I. Tổng quan về nghiên cứu và tuyển chọn cây đầu dòng chè Shan
Nghiên cứu tập trung vào việc tuyển chọn cây đầu dòng chè Shan tại vùng núi cao Bắc Kạn. Mục tiêu là xác định các cây có năng suất và chất lượng tốt để làm cây mẹ phục vụ nhân giống. Cây đầu dòng chè Shan được chọn dựa trên các tiêu chí như hình thái, sinh trưởng, và khả năng cho năng suất. Kết quả cho thấy, 18 cây chè Shan đầu dòng đã được tuyển chọn với đường kính gốc từ 15,7-50,6cm, chiều cao từ 5,5-10,0m, và năng suất từ 11,3-18,8 kg búp/cây/năm. Đây là nền tảng quan trọng để phát triển vùng chè Shan bền vững.
1.1. Đặc điểm hình thái và sinh trưởng của cây chè Shan
Các cây chè Shan đầu dòng được đánh giá dựa trên đặc điểm hình thái như thân, cành, lá, và búp. Kết quả cho thấy, các cây này có bộ khung tán khỏe, tán cây rộng, và sức sinh trưởng mạnh. Đặc biệt, thời gian sinh trưởng búp và số lứa hái trong năm của các cây này cũng được ghi nhận, giúp đánh giá khả năng cho năng suất cao.
1.2. Khả năng nhân giống của cây chè Shan đầu dòng
Nghiên cứu cũng tập trung vào kỹ thuật nhân giống chè Shan bằng phương pháp giâm cành. Kết quả cho thấy, tỷ lệ ra rễ và nảy mầm của các cây đầu dòng đạt từ 67,7-88,7%. Điều này khẳng định hiệu quả của phương pháp giâm cành trong việc nhân giống chè Shan, đảm bảo cây con giữ được đặc tính tốt của cây mẹ.
II. Kỹ thuật nhân giống và trồng mới chè Shan
Nghiên cứu đã xác định các kỹ thuật nhân giống chè Shan phù hợp với điều kiện vùng núi cao Bắc Kạn. Phương pháp giâm cành được áp dụng với thời vụ từ 15/11 đến 15/12 hàng năm, đạt tỷ lệ sống từ 82,0-93,3%. Ngoài ra, việc sử dụng phân bón NPK trong vườn ươm cũng được nghiên cứu, giúp cây con sinh trưởng tốt và tỷ lệ xuất vườn cao. Đây là bước đột phá trong việc nâng cao hiệu quả nhân giống chè Shan.
2.1. Thời vụ và kỹ thuật giâm cành
Thời vụ giâm cành từ 15/11 đến 15/12 được xác định là phù hợp nhất cho chè Shan Bắc Kạn. Kỹ thuật này giúp tăng tỷ lệ ra rễ và nảy mầm, đảm bảo chất lượng cây con. Ngoài ra, việc sử dụng các loại phân bón phù hợp cũng được nghiên cứu, giúp cây con sinh trưởng tốt và tỷ lệ xuất vườn cao.
2.2. Kỹ thuật trồng mới chè Shan theo phương thức trồng rừng
Nghiên cứu cũng đề xuất kỹ thuật trồng chè Shan theo phương thức trồng rừng, phù hợp với điều kiện địa hình và tập quán canh tác của đồng bào vùng cao. Kết quả cho thấy, trồng xen chè Shan với ngô, sắn, hoặc rừng tái sinh giúp tăng tỷ lệ sống của cây chè so với trồng trên đất trống.
III. Ứng dụng và phát triển vùng chè Shan Bắc Kạn
Nghiên cứu đã ứng dụng thành công các kết quả vào thực tiễn sản xuất tại Bắc Kạn. Mô hình nhân giống chè Shan bằng giâm cành đã được xây dựng tại các huyện Chợ Đồn, Chợ Mới, và Ba Bể. Kết quả thử nghiệm trồng chè trên các nền canh tác khác nhau cũng cho thấy hiệu quả cao, góp phần phát triển vùng chè Shan bền vững. Đây là cơ sở quan trọng để mở rộng diện tích và nâng cao chất lượng sản phẩm chè Shan.
3.1. Xây dựng mô hình nhân giống chè Shan
Mô hình nhân giống chè Shan bằng giâm cành đã được triển khai tại các huyện Chợ Đồn, Chợ Mới, và Ba Bể. Kết quả cho thấy, tỷ lệ sống và xuất vườn của cây chè đạt từ 82,0-93,3%, khẳng định hiệu quả của phương pháp này trong việc nhân giống chè Shan.
3.2. Thử nghiệm trồng chè trên các nền canh tác khác nhau
Nghiên cứu đã thử nghiệm trồng chè Shan trên các nền canh tác khác nhau như đất trống, đất trồng xen ngô, sắn, và rừng tái sinh. Kết quả cho thấy, trồng xen giúp tăng tỷ lệ sống của cây chè, góp phần phát triển vùng chè Shan bền vững.
