Sử Dụng Phương Pháp Nêu Vấn Đề Trong Dạy Học Công Tác Quốc Phòng An Ninh Ở Đại Học Thái Nguyên

• Tác giả: Dương Trường Sinh
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Hường
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Giáo dục
• Đề tài: Phương Pháp Nêu Vấn Đề Trong Dạy Học Công Tác Quốc Phòng An Ninh
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP NÊU VẤN ĐỀ TRONG DẠY HỌC HỌC PHẦN: “CÔNG TÁC QUỐC PHÒNG, AN NINH” Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH
• 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
• 1.2. Các công trình nghiên cứu nước ngoài
• 1.3. Các công trình nghiên cứu trong nước
• 1.4. Những vấn đề lý luận chung về phương pháp nêu vấn đề trong tổ chức dạy học
• 1.5. Quan niệm về phương pháp dạy học và phương pháp nêu vấn đề trong dạy học
• 1.6. Ưu, nhược điểm của phương pháp nêu vấn đề trong dạy học
• 1.7. Sự cần thiết của việc sử dụng phương pháp nêu vấn đề trong dạy học học phần: Công tác Quốc phòng và an ninh ở các Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh hiện nay
• 1.8. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP NÊU VẤN ĐỀ TRONG DẠY HỌC HỌC PHẦN: “CÔNG TÁC QUỐC PHÒNG, AN NINH” Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
• 2.1. Khái quát về Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An Ninh - Đại học Thái Nguyên
• 2.2. Những kết quả đạt được và nguyên nhân trong sử dụng phương pháp nêu vấn đề vào dạy học học phần: Công tác quốc phòng, an ninh ở Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An Ninh - Đại học Thái Nguyên
• 2.3. Những hạn chế và nguyên nhân trong sử dụng phương pháp nêu vấn đề vào dạy học học phần: Công tác quốc phòng, an ninh ở Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An Ninh - Đại học Thái Nguyên
• 2.4. Sự cần thiết của đổi mới sử dụng phương pháp nêu vấn đề trong dạy học học phần: Công tác quốc phòng, an ninh ở Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh - Đại học Thái Nguyên hiện nay
• 2.5. Đổi mới việc sử dụng phương pháp nêu vấn đề trong dạy học học phần: Công tác quốc phòng, an ninh ở Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh - Đại học Thái Nguyên xuất phát từ cấu trúc chương trình môn học
• 2.6. Đổi mới việc sử dụng phương pháp nêu vấn đề trong dạy học học phần: Công tác quốc phòng, an ninh ở Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh - Đại học Thái Nguyên nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học
• 2.7. Đổi mới việc sử dụng phương pháp nêu vấn đề trong dạy học học phần: Công tác quốc phòng, an ninh ở Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh - Đại học Thái Nguyên góp phần nâng cao năng lực giảng viên và sinh viên trong quá trình dạy học
• 2.8. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP NÊU VẤN ĐỀ TRONG DẠY HỌC HỌC PHẦN: “CÔNG TÁC QUỐC PHÒNG, AN NINH” Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
• 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng phương pháp nêu vấn đề trong dạy học học phần: Công tác quốc phòng, an ninh ở Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh - Đại học Thái Nguyên
• 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khách quan
• 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
• 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi và hiệu quả
• 3.2. Biện pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng phương pháp nêu vấn đề trong dạy học học phần: Công tác quốc phòng, an ninh ở Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh - Đại học Thái Nguyên
• 3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giảng viên và sinh viên về vai trò của phương pháp nêu vấn đề trong dạy học học phần: Công tác quốc phòng, an ninh ở Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh - Đại học Thái Nguyên
• 3.2.2. Xây dựng quy trình sử dụng phương pháp nêu vấn đề trong dạy học học phần: Công tác quốc phòng, an ninh theo định hướng năng lực
• 3.2.3. Đổi mới hoạt động kiểm tra, đánh giá nhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo của người học
• 3.2.4. Đảm bảo những điều kiện vật chất trong quá trình sử dụng phương pháp nêu vấn đề trong dạy học học phần: Công tác quốc phòng, an ninh
• 3.3. Thực nghiệm sư phạm
• 3.3.1. Mục đích, nguyên tắc, nội dung, phương pháp và quy trình thực nghiệm
• 3.3.2. Tiêu chí và cách đánh giá kết quả thực nghiệm. Giả thuyết thực nghiệm. Thời gian, địa điểm, đối tượng thực nghiệm và đối chứng
• 3.3.3. Quy trình thực nghiệm
• 3.3.4. Thiết kế quy trình thực nghiệm. Kết luận thực nghiệm
• 3.4. Kết luận chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Về Phương Pháp Nêu Vấn Đề Trong Dạy Học Công Tác Quốc Phòng

Phương pháp nêu vấn đề là một trong những phương pháp dạy học hiện đại, giúp sinh viên phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề. Tại Đại học Thái Nguyên, phương pháp này được áp dụng trong môn học công tác quốc phòng, an ninh nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Việc sử dụng phương pháp này không chỉ giúp sinh viên tiếp cận kiến thức một cách chủ động mà còn khuyến khích sự sáng tạo trong học tập.

1.1. Định Nghĩa Phương Pháp Nêu Vấn Đề

Phương pháp nêu vấn đề là cách thức giáo viên tạo ra các tình huống có vấn đề, từ đó khuyến khích sinh viên tự tìm ra giải pháp. Phương pháp này giúp sinh viên phát triển kỹ năng tư duy và khả năng phân tích.

1.2. Lợi Ích Của Phương Pháp Nêu Vấn Đề

Sử dụng phương pháp nêu vấn đề trong dạy học giúp sinh viên tăng cường khả năng tư duy độc lập, phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và nâng cao sự hứng thú trong học tập.

II. Thách Thức Trong Việc Áp Dụng Phương Pháp Nêu Vấn Đề

Mặc dù phương pháp nêu vấn đề mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc áp dụng nó trong dạy học công tác quốc phòng tại Đại học Thái Nguyên vẫn gặp phải một số thách thức. Những thách thức này có thể ảnh hưởng đến hiệu quả giảng dạy và học tập.

2.1. Thiếu Tài Nguyên Hỗ Trợ

Việc thiếu tài liệu và công cụ hỗ trợ cho phương pháp nêu vấn đề là một trong những thách thức lớn. Điều này làm giảm khả năng thực hiện các tình huống có vấn đề trong lớp học.

2.2. Khả Năng Tiếp Nhận Của Sinh Viên

Một số sinh viên có thể gặp khó khăn trong việc tiếp nhận phương pháp này do thói quen học tập truyền thống. Điều này đòi hỏi giáo viên phải có những chiến lược phù hợp để hướng dẫn sinh viên.

III. Phương Pháp Nêu Vấn Đề Giải Pháp Chính Để Nâng Cao Chất Lượng Dạy Học

Để nâng cao hiệu quả của phương pháp nêu vấn đề trong dạy học công tác quốc phòng, cần có những giải pháp cụ thể. Những giải pháp này sẽ giúp cải thiện chất lượng giảng dạy và học tập tại Đại học Thái Nguyên.

3.1. Đào Tạo Giảng Viên Về Phương Pháp Nêu Vấn Đề

Đào tạo giảng viên về cách sử dụng phương pháp nêu vấn đề là rất cần thiết. Điều này giúp họ có thể áp dụng hiệu quả phương pháp này trong giảng dạy.

3.2. Tăng Cường Tài Nguyên Hỗ Trợ

Cần phát triển và cung cấp thêm tài liệu, công cụ hỗ trợ cho phương pháp nêu vấn đề. Điều này sẽ giúp sinh viên dễ dàng tiếp cận và thực hành.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Phương Pháp Nêu Vấn Đề Tại Đại Học Thái Nguyên

Việc áp dụng phương pháp nêu vấn đề trong dạy học công tác quốc phòng tại Đại học Thái Nguyên đã cho thấy những kết quả tích cực. Sinh viên không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn phát triển kỹ năng mềm cần thiết cho tương lai.

4.1. Kết Quả Đạt Được Từ Việc Áp Dụng

Nhiều sinh viên đã thể hiện sự tiến bộ rõ rệt trong việc giải quyết vấn đề và tư duy phản biện sau khi áp dụng phương pháp nêu vấn đề.

4.2. Phản Hồi Từ Sinh Viên

Sinh viên đã có những phản hồi tích cực về phương pháp nêu vấn đề, cho rằng nó giúp họ hứng thú hơn với môn học và cải thiện khả năng học tập.

V. Kết Luận Về Phương Pháp Nêu Vấn Đề Trong Dạy Học

Phương pháp nêu vấn đề là một công cụ mạnh mẽ trong dạy học công tác quốc phòng tại Đại học Thái Nguyên. Việc áp dụng hiệu quả phương pháp này không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục mà còn giúp sinh viên phát triển toàn diện.

5.1. Tương Lai Của Phương Pháp Nêu Vấn Đề

Trong tương lai, phương pháp nêu vấn đề sẽ tiếp tục được cải tiến và áp dụng rộng rãi hơn trong giảng dạy, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng.

5.2. Khuyến Khích Đổi Mới Trong Dạy Học

Cần khuyến khích các giảng viên và sinh viên cùng tham gia vào quá trình đổi mới phương pháp dạy học, từ đó tạo ra môi trường học tập tích cực và hiệu quả.

Tổng quan nghiên cứu

Giáo dục quốc phòng và an ninh (GDQP&AN) là một nội dung quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Theo Thông tư số 31/2012/TT-BGDĐT, môn học GDQP&AN được tổ chức thành các học phần với tổng thời lượng 165 tiết, trong đó học phần “Công tác quốc phòng, an ninh” chiếm 30 tiết. Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh - Đại học Thái Nguyên (GDQP&AN - ĐHTN) là một trong những cơ sở giáo dục quốc phòng hàng đầu khu vực trung du miền núi phía Bắc, chịu trách nhiệm đào tạo và giáo dục quốc phòng cho sinh viên các trường đại học, cao đẳng trong khu vực.

Tuy nhiên, việc áp dụng các phương pháp dạy học truyền thống trong môn học này còn nhiều hạn chế, dẫn đến chất lượng học tập chưa cao, sinh viên thiếu hứng thú và chủ động trong học tập. Phương pháp nêu vấn đề (PPNVĐ) được xem là một phương pháp dạy học tích cực, giúp phát huy tính chủ động, sáng tạo của người học thông qua việc xây dựng các tình huống có vấn đề để sinh viên tự tìm hiểu, phân tích và giải quyết. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là khảo sát thực trạng sử dụng PPNVĐ trong dạy học học phần “Công tác quốc phòng, an ninh” tại Trung tâm GDQP&AN - ĐHTN trong năm học 2018-2020, từ đó đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng phương pháp này.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng, góp phần phát triển năng lực tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề và thái độ tích cực của sinh viên đối với môn học. Qua đó, đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực có phẩm chất chính trị, năng lực chuyên môn và kỹ năng thực tiễn trong bối cảnh hội nhập và phát triển hiện nay.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình giáo dục tích cực, trong đó nổi bật là:

• Lý thuyết dạy học nêu vấn đề: Xuất phát từ các nhà giáo dục cổ đại như Socrates và Khổng Tử, phương pháp này nhấn mạnh việc tạo ra các tình huống có vấn đề để kích thích người học tự tìm tòi, phân tích và giải quyết, qua đó phát triển tư duy phản biện và sáng tạo. Lý thuyết này được phát triển bởi các nhà giáo dục hiện đại như V. Kon, I. Lecne và M. Machiuskin, nhấn mạnh vai trò của tình huống có vấn đề trong việc phát huy năng lực tự học và tư duy độc lập của người học.

• Lý thuyết về phương pháp dạy học tích cực: Phương pháp dạy học tích cực lấy người học làm trung tâm, khuyến khích sự tham gia chủ động, sáng tạo của sinh viên trong quá trình học tập. PPNVĐ là một trong những phương pháp tích cực phổ biến, giúp sinh viên không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và kỹ năng giao tiếp.

• Khái niệm chính:

  • Phương pháp nêu vấn đề (PPNVĐ): Phương pháp dạy học trong đó giáo viên xây dựng các tình huống có vấn đề để người học chủ động phát hiện và giải quyết.
  • Tình huống có vấn đề (THCVĐ): Các tình huống chứa đựng mâu thuẫn, khó khăn cần được giải quyết, kích thích tư duy và sáng tạo của người học.
  • Giáo dục quốc phòng và an ninh (GDQP&AN): Môn học trang bị kiến thức, kỹ năng và thái độ về quốc phòng, an ninh cho học sinh, sinh viên.
  • Năng lực tư duy phản biện: Khả năng phân tích, đánh giá và đưa ra quyết định dựa trên các thông tin và lập luận logic.
  • Phương pháp dạy học tích cực: Phương pháp khuyến khích sự tham gia chủ động của người học trong quá trình tiếp thu kiến thức.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp, kết hợp giữa nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn:

• Nguồn dữ liệu:

  • Tài liệu lý luận chuyên ngành về phương pháp dạy học, giáo dục quốc phòng và an ninh.
  • Văn kiện, nghị quyết, chỉ thị của Đảng và Nhà nước liên quan đến GDQP&AN.
  • Khảo sát thực trạng tại Trung tâm GDQP&AN - ĐHTN trong năm học 2018-2020.

• Phương pháp phân tích:

  • Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa tài liệu lý luận.
  • Quan sát hoạt động dạy học và học tập tại Trung tâm.
  • Phỏng vấn sâu và thu thập ý kiến từ 22 giảng viên, cán bộ và sinh viên.
  • Điều tra xã hội học bằng phiếu hỏi với 350 phiếu phát cho Ban Giám đốc, giảng viên và sinh viên thuộc các trường đại học liên kết.
  • Phân tích thống kê toán học để xử lý số liệu khảo sát, đánh giá thực trạng và hiệu quả sử dụng PPNVĐ.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào năm học 2018-2019 và 2019-2020, với khảo sát thực trạng và thực nghiệm các biện pháp đổi mới phương pháp dạy học.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Tổng số 350 phiếu khảo sát, trong đó 20 phiếu cho Ban Giám đốc và các phòng ban chức năng, 30 phiếu cho giảng viên, 300 phiếu cho sinh viên thuộc ba trường đại học liên kết. Mẫu được chọn theo phương pháp thuận tiện và có tính đại diện cho các nhóm đối tượng nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức về tầm quan trọng của PPNVĐ

   • 84,3% sinh viên đánh giá PPNVĐ là rất quan trọng hoặc quan trọng trong dạy học học phần “Công tác quốc phòng, an ninh”.
   • 100% giảng viên khẳng định PPNVĐ có vai trò quan trọng và rất quan trọng trong giảng dạy.
   • Ban Giám đốc và các phòng ban chức năng cũng đánh giá cao tầm quan trọng của phương pháp này (95% đánh giá rất quan trọng hoặc quan trọng).

2. Mức độ tham gia và yêu thích của sinh viên

   • Tỷ lệ sinh viên tham gia tích cực trong quá trình dạy học nêu vấn đề đạt khoảng 82% ở các trường đại học khảo sát.
   • 70-78% sinh viên thể hiện mức độ yêu thích cao đối với phương pháp này, đồng thời đánh giá hiệu quả học tập qua PPNVĐ là tốt hoặc khá.

3. Hiệu quả sử dụng PPNVĐ trong dạy học

   • 76,7% giảng viên đánh giá hiệu quả sử dụng PPNVĐ trong học phần “Công tác quốc phòng, an ninh” là tốt.
   • Ban Giám đốc đánh giá cao hiệu quả về kiến thức (từ 75% đến 90% sinh viên hiểu sâu các nội dung trọng tâm), kỹ năng (75%-90% sinh viên rèn luyện kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm), và thái độ (từ 65% đến 95% sinh viên có thái độ tích cực, trách nhiệm).

4. Những yếu tố tác động đến hiệu quả sử dụng PPNVĐ

   • Ý thức tự giác học tập của sinh viên chiếm 86,7% mức độ quan trọng.
   • Trình độ nhận thức không đồng đều giữa sinh viên trong lớp chiếm 83,3%.
   • Nhận thức và năng lực thiết kế bài giảng của giảng viên chiếm trên 70%.
   • Cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ dạy học cũng là yếu tố quan trọng (70%).

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy PPNVĐ được đánh giá là phương pháp dạy học tích cực, phù hợp với đặc thù môn học GDQP&AN, giúp sinh viên phát huy tính chủ động, sáng tạo và nâng cao hiệu quả học tập. Việc sinh viên có nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của phương pháp này là cơ sở để triển khai rộng rãi hơn trong giảng dạy.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả tương đồng với quan điểm của các nhà giáo dục về vai trò của PPNVĐ trong phát triển năng lực tư duy phản biện và kỹ năng giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, việc áp dụng còn gặp khó khăn do sự khác biệt về trình độ sinh viên, năng lực giảng viên và điều kiện cơ sở vật chất.

Biểu đồ so sánh mức độ yêu thích và hiệu quả học tập giữa các trường đại học cho thấy sự đồng thuận cao, minh chứng cho tính khả thi và hiệu quả của PPNVĐ trong môi trường giáo dục quốc phòng. Bảng phân tích các yếu tố tác động cũng chỉ ra rằng, để nâng cao hiệu quả, cần tập trung vào nâng cao nhận thức và kỹ năng của giảng viên, đồng thời cải thiện điều kiện học tập cho sinh viên.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao nhận thức và năng lực giảng viên

   • Tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên sâu về thiết kế bài giảng theo PPNVĐ cho giảng viên.
   • Thời gian: Triển khai trong 6 tháng đầu năm học tiếp theo.
   • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc Trung tâm phối hợp với các đơn vị đào tạo sư phạm.

2. Xây dựng quy trình chuẩn hóa sử dụng PPNVĐ

   • Phát triển bộ tài liệu hướng dẫn xây dựng tình huống có vấn đề phù hợp với từng bài học và đối tượng sinh viên.
   • Thời gian: 3 tháng để hoàn thiện và áp dụng thử nghiệm.
   • Chủ thể thực hiện: Khoa Giáo viên và tổ chuyên môn.

3. Đổi mới hoạt động kiểm tra, đánh giá

   • Áp dụng các hình thức đánh giá năng lực giải quyết vấn đề, kỹ năng thuyết trình và làm việc nhóm thay cho kiểm tra truyền thống.
   • Thời gian: Áp dụng từ kỳ thi cuối học phần năm học tới.
   • Chủ thể thực hiện: Ban Khảo thí và Khoa Giáo viên.

4. Cải thiện cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học

   • Đầu tư trang thiết bị hiện đại phục vụ dạy học tích cực như phòng học tương tác, thiết bị trình chiếu, phần mềm mô phỏng tình huống.
   • Thời gian: Lập kế hoạch đầu tư trong năm tài chính tiếp theo.
   • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc Trung tâm phối hợp với Đại học Thái Nguyên.

5. Tăng cường phối hợp giữa các bên liên quan

   • Xây dựng cơ chế phối hợp giữa Ban Giám đốc, giảng viên và sinh viên để thu thập phản hồi, điều chỉnh phương pháp dạy học kịp thời.
   • Thời gian: Thiết lập ngay trong năm học hiện tại.
   • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc Trung tâm và các tổ chức sinh viên.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục quốc phòng

   • Lợi ích: Nắm bắt cơ sở lý luận và thực tiễn về PPNVĐ, áp dụng hiệu quả trong giảng dạy.
   • Use case: Thiết kế bài giảng, đổi mới phương pháp giảng dạy.

2. Sinh viên ngành Lý luận Chính trị và Giáo dục quốc phòng

   • Lợi ích: Hiểu rõ phương pháp học tập tích cực, phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề.
   • Use case: Tăng cường hiệu quả học tập, chuẩn bị cho công tác quốc phòng.

3. Nhà nghiên cứu giáo dục và sư phạm

   • Lợi ích: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp khảo sát và phân tích dữ liệu thực tiễn.
   • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu liên quan đến đổi mới phương pháp dạy học.

4. Các cơ quan quản lý giáo dục và đào tạo

   • Lợi ích: Đánh giá hiệu quả các phương pháp dạy học tích cực trong giáo dục quốc phòng, xây dựng chính sách phù hợp.
   • Use case: Lập kế hoạch đào tạo, nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng.

Câu hỏi thường gặp

1. Phương pháp nêu vấn đề là gì và tại sao nên áp dụng trong dạy học GDQP&AN?
   Phương pháp nêu vấn đề là cách tổ chức dạy học dựa trên việc tạo ra các tình huống có vấn đề để người học chủ động tìm hiểu và giải quyết. Áp dụng trong GDQP&AN giúp sinh viên phát huy tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết tình huống thực tiễn, từ đó nâng cao hiệu quả học tập và thái độ tích cực với môn học.

2. Làm thế nào để xây dựng tình huống có vấn đề phù hợp với học phần “Công tác quốc phòng, an ninh”?
   Tình huống cần phản ánh các vấn đề thực tiễn liên quan đến quốc phòng, an ninh như chiến lược diễn biến hòa bình, phòng chống tội phạm, bảo vệ chủ quyền. Giảng viên nên dựa trên nội dung chương trình và đặc điểm sinh viên để thiết kế tình huống kích thích tư duy và sáng tạo.

3. Những khó khăn thường gặp khi áp dụng PPNVĐ trong giảng dạy là gì?
   Khó khăn gồm sự khác biệt về trình độ sinh viên, năng lực thiết kế bài giảng của giảng viên, thiếu trang thiết bị hỗ trợ, và tâm lý chưa quen với phương pháp học tích cực. Cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và hỗ trợ từ nhà trường để khắc phục.

4. PPNVĐ ảnh hưởng như thế nào đến thái độ học tập của sinh viên?
   PPNVĐ giúp sinh viên trở nên tích cực, chủ động hơn trong học tập, tăng cường kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm và tự tin trình bày ý kiến. Nghiên cứu cho thấy 90% sinh viên có thái độ tích cực khi học theo phương pháp này.

5. Làm sao để đánh giá hiệu quả của PPNVĐ trong dạy học?
   Có thể đánh giá qua kết quả kiểm tra kiến thức, kỹ năng giải quyết vấn đề, mức độ tham gia và phản hồi của sinh viên, cũng như thái độ học tập. Các biểu đồ so sánh kết quả kiểm tra giữa lớp thực nghiệm và lớp đối chứng là công cụ hữu ích để minh họa hiệu quả.

Kết luận

• Phương pháp nêu vấn đề là phương pháp dạy học tích cực phù hợp với đặc thù môn học GDQP&AN, giúp phát huy tính chủ động, sáng tạo của sinh viên.
• Nghiên cứu đã khảo sát thực trạng sử dụng PPNVĐ tại Trung tâm GDQP&AN - ĐHTN trong năm học 2018-2020, cho thấy đa số giảng viên và sinh viên đánh giá cao hiệu quả và tầm quan trọng của phương pháp này.
• Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả gồm ý thức tự giác học tập của sinh viên, trình độ đồng đều trong lớp, năng lực thiết kế bài giảng của giảng viên và điều kiện cơ sở vật chất.
• Đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng PPNVĐ bao gồm bồi dưỡng giảng viên, xây dựng quy trình chuẩn, đổi mới kiểm tra đánh giá và cải thiện trang thiết bị dạy học.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi mới cho việc đổi mới phương pháp giảng dạy GDQP&AN, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển năng lực toàn diện cho sinh viên.

Hành động tiếp theo: Các đơn vị đào tạo cần triển khai các biện pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng ứng dụng PPNVĐ trong các học phần khác của GDQP&AN. Để biết thêm chi tiết và nhận tư vấn chuyên sâu, quý độc giả và nhà nghiên cứu vui lòng liên hệ Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh - Đại học Thái Nguyên.