Nghiên cứu nhân sinh khối nấm Trichoderma và ứng dụng trong phòng trừ bệnh lở cổ rễ và thối hạch bắp cải

• Tác giả: Phạm Quang Nguyên
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Đức Huy
• Trường học: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Bảo vệ thực vật
• Đề tài: Nghiên cứu nhân sinh khối nấm Trichoderma sp. và ứng dụng phòng trừ bệnh lở cổ rễ và thối hạch bắp cải tại Hà Nội và Lào Cai
• Loại tài liệu: Luận văn
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỤC LỤC
• 1.1. LỜI CAM ĐOAN
• 1.2. DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• 1.3. DANH MỤC BẢNG
• 1.4. DANH MỤC HÌNH
• 1.5. DANH MỤC ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ
• 1.6. TRÍCH YẾU LUẬN VĂN
• 1.7. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 1.8. MỤC ĐÍCH VÀ YÊU CẦU CỦA ĐỀ TÀI
• 1.8.1. Mục đích
• 1.8.2. Yêu cầu
• 1.9. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.10. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN
• 1.11. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.11.1. Nấm đối kháng Trichoderma spp.
• 1.11.2. Đặc điểm sinh học và sinh thái của nấm Trichoderma spp.
• 1.11.3. Cơ chế tác động của nấm Trichoderma spp. lên các tác nhân gây bệnh cây trồng
• 1.11.4. Khả năng phòng trừ của nấm Trichoderma spp. đối với các loài bệnh gây hại cây trồng
• 1.11.5. Tình hình nghiên cứu trên thế giới
• 1.11.6. Tình hình nghiên cứu trong nước
• 1.12. VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.12.1. Đối tượng và vật liệu nghiên cứu
• 1.12.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.12.1.2. Vật liệu nghiên cứu
• 1.12.1.3. Dụng cụ và hóa chất nghiên cứu
• 1.12.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 1.12.3. Nội dung nghiên cứu
• 1.12.4. Phương pháp nghiên cứu
• 1.12.4.1. Phương pháp thu thập mẫu đất và phân lập nấm Trichoderma
• 1.12.4.2. Phương pháp điều tra mức độ bệnh (tỉ lệ bệnh) lở cổ rễ và thối hạch bắp cải tại Hà Nội và Lào Cai
• 1.12.4.3. Phương pháp nghiên cứu trong phòng thí nghiệm
• 1.12.4.4. Thí nghiệm phòng trừ bệnh lở cổ rễ cây bắp cải (giai đoạn cây con) trong nhà lưới
• 1.12.4.5. Thử nghiệm mô hình phòng trừ bệnh thối hạch bắp cải bằng chế phẩm Trichoderma tại Hà Nội và Lào Cai
• 1.12.5. Xử lý số liệu
• 1.13. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 1.13.1. Kết quả thu thập, phân lập, xác định và nghiên cứu đặc điểm hình thái, sinh học của nấm Trichoderma sp.
• 1.13.1.1. Kết quả thu thập mẫu đất để phân lập nấm đối kháng Trichoderma sp. tại một số tỉnh miền Bắc
• 1.13.1.2. Kết quả phân lập nấm đối kháng Trichoderma sp. tại một số tỉnh miền Bắc
• 1.13.1.3. Đặc điểm hình thái và sinh học của các mẫu nấm Trichoderma
• 1.13.2. Nghiên cứu nhân sinh khối nấm Trichoderma asperellum trên một số cơ chất để làm nguồn tạo chế phẩm Trichoderma
• 1.13.2.1. Nhân sinh khối nấm Trichoderma asperellum
• 1.13.2.2. Tạo chế phẩm chứa nấm Trichoderma
• 1.13.3. Nghiên cứu sức sống của bào tử nấm Trichoderma asperellum sau khi phối trộn với phân bón
• 1.13.4. Kết quả điều tra mức độ bệnh thối hạch và lở cổ rễ bắp cải tại Hà Nội và Lào Cai
• 1.13.4.1. Kết quả điều tra và thu thập bệnh thối hạch, lở cổ rễ tại Lào Cai
• 1.13.4.2. Kết quả điều tra và thu thập bệnh thối hạch và lở cổ rễ bắp cải tại Hà Nội
• 1.13.5. Kết quả thử nghiệm hiệu lực đối kháng của nấm Trichoderma asperellum đối với nấm gây bệnh lở cổ rễ và thối hạch bắp cải
• 1.13.5.1. Hiệu lực đối kháng của nấm Trichoderma asperellum đối với nấm Rhizoctonia solani trên môi trường PDA
• 1.13.5.2. Hiệu lực đối kháng của nấm Trichoderma asperellum đối với nấm Sclerotinia sclerotiorum trên môi trường PDA
• 1.13.6. Thử nghiệm phòng trừ bệnh lở cổ rễ (Rhizoctonia solani) và thối hạch (Sclerotinia sclerotiorum) cây bắp cải trong nhà lưới và ngoài đồng ruộng bằng chế phẩm Trichoderma
• 1.13.6.1. Thử nghiệm phòng trừ bệnh lở cổ rễ (Rhizoctonia solani) cây bắp cải trong chậu
• 1.13.6.2. Thử nghiệm phòng trừ bệnh thối hạch cây bắp cải (Sclerotinia sclerotiorum) tại Lào Cai và Hà Nội bằng chế phẩm nấm Trichoderma
• 1.14. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về ứng dụng nấm Trichoderma trong nông nghiệp

Nấm Trichoderma là một trong những loại nấm đối kháng phổ biến nhất trong nông nghiệp, đặc biệt trong việc phòng trừ các bệnh hại cây trồng. Nghiên cứu cho thấy nấm Trichoderma có khả năng ức chế sự phát triển của nhiều loại nấm gây bệnh như Rhizoctonia solani và Sclerotinia sclerotiorum. Việc ứng dụng nấm Trichoderma không chỉ giúp bảo vệ cây trồng mà còn góp phần bảo vệ môi trường, giảm thiểu việc sử dụng hóa chất độc hại trong nông nghiệp.

1.1. Đặc điểm sinh học của nấm Trichoderma

Nấm Trichoderma có khả năng phát triển mạnh mẽ trong môi trường đất, với nhiều chủng loại khác nhau. Chúng có thể sinh trưởng tốt ở nhiệt độ từ 20 đến 30 độ C và pH từ 6 đến 7. Nấm Trichoderma không chỉ có khả năng đối kháng mà còn kích thích sự phát triển của bộ rễ cây trồng.

1.2. Vai trò của nấm Trichoderma trong phòng trừ bệnh

Nấm Trichoderma hoạt động thông qua nhiều cơ chế khác nhau như ký sinh, sản xuất enzyme phân hủy vách tế bào của nấm bệnh và tạo ra các chất kháng sinh. Điều này giúp nấm Trichoderma trở thành một giải pháp hiệu quả trong việc phòng trừ bệnh lở cổ rễ và thối hạch bắp cải.

II. Vấn đề bệnh lở cổ rễ và thối hạch bắp cải tại Hà Nội và Lào Cai

Bệnh lở cổ rễ và thối hạch bắp cải là những vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm nông nghiệp tại Hà Nội và Lào Cai. Tình trạng này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng. Việc tìm kiếm các biện pháp phòng trừ hiệu quả là rất cần thiết.

2.1. Nguyên nhân gây ra bệnh lở cổ rễ

Bệnh lở cổ rễ chủ yếu do nấm Rhizoctonia solani gây ra, nấm này phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt và nhiệt độ cao. Việc quản lý nước tưới và cải thiện thoát nước là rất quan trọng để giảm thiểu sự phát triển của nấm.

2.2. Tình hình bệnh thối hạch bắp cải

Bệnh thối hạch bắp cải do nấm Sclerotinia sclerotiorum gây ra, thường xuất hiện trong điều kiện thời tiết ẩm ướt. Tình trạng này đã được ghi nhận với tỷ lệ cao tại Hà Nội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất bắp cải.

III. Phương pháp nghiên cứu nấm Trichoderma trong phòng trừ bệnh

Nghiên cứu này sử dụng các phương pháp hiện đại để phân lập và xác định các chủng nấm Trichoderma có khả năng phòng trừ bệnh lở cổ rễ và thối hạch bắp cải. Các mẫu đất được thu thập từ nhiều địa điểm khác nhau để đảm bảo tính đại diện và độ chính xác của kết quả.

3.1. Phương pháp thu thập mẫu đất

Mẫu đất được thu thập từ các ruộng trồng bắp cải tại Hà Nội và Lào Cai. Việc lựa chọn địa điểm thu thập mẫu rất quan trọng để đảm bảo tính đại diện cho các điều kiện sinh thái khác nhau.

3.2. Phương pháp phân lập nấm Trichoderma

Nấm Trichoderma được phân lập từ mẫu đất bằng phương pháp cấy đơn bào tử trên môi trường PDA. Các chủng nấm sau đó được xác định dựa trên đặc điểm hình thái và giải trình tự gene.

IV. Kết quả nghiên cứu về hiệu quả của nấm Trichoderma

Kết quả nghiên cứu cho thấy nấm Trichoderma asperellum có khả năng ức chế sự phát triển của nấm gây bệnh lở cổ rễ và thối hạch bắp cải. Thử nghiệm cho thấy tỷ lệ bệnh giảm đáng kể khi sử dụng chế phẩm nấm Trichoderma phối hợp với phân bón hữu cơ.

4.1. Hiệu quả phòng trừ bệnh lở cổ rễ

Thử nghiệm cho thấy chế phẩm nấm Trichoderma có hiệu quả phòng trừ bệnh lở cổ rễ lên đến 75% khi được áp dụng đúng cách. Điều này chứng tỏ tiềm năng của nấm Trichoderma trong việc bảo vệ cây trồng.

4.2. Hiệu quả phòng trừ bệnh thối hạch

Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ bệnh thối hạch giảm xuống còn 69% khi sử dụng chế phẩm nấm Trichoderma. Điều này cho thấy nấm Trichoderma không chỉ có khả năng phòng trừ mà còn giúp cải thiện năng suất bắp cải.

V. Kết luận và triển vọng tương lai của nghiên cứu

Nghiên cứu về nấm Trichoderma trong phòng trừ bệnh lở cổ rễ và thối hạch bắp cải đã mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp bền vững. Việc ứng dụng nấm Trichoderma không chỉ giúp bảo vệ cây trồng mà còn góp phần bảo vệ môi trường.

5.1. Tầm quan trọng của nấm Trichoderma trong nông nghiệp

Nấm Trichoderma có vai trò quan trọng trong việc phát triển nông nghiệp bền vững. Việc sử dụng nấm Trichoderma giúp giảm thiểu việc sử dụng hóa chất độc hại, bảo vệ sức khỏe con người và môi trường.

5.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo

Cần tiếp tục nghiên cứu để phát triển các chế phẩm sinh học từ nấm Trichoderma, mở rộng ứng dụng trong nhiều loại cây trồng khác nhau. Điều này sẽ giúp nâng cao hiệu quả phòng trừ bệnh và tăng cường năng suất cây trồng.