I. Khái niệm đặc điểm và phân loại nhãn hiệu phi truyền thống
Luận văn thạc sĩ luật học này tập trung vào vấn đề bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống. Phần đầu tiên của luận văn đã đặt ra vấn đề về sự cần thiết phải bảo hộ nhãn hiệu nói chung và nhãn hiệu phi truyền thống nói riêng trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Nhãn hiệu không chỉ đơn thuần là dấu hiệu phân biệt hàng hóa, dịch vụ mà còn là công cụ quảng bá thương hiệu, cam kết chất lượng và tạo động lực cho doanh nghiệp. Luận văn đã đưa ra khái niệm về nhãn hiệu theo quy định của Hiệp định TRIPS: "Bất kỳ một dấu hiệu hoặc tổ hợp các dấu hiệu nào, có khả năng phân biệt hàng hoá hoặc dịch vụ của một doanh nghiệp với hàng hoá hoặc dịch vụ của các doanh nghiệp khác đều có thể làm nhãn hiệu…". Luận văn cũng so sánh với khái niệm nhãn hiệu theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam và Luật Nhãn hiệu Hoa Kỳ (Lanham Act), nhấn mạnh vào chức năng phân biệt là yếu tố cốt lõi. Tiếp theo, luận văn đi sâu vào phân tích nhãn hiệu phi truyền thống, bao gồm khái niệm, phân loại và đặc điểm. Nhãn hiệu phi truyền thống được định nghĩa là các dấu hiệu không thuộc dạng truyền thống (chữ, số, hình ảnh) mà có thể là âm thanh, mùi hương, màu sắc, hình khối, … Việc bảo hộ loại nhãn hiệu này còn nhiều hạn chế trong pháp luật Việt Nam so với quốc tế, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong cạnh tranh. Luận văn cũng phân tích các đặc điểm của bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống, bao gồm điều kiện bảo hộ và hành vi xâm phạm, nhấn mạnh tính độc đáo và khó khăn trong việc chứng minh khả năng phân biệt của loại nhãn hiệu này.
II. Lý luận và thực tiễn quốc tế về bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống
Chương 1 tiếp tục trình bày về lý luận và thực tiễn quốc tế về bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống. Luận văn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt là khi Việt Nam tham gia các hiệp định thương mại tự do như CPTPP. Việc bảo hộ này không chỉ đáp ứng nhu cầu của các chủ thể kinh tế mà còn là yêu cầu bắt buộc từ các điều ước quốc tế. Luận văn đã phân tích các quy định về bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống trong Công ước Paris, Hiệp định TRIPS và Hiệp định CPTPP. Điểm nổi bật là CPTPP yêu cầu bảo hộ nhãn hiệu âm thanh và mùi hương, đặt ra thách thức cho pháp luật Việt Nam cần phải hoàn thiện. Luận văn đã dẫn chứng ví dụ về việc bảo hộ nhãn hiệu âm thanh (tiếng chuông Nokia, tiếng sấm Harley-Davidson) và nhãn hiệu mùi hương (mùi nho cho dầu nhờn) ở một số quốc gia để làm rõ thực tiễn quốc tế. Qua đó, luận văn cho thấy xu hướng mở rộng phạm vi bảo hộ nhãn hiệu trên thế giới, tạo cơ sở cho việc đề xuất hoàn thiện pháp luật Việt Nam.
III. Thực trạng bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống tại Việt Nam và các nước
Chương 2 của luận văn phân tích thực trạng bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống ở Việt Nam và một số quốc gia khác. Luận văn chỉ ra rằng pháp luật Việt Nam hiện nay mới chỉ bảo hộ nhãn hiệu truyền thống và nhãn hiệu âm thanh được thể hiện dưới dạng đồ họa, chưa có quy định cụ thể về bảo hộ nhãn hiệu mùi hương, màu sắc, hình khối, … Điều này tạo ra sự bất lợi cho doanh nghiệp Việt Nam trong cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài. Luận văn đã so sánh pháp luật Việt Nam với pháp luật của một số quốc gia như Hoa Kỳ, Úc, EU về bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống, đặc biệt là nhãn hiệu âm thanh và nhãn hiệu mùi hương. Ví dụ, luận văn phân tích chi tiết về điều kiện bảo hộ nhãn hiệu âm thanh và mùi hương tại Mỹ, cũng như hành vi xâm phạm và cách xử lý. Từ đó, luận văn nhận định rằng Việt Nam cần học hỏi kinh nghiệm quốc tế để hoàn thiện pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc đăng ký và bảo vệ nhãn hiệu phi truyền thống. Luận văn cũng phân tích những thuận lợi và khó khăn trong việc bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống tại Việt Nam, làm cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp.
IV. Định hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống tại Việt Nam
Chương 3 tập trung vào định hướng và các giải pháp hoàn thiện pháp luật bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống tại Việt Nam. Dựa trên những phân tích ở các chương trước, luận văn đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Sở hữu trí tuệ để mở rộng phạm vi bảo hộ cho các loại nhãn hiệu phi truyền thống như mùi hương, màu sắc, hình khối, … Luận văn đề xuất bổ sung các quy định cụ thể về điều kiện bảo hộ, thủ tục đăng ký, hành vi xâm phạm và biện pháp xử lý đối với từng loại nhãn hiệu phi truyền thống. Ngoài ra, luận văn cũng đề xuất các giải pháp phi lập pháp như nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về tầm quan trọng của bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống, tăng cường đào tạo cán bộ làm công tác sở hữu trí tuệ, đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này. Luận văn khẳng định việc hoàn thiện pháp luật về bảo hộ nhãn hiệu phi truyền thống là cần thiết để bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và hội nhập kinh tế quốc tế. Những đề xuất của luận văn mang tính thực tiễn cao, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật sở hữu trí tuệ Việt Nam.
