Phân Tích Hiện Trạng Sản Xuất Mía Tại Xã Ninh Điền, Huyện Châu Thành, Tỉnh Tây Ninh
Trường đại học
Trường Đại Học Tây NinhChuyên ngành
Nông NghiệpNgười đăng
Ẩn danhThể loại
Đề Tài Tốt Nghiệp2023
68
0
0
Phí lưu trữ
30.000 VNĐMục lục chi tiết
Tóm tắt
I. Toàn Cảnh Sản Xuất Mía Tại Xã Ninh Điền Huyện Châu Thành
Nghiên cứu về sản xuất nông nghiệp Ninh Điền cho thấy đây là một xã có tiềm năng lớn cho phát triển cây công nghiệp, đặc biệt là cây mía Tây Ninh. Với vị trí địa lý thuận lợi, giáp ranh Campuchia và kết nối với các tuyến giao thông quan trọng, Ninh Điền có nhiều cơ hội để chuyển đổi cơ cấu kinh tế. Địa hình của xã có xu hướng thấp dần, chủ yếu là dạng lượn sóng nhẹ, tương đối bằng phẳng, thuận lợi cho cơ giới hóa. Tuy nhiên, điều kiện tự nhiên cũng đặt ra nhiều thách thức. Đất đai phần lớn là đất xám bạc màu, nghèo dinh dưỡng, khả năng giữ nước kém, dễ gây khô hạn vào mùa khô. Nguồn nước mặt dồi dào từ sông Vàm Cỏ Đông nhưng chi phí đầu tư hệ thống thủy lợi khá cao. Khí hậu chia hai mùa rõ rệt, mùa mưa thường gây ngập úng cục bộ, trong khi mùa khô lại thiếu nước nghiêm trọng. Trong bối cảnh đó, cây mía nổi lên như một lựa chọn kinh tế quan trọng, góp phần vào quá trình chuyển dịch cơ cấu cây trồng, đặc biệt là trên những diện tích trồng lúa kém hiệu quả. Nghề trồng mía đã và đang giải quyết việc làm cho một lượng lớn lao động nông thôn, khẳng định vị thế trong nền kinh tế nông nghiệp Châu Thành.
1.1. Điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội ảnh hưởng
Các yếu tố tự nhiên tại xã Ninh Điền có tác động trực tiếp đến hoạt động canh tác mía. Nhóm đất xám chiếm diện tích lớn nhất, phân bố chủ yếu tại các ấp Bến Cừ và Trà Sim. Loại đất này có thành phần cơ giới nhẹ, dễ thoát nước nhưng cũng dễ bị rửa trôi, xói mòn và nghèo dinh dưỡng, đòi hỏi phải có biện pháp cải tạo và bón phân hợp lý. Về khí hậu, nhiệt độ trung bình năm khoảng 26°C, tổng số giờ nắng cao là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và tích lũy đường của cây mía. Tuy nhiên, sự phân bố mưa không đều giữa các mùa là một trở ngại lớn. Về kinh tế - xã hội, Ninh Điền có nguồn lao động dồi dào, nhưng đang có xu hướng “già hóa” do lao động trẻ chuyển dịch sang khu vực công nghiệp. Điều này gây ra tình trạng thiếu hụt lao động thời vụ, đặc biệt vào mùa thu hoạch mía.
1.2. Biến động diện tích và năng suất mía qua các năm
Theo số liệu từ UBND xã Ninh Điền giai đoạn 2003-2006, diện tích trồng mía có xu hướng tăng liên tục, từ 1.239 ha năm 2003 lên 1.666 ha năm 2006. Điều này cho thấy sự chuyển dịch từ các cây trồng kém hiệu quả sang cây mía. Về năng suất mía, có sự biến động rõ rệt: đạt đỉnh vào năm 2004 (60,24 tấn/ha) do thời tiết thuận lợi, sau đó giảm xuống còn 55,13 tấn/ha vào năm 2006 do khí hậu thất thường và tình hình sâu bệnh hại mía kéo dài. Tuy nhiên, giá bán mía lại tăng trưởng tích cực trong giai đoạn này, từ 250.000đ/tấn (2003) lên 345.000đ/tấn (2006), bù đắp phần nào cho sự sụt giảm về năng suất và mang lại thu nhập ổn định cho nông dân.
II. Thách Thức Lớn Khi Canh Tác Mía Tại Xã Ninh Điền Hiện Nay
Hoạt động sản xuất mía tại xã Ninh Điền đang đối mặt với nhiều khó khăn cố hữu, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh tế và sự phát triển bền vững. Thách thức lớn nhất đến từ sự phụ thuộc nặng nề vào điều kiện tự nhiên. Nghiên cứu của Nguyễn Văn Thể (2007) chỉ ra rằng hầu hết nông dân trồng mía theo phương thức quảng canh, chủ yếu dựa vào nước trời, không có hệ thống tưới tiêu chủ động. Tình trạng này khiến năng suất mía rất bấp bênh, dễ bị ảnh hưởng bởi hạn hán. Vấn đề lao động cũng là một bài toán nan giải. Quá trình đô thị hóa và sự phát triển của các khu công nghiệp đã hút một lượng lớn lao động trẻ, gây ra tình trạng khan hiếm nhân công trong các mùa vụ quan trọng như trồng mới và thu hoạch mía. Điều này đẩy chi phí trồng mía, đặc biệt là chi phí nhân công, tăng cao qua các năm. Bên cạnh đó, việc tiếp cận nguồn vốn và kiến thức kỹ thuật còn nhiều hạn chế. Tỷ lệ hộ nông dân được vay vốn ngân hàng còn thấp, nhiều hộ thiếu thông tin về các giống mía mới cho năng suất cao và kỹ thuật canh tác tiên tiến.
2.1. Biến động giá lao động và tình trạng thiếu hụt nhân công
Bảng 4.4 trong nghiên cứu cho thấy giá lao động cho các công đoạn như làm cỏ, vun gốc, thu hoạch đã tăng từ 20-33% chỉ trong vòng 3 niên vụ (2003-2006). Nguyên nhân chính là sự thiếu hụt lao động cục bộ vào cao điểm mùa vụ. Đa số lao động trẻ đã chuyển sang làm việc tại các nhà máy, xí nghiệp với thu nhập ổn định hơn. Để giải quyết tình trạng này, các hộ trồng mía tại Ninh Điền phải thuê lao động từ các địa phương khác, thậm chí từ Campuchia, làm tăng chi phí sản xuất và tạo ra các vấn đề về quản lý xã hội. Tình trạng này đặc biệt nghiêm trọng với các hộ có quy mô canh tác lớn, từ 4-6 ha, khi lao động gia đình không thể đáp ứng.
2.2. Khó khăn tiếp cận vốn và tập huấn kỹ thuật khuyến nông
Kết quả khảo sát 60 hộ cho thấy chỉ có 20% số hộ đã vay được vốn, chủ yếu từ Ngân hàng Nông nghiệp và một phần từ nhà máy đường Tây Ninh. Có tới 80% số hộ chưa tiếp cận được vốn vay với nhiều lý do: không có sổ đỏ để thế chấp (23%), lo ngại không có khả năng hoàn trả (21%), thủ tục phức tạp (18%). Về hoạt động khuyến nông, dù đã có tổ chức nhưng hiệu quả chưa cao. Chỉ có 35% số hộ có người tham dự các lớp tập huấn. Đáng chú ý, gần một nửa trong số đó (17% trên tổng số) không áp dụng các kiến thức đã học do cho rằng không phù hợp với điều kiện đất đai hoặc thiếu vốn đầu tư. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có chính sách hỗ trợ nông dân trồng mía một cách thực chất và hiệu quả hơn.
III. Phương Pháp Phân Tích Chi Phí Lợi Nhuận Sản Xuất Mía
Để đánh giá chính xác hiệu quả kinh tế của cây mía Tây Ninh tại xã Ninh Điền, việc phân tích chi phí và lợi nhuận là yếu tố cốt lõi. Nghiên cứu đã tiến hành bóc tách chi tiết các khoản mục đầu tư, từ chi phí trồng mới cho đến chi phí chăm sóc hàng năm, dựa trên số liệu thực tế từ 60 nông hộ. Các khoản mục chi phí được chia thành hai nhóm chính: chi phí vật chất (bao gồm tiền giống mía, phân bón, vôi) và chi phí lao động (bao gồm lao động nhà và lao động thuê). Kết quả phân tích cho thấy chi phí lao động chiếm một tỷ trọng rất lớn trong tổng chi phí, phản ánh phương thức canh tác chủ yếu dựa vào sức người. Bằng việc so sánh tổng doanh thu với tổng chi phí, nghiên cứu đã tính toán các chỉ tiêu quan trọng như thu nhập, lợi nhuận, tỷ suất thu nhập trên chi phí (TSTN/CP) và tỷ suất lợi nhuận trên chi phí (TSLN/CP). Các chỉ số này cung cấp một bức tranh rõ ràng về mức độ sinh lời của cây mía, giúp nông dân và nhà quản lý đưa ra quyết định sản xuất hợp lý, tối ưu hóa lợi nhuận từ cây mía.
3.1. Phân tích chi phí đầu tư trồng mới và chăm sóc hàng năm
Theo Bảng 4.8 và 4.9 của nghiên cứu, tổng chi phí trồng mía mới và chăm sóc hàng năm tại ấp Bến Cừ cao hơn ấp Trà Sim. Cụ thể, chi phí trồng mới 1ha mía tại Bến Cừ là 8.501,6 nghìn đồng, cao hơn 17,9% so với Trà Sim. Sự chênh lệch này chủ yếu đến từ việc các hộ ở Bến Cừ có quy mô lớn hơn, đầu tư thâm canh tốt hơn và sử dụng lao động thuê nhiều hơn. Chi phí vật chất chính bao gồm tiền giống, phân bón và vôi. Đáng chú ý, chi phí chăm sóc hàng năm chủ yếu là công lao động làm cỏ, vun gốc, bóc lá. Các hộ gần như không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và không tưới tiêu, phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết. Điều này làm giảm chi phí vật tư nhưng lại tăng rủi ro và hạn chế năng suất mía.
3.2. Đánh giá hiệu quả kinh tế và tỷ suất lợi nhuận từ cây mía
Hiệu quả sản xuất mía được thể hiện rõ qua các chỉ số tài chính. Nghiên cứu tại Bảng 4.10 cho thấy, dù chi phí đầu tư cao hơn, các hộ tại ấp Bến Cừ lại đạt hiệu quả kinh tế cao hơn. Cụ thể, tỷ suất lợi nhuận từ cây mía trên chi phí (TSLN/CP) ở Bến Cừ là 1,6, nghĩa là 1 đồng chi phí bỏ ra thu về 1,6 đồng lợi nhuận. Con số này ở ấp Trà Sim là 1,4. Sự khác biệt này đến từ năng suất cao hơn và giá bán tốt hơn của nông dân ấp Bến Cừ. Phân tích dòng tiền dự án đầu tư 1ha mía trong 4 năm cũng cho kết quả khả quan, với chỉ số NPV (Hiện giá thuần) dương và IRR (Tỷ suất hoàn vốn nội bộ) rất cao (128% - 134%), khẳng định cây mía là một lựa chọn đầu tư có lợi nhuận hấp dẫn cho nông dân tại địa phương.
IV. Cách So Sánh Hiệu Quả Cây Mía Tây Ninh Với Lúa Giống Khác
Một trong những phát hiện quan trọng của nghiên cứu là việc so sánh hiệu quả tương đối của cây mía. Việc đánh giá này được thực hiện trên hai phương diện: so sánh giữa các giống mía khác nhau và so sánh giữa cây mía với cây trồng cạnh tranh trực tiếp là cây lúa. Phân tích này cung cấp cơ sở khoa học vững chắc để nông dân lựa chọn cơ cấu cây trồng tối ưu, phù hợp với điều kiện đất đai và mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất. Kết quả cho thấy, việc lựa chọn giống mía phù hợp có thể làm tăng đáng kể năng suất mía và lợi nhuận. Đồng thời, trong điều kiện canh tác tại Ninh Điền, nơi thường xuyên đối mặt với khô hạn và đất đai kém màu mỡ, cây mía thể hiện sự vượt trội rõ rệt về hiệu quả kinh tế so với cây lúa. Điều này lý giải cho xu hướng chuyển đổi đất trồng lúa một vụ kém hiệu quả sang canh tác mía đang diễn ra mạnh mẽ tại địa phương, góp phần tái cơ cấu nền kinh tế nông nghiệp Châu Thành.
4.1. So sánh hiệu quả giữa giống mía K88 và giống K84 200
Nghiên cứu đã so sánh hai giống mía phổ biến tại địa phương là K84-200 (giống cũ) và K88 (giống mới). Theo Bảng 4.14 và 4.15, mặc dù chi phí đầu tư ban đầu cho giống K88 cao hơn, nhưng hiệu quả mang lại vượt trội. Tại ấp Trà Sim, năng suất của giống K88 đạt 59 tấn/ha, cao hơn 9 tấn/ha so với K84-200. Tương tự tại ấp Bến Cừ, K88 cho năng suất cao hơn 6 tấn/ha. Điều này giúp tỷ suất lợi nhuận của giống K88 cao hơn đáng kể. Cụ thể, 1 đồng chi phí đầu tư cho giống K88 mang lại 1,49 đồng lợi nhuận, trong khi con số này ở giống K84-200 chỉ là 1,08. Kết quả này cho thấy tiềm năng to lớn từ việc thay thế các giống cũ bằng các giống mới có năng suất và chất lượng cao hơn.
4.2. Đánh giá lợi thế cạnh tranh của cây mía so với cây lúa
Trong điều kiện canh tác phụ thuộc vào nước trời tại Ninh Điền, cây mía tỏ ra có lợi thế cạnh tranh tuyệt đối so với cây lúa. Bảng 4.16 và 4.17 chỉ ra rằng, chi phí sản xuất 1ha lúa/năm cao hơn đáng kể so với mía, nhưng doanh thu lại thấp hơn nhiều. Tỷ suất lợi nhuận trên chi phí (TSLN/CP) của cây mía là 1,4-1,6, trong khi của cây lúa chỉ là 0,55-0,58. Điều này có nghĩa là trồng lúa mang lại lợi nhuận rất thấp, thậm chí có thể thua lỗ nếu thời tiết không thuận lợi. Cây mía, với khả năng chịu hạn tốt hơn, đã trở thành giải pháp kinh tế bền vững cho nông dân, đặc biệt trên các chân đất trồng lúa một vụ thường xuyên bị khô hạn.
V. Bí Quyết Hợp Đồng Tiêu Thụ Mía Tại Ninh Điền Giải Pháp
Vấn đề đầu ra sản phẩm luôn là yếu tố quyết định sự thành công của người nông dân. Tại Ninh Điền, thị trường tiêu thụ mía chủ yếu gắn liền với các nhà máy đường Tây Ninh, đặc biệt là nhà máy đường Bourbon. Việc ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm đóng vai trò then chốt trong việc ổn định sản xuất và giảm thiểu rủi ro cho người trồng mía. Phân tích của nghiên cứu cho thấy, mô hình hợp tác này mang lại nhiều lợi ích như được hỗ trợ đầu vào (vôi, phân bón), đảm bảo giá sàn, và hỗ trợ chi phí vận chuyển. Tuy nhiên, không phải tất cả nông dân đều tham gia vào mô hình này. Vẫn còn một bộ phận nông dân lựa chọn bán cho thương lái do nhiều lý do như diện tích nhỏ, lo ngại không đủ sản lượng, hoặc khó khăn trong việc thuê phương tiện vận chuyển. Việc tìm hiểu sâu về ưu, nhược điểm của việc ký hợp đồng và các rào cản hiện hữu là cơ sở để đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện chuỗi liên kết 4 nhà, phát triển vùng nguyên liệu mía một cách bền vững.
5.1. Vai trò và lợi ích của hợp đồng bao tiêu với nhà máy đường
Theo khảo sát, 70% số hộ trồng mía tại Ninh Điền có ký hợp đồng với nhà máy. Lợi ích chính mà nông dân nhận được là sự đảm bảo về đầu ra. Nhà máy cam kết mức giá sàn (280.000đ/tấn vào năm 2006), giúp nông dân yên tâm sản xuất mà không phải lo lắng về biến động giá cả thị trường. Ngoài ra, nông dân còn được hỗ trợ không hoàn lại 500kg vôi, 100kg Urê và 100kg Kali nếu đạt sản lượng cam kết. Nhà máy cũng chi trả chi phí bốc xếp và vận chuyển, giảm gánh nặng đáng kể cho nông dân. Mô hình này tạo ra một sự hợp tác chặt chẽ, đảm bảo nguồn cung ổn định cho nhà máy và đầu ra bền vững cho người trồng mía.
5.2. Lý do không ký hợp đồng và những rủi ro đi kèm
Có 30% số hộ không ký hợp đồng, và nguyên nhân chính (chiếm 50%) là do không thuê được phương tiện vận chuyển mía đến nhà máy đúng thời hạn. Các lý do khác bao gồm sợ không đủ sản lượng cam kết, không thuê được công thu hoạch, hoặc diện tích quá nhỏ. Việc không ký hợp đồng đặt nông dân vào thế bị động. Họ phải tự chịu toàn bộ rủi ro khi giá mía xuống thấp. Hơn nữa, việc bán cho thương lái thường bị ép giá, giá trị sản phẩm không được đánh giá minh bạch qua việc đo chữ đường (CCS), dẫn đến nguy cơ thất thoát một phần lợi nhuận đáng kể. Mía cũng thường bị giảm chất lượng do phải chờ đợi thương lái đến thu mua.
VI. Hướng Phát Triển Bền Vững Ngành Sản Xuất Mía Châu Thành
Từ những phân tích về hiện trạng, khó khăn và hiệu quả kinh tế, nghiên cứu đã đề xuất các định hướng và giải pháp chiến lược nhằm phát triển bền vững ngành sản xuất mía tại xã Ninh Điền và huyện Châu Thành nói chung. Trọng tâm của các giải pháp này là việc khắc phục những điểm yếu cố hữu trong chuỗi giá trị, từ khâu sản xuất đến tiêu thụ. Để nâng cao hiệu quả, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền địa phương, doanh nghiệp, nhà khoa học và người nông dân. Các giải pháp tập trung vào việc quy hoạch lại vùng nguyên liệu mía, đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu như thủy lợi và giao thông, đẩy mạnh công tác khuyến nông, và hoàn thiện chính sách hỗ trợ. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng một ngành mía đường có sức cạnh tranh cao, nâng cao thu nhập cho người dân và góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
6.1. Kiến nghị về chính sách địa phương và hoạt động khuyến nông
Chính quyền địa phương cần tiến hành quy hoạch chi tiết diện tích trồng mía, tránh phát triển tự phát. Cần có chính sách hỗ trợ nông dân trồng mía vay vốn với lãi suất ưu đãi để họ có điều kiện đầu tư thâm canh. Đặc biệt, việc thành lập hội khuyến nông chuyên về cây mía là rất cần thiết để tổ chức các lớp tập huấn về kỹ thuật trồng mía thâm canh, giới thiệu các giống mía mới, và phổ biến thông tin thị trường. Việc đầu tư vào hệ thống thủy lợi và cải thiện giao thông nông thôn sẽ giúp giảm chi phí sản xuất và giải quyết khó khăn trong khâu vận chuyển.
6.2. Giải pháp liên kết 4 nhà và phát triển vùng nguyên liệu
Để phát triển bền vững, cần tăng cường mô hình liên kết 4 nhà (Nhà nông - Nhà nước - Nhà khoa học - Nhà doanh nghiệp). Nhà máy đường cần có chính sách đầu tư, thu mua linh hoạt hơn, đồng thời phối hợp với cơ quan chuyên môn để đào tạo kỹ thuật cho nông dân. Về phía nông dân, cần mạnh dạn áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, tham gia vào các hợp tác xã nông nghiệp Ninh Điền để tăng cường sức mạnh tập thể, dễ dàng tiếp cận vốn và ký kết hợp đồng tiêu thụ. Việc khai thác hợp lý tài nguyên đất, đi đôi với cải tạo và bảo vệ độ phì nhiêu là yếu tố then chốt để đảm bảo sản xuất lâu dài.
10/07/2025
TÀI LIỆU LIÊN QUAN
Bạn đang xem trước tài liệu:
Khóa luận tốt nghiệp phát triển nông thôn phân tích hiện trạng sản xuất mía trên địa bàn xã ninh điền huyện châu thành tỉnh tây ninh
THÔNG TIN CHI TIẾT
Trường học: Trường Đại Học Tây Ninh
Chuyên ngành: Nông Nghiệp
Đề tài: Phân Tích Hiện Trạng Sản Xuất Mía Tại Xã Ninh Điền, Huyện Châu Thành, Tỉnh Tây Ninh
Loại tài liệu: Đề Tài Tốt Nghiệp
Năm xuất bản: 2023
Địa điểm: Tây Ninh
Tài liệu "Phân Tích Hiện Trạng Sản Xuất Mía Tại Xã Ninh Điền, Huyện Châu Thành, Tỉnh Tây Ninh" cung cấp một cái nhìn toàn diện và sâu sắc về ngành trồng mía, một trong những cây công nghiệp chủ lực của tỉnh. Báo cáo đi sâu vào phân tích các yếu tố thực tiễn như điều kiện tự nhiên, kỹ thuật canh tác, chi phí đầu tư, năng suất, và hiệu quả kinh tế mà người nông dân tại xã Ninh Điền đang đối mặt. Thông qua đó, người đọc không chỉ nắm bắt được những thuận lợi mà còn hiểu rõ các khó khăn, thách thức trong chuỗi giá trị cây mía, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu cho việc canh tác hoặc nghiên cứu nông nghiệp.
Sau khi đã hiểu rõ về thực trạng của cây mía tại một địa phương cụ thể, có thể bạn sẽ muốn có một góc nhìn so sánh rộng hơn để đánh giá vị thế và tiềm năng của nó so với các loại cây trồng khác trong cùng khu vực. Để mở rộng kiến thức và khám phá sâu hơn về hiệu quả nông nghiệp tại Tây Ninh, mời bạn tìm hiểu nghiên cứu Khóa luận tốt nghiệp phát triển nông thôn so sánh hiệu quả một số cây trồng trên đại bàn huyện bến cầu tỉnh tây ninh. Tài liệu này sẽ cung cấp một phân tích đối chiếu đa chiều, giúp bạn đưa ra những nhận định khách quan hơn về việc lựa chọn cây trồng phù hợp và hiệu quả nhất.