Nghiên cứu về phân phối thu nhập ở Malaysia và bài học cho Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Văn Hà
• Người hướng dẫn: PGS. Đỗ Đức Định
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Kinh tế chính trị XHCN
• Đề tài: Phân Phối Thu Nhập Ở Malaixia: Bài Học Cho Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2005
• Địa điểm: Hà Nội

• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ PHÂN PHỐI THU NHẬP
• 1.1. Phân phối thu nhập trong nền kinh tế thị trường
• 1.2. Các thước đo bất bình đẳng trong phân phối thu nhập
• 1.3. Nguyên nhân dẫn đến bất bình đẳng phân phối thu nhập
• 1.4. Vai trò của chính phủ đối với vấn đề phân phối thu nhập
• 1.5. Lý do can thiệp của chính phủ vào quá trình phân phối thu nhập
• 1.6. Những giải pháp, chính sách của chính phủ
• 1.7. Chính phủ với việc giải quyết mối quan hệ giữa tăng trưởng, công bằng và hiệu quả
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÂN PHỐI THU NHẬP Ở MALAIXIA TỪ THẬP KỶ 70 ĐẾN NAY
• 2.1. Khái quát tình hình kinh tế xã hội và phân phối thu nhập ở Malaixia
• 2.2. Khái quát tình hình kinh tế xã hội
• 2.3. Thực trạng phân phối thu nhập ở Malaixia
• 2.4. Các chính sách tác động của chính phủ đối với vấn đề phân phối thu nhập
• 2.5. Các chiến lược và chính sách phát triển dài hạn
• 2.6. Các chính sách và giải pháp cụ thể đối với việc cải thiện phân phối thu nhập
• 2.7. Những thành công và hạn chế
• 2.7.1. Những thành công chủ yếu
• 2.7.2. Một vài điểm hạn chế
• 3. CHƯƠNG 3: VẬN DỤNG KINH NGHIỆM CỦA MALAIXIA TRONG VIỆC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ PHÂN PHỐI THU NHẬP Ở VIỆT NAM
• 3.1. Tổng quan tình hình phát triển kinh tế và phân phối thu nhập ở Việt Nam
• 3.2. Phát triển kinh tế và xã hội kể từ khi thực hiện công cuộc đổi mới
• 3.3. Tình hình phân phối thu nhập và giảm đói nghèo
• 3.4. Định hướng vận dụng kinh nghiệm của Malaixia trong việc giải quyết vấn đề phân phối thu nhập ở Việt Nam
• 3.4.1. Tạo lập những nền tảng ban đầu cho công bằng
• 3.4.2. Lựa chọn mô hình tăng trưởng
• 3.4.3. Hạn chế sự bất tương xứng giữa các khu vực nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ về năng suất, sản lượng, việc làm và thu nhập
• 3.4.4. Phát triển cân đối giữa các vùng, miền
• 3.4.5. Đầu tư phát triển lực lượng lao động lành nghề
• 3.4.6. Nâng cao hiệu quả của các chính sách công cộng
• KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Phân phối thu nhập trong nền kinh tế thị trường

Phân phối thu nhập là quá trình phân chia thành quả của tăng trưởng kinh tế đến các tầng lớp dân cư trong xã hội. Phân phối thu nhập được phân biệt bằng hai cách: theo qui mô và theo chức năng. Phân phối theo chức năng giải thích tỷ phần trong tổng thu nhập quốc dân mà mỗi nhân tố sản xuất nhận được. Trong khi đó, phân phối theo qui mô đo lường thu nhập của các cá nhân hay hộ gia đình trong tổng thu nhập. Hai phương pháp này đều phản ánh sự phân phối kết quả của hoạt động sản xuất, nhưng có những điểm khác nhau căn bản. Phân phối theo chức năng chú trọng đến sự đóng góp của các nhân tố sản xuất, trong khi phân phối theo qui mô tập trung vào tỷ lệ thu nhập của các nhóm dân cư. Việc đo lường phân phối thu nhập theo qui mô thường được sử dụng để chỉ ra tính chất của phân phối: bình đẳng hay bất bình đẳng. Điều này cho phép đánh giá vai trò và hiệu quả của các chính sách tác động của nhà nước đối với phân phối thu nhập.

1.1. Các thước đo bất bình đẳng trong phân phối thu nhập

Để xác định mức độ công bằng trong phân phối thu nhập, các nhà kinh tế sử dụng nhiều phương pháp đo lường khác nhau. Một trong những công cụ phổ biến là đường cong Lorenz, cho phép biểu đạt mức độ bất bình đẳng thu nhập. Đường cong này so sánh tỷ lệ thu nhập của các nhóm dân cư với tỷ lệ dân số. Nếu đường cong Lorenz gần với đường chéo, điều đó cho thấy sự phân phối thu nhập là công bằng. Ngược lại, nếu đường cong lệch xa, điều đó cho thấy sự bất bình đẳng cao. Ngoài ra, chỉ số Gini cũng được sử dụng để đo lường mức độ bất bình đẳng. Chỉ số này dao động từ 0 (công bằng tuyệt đối) đến 1 (bất bình đẳng tuyệt đối). Việc áp dụng các thước đo này giúp các nhà hoạch định chính sách hiểu rõ hơn về tình hình phân phối thu nhập và từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp.

1.2. Nguyên nhân dẫn đến bất bình đẳng phân phối thu nhập

Bất bình đẳng trong phân phối thu nhập có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Một trong những nguyên nhân chính là sự khác biệt trong trình độ giáo dục và kỹ năng lao động. Những người có trình độ học vấn cao thường có thu nhập cao hơn so với những người có trình độ thấp. Ngoài ra, sự phân bổ tài nguyên thiên nhiên và cơ hội kinh doanh cũng góp phần vào sự bất bình đẳng. Các chính sách kinh tế và xã hội của chính phủ cũng có thể ảnh hưởng đến phân phối thu nhập. Nếu chính phủ không có các chính sách điều tiết hợp lý, sự bất bình đẳng sẽ gia tăng. Việc hiểu rõ nguyên nhân của sự bất bình đẳng là rất quan trọng để xây dựng các chính sách nhằm cải thiện tình hình này.

II. Thực trạng phân phối thu nhập ở Malaysia

Từ thập kỷ 70 đến nay, Malaysia đã có những bước tiến đáng kể trong việc cải thiện phân phối thu nhập. Chính phủ Malaysia đã thực hiện nhiều chính sách nhằm giảm thiểu sự bất bình đẳng giữa các cộng đồng tộc người. Một trong những thành công lớn nhất là việc giảm bất bình đẳng giữa ba cộng đồng tộc người chính: Mã Lai, Hoa và Ấn. Chính sách kinh tế mới (NEP) được triển khai từ năm 1971 đã góp phần quan trọng trong việc cải thiện tình hình này. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần phải giải quyết, đặc biệt là trong việc đảm bảo công bằng xã hội và phát triển bền vững. Tình hình kinh tế Malaysia hiện tại cho thấy sự cần thiết phải tiếp tục cải cách và điều chỉnh các chính sách để đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

2.1. Khái quát tình hình kinh tế xã hội và phân phối thu nhập ở Malaysia

Tình hình kinh tế Malaysia từ thập kỷ 70 đến nay đã có nhiều thay đổi tích cực. Tăng trưởng kinh tế ổn định đã giúp cải thiện mức sống của người dân. Tuy nhiên, sự bất bình đẳng vẫn tồn tại, đặc biệt giữa các khu vực thành phố và nông thôn. Chính phủ đã thực hiện nhiều chính sách nhằm cải thiện phân phối thu nhập, nhưng vẫn cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn để đảm bảo công bằng xã hội. Việc phân tích tình hình phân phối thu nhập ở Malaysia sẽ cung cấp những bài học quý giá cho Việt Nam trong quá trình phát triển.

2.2. Các chính sách tác động của chính phủ đối với vấn đề phân phối thu nhập

Chính phủ Malaysia đã triển khai nhiều chính sách nhằm cải thiện phân phối thu nhập. Các chính sách này bao gồm việc đầu tư vào giáo dục, y tế và phát triển hạ tầng. Chính phủ cũng đã thực hiện các chương trình hỗ trợ cho các nhóm dân cư có thu nhập thấp. Tuy nhiên, hiệu quả của các chính sách này vẫn còn hạn chế. Cần có sự điều chỉnh và cải cách để đảm bảo rằng các chính sách này thực sự mang lại lợi ích cho những người cần hỗ trợ nhất. Việc đánh giá hiệu quả của các chính sách này sẽ giúp Malaysia tiếp tục cải thiện tình hình phân phối thu nhập.

III. Vận dụng kinh nghiệm của Malaysia trong việc giải quyết vấn đề phân phối thu nhập ở Việt Nam

Việt Nam có thể học hỏi nhiều từ kinh nghiệm của Malaysia trong việc cải thiện phân phối thu nhập. Một trong những bài học quan trọng là cần có các chính sách điều tiết hợp lý để giảm thiểu sự bất bình đẳng. Việc đầu tư vào giáo dục và phát triển nguồn nhân lực là rất cần thiết để nâng cao trình độ lao động. Ngoài ra, cần có các chính sách hỗ trợ cho các nhóm dân cư có thu nhập thấp để đảm bảo công bằng xã hội. Việc áp dụng các bài học từ Malaysia sẽ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu phát triển bền vững và cải thiện phân phối thu nhập.

3.1. Tổng quan tình hình phát triển kinh tế và phân phối thu nhập ở Việt Nam

Tình hình phát triển kinh tế ở Việt Nam trong những năm qua đã có nhiều tiến bộ. Tuy nhiên, vấn đề bất bình đẳng thu nhập ngày càng trở nên nghiêm trọng. Cần có các chính sách cụ thể để giải quyết vấn đề này. Việc phân tích tình hình phân phối thu nhập ở Việt Nam sẽ giúp nhận diện rõ hơn các vấn đề cần giải quyết.

3.2. Định hướng vận dụng kinh nghiệm của Malaysia trong việc giải quyết vấn đề phân phối thu nhập ở Việt Nam

Việt Nam cần xây dựng các chính sách phát triển kinh tế gắn liền với công bằng xã hội. Việc học hỏi từ kinh nghiệm của Malaysia trong việc cải thiện phân phối thu nhập là rất cần thiết. Cần có các chương trình hỗ trợ cho các nhóm dân cư có thu nhập thấp và đầu tư vào giáo dục để nâng cao trình độ lao động. Việc áp dụng các bài học này sẽ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

Tổng quan nghiên cứu

Phân phối thu nhập là một trong những vấn đề trọng yếu quyết định sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế thị trường hiện đại. Từ thập kỷ 70 đến nay, Malaixia đã trải qua quá trình phát triển kinh tế năng động với tốc độ tăng trưởng GDP trung bình đạt 7,8% trong những năm 70, 6% trong thập kỷ 80 và 8,5% trong những năm 90 trước khủng hoảng tài chính châu Á 1997-1998. Song song với tăng trưởng, Malaixia đã thực hiện các chính sách nhằm cải thiện phân phối thu nhập, giảm bất bình đẳng giữa các cộng đồng tộc người Mã Lai, Hoa, Ấn và giữa các vùng miền. Tuy nhiên, bất bình đẳng thu nhập vẫn tồn tại và là thách thức lớn đối với phát triển kinh tế xã hội.

Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng phân phối thu nhập ở Malaixia từ thập kỷ 70 đến nay, phân tích tác động của các chính sách phát triển kinh tế xã hội, đồng thời rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong bối cảnh hội nhập và phát triển. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các chính sách kinh tế mới (NEP) giai đoạn 1971-1990 và chính sách phát triển quốc gia (NDP) giai đoạn 1991-2000. Mục tiêu chính là đánh giá xu hướng biến đổi phân phối thu nhập, nguyên nhân và hiệu quả các chính sách, từ đó đề xuất giải pháp phù hợp cho Việt Nam nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế gắn liền với công bằng xã hội.

Việc nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho hoạch định chính sách phân phối thu nhập, giảm nghèo và nâng cao phúc lợi xã hội, góp phần ổn định chính trị xã hội và phát triển kinh tế bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết phân phối thu nhập theo chức năng và theo qui mô. Phân phối theo chức năng tập trung vào tỷ phần thu nhập mà các nhân tố sản xuất như lao động, vốn, đất đai nhận được, phản ánh giá cả và mức độ sử dụng các nhân tố trong nền kinh tế. Trong khi đó, phân phối theo qui mô xem xét thu nhập của các cá nhân hoặc hộ gia đình, phân chia dân số thành các nhóm thu nhập để đánh giá mức độ bất bình đẳng.

Ba khái niệm trọng tâm được sử dụng gồm: công bằng xã hội (theo chiều ngang và chiều dọc), các thước đo bất bình đẳng (hệ số Gini, đường cong Lorenz, chỉ số Theil L), và vai trò của chính phủ trong điều tiết phân phối thu nhập. Lý thuyết về mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế, công bằng xã hội và hiệu quả kinh tế cũng được vận dụng để phân tích tác động của các chính sách.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp phân tích tổng hợp và thống kê so sánh. Nguồn dữ liệu chính bao gồm số liệu thống kê kinh tế xã hội của Malaixia từ thập kỷ 70 đến đầu những năm 2000, các báo cáo chính phủ, tài liệu nghiên cứu trong và ngoài nước.

Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ dân số Malaixia được phân chia theo nhóm thu nhập, vùng miền và tộc người, với các chỉ số bất bình đẳng được tính toán dựa trên số liệu điều tra hộ gia đình và thống kê quốc gia. Phương pháp phân tích thực chứng được áp dụng để đánh giá tác động của các chính sách kinh tế xã hội, đồng thời sử dụng phương pháp chuẩn tắc để đề xuất giải pháp phù hợp cho Việt Nam.

Timeline nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 1970-2000, đặc biệt phân tích hai chính sách phát triển dài hạn NEP (1971-1990) và NDP (1991-2000), cùng với tác động của khủng hoảng tài chính châu Á 1997-1998.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tăng trưởng kinh tế và chuyển đổi cơ cấu kinh tế: Malaixia duy trì tốc độ tăng trưởng GDP trung bình 7,8% trong những năm 70, giảm còn gần 6% trong thập kỷ 80 và đạt 8,5% trong những năm 90 trước khủng hoảng. Cơ cấu GDP chuyển dịch rõ rệt, tỷ trọng nông nghiệp giảm từ 29% năm 1970 xuống 8,5% năm 2000, trong khi công nghiệp và dịch vụ tăng lên lần lượt 43,6% và 47,9% năm 2000. Tỷ lệ thất nghiệp giảm từ 7,4% năm 1970 xuống 2,8% năm 1995, tăng nhẹ lên 3,1% năm 2000.

2. Biến động bất bình đẳng thu nhập: Hệ số Gini toàn quốc giảm từ 0,513 năm 1970 xuống 0,446 năm 1990, thể hiện xu hướng giảm bất bình đẳng. Thu nhập của 20% hộ gia đình thu nhập cao nhất giảm từ 55,7% xuống 50,4%, trong khi 40% hộ thu nhập thấp nhất tăng từ 11,5% lên 14,3%. Tuy nhiên, mức độ bất bình đẳng vẫn ở mức tương đối cao theo tiêu chuẩn quốc tế.

3. Chênh lệch giữa các vùng và tộc người: Thu nhập hộ gia đình ở thành thị cao hơn nông thôn 2,14 lần năm 1970, giảm còn 1,7 lần năm 1990. Hệ số Gini ở thành thị (0,445) cao hơn nông thôn (0,409) năm 1990. Về tộc người, thu nhập bình quân tháng của người Mã Lai tăng từ 172 RM năm 1970 lên 931 RM năm 1990, người Hoa từ 399 lên 1582 RM, người Ấn từ 310 lên 1201 RM. Hệ số Gini của từng tộc người đều giảm, nhưng người Mã Lai vẫn chiếm tỷ lệ lớn trong nhóm thu nhập thấp nhất (49,6% năm 1990).

4. Tác động của chính sách kinh tế mới (NEP): NEP đã góp phần giảm bất bình đẳng và cải thiện thu nhập cho nhóm dân cư thu nhập thấp, đặc biệt là người Mã Lai. Tuy nhiên, sự cải thiện không đồng đều và vẫn còn tồn tại khoảng cách lớn giữa các nhóm dân cư.

Thảo luận kết quả

Sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của Malaixia đã tạo điều kiện cho cải thiện phân phối thu nhập, nhưng bất bình đẳng vẫn tồn tại do nhiều nguyên nhân lịch sử, xã hội và kinh tế. Việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm, giảm tỷ lệ nghèo đói, nhưng cũng làm gia tăng chênh lệch thu nhập giữa các vùng và nhóm dân cư.

Chính sách NEP với mục tiêu giảm bất bình đẳng giữa các cộng đồng tộc người đã đạt được những thành công nhất định, đặc biệt trong việc nâng cao thu nhập và sở hữu tài sản của người Mã Lai. Tuy nhiên, sự tập trung tài sản và quyền lực vẫn còn cao, dẫn đến bất bình đẳng thu nhập kéo dài. So sánh với các nghiên cứu trong khu vực Đông Nam Á, Malaixia có mức độ bất bình đẳng trung bình, nhưng vẫn cần tiếp tục cải thiện để đảm bảo phát triển bền vững.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ đường cong Lorenz thể hiện sự dịch chuyển của phân phối thu nhập qua các năm, bảng số liệu hệ số Gini và tỷ lệ thu nhập theo nhóm dân cư, cũng như biểu đồ so sánh thu nhập giữa các tộc người và vùng miền.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường chính sách phát triển nguồn nhân lực: Đầu tư mở rộng cơ hội giáo dục và đào tạo nghề cho các nhóm dân cư thu nhập thấp, đặc biệt ở vùng nông thôn và các cộng đồng thiểu số, nhằm nâng cao kỹ năng lao động và thu nhập bền vững. Chủ thể thực hiện là Bộ Giáo dục và các địa phương, với mục tiêu tăng tỷ lệ lao động có kỹ năng lên 30% trong 5 năm tới.

2. Cải cách chính sách thuế và phân phối lại thu nhập: Áp dụng thuế thu nhập và thuế tài sản lũy tiến hiệu quả hơn, đồng thời tăng cường quản lý thuế để hạn chế trốn thuế, đảm bảo nguồn tài chính cho các chương trình an sinh xã hội. Bộ Tài chính cần xây dựng lộ trình thực hiện trong vòng 3 năm.

3. Phát triển các ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động: Khuyến khích phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt trong các ngành chế tạo và dịch vụ, tạo thêm việc làm cho lao động thu nhập thấp. Chính phủ và các tổ chức phát triển kinh tế địa phương phối hợp thực hiện, đặt mục tiêu tăng 15% số việc làm trong 4 năm.

4. Mở rộng mạng lưới an sinh xã hội và hỗ trợ trực tiếp: Tăng cường các chương trình trợ cấp, chăm sóc y tế, giáo dục miễn phí cho nhóm dân cư nghèo, người già cô đơn và người tàn tật nhằm nâng cao phúc lợi xã hội. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với các địa phương triển khai trong 3 năm tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà hoạch định chính sách kinh tế xã hội: Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và kinh nghiệm thực tiễn từ Malaixia để xây dựng chính sách phân phối thu nhập, giảm nghèo và phát triển bền vững.

2. Các nhà nghiên cứu kinh tế phát triển: Tài liệu phân tích sâu sắc về mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội, các chỉ số đo lường bất bình đẳng, giúp nghiên cứu và so sánh trong khu vực Đông Nam Á.

3. Cơ quan quản lý giáo dục và đào tạo nghề: Thông tin về vai trò của phát triển nguồn nhân lực trong cải thiện phân phối thu nhập hỗ trợ xây dựng chương trình đào tạo phù hợp.

4. Tổ chức phi chính phủ và các tổ chức quốc tế: Cung cấp dữ liệu và phân tích để thiết kế các chương trình hỗ trợ xã hội, giảm nghèo và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội công bằng.

Câu hỏi thường gặp

1. Phân phối thu nhập theo chức năng và theo qui mô khác nhau thế nào?
   Phân phối theo chức năng tập trung vào tỷ phần thu nhập của các nhân tố sản xuất như lao động, vốn, đất đai, còn phân phối theo qui mô xem xét thu nhập của các cá nhân hoặc hộ gia đình, phản ánh mức độ bất bình đẳng trong xã hội.

2. Hệ số Gini thể hiện điều gì trong phân phối thu nhập?
   Hệ số Gini đo mức độ bất bình đẳng thu nhập, giá trị từ 0 (bình đẳng tuyệt đối) đến 1 (bất bình đẳng tuyệt đối). Malaixia có hệ số Gini giảm từ 0,513 năm 1970 xuống 0,446 năm 1990, cho thấy cải thiện phân phối thu nhập.

3. Chính sách kinh tế mới (NEP) của Malaixia có tác động ra sao?
   NEP giúp giảm bất bình đẳng thu nhập giữa các cộng đồng tộc người, nâng cao thu nhập và sở hữu tài sản của người Mã Lai, góp phần ổn định xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế.

4. Tại sao bất bình đẳng thu nhập vẫn tồn tại dù tăng trưởng kinh tế cao?
   Do sự tập trung tài sản, quyền lực và cơ hội không đồng đều, cũng như khác biệt về trình độ học vấn, kỹ năng lao động và điều kiện sống giữa các nhóm dân cư, vùng miền và tộc người.

5. Bài học kinh nghiệm nào có thể áp dụng cho Việt Nam?
   Việt Nam cần chú trọng phát triển nguồn nhân lực, cải cách chính sách thuế, phát triển các ngành sử dụng nhiều lao động và mở rộng an sinh xã hội để kết hợp tăng trưởng kinh tế với công bằng xã hội.

Kết luận

• Malaixia đã đạt được tăng trưởng kinh tế ấn tượng từ thập kỷ 70 đến 2000, đồng thời cải thiện phân phối thu nhập và giảm bất bình đẳng đáng kể.
• Hệ số Gini giảm từ 0,513 xuống 0,446, thu nhập của nhóm dân cư thu nhập thấp tăng lên, đặc biệt là người Mã Lai.
• Chính sách kinh tế mới (NEP) và chính sách phát triển quốc gia (NDP) đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh phân phối thu nhập.
• Bất bình đẳng vẫn tồn tại giữa các vùng miền, tộc người và nhóm thu nhập, đòi hỏi các chính sách tiếp tục được hoàn thiện.
• Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm Malaixia trong phát triển nguồn nhân lực, cải cách thuế, phát triển công nghiệp sử dụng nhiều lao động và mở rộng an sinh xã hội để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế gắn liền với công bằng xã hội.

Tiếp theo, cần triển khai nghiên cứu chi tiết các chính sách phù hợp với bối cảnh Việt Nam và xây dựng kế hoạch hành động cụ thể. Mời các nhà hoạch định chính sách và nhà nghiên cứu kinh tế quan tâm tham khảo và áp dụng các kết quả nghiên cứu này nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội bền vững.