I. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Nghiên cứu về quản lý ngân sách và chi thường xuyên ngân sách nhà nước (NSNN) đã được nhiều tác giả quan tâm. Các công trình nghiên cứu đã chỉ ra rằng quản lý chi thường xuyên là một phần quan trọng trong việc điều hành ngân sách, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Tác giả Bùi Thị Quỳnh Thơ (2013) đã xây dựng khung quy trình cho việc lập dự toán và chấp hành dự toán tại tỉnh Hà Tĩnh, tuy nhiên chưa phân tích điều kiện áp dụng. Hồ Công Minh (2014) đã nhấn mạnh mối liên hệ giữa nợ công và chi thường xuyên NSNN, đồng thời đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả chi NSNN. Đặng Hữu Nghĩa (2014) đã phân tích thực trạng quản lý chi thường xuyên tại tỉnh Vĩnh Phúc, nhưng chưa làm rõ các hạn chế và biểu hiện tiêu cực. Các nghiên cứu này cho thấy quản lý chi thường xuyên NSNN tại các tỉnh còn nhiều hạn chế và cần có những giải pháp cụ thể để cải thiện. Đặc biệt, tỉnh Nghệ An chưa có nhiều nghiên cứu tập trung vào vấn đề này, tạo ra khoảng trống nghiên cứu cần được lấp đầy.
II. Cơ sở lý luận về quản lý chi thường xuyên NSNN cấp tỉnh
Chi thường xuyên NSNN cấp tỉnh là một phần quan trọng trong quản lý ngân sách. Theo Luật Ngân sách nhà nước, NSNN bao gồm toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước trong một khoảng thời gian nhất định. Chi thường xuyên bao gồm các khoản chi cho quản lý hành chính, sự nghiệp và các hoạt động khác nhằm đảm bảo hoạt động của bộ máy nhà nước. Trong đó, chi quản lý hành chính chiếm tỷ trọng lớn, bao gồm chi lương và phụ cấp lương, chi nghiệp vụ và các khoản chi khác. Tuy nhiên, thực tế cho thấy mức lương của cán bộ công chức chưa phù hợp với mức sống trung bình, dẫn đến nhiều tiêu cực trong công tác quản lý. Do đó, cần có sự cải cách trong chế độ tiền lương và tinh gọn bộ máy hành chính để nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách.
III. Thực trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tỉnh Nghệ An
Tỉnh Nghệ An có nhiều tiềm năng phát triển nhưng việc quản lý chi thường xuyên NSNN còn nhiều hạn chế. Tổng chi thường xuyên NSNN giai đoạn 2016-2018 luôn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi ngân sách, với chi cho lương và các khoản có tính chất lương chiếm tỷ trọng cao. Mặc dù có sự tăng trưởng GDP, nhưng việc chi NSNN cao chưa tương xứng với sự phát triển kinh tế. Các vấn đề như thiếu minh bạch trong quy trình phân bổ và giám sát chi thường xuyên, cùng với việc chưa có sự gắn kết giữa các chỉ tiêu quản lý, đã dẫn đến tình trạng lãng phí và thất thoát ngân sách. Đánh giá thực trạng cho thấy cần có những giải pháp cụ thể để cải thiện công tác quản lý chi thường xuyên tại tỉnh Nghệ An.
IV. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tỉnh Nghệ An
Để nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên NSNN tại tỉnh Nghệ An, cần thực hiện một số giải pháp như hoàn thiện công tác lập dự toán, tăng cường công tác thanh tra, giám sát chi thường xuyên và cải cách chế độ tiền lương. Cụ thể, việc lập dự toán cần phải dựa trên các chỉ tiêu cụ thể và có sự tham gia của các đơn vị thụ hưởng ngân sách. Đồng thời, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm trong chi thường xuyên. Ngoài ra, cải cách chế độ tiền lương cũng cần được thực hiện để đảm bảo mức sống cho cán bộ công chức, từ đó nâng cao hiệu quả công việc và giảm thiểu tiêu cực trong quản lý ngân sách.
