng cường hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm giữa các giáo viên, trường học sẽ giúp nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ. Có thể tổ chức các buổi hội thảo, tập huấn, sinh hoạt chuyên môn để giáo viên có cơ hội trao đổi, học hỏi và chia sẻ những kinh nghiệm hay, sáng tạo trong giảng dạy.
