Nghiên cứu tuyển chọn giống và biện pháp kỹ thuật nâng cao khả năng chịu ngập cho đậu tương vụ đông tại Hà Nội

• Tác giả: Phạm Thị Xuân
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Thị Trường
• Trường học: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Khoa học cây trồng
• Đề tài: Nghiên cứu tuyển chọn giống và biện pháp kỹ thuật nâng cao khả năng chịu ngập cho đậu tương vụ đông tại Hà Nội
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
• 1.3.1. Ý nghĩa khoa học
• 1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.4.3. Phạm vi giới hạn của đề tài
• 1.5. Những đóng góp mới của luận án
• 2. CHƯƠNG I: TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI
• 2.1. Giới thiệu về cây đậu tương
• 2.1.1. Nguồn gốc và phân loại cây đậu tương
• 2.1.2. Giá trị của cây đậu tương
• 2.1.3. Yêu cầu sinh thái của cây đậu tương
• 2.1.4. Tình hình sản xuất đậu tương
• 2.1.4.1. Tình hình sản xuất đậu tương trên thế giới
• 2.1.4.2. Tình hình sản xuất đậu tương ở Việt Nam
• 2.1.4.3. Tình hình sản xuất đậu tương ở Hà Nội
• 2.1.5. Tình hình nghiên cứu về cây đậu tương
• 2.1.5.1. Nghiên cứu về chọn tạo giống đậu tương
• 2.1.5.2. Nghiên cứu về tính chịu úng của đậu tương
• 2.1.5.3. Nghiên cứu về biện pháp kỹ thuật cho cây đậu tương
• 2.1.5.3.1. Nghiên cứu về thời vụ trồng đậu tương
• 2.1.5.3.2. Nghiên cứu về mật độ trồng đậu tương
• 2.1.5.3.3. Nghiên cứu về phân bón cho đậu tương
• 2.1.6. Những nhận xét rút ra từ tổng quan
• 3. CHƯƠNG 2: VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Vật liệu nghiên cứu
• 3.2. Nội dung nghiên cứu
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3.1. Phương pháp thí nghiệm
• 3.3.2. Các chỉ tiêu theo dõi và nghiên cứu
• 3.3.3. Phương pháp tính hiệu quả kinh tế
• 3.3.4. Phương pháp xử lý số liệu
• 3.3.5. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 4. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Nghiên cứu khả năng chịu ngập vào giai đoạn mọc mầm, sinh trưởng sinh dưỡng và sinh trưởng sinh thực của các dòng, giống đậu tương trong nhà lưới vụ Đông 2016 và vụ Đông 2017 tại Hà Nội
• 4.1.1. Ảnh hưởng của điều kiện ngập nhân tạo đến thời gian sinh trưởng và tỷ lệ mọc của các dòng, giống đậu tương trong vụ Đông 2016 và 2017
• 4.1.2. Ảnh hưởng của điều kiện ngập nhân tạo đến khả năng hình thành nốt sần của các dòng, giống đậu tương trong vụ Đông 2016 và 2017
• 4.1.3. Ảnh hưởng của điều kiện ngập nhân tạo đến một số chỉ tiêu sinh trưởng của các dòng, giống đậu tương trong Đông 2016 và 2017
• 4.1.4. Ảnh hưởng của điều kiện ngập nhân tạo đến các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất của các dòng, giống đậu tương trong vụ Đông 2016 và 2017
• 4.2. Nghiên cứu tuyển chọn giống đậu tương chịu ngập trên đất ướt sau lúa mùa tại Hà Nội vụ Đông 2018 (thí nghiệm ngoài đồng ruộng)
• 4.2.1. Thời gian sinh trưởng và tỷ lệ mọc của các giống đậu tương ở điều kiện ngập trong vụ Đông 2018
• 4.2.2. Khả năng hình thành nốt sần của các giống đậu tương ở điều kiện ngập trong vụ Đông 2018
• 4.2.3. Một số chỉ tiêu sinh trưởng của các giống đậu tương ở điều kiện ngập trong vụ Đông 2018
• 4.2.4. Mức độ nhiễm sâu bệnh hại và khả năng chống đổ của các giống đậu tương ở điều kiện ngập trong vụ Đông 2018
• 4.2.5. Các yếu tố cấu thành năng suất của các giống đậu tương ở điều kiện ngập trong vụ Đông 2018 tại Hà Nội
• 4.2.6. Năng suất của các giống đậu tương ở điều kiện ngập trong vụ Đông 2018 tại Hà Nội
• 4.3. Nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật phù hợp cho giống đậu tương chịu ngập trên đất ướt sau lúa mùa trong vụ Đông tại Hà Nội
• 4.3.1. Xác định thời vụ gieo trồng thích hợp cho giống đậu tương ĐT32 vụ Đông 2018 và vụ Đông 2019 tại Hà Nội
• 4.3.2. Xác định mật độ và liều lượng phân bón phù hợp cho giống đậu tương ĐT32 trong vụ Đông 2018 và 2019 tại Hà Nội
• 4.3.3. Nghiên cứu khả năng sinh trưởng, phát triển và năng suất của giống đậu tương ĐT32 dưới ảnh hưởng của xử lý hạt bằng chế phẩm G3 và phân bón qua lá dạng nano trong vụ Đông trên đất ướt sau lúa mùa
• KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• 5.1. Đề nghị
• CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Nghiên cứu tuyển chọn giống đậu tương

Nghiên cứu tập trung vào việc tuyển chọn giống đậu tương có khả năng chịu ngập cao, phù hợp với điều kiện canh tác vụ đông tại Hà Nội. Các giống đậu tương được đánh giá dựa trên các chỉ tiêu sinh trưởng, năng suất và khả năng thích ứng với điều kiện ngập nước. Kết quả cho thấy một số giống như ĐT32 có tiềm năng cao trong việc chịu ngập và cho năng suất ổn định. Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nông nghiệp Hà Nội, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

1.1. Đánh giá khả năng chịu ngập

Các giống đậu tương được thử nghiệm trong điều kiện ngập nước nhân tạo để đánh giá khả năng chịu ngập. Kết quả cho thấy giống ĐT32 có tỷ lệ mọc cao, thời gian sinh trưởng ổn định và khả năng hình thành nốt sần tốt. Điều này chứng tỏ giống này có tiềm năng lớn trong việc canh tác tại các vùng thường xuyên bị ngập lụt.

1.2. Tuyển chọn giống ưu việt

Dựa trên các chỉ tiêu sinh trưởng và năng suất, giống ĐT32 được tuyển chọn là giống ưu việt nhất. Giống này không chỉ có khả năng chịu ngập tốt mà còn cho năng suất cao, phù hợp với điều kiện canh tác vụ đông tại Hà Nội.

II. Kỹ thuật nâng cao khả năng chịu ngập

Nghiên cứu cũng tập trung vào việc phát triển các kỹ thuật canh tác nhằm nâng cao khả năng chịu ngập của cây đậu tương. Các biện pháp kỹ thuật bao gồm xác định thời vụ gieo trồng thích hợp, mật độ gieo trồng tối ưu và sử dụng phân bón hiệu quả. Kết quả cho thấy việc áp dụng các kỹ thuật này giúp cải thiện đáng kể năng suất và khả năng chịu ngập của cây đậu tương.

2.1. Xác định thời vụ gieo trồng

Thời vụ gieo trồng được xác định là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khả năng chịu ngập của cây đậu tương. Nghiên cứu chỉ ra rằng gieo trồng vào đầu tháng 10 giúp cây tránh được thời điểm mưa lớn, từ đó giảm thiểu tác động của ngập lụt.

2.2. Mật độ và phân bón

Mật độ gieo trồng và liều lượng phân bón cũng được nghiên cứu để tối ưu hóa năng suất. Kết quả cho thấy mật độ gieo trồng 40 cây/m² và sử dụng phân bón NPK với tỷ lệ 60:40:20 kg/ha là phù hợp nhất, giúp cây đậu tương phát triển tốt và chịu ngập hiệu quả.

III. Ứng dụng thực tiễn và phát triển nông nghiệp

Nghiên cứu này có giá trị thực tiễn cao trong việc phát triển nông nghiệp Hà Nội, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Việc áp dụng các giống đậu tương chịu ngập và các kỹ thuật canh tác tiên tiến sẽ giúp nông dân tăng năng suất, giảm thiểu rủi ro do ngập lụt và nâng cao hiệu quả kinh tế. Đồng thời, nghiên cứu cũng góp phần vào việc phát triển bền vững ngành nông nghiệp tại Hà Nội.

3.1. Tăng năng suất và hiệu quả kinh tế

Việc áp dụng các giống đậu tương chịu ngập và kỹ thuật canh tác tiên tiến giúp tăng năng suất lên đến 20%, đồng thời giảm thiểu thiệt hại do ngập lụt. Điều này mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nông dân và góp phần ổn định sản xuất nông nghiệp.

3.2. Phát triển bền vững

Nghiên cứu góp phần vào việc phát triển bền vững ngành nông nghiệp tại Hà Nội bằng cách cải thiện khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và nâng cao giá trị kinh tế của cây đậu tương.