Luận án tiến sĩ về phát triển nguồn nhân lực trong doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam

• Tác giả: Lê Thị Mỹ Linh
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Xuân Cầu
• Trường học: Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
• Chuyên ngành: Kinh Tế Lao Động
• Đề tài: Phát Triển Nguồn Nhân Lực Trong Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa Ở Việt Nam Trong Quá Trình Hội Nhập Kinh Tế
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2009
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
• DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
• MỞ ĐẦU
• 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
• 1.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
• 1.1.1. Khái niệm nguồn nhân lực
• 1.1.2. Khái niệm phát triển nguồn nhân lực
• 1.1.3. Khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 1.1.4. Khái niệm hội nhập kinh tế
• 1.2. NỘI DUNG PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
• 1.2.1. Các hình thức đào tạo và phát triển nguồn nhân lực
• 1.2.1.1. Các hình thức đào tạo nguồn nhân lực
• 1.2.1.2. Các hình thức phát triển nguồn nhân lực
• 1.2.2. Quản lý đào tạo và phát triển nguồn nhân lực
• 1.2.2.1. Phân tích, đánh giá nhu cầu đào tạo và phát triển
• 1.2.2.2. Lập kế hoạch đào tạo và phát triển
• 1.2.2.3. Tổ chức thực hiện kế hoạch đào tạo và phát triển
• 1.2.2.4. Đánh giá hiệu quả hoạt động đào tạo và phát triển
• 1.2.3. Trách nhiệm trong phát triển nghề nghiệp cho người lao động
• 1.2.3.1. Trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc phát triển nghề nghiệp cho nhân viên
• 1.2.3.2. Trách nhiệm của nhân viên trong phát triển nghề nghiệp
• 1.3. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
• 1.3.1. Những nhân tố bên trong doanh nghiệp ảnh hưởng đến PTNNL trong DNNVV
• 1.3.2. Những nhân tố bên ngoài doanh nghiệp ảnh hưởng đến PTNNL trong DNNVV
• 1.4. KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
• 1.4.1. Kinh nghiệm quốc tế về đào tạo trong doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 1.4.2. Kinh nghiệm xây dựng và thực hiện chính sách hỗ trợ PTNNL cho DNNVV của một số nước trên thế giới
• 2. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA Ở VIỆT NAM
• 2.1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA Ở VIỆT NAM
• 2.1.1. Quá trình hình thành, phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 2.1.2. Số lượng và vốn của doanh nghiệp qua các giai đoạn
• 2.1.3. Cơ cấu doanh nghiệp nhỏ và vừa phân theo qui mô lao động
• 2.1.4. Đóng góp của doanh nghiệp nhỏ và vừa đối với sự phát triển kinh tế đất nước
• 2.2. ĐẶC ĐIỂM, ĐIỀU KIỆN ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG DNNVV Ở VIỆT NAM
• 2.2.1. Đặc điểm nổi bật của DNNVV
• 2.2.2. Đặc điểm nguồn nhân lực trong DNNVV
• 2.2.2.1. Trình độ , năng lực của người lao động trong DNNVV
• 2.2.2.2. Cấu trúc lao động trong các DNNVV
• 2.2.2.3. Thu nhập và lợi ích của người lao động trong DNNVV
• 2.2.3. Hội nhập kinh tế với phát triển NNL trong các DNNVV
• 2.3. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA VIỆT NAM
• 2.3.1. Phân tích thực trạng các hình thức đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong DNNVV
• 2.3.2. Phân tích thực trạng hoạt động quản lý đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong DNNVV
• 2.3.3. Phân tích thực trạng hoạt động phát triển nghề nghiệp cho người lao động trong DNNVV
• 2.3.4. Những nhân tố ảnh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực trong DNNVV
• 2.3.4.1. Những nhân tố bên trong doanh nghiệp ảnh hưởng đến PTNNL
• 2.3.4.2. Những nhân tố bên ngoài doanh nghiệp ảnh hưởng đến PTNNL
• 3. QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA Ở VIỆT NAM TRONG QUÁ TRÌNH HỘI NHẬP KINH TẾ
• 3.1. PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CHO DNNVV
• 3.1.1. Hội nhập kinh tế thế giới và những yêu cầu đối với phát triển nguồn nhân lực trong DNNVV ở Việt Nam tới năm 2015
• 3.1.2. Phương hướng phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 3.1.3. Định hướng Phát triển nguồn nhân lực cho DNNVV
• 3.2. NHU CẦU ĐÀO TẠO VÀ HỖ TRỢ NHẰM PHÁT TRIỂN NNL CHO DNNVV
• 3.2.1. Nhu cầu đào tạo cho chủ doanh nghiệp, cán bộ quản lý của doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 3.2.2. Nhu cầu đào tạo nghề của DNNVV
• 3.2.3. Nhu cầu hỗ trợ để phát triển nguồn nhân lực của DNNVV
• 3.3. QUAN ĐIỂM VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG CÁC DNNVV
• 3.3.1. Quan điểm 1: Phát triển nguồn nhân lực cho DNNVV là cần thiết khách quan và cần được Nhà nước quan tâm thường xuyên, liên tục
• 3.3.2. Quan điểm 2: Để phát triển nguồn nhân lực cho DNNVV cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành, các nhà tài trợ, các doanh nghiệp và người lao động
• 3.3.3. Quan điểm 3: Các giải pháp phát triển nguồn nhân lực trong DNNVV cần thiết thực, dễ thực hiện và được thực hiện đồng bộ
• 3.4. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CHO DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
• 3.4.1. Chủ DNNVV cần tự nâng cao nhận thức về vai trò của mình trong PTNNL
• 3.4.2. Xây dựng chính sách, chiến lược và thực hiện chức năng phát triển nguồn nhân lực
• 3.4.3. Hoàn thiện hoạt động quản lý đào tạo và phát triển trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 3.4.4. Thực hiện hoạt động phát triển nghề nghiệp cho người lao động
• 3.4.5. Thực hiện chính sách thu hút và duy trì những người lao động giỏi
• 3.4.6. Hoàn thiện công tác đánh giá kết quả thực hiện công việc
• 3.4.7. Xây dựng văn hoá doanh nghiệp khuyến khích học tập nâng cao trình độ NNL
• 3.4.8. Thông tin quản lý NNL
• 3.5. KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI CÁC BÊN LIÊN QUAN ĐỂ PTNNL CHO DNNVV
• 3.5.1. Kiến nghị với nhà nước và các cơ quan quản lý DNNVV
• 3.5.1.1. Hoàn thiện các chính sách vĩ mô nhằm khuyến khích phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 3.5.1.2. Hình thành Quỹ phát triển nguồn nhân lực
• 3.5.1.3. Tiếp tục thực hiện chương trình trợ giúp đào tạo nguồn nhân lực cho các DNNVV
• 3.5.1.4. Đa dạng hóa các hoạt động hỗ trợ, khuyến khích phát triển hệ thống cung cấp dịch vụ , thực hiện vườn ươm doanh nghiệp
• 3.5.1.5. Hoàn thiện hệ thống đào tạo nghề, nâng cao chất lượng dạy nghề đáp ứng nhu cầu DNNVV
• 3.5.1.6. Phát triển thị trường lao động
• 3.5.1.7. Thực hiện truyền thông thay đổi nhận thức người dân về vai trò của DNNVV và nâng cao nhận thức cho chủ DNNVV về vai trò của họ trong PTNNL
• 3.5.2. Kiến nghị đối với các tổ chức hỗ trợ phát triển DNNVV
• 3.5.3. Kiến nghị đối với các tổ chức cung cấp dịch vụ đào tạo, tư vấn
• 3.5.3.1. Tổ chức các khoá học đáp ứng nhu cầu đào tạo của DNNVV
• 3.5.3.2. Nâng cao chất lượng đào tạo trong các tổ chức cung cấp dịch vụ đào tạo
• 3.5.3.3. Nâng cao chất lượng tư vấn trong các tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
• 3.5.3.4. Các tổ chức cung cấp dịch vụ đào tạo, tư vấn cần hoạt động theo cơ chế thị trường
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, tạo ra nhiều việc làm và góp phần ổn định xã hội. Chính phủ đã có nhiều chính sách khuyến khích phát triển DNNVV và phát triển nguồn nhân lực (PTNNL) trong lĩnh vực này. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, DNNVV Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn về việc duy trì và phát triển nguồn nhân lực để tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh. Nghiên cứu về PTNNL trong DNNVV không chỉ giúp các nhà nghiên cứu và chuyên gia hiểu rõ hơn về những khó khăn mà DNNVV gặp phải mà còn cung cấp thông tin hữu ích cho việc xây dựng chính sách hỗ trợ từ nhà nước. Kết quả nghiên cứu sẽ giúp doanh nhân và chủ doanh nghiệp rút ra bài học quý giá để phát triển nguồn nhân lực của mình, từ đó góp phần vào sự phát triển chung của DNNVV và nền kinh tế quốc dân.

II. Tổng quan các nghiên cứu về phát triển nguồn nhân lực trong doanh nghiệp nhỏ và vừa

Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu về phát triển DNNVV và nguồn nhân lực, tuy nhiên phần lớn các nghiên cứu này thường tập trung vào tầm vĩ mô và chưa đi sâu vào vấn đề PTNNL trong DNNVV. Một số nghiên cứu quốc tế cũng đã đề cập đến chủ đề này, nhưng ở Việt Nam, PTNNL trong DNNVV vẫn là một lĩnh vực nghiên cứu khá mới mẻ. Các công trình nghiên cứu đã được thực hiện cho thấy rằng việc phát triển nguồn nhân lực là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh của DNNVV. Những nghiên cứu này không chỉ cung cấp cái nhìn tổng quan về thực trạng PTNNL mà còn đưa ra các giải pháp cụ thể để cải thiện chất lượng nguồn nhân lực trong bối cảnh hội nhập kinh tế.

III. Nội dung phát triển nguồn nhân lực trong doanh nghiệp nhỏ và vừa

Phát triển nguồn nhân lực trong DNNVV bao gồm nhiều hình thức đào tạo và phát triển khác nhau. Các doanh nghiệp cần thực hiện phân tích nhu cầu đào tạo, lập kế hoạch và tổ chức thực hiện các chương trình đào tạo phù hợp với thực tiễn. Đặc biệt, việc đánh giá hiệu quả hoạt động đào tạo và phát triển là rất quan trọng để đảm bảo rằng nguồn lực được sử dụng một cách hiệu quả. Trách nhiệm trong phát triển nghề nghiệp cũng cần được xác định rõ ràng giữa doanh nghiệp và nhân viên. Doanh nghiệp cần tạo điều kiện và hỗ trợ nhân viên trong việc phát triển nghề nghiệp, trong khi nhân viên cũng cần chủ động trong việc nâng cao trình độ và kỹ năng của bản thân.

IV. Những nhân tố ảnh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa

Phát triển nguồn nhân lực trong DNNVV chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố bên trong và bên ngoài. Những nhân tố bên trong như cơ cấu tổ chức, văn hóa doanh nghiệp và chính sách quản lý nhân sự có thể tạo ra môi trường thuận lợi hoặc cản trở quá trình phát triển nguồn nhân lực. Bên cạnh đó, các yếu tố bên ngoài như chính sách của nhà nước, thị trường lao động và xu hướng hội nhập kinh tế cũng đóng vai trò quan trọng. Việc hiểu rõ những nhân tố này sẽ giúp các doanh nghiệp có chiến lược phát triển nguồn nhân lực hiệu quả hơn, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng tồn tại trên thị trường.

V. Giải pháp phát triển nguồn nhân lực cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Để phát triển nguồn nhân lực cho DNNVV, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành và các tổ chức hỗ trợ. Doanh nghiệp cần nâng cao nhận thức về vai trò của mình trong phát triển nguồn nhân lực và xây dựng các chính sách, chiến lược cụ thể. Hoàn thiện hoạt động quản lý đào tạo và phát triển, thực hiện các chương trình phát triển nghề nghiệp cho người lao động là những giải pháp cần thiết. Đồng thời, cần chú trọng đến việc thu hút và duy trì nhân tài, xây dựng văn hóa doanh nghiệp khuyến khích học tập và phát triển. Các giải pháp này không chỉ giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của DNNVV.