Phân tích Việc Thực Hiện Kết Quả Đấu Thầu Thuốc Tại Bệnh Viện Đa Khoa Vùng Tây Nguyên, Tỉnh Đắk Lắk

Theo Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13, đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết và thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ, mua sắm hàng hóa. Đấu thầu thuốc được hiểu là quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết hợp đồng mua sắm thuốc trên cơ sở cạnh tranh, công bằng và hiệu quả kinh tế. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa danh mục thuốc bệnh viện là danh sách các thuốc được lựa chọn và phê duyệt để sử dụng trong bệnh viện. Một danh mục thuốc được xây dựng tốt giúp loại bỏ thuốc kém hiệu quả, giảm số ngày nằm viện, giảm chi phí mua thuốc và tập trung vào thông tin thuốc và đào tạo cán bộ y tế.

Đấu thầu thuốc chịu sự điều chỉnh của nhiều văn bản pháp lý, bao gồm Luật Đấu thầu, Luật Dược, Nghị định của Chính phủ và Thông tư của Bộ Y tế. Các văn bản này quy định về quy trình đấu thầu, phương pháp đánh giá hồ sơ dự thầu, quản lý giá thuốc và ký kết hợp đồng. Một số văn bản quan trọng bao gồm: Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13, Luật Dược số 105/2016/QH13, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP và Thông tư số 15/2019/TT-BYT. Các văn bản này thường xuyên được sửa đổi, bổ sung để hoàn thiện hành lang pháp lý cho đấu thầu thuốc.

Thông tư 15/2019/TT-BYT và các văn bản sửa đổi quy định phân chia gói thầu thuốc thành 07 gói. Trong mỗi gói thầu lại được chia thành nhiều phân nhóm kỹ thuật, yêu cầu về tiêu chí kỹ thuật khác nhau. Các phân nhóm kỹ thuật nhằm mục tiêu lựa chọn được các thuốc chất lượng, giá cả phù hợp, đồng thời khuyến khích sử dụng thuốc sản xuất trong nước đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật. Việc phân chia nhóm thuốc theo tiêu chuẩn kỹ thuật được xây dựng chặt chẽ, minh bạch và yêu cầu cao hơn. Gói thầu thuốc Generic, thuốc Biệt dược gốc hoặc tương đương điều trị là các gói thầu phổ biến.

Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên là bệnh viện đa khoa hạng I của tỉnh Đắk Lắk, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ y tế chất lượng cao cho người dân trong khu vực. Bệnh viện đã được UBND Tỉnh giao phương án tự chủ hoàn toàn. Trong những năm gần đây, Bệnh viện luôn cập nhật triển khai thực hiện các kỹ thuật mới trong điều trị nhằm đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân toàn tỉnh. Để đáp ứng đầy đủ nhu cầu về thuốc dành cho điều trị, chẩn đoán, triển khai kỹ thuật mới trong điều kiện kinh phí có giới hạn thì công tác đấu thầu mua sắm thuốc luôn được Ban Giám đốc Bệnh viện dành nhiều sự quan tâm.

Tình hình khám chữa bệnh tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên năm 2022 thể hiện số lượng bệnh nhân khám và điều trị, cơ cấu bệnh tật và các dịch vụ y tế được cung cấp. Mô hình bệnh tật tại bệnh viện được phân loại theo bảng phân loại bệnh tật quốc tế ICD 10. (Dữ liệu cụ thể về tình hình khám chữa bệnh và mô hình bệnh tật năm 2022 được trình bày trong tài liệu gốc).

Khoa Dược đóng vai trò then chốt trong việc quản lý và cung ứng thuốc tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên. Khoa Dược có vai trò chủ đạo, đầu mối trong việc quản lý sử dụng thuốc tại bệnh viện theo Thông tư số 22/2011/TT-BYT. Hội đồng thuốc và điều trị tư vấn cho giám đốc bệnh viện về các vấn đề liên quan đến thuốc theo Thông tư số 21/2013/TT-BYT. Tình hình sử dụng thuốc tại bệnh viện phản ánh cơ cấu sử dụng thuốc theo nhóm dược lý, nguồn gốc và hình thức thanh toán.

Nghiên cứu tập trung vào phân tích kết quả đấu thầu thuốc tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, tỉnh Đắk Lắk. Đối tượng nghiên cứu là danh mục thuốc trúng thầu được sử dụng tại bệnh viện trong khoảng thời gian từ năm 2022 đến năm 2023. Địa điểm nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên và Trường Đại học Dược Hà Nội. TS. Nguyễn Thị Phương Thúy là người hướng dẫn khoa học cho nghiên cứu này.

Thiết kế nghiên cứu là mô tả chi tiết về cách thức thực hiện nghiên cứu, bao gồm phương pháp thu thập dữ liệu, phương pháp phân tích dữ liệu và cách thức đánh giá kết quả. Mẫu nghiên cứu bao gồm các thuốc trúng thầu được sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên trong giai đoạn 2022-2023.

Các biến số nghiên cứu bao gồm tỷ lệ thực hiện của các thuốc trúng thầu, cơ cấu thuốc trúng thầu theo phân loại gói thầu, nguồn gốc xuất xứ, nhóm tác dụng dược lý và đường dùng. Phương pháp thu thập dữ liệu bao gồm thu thập thông tin từ hồ sơ đấu thầu, báo cáo sử dụng thuốc và phỏng vấn cán bộ y tế.

Tỷ lệ thực hiện của các thuốc trúng thầu là một chỉ số quan trọng đánh giá hiệu quả của công tác đấu thầu thuốc. Tỷ lệ này cho biết phần trăm các thuốc trúng thầu được sử dụng thực tế so với tổng số lượng thuốc trúng thầu. Tỷ lệ thực hiện cao cho thấy bệnh viện tuân thủ tốt quy định về sử dụng thuốc trúng thầu. Dữ liệu chi tiết về tỷ lệ thực hiện của từng loại thuốc được trình bày trong tài liệu gốc.

Cơ cấu thuốc trúng thầu theo gói thầu và nguồn gốc cho thấy sự phân bố của các loại thuốc trúng thầu theo các gói thầu khác nhau và theo nguồn gốc xuất xứ (trong nước, nhập khẩu). Phân tích cơ cấu này giúp đánh giá mức độ đa dạng của danh mục thuốc trúng thầu và mức độ ưu tiên sử dụng thuốc sản xuất trong nước.

Cơ cấu thuốc trúng thầu theo nhóm tác dụng dược lý và đường dùng cho thấy sự phân bố của các loại thuốc trúng thầu theo các nhóm tác dụng dược lý khác nhau (kháng sinh, giảm đau, hạ sốt...) và theo đường dùng (uống, tiêm, bôi...). Phân tích cơ cấu này giúp đánh giá mức độ phù hợp của danh mục thuốc trúng thầu với mô hình bệnh tật và nhu cầu điều trị của bệnh viện.

Phân tích nhóm thuốc trúng thầu nhưng không sử dụng là một bước quan trọng để xác định các nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Các nguyên nhân có thể bao gồm: thay đổi phác đồ điều trị, thuốc tồn kho từ các đợt đấu thầu trước, thuốc không phù hợp với nhu cầu điều trị thực tế. Việc xác định rõ nguyên nhân giúp bệnh viện có các biện pháp xử lý phù hợp, như điều chỉnh danh mục thuốc, thanh lý thuốc tồn kho.

Phân tích nhóm thuốc sử dụng dưới 80% số lượng trúng thầu giúp xác định các nguyên nhân dẫn đến tình trạng sử dụng không hiệu quả. Các nguyên nhân có thể bao gồm: dự trù không chính xác, thuốc có chất lượng không đảm bảo, bác sĩ ít kê đơn loại thuốc này. Việc phân tích nguyên nhân giúp bệnh viện cải thiện công tác dự trù, tăng cường kiểm soát chất lượng thuốc và khuyến khích bác sĩ sử dụng thuốc hợp lý.

So sánh danh mục thuốc tồn kho với danh mục thuốc không sử dụng giúp xác định mối liên hệ giữa tồn kho và việc không sử dụng thuốc. Nếu một loại thuốc tồn kho quá nhiều thì khả năng cao là thuốc đó sẽ không được sử dụng hết. Việc so sánh này giúp bệnh viện quản lý tồn kho hiệu quả hơn, tránh lãng phí thuốc.

Bên cạnh những kết quả đạt được, nghiên cứu cũng có một số hạn chế. Ví dụ, nghiên cứu chỉ tập trung vào một bệnh viện duy nhất, do đó kết quả có thể không khái quát cho tất cả các bệnh viện trong khu vực. Ngoài ra, nghiên cứu chỉ khảo sát trong một khoảng thời gian ngắn (2022-2023), do đó có thể không phản ánh đầy đủ xu hướng sử dụng thuốc trong dài hạn. Việc nhận thức rõ các hạn chế giúp các nghiên cứu tiếp theo có thể khắc phục và bổ sung.

Dựa trên kết quả nghiên cứu và phân tích, một số giải pháp để nâng cao hiệu quả đấu thầu thuốc có thể được đề xuất. Cụ thể như tăng cường công tác dự trù thuốc, đảm bảo dự trù chính xác và sát với nhu cầu thực tế. Xây dựng danh mục thuốc phù hợp với mô hình bệnh tật và phác đồ điều trị hiện hành. Cải thiện quy trình đấu thầu, đảm bảo tính cạnh tranh, minh bạch và công bằng. Tăng cường kiểm soát chất lượng thuốc, đảm bảo thuốc đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng và an toàn. Khuyến khích bác sĩ sử dụng thuốc hợp lý, kê đơn theo hướng dẫn và phác đồ điều trị.

Nghiên cứu cũng đưa ra một số kiến nghị và đề xuất cho các bên liên quan, bao gồm Bộ Y tế, Sở Y tế, Bệnh viện và các nhà thầu thuốc. Cụ thể như Bộ Y tế cần tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý cho công tác đấu thầu thuốc. Sở Y tế cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy định về đấu thầu thuốc tại các bệnh viện. Bệnh viện cần nâng cao năng lực của cán bộ làm công tác đấu thầu thuốc. Các nhà thầu thuốc cần đảm bảo cung cấp thuốc chất lượng với giá cả cạnh tranh.