QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TIẾNG VIỆT THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VĂN HỌC CHO HỌC SINH TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ XÃ DUY TIÊN, TỈNH HÀ NAM

• Tác giả: Trần Thị Thanh Thủy
• Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Thị Tuyết Oanh
• Trường học: Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Quản Lý Giáo Dục
• Đề tài: Quản Lý Dạy Học Môn Tiếng Việt Theo Hướng Phát Triển Năng Lực Văn Học Cho Học Sinh Tại Các Trường Tiểu Học Thị Xã Duy Tiên, Tỉnh Hà Nam
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TIẾNG VIỆT THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VĂN HỌC CHO HỌC SINH TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
• 1.2. Một số khái niệm cơ bản
• 1.2.1. Dạy học, dạy học môn Tiếng Việt
• 1.2.2. Năng lực văn học
• 1.2.3. Phát triển năng lực văn học
• 1.2.4. Quản lý dạy học môn Tiếng Việt cho học sinh
• 1.3. Dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học cho học sinh tại các trường tiểu học
• 1.3.1. Mục tiêu trong dạy học môn Tiếng Việt cho học sinh tiểu học
• 1.3.1.1. Năng lực ngôn ngữ
• 1.3.1.2. Năng lực văn học
• 1.3.2. Nội dung dạy học môn tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học cho học sinh tại các trường tiểu học
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TIẾNG VIỆT THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VĂN HỌC CHO HỌC SINH TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ XÃ DUY TIÊN, TỈNH HÀ NAM
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN TIẾNG VIỆT THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VĂN HỌC CHO HỌC SINH TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ XÃ DUY TIÊN, TỈNH HÀ NAM

I. Tổng Quan Quản Lý Dạy Học Tiếng Việt Duy Tiên Hà Nam

Nghiên cứu về quản lý dạy học đã nhận được sự quan tâm rộng rãi, được trình bày trong nhiều chuyên khảo. Đặng Quốc Bảo (1997) đã đưa ra các khái niệm liên quan đến quản lý, quản lý nhà trường và quản lý dạy học. Phạm Khắc Chương cũng làm rõ vai trò của hiệu trưởng trong quản lý dạy học. Trong bối cảnh giáo dục chuyển đổi, hoạt động dạy học lấy người học làm trung tâm, hướng tới phát triển năng lực của học sinh. Dạy học tiếng Việt theo hướng này cũng thu hút sự quan tâm, thể hiện qua nhiều bài viết. Các tác giả như Trần Thế Sơn và Đỗ Việt Hùng đã làm rõ năng lực tiếng Việt là gì và cách tiếp cận năng lực trong dạy tiếng Việt bao gồm những nội dung gì. Cần tập trung vào phát triển năng lực tiếp nhận lời nói, bao gồm năng lực nghe - hiểu và năng lực đọc - hiểu.

1.1. Cơ Sở Lý Luận Về Phát Triển Năng Lực Văn Học

Chương trình giáo dục phổ thông mới nhấn mạnh vào phát triển năng lực văn học, một biểu hiện của năng lực thẩm mỹ. Điều này đòi hỏi giáo viên phải thay đổi phương pháp dạy học, tiếp cận cái mới về nội dung và cách thức tổ chức. Thực tiễn này đặt ra yêu cầu đổi mới công tác quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Đồng thời, cần chú trọng đến việc hình thành các kỹ năng mềm, kỹ năng sống cần thiết cho trẻ từ cấp Tiểu học.

1.2. Quản Lý Dạy Học Tiếng Việt Hiệu Quả Tại Duy Tiên

Tại các trường tiểu học thị xã Duy Tiên, Hà Nam, cán bộ quản lý đã chú trọng thực hiện nhiều biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực học sinh. Hằng năm, kế hoạch dạy học môn Tiếng Việt được lập theo hướng phát triển năng lực, và giáo viên được bồi dưỡng. Tuy nhiên, đây là một môn học khó, phương pháp dạy học mới nên việc triển khai thực tiễn còn nhiều khó khăn. Hầu hết cán bộ quản lý các trường mới dừng lại ở xây dựng chủ trương, chưa triển khai các biện pháp quản lý cụ thể.

II. Thách Thức Trong Quản Lý Dạy Học Tiếng Việt Hiện Nay

Thực tiễn dạy học tiếng Việt hiện nay đối mặt với nhiều thách thức. Chương trình giáo dục phổ thông mới 2018 đặt ra nhiều yêu cầu mới cho cán bộ quản lý và giáo viên, đòi hỏi sự thay đổi trong nội dung, phương pháp dạy học và cách thức tổ chức. Điều này không tránh khỏi những lúng túng, bất cập cần được nghiên cứu để triển khai chương trình hiệu quả. Mặc dù cán bộ quản lý đã xây dựng kế hoạch và tổ chức bồi dưỡng, nhưng việc triển khai thực tế vẫn còn nhiều khó khăn. Hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên về năng lực dạy học môn tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực còn hạn chế, dẫn đến việc học sinh chưa thực sự đạt được các năng lực theo mục tiêu giáo dục đề ra. Cần có những nghiên cứu sâu sắc để giải quyết các vấn đề này.

2.1. Thực Trạng Dạy Học Tiếng Việt và Năng Lực Văn Học

Năng lực văn học bao gồm hai phương diện: tiếp nhận và tạo lập văn bản văn học theo đặc trưng của từng thể loại. Tuy nhiên, với học sinh phổ thông, chương trình nghiêng về yêu cầu học sinh tiếp nhận văn học hơn là tạo lập văn bản văn học (còn gọi là sáng tác văn học). Năng lực văn học, một biểu hiện của năng lực thẩm mĩ, là khả năng tiếp nhận và tạo lập văn bản văn học. Khả năng tiếp nhận văn bản văn học được thể hiện qua việc vận dụng kiến thức văn học và kinh nghiệm cá nhân vào việc đọc, giải mã, kiến tạo nghĩa và đánh giá văn bản văn học.

2.2. Nâng Cao Chất Lượng Dạy Học Tiếng Việt Cấp Tiểu Học

Tiếng Việt là một trong những môn học quan trọng ở cấp Tiểu học. Bên cạnh việc học toán để phát triển tư duy lôgic cho học sinh, việc học tiếng Việt sẽ giúp học sinh hình và phát triển tư duy ngôn ngữ. Thông qua môn Tiếng Việt, học sinh sẽ được học cách giao tiếp, truyền đạt tư tưởng, cảm xúc của mình một cách chính xác và biểu cảm. Thực tiễn đó đòi hỏi cán bộ quản lí các trường tiểu học phải đổi mới công tác quản lí hoạt động dạy học môn Tiếng Việt theo tiếp cận năng lực nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đại trà cũng như chất lượng mũi nhọn.

III. Phương Pháp Dạy Học Tiếng Việt Phát Triển Năng Lực

Để nâng cao hiệu quả dạy học tiếng Việt, cần áp dụng các phương pháp phù hợp. Hoạt động dạy học không chỉ bao gồm dạy kiến thức mà còn phải kích thích khả năng tư duy và sáng tạo của học sinh. Phương pháp dạy học, nội dung và phương tiện là những yếu tố then chốt. Giáo viên cần là người hướng dẫn, điều khiển và dẫn dắt học sinh tiếp cận tri thức, từ đó tăng cường tính sáng tạo và sự hiểu biết về thế giới quan. Quản lý hoạt động dạy học là nhiệm vụ cần thiết của Ban Giám hiệu để đảm bảo hiệu quả. Hoạt động dạy học môn Tiếng Việt là hoạt động nhằm hình thành và phát triển các kỹ năng sử dụng tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp.

3.1. Ứng Dụng Mô Hình Dạy Học Tích Cực và Hiệu Quả

Mô hình dạy học tích cực đặt học sinh vào vị trí trung tâm, khuyến khích sự chủ động, sáng tạo và hợp tác. Giáo viên đóng vai trò là người hướng dẫn, tạo điều kiện cho học sinh tự khám phá, tìm tòi và chiếm lĩnh kiến thức. Các phương pháp như dạy học dự án, dạy học trải nghiệm và dạy học phân hóa có thể được áp dụng để tăng cường tính tương tác và hứng thú học tập.

3.2. Sử Dụng Tài Liệu Tham Khảo Tiếng Việt Phong Phú

Việc sử dụng tài liệu tham khảo tiếng Việt phong phú, đa dạng sẽ giúp học sinh mở rộng kiến thức và nâng cao khả năng đọc hiểu. Giáo viên cần lựa chọn các văn bản văn học, tác phẩm văn học phù hợp với lứa tuổi và trình độ của học sinh. Đồng thời, cần hướng dẫn học sinh cách đọc hiểu văn bản, phân tích và cảm thụ văn học một cách hiệu quả.

3.3 Đổi Mới Phương Pháp Kiểm Tra Đánh Giá Tiếng Việt

Kiểm tra đánh giá trong môn Tiếng Việt cần hướng đến phát triển năng lực văn học. Việc đánh giá không chỉ dừng lại ở việc kiểm tra kiến thức mà còn phải đánh giá được khả năng vận dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề thực tiễn, khả năng sáng tạo và cảm thụ văn học của học sinh. Nên sử dụng các hình thức đánh giá đa dạng như bài tập thực hành, dự án, thuyết trình, đóng vai... để đánh giá toàn diện năng lực của học sinh.

IV. Nghiên Cứu Thực Tiễn Dạy Tiếng Việt Phát Triển Văn Học

Luận văn này nghiên cứu thực trạng quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học cho học sinh tại các trường tiểu học thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Mục tiêu là đề xuất các biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Đối tượng nghiên cứu là quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học. Nghiên cứu sử dụng các phương pháp lý thuyết và thực tiễn để khảo sát, đánh giá và đề xuất các giải pháp phù hợp.

4.1. Khảo Sát Thực Tế Tại Trường Tiểu Học Duy Tiên

Nghiên cứu tập trung vào việc khảo sát thực tế tại các trường tiểu học công lập trên địa bàn thị xã Duy Tiên, Hà Nam. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong năm học 2019-2020; 2020-2021; 2021-2022. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn bao gồm điều tra bằng bảng hỏi, phỏng vấn và thống kê toán học. Bảng hỏi được thiết kế dành cho cán bộ quản lý và giáo viên của các trường tiểu học.

4.2. Phân Tích Kết Quả Nghiên Cứu Sư Phạm Ứng Dụng

Phương pháp phỏng vấn được sử dụng để làm rõ thêm những thông tin đã thu thập mà phương pháp điều tra chưa làm rõ. Đồng thời, tìm hiểu thêm những biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học. Phương pháp thống kê toán học được sử dụng để xử lý số liệu thu thập được trong quá trình điều tra dưới dạng số lượng, tính %, điểm trung bình.

V. Đề Xuất Biện Pháp Quản Lý Dạy Tiếng Việt Hiệu Quả Nhất

Dựa trên kết quả nghiên cứu, luận văn đề xuất một số biện pháp quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học cho học sinh tại các trường tiểu học thị xã Duy Tiên, Hà Nam. Các biện pháp này tập trung vào việc xây dựng cơ sở lý luận, khảo sát thực trạng và đề xuất các giải pháp cụ thể. Giới hạn phạm vi nghiên cứu trong phạm vi nhà trường, không gian và thời gian nhất định. Phương pháp nghiên cứu bao gồm nghiên cứu lý thuyết và nghiên cứu thực tiễn.

5.1. Bồi Dưỡng Giáo Viên Tiếng Việt Chuyên Nghiệp

Bồi dưỡng giáo viên là một trong những biện pháp quan trọng để nâng cao chất lượng dạy học tiếng Việt. Cần tổ chức các khóa tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên về phương pháp dạy học tích cực, cách sử dụng tài liệu tham khảo hiệu quả và cách đánh giá năng lực học sinh một cách khách quan và chính xác.

5.2. Xây Dựng Môi Trường Học Tập Văn Học Sáng Tạo

Cần tạo ra một môi trường học tập văn học sáng tạo, thân thiện và khuyến khích sự tham gia tích cực của học sinh. Có thể tổ chức các hoạt động ngoại khóa như câu lạc bộ văn học, thi văn hay, sân khấu hóa văn học để tăng cường hứng thú và đam mê với môn Tiếng Việt.

VI. Tương Lai Quản Lý Dạy Học Tiếng Việt Tại Duy Tiên

Việc quản lý dạy học tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học là một quá trình liên tục và cần có sự đầu tư, quan tâm từ nhiều phía. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các phương pháp dạy học tiên tiến, đồng thời tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội để tạo ra một môi trường giáo dục toàn diện. Với sự nỗ lực của tất cả các bên, tin rằng dạy học tiếng Việt tại Duy Tiên, Hà Nam sẽ ngày càng phát triển và đạt được những thành tựu to lớn.

6.1. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Để Dạy Văn

Sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy văn học sẽ mang đến những trải nghiệm mới mẻ và hấp dẫn cho học sinh. Giáo viên có thể sử dụng các phần mềm, ứng dụng, video, hình ảnh... để minh họa cho bài giảng, giúp học sinh dễ dàng hình dung và tiếp thu kiến thức.

6.2. Tăng Cường Hợp Tác và Chia Sẻ Kinh Nghiệm Dạy Học

Việc tăng cường hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm giữa các giáo viên, trường học sẽ giúp nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ. Có thể tổ chức các buổi hội thảo, tập huấn, sinh hoạt chuyên môn để giáo viên có cơ hội trao đổi, học hỏi và chia sẻ những kinh nghiệm hay, sáng tạo trong giảng dạy.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông năm 2018, môn Tiếng Việt được xác định là một trong hai môn học cơ bản, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển tư duy ngôn ngữ và năng lực giao tiếp cho học sinh tiểu học. Tại thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam, với quy mô dân số khoảng 154.000 người và 19 trường tiểu học công lập, việc quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học cho học sinh đang là một thách thức lớn. Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh tiểu học trên địa bàn. Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn năm học 2019-2022, với phạm vi khảo sát tại các trường tiểu học công lập trên địa bàn thị xã Duy Tiên. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc góp phần đổi mới công tác quản lý giáo dục, nâng cao năng lực văn học cho học sinh, đồng thời hỗ trợ cán bộ quản lý và giáo viên trong việc triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới một cách hiệu quả.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh. Trước hết, lý thuyết quản lý dạy học của Đặng Quốc Bảo và Phạm Khắc Chương làm rõ nội dung, quy trình và vai trò của cán bộ quản lý trong tổ chức hoạt động dạy học. Tiếp đó, lý thuyết về dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học được xây dựng dựa trên quan điểm của Trần Thế Sơn và Đỗ Việt Hùng, nhấn mạnh năng lực tiếp nhận và tạo lập văn bản văn học, bao gồm kỹ năng đọc hiểu, phân tích, đánh giá và sáng tạo văn học. Ba khái niệm chính được sử dụng gồm: năng lực ngôn ngữ (đọc, viết, nói, nghe), năng lực văn học (tiếp nhận và tạo lập văn bản văn học), và quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học (tác động của nhà quản lý nhằm hình thành và phát triển năng lực văn học cho học sinh).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn. Nguồn dữ liệu chính bao gồm các văn bản quản lý, sách chuyên khảo, bài báo khoa học và tài liệu liên quan đến dạy học môn Tiếng Việt và quản lý giáo dục. Phương pháp điều tra thực tiễn được thực hiện qua bảng hỏi với 19 cán bộ quản lý và 190 giáo viên tại 19 trường tiểu học trên địa bàn thị xã Duy Tiên. Bảng hỏi tập trung vào nhận thức, mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập. Phương pháp phỏng vấn sâu được áp dụng để làm rõ các thông tin chưa được khai thác qua bảng hỏi, đồng thời thu thập ý kiến về các biện pháp quản lý hiệu quả. Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm Excel, tính toán các giá trị trung bình và phân tích theo thang đo khoảng để đánh giá mức độ thực hiện các nội dung nghiên cứu. Cỡ mẫu được lựa chọn nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy cao cho kết quả nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức về tầm quan trọng của dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học: Cán bộ quản lý và giáo viên đều đánh giá cao mức độ quan trọng của việc dạy học theo hướng này với điểm trung bình lần lượt là 3,26 và 3,41 trên thang 4 điểm, cho thấy sự đồng thuận cao về vai trò của năng lực văn học trong giáo dục tiểu học.

2. Mức độ thực hiện mục tiêu dạy học: Mục tiêu “Phân biệt được thơ và truyện; biết cách đọc thơ và truyện” đạt mức khá với điểm trung bình 3,02; “Nhận biết vẻ đẹp của ngôn từ nghệ thuật” cũng được đánh giá khá với 2,93 điểm. Tuy nhiên, mục tiêu “Có trí tưởng tượng, hiểu và biết xúc động trước cái đẹp, cái thiện” chỉ đạt mức bình thường với 2,47 điểm, phản ánh sự hạn chế trong việc phát triển năng lực cảm xúc và sáng tạo của học sinh.

3. Thực trạng chương trình và nội dung dạy học: Giáo viên nắm vững mục tiêu, chương trình và nội dung môn Tiếng Việt với điểm trung bình 3,31; kế hoạch bài giảng được xây dựng đầy đủ (3,94 điểm); giảng dạy theo đúng phân phối chương trình và thời khóa biểu (3,93 điểm). Điều này cho thấy sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc triển khai chương trình.

4. Phương pháp và hình thức dạy học: Học sinh tham gia tích cực vào hoạt động học tập với điểm 3,10; giáo viên sử dụng nhiều hình thức, phương pháp dạy học để hướng dẫn học sinh đạt mục tiêu (2,85 điểm). Tuy nhiên, việc sử dụng hiệu quả các phương pháp và phương tiện dạy học còn hạn chế (2,50 điểm), cũng như việc áp dụng các phương pháp tích cực để hướng dẫn học sinh chỉ đạt 2,46 điểm, cho thấy cần cải thiện về đổi mới phương pháp giảng dạy.

5. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập: Giáo viên thực hiện đánh giá theo chuẩn kiến thức, kỹ năng với điểm cao nhất 3,41; kiểm tra đánh giá thường xuyên, toàn diện đạt 3,27 điểm; đánh giá công bằng, khách quan đạt 3,16 điểm. Tuy nhiên, sự tham gia tích cực của các chủ thể khác trong đánh giá và việc sử dụng đa dạng hình thức đánh giá chỉ đạt mức bình thường (2,50 và 2,46 điểm).

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy cán bộ quản lý và giáo viên tại các trường tiểu học thị xã Duy Tiên có nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học. Việc thực hiện mục tiêu dạy học và tuân thủ chương trình được đánh giá cao, phản ánh sự nghiêm túc trong công tác quản lý và giảng dạy. Tuy nhiên, hạn chế về phát triển năng lực cảm xúc và sáng tạo của học sinh có thể do đặc thù lứa tuổi và phương pháp dạy học còn mang tính truyền thống, chưa khai thác tối đa các hình thức trải nghiệm sáng tạo. So với các nghiên cứu tại các địa phương khác, kết quả tương đồng về nhận thức nhưng thấp hơn về đổi mới phương pháp và đa dạng hóa hình thức đánh giá. Việc kiểm tra, đánh giá còn thiên về điểm số và chưa phát huy vai trò của học sinh và các chủ thể khác trong quá trình đánh giá, làm giảm hiệu quả phát triển năng lực văn học. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột so sánh mức độ thực hiện các mục tiêu dạy học và phương pháp dạy học, cũng như bảng phân tích điểm trung bình các tiêu chí kiểm tra, đánh giá để minh họa rõ nét hơn các phát hiện.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên: Tổ chức các khóa tập huấn nâng cao nhận thức và kỹ năng dạy học theo hướng phát triển năng lực văn học, đặc biệt chú trọng phương pháp dạy học tích cực và sử dụng hiệu quả phương tiện dạy học. Thời gian thực hiện trong vòng 1 năm, do Phòng Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các trường đại học sư phạm chủ trì.

2. Xây dựng và hoàn thiện kế hoạch dạy học chi tiết: Hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn cần chỉ đạo xây dựng kế hoạch dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học cụ thể, rõ ràng về vai trò, nhiệm vụ và thời gian thực hiện từng giai đoạn. Thực hiện hàng năm, đánh giá định kỳ theo học kỳ.

3. Đổi mới phương pháp và hình thức dạy học: Khuyến khích giáo viên áp dụng đa dạng các phương pháp như dự án, trò chơi học tập, hoạt động trải nghiệm sáng tạo, tổ chức câu lạc bộ văn học nhằm phát triển toàn diện năng lực văn học cho học sinh. Thời gian triển khai từ năm học tiếp theo, có sự hỗ trợ kỹ thuật và tài liệu hướng dẫn.

4. Cải tiến công tác kiểm tra, đánh giá: Xây dựng bộ công cụ đánh giá năng lực văn học đa dạng, bao gồm đánh giá qua nhận xét, bạn bè, tự đánh giá và đánh giá định kỳ theo ma trận năng lực. Tăng cường sự tham gia của phụ huynh và học sinh trong quá trình đánh giá. Thực hiện trong vòng 2 năm, do Ban Giám hiệu và tổ chuyên môn phối hợp triển khai.

5. Phát huy vai trò phối hợp các lực lượng giáo dục: Tăng cường liên kết giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong quản lý và hỗ trợ học sinh học tập môn Tiếng Việt, đặc biệt trong việc phát triển năng lực văn học. Xây dựng cơ chế phối hợp và trao đổi thông tin hiệu quả, thực hiện liên tục và đánh giá hàng năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý giáo dục tiểu học: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học, giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý và chỉ đạo chuyên môn.

2. Giáo viên Tiếng Việt tiểu học: Tài liệu tham khảo hữu ích về mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển năng lực văn học, hỗ trợ đổi mới phương pháp giảng dạy.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý giáo dục: Cung cấp mô hình nghiên cứu thực tiễn, phương pháp khảo sát và phân tích dữ liệu trong lĩnh vực quản lý giáo dục, đặc biệt trong bối cảnh đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.

4. Phòng Giáo dục và Đào tạo các địa phương: Tham khảo để xây dựng chính sách, kế hoạch bồi dưỡng và hỗ trợ các trường tiểu học trong việc triển khai dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học là gì?
   Quản lý dạy học theo hướng này là tác động của nhà quản lý nhằm hình thành và phát triển năng lực nhận biết, phân tích, tái hiện và sáng tạo các yếu tố thẩm mỹ trong văn học cho học sinh tiểu học. Ví dụ, quản lý xây dựng kế hoạch, tổ chức bồi dưỡng giáo viên và kiểm tra đánh giá phù hợp.

2. Tại sao năng lực văn học quan trọng trong dạy học Tiếng Việt tiểu học?
   Năng lực văn học giúp học sinh hiểu và cảm nhận sâu sắc các giá trị thẩm mỹ trong văn bản, phát triển tư duy sáng tạo và khả năng biểu đạt. Đây là nền tảng để hình thành phẩm chất và năng lực toàn diện cho học sinh.

3. Những khó khăn chính trong quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học là gì?
   Khó khăn gồm hạn chế về phương pháp dạy học tích cực, thiếu đa dạng hình thức kiểm tra đánh giá, cơ sở vật chất chưa đồng bộ và sự phối hợp chưa hiệu quả giữa các lực lượng giáo dục. Điều này ảnh hưởng đến hiệu quả phát triển năng lực văn học của học sinh.

4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học?
   Cần tăng cường bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên, xây dựng kế hoạch chi tiết, đổi mới phương pháp dạy học, cải tiến công tác kiểm tra đánh giá và phát huy sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội.

5. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
   Luận văn sử dụng phương pháp điều tra bằng bảng hỏi với 209 phiếu khảo sát hợp lệ, phỏng vấn sâu và phân tích thống kê bằng phần mềm Excel để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học.

Kết luận

• Quản lý dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực văn học là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học tại thị xã Duy Tiên.
• Cán bộ quản lý và giáo viên có nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của năng lực văn học trong dạy học môn Tiếng Việt.
• Việc thực hiện mục tiêu, chương trình và kế hoạch dạy học được đánh giá cao, nhưng phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá còn nhiều hạn chế cần khắc phục.
• Đề xuất các biện pháp quản lý cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả dạy học, bao gồm bồi dưỡng chuyên môn, đổi mới phương pháp, cải tiến kiểm tra đánh giá và tăng cường phối hợp các lực lượng giáo dục.
• Tiếp tục nghiên cứu và triển khai các giải pháp trong giai đoạn 2024-2026 để góp phần phát triển năng lực văn học cho học sinh tiểu học, đồng thời kêu gọi các nhà quản lý giáo dục và giáo viên áp dụng các biện pháp đề xuất nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt.