I. Giới thiệu
Trong những năm gần đây, số lượng các dự án giao thông được đầu tư dưới hình thức đối tác công tư (PPP) tại Việt Nam đã tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, nhiều dự án khi hoàn thành không đáp ứng được kỳ vọng của nhà đầu tư. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do các yếu tố rủi ro xã hội không được xem xét đầy đủ trong quá trình lập kế hoạch và thực hiện. Nghiên cứu này sẽ phân tích các yếu tố rủi ro xã hội ảnh hưởng đến tiêu chí đánh giá sự phát triển bền vững của các dự án giao thông PPP tại Việt Nam.
1.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu bao gồm các nhà đầu tư, quản lý dự án giao thông PPP trong cả khu vực công và tư, cùng với những người làm việc trong các công ty xây dựng. Dữ liệu được thu thập thông qua một cuộc khảo sát với 220 phản hồi hợp lệ, nhằm phân tích các yếu tố rủi ro xã hội và tác động của chúng đến hiệu quả dự án.
II. Phân tích các yếu tố rủi ro xã hội
Nghiên cứu đã xây dựng một mô hình khái niệm bao gồm các yếu tố rủi ro xã hội ảnh hưởng đến hiệu suất dự án trên ba khía cạnh: kinh tế, môi trường và xã hội. Qua phân tích, có bốn nhóm yếu tố chính ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của các dự án giao thông PPP. Các yếu tố này bao gồm vấn đề liên quan đến nguồn lực, năng lượng, vấn đề xã hội và ô nhiễm môi trường. Mô hình SEM (Structural Equation Modeling) đã được áp dụng để xác định mối quan hệ và ảnh hưởng giữa các yếu tố này.
2.1 Các nhóm yếu tố ảnh hưởng
Các nhóm yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất dự án được xác định bao gồm: (1) Vấn đề liên quan đến nguồn lực; (2) Vấn đề xã hội; (3) Vấn đề ô nhiễm môi trường; và (4) Môi trường đầu tư. Sự phân tích cho thấy rằng các yếu tố này có thể tạo ra tác động tiêu cực đến sự phát triển bền vững của dự án, nếu không được quản lý và xử lý kịp thời.
III. Đề xuất giải pháp
Để nâng cao hiệu quả của các dự án giao thông PPP hướng tới phát triển bền vững, cần có các giải pháp cụ thể nhằm quản lý và giảm thiểu rủi ro xã hội. Các giải pháp này bao gồm việc tăng cường sự tham gia của các bên liên quan, cải thiện chính sách giao thông, và xây dựng các kế hoạch dự báo rủi ro. Cần thiết lập một khung chính sách rõ ràng để quản lý các yếu tố rủi ro xã hội trong các dự án giao thông, nhằm đảm bảo tính bền vững và hiệu quả của dự án.
3.1 Tăng cường sự tham gia
Việc tăng cường sự tham gia của các bên liên quan trong quá trình lập kế hoạch và thực hiện dự án sẽ giúp nâng cao hiệu quả và giảm thiểu các yếu tố rủi ro xã hội. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tổ chức các cuộc họp, hội thảo và khảo sát ý kiến của cộng đồng nhằm thu thập thông tin và ý kiến phản hồi.
