Nghiên Cứu Truyền Dẫn Tỷ Giá Bất Đối Xứng Đến Giá Tiêu Dùng Tại Việt Nam – Phương Pháp NARDL

• Tác giả: Nguyễn Tiến Khoa
• Người hướng dẫn: PGS. Phan Thị Bích Nguyệt
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng
• Đề tài: Truyền Dẫn Tỷ Giá Bất Đối Xứng Đến Giá Tiêu Dùng Tại Việt Nam – Phương Pháp NARDL
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. Giới thiệu chủ đề nghiên cứu
• 1.2. Lỗ hổng nghiên cứu
• 1.3. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.4. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Kết cấu nghiên cứu
• 2. PHẦN 2: KHUNG LÝ THUYẾT
• 2.1. Lý thuyết nền tảng về truyền dẫn tỷ giá hối đoái
• 2.2. Định nghĩa truyền dẫn tỷ giá hối đoái
• 2.3. Mối liên kết giữa tỷ giá và giá cả trong nước: Lý thuyết PPP
• 2.4. Cơ chế truyền dẫn tỷ giá vào giá cả trong nước
• 2.5. Các yếu tố quyết định của truyền dẫn tỷ giá
• 2.6. Các thuộc tính của cơ chế ERPT: Các góc nhìn thực nghiệm
• 2.7. Truyền dẫn không hoàn toàn và suy giảm. Truyền dẫn bất đối xứng
• 2.8. Tổng quan các nghiên cứu thực nghiệm gần đây về ERPT
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Dữ liệu và thiết lập mô hình nền tảng
• 3.2. Phương pháp ARDL
• 3.3. Phương pháp NARDL
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Kiểm định tính dừng. Kết quả từ mô hình ARDL
• 4.2. Kiểm định đồng liên kết đối xứng
• 4.3. Kết quả ước lượng ngắn hạn
• 4.4. Kết quả ước lượng dài hạn
• 4.5. Kiểm định chẩn đoán thống kê. Kết quả từ mô hình NARDL
• 4.6. Kiểm định đồng liên kết đối xứng
• 4.7. Kết quả ước lượng ngắn hạn
• 4.8. Kết quả ước lượng dài hạn
• 4.9. Kiểm định chẩn đoán thống kê
• 4.10. Phân tích số nhân động tích lũy
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN
• 5.1. Các kết luận chính
• 5.2. Hàm ý chính sách
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Truyền Dẫn Tỷ Giá Đến Giá Tiêu Dùng

Trong nhiều thập kỷ, tỷ giá hối đoái đã trở thành một yếu tố quan trọng trong các cuộc tranh luận kinh tế vĩ mô. Nó không chỉ là công cụ truyền dẫn chính sách tiền tệ mà còn đóng vai trò then chốt trong việc truyền dẫn các cú sốc kinh tế. Tỷ giá hối đoái ảnh hưởng đến nhu cầu thông qua hiệu ứng giá tương đối giữa hàng hóa trong nước và nước ngoài, tác động trực tiếp đến giá tiêu dùng thông qua giá nhập khẩu, và ảnh hưởng đến giá hàng hóa trung gian nhập khẩu, từ đó quyết định giá của các doanh nghiệp trong nước (Svensson, 2000; Senay, 2001). Các biến động trong tỷ giá có quan hệ mật thiết với nhiều biến số kinh tế khác. Mức độ phản ứng của giá hàng hóa và dịch vụ trước các thay đổi của tỷ giá là một chủ đề được quan tâm rộng rãi. Đối với các nhà hoạch định chính sách tiền tệ, việc hiểu rõ và định lượng tác động của cú sốc tỷ giá lên giá cả trong nước là vô cùng quan trọng. Điều này dẫn đến khái niệm truyền dẫn tỷ giá hối đoái (ERPT), một yếu tố quan trọng trong các tranh luận về chính sách tiền tệ (Corsetti và Pesenti, 2005; Adolfson, 2007; Sutherland, 2005).

1.1. Tầm quan trọng của tỷ giá hối đoái trong kinh tế vĩ mô

Tỷ giá hối đoái đóng vai trò trung tâm trong việc truyền dẫn chính sách tiền tệ và các cú sốc kinh tế. Nó ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa, dịch vụ và có tác động lớn đến lạm phát. Hiểu rõ cơ chế này giúp các nhà hoạch định chính sách đưa ra các quyết định phù hợp để ổn định kinh tế. Theo Svensson (2000) và Senay (2001), tỷ giá hối đoái tác động đến giá cả thông qua nhiều kênh khác nhau, bao gồm cả giá nhập khẩu và giá hàng hóa trung gian.

1.2. Truyền dẫn tỷ giá hối đoái ERPT và vai trò của nó

Truyền dẫn tỷ giá hối đoái (ERPT) là mức độ ảnh hưởng của các biến động tỷ giá đến giá thương mại và giá cả nội địa. ERPT có thể là hoàn toàn hoặc không hoàn toàn. Mức độ ERPT có ý nghĩa quan trọng đối với việc thực thi chính sách tiền tệ. Ví dụ, nếu hiệu ứng lạm phát do sự thay đổi tỷ giá gây ra lớn, các Ngân hàng Trung ương sẽ phải triển khai các chính sách tiền tệ để khắc phục hậu quả (Edwards, 2006).

II. Thách Thức Nghiên Cứu Truyền Dẫn Tỷ Giá Bất Đối Xứng

Các nghiên cứu thực nghiệm về ERPT thường chỉ ra rằng ERPT là không hoàn toàn và giảm dần theo thời gian. Campa và Goldberg (2005) cho thấy ERPT trung bình dài hạn lên giá nhập khẩu là 64% cho mẫu gồm 23 quốc gia OECD. Bailliu và Fujii (2004) cũng cho thấy sự suy giảm đáng kể trong truyền dẫn kể từ năm 1990 cho 11 quốc gia công nghiệp. Có nhiều giải thích cho sự truyền dẫn giảm dần và không hoàn toàn, bao gồm sự cạnh tranh không hoàn hảo (Krugman, 1987; Dornbusch, 1987) và sự thay đổi thành phần của rổ hàng hóa nhập khẩu (Campa và Goldberg, 2002). Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu chưa cân nhắc đến khả năng tồn tại hiệu ứng bất đối xứng của thay đổi tỷ giá lên lạm phát. Nếu không xét đến khả năng hiện diện của tính bất đối xứng, có thể dẫn đến sai sót trong ước tính của ERPT và các quyết định chính sách tiền tệ sai lầm.

2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến truyền dẫn tỷ giá không hoàn toàn

Nhiều yếu tố có thể dẫn đến truyền dẫn tỷ giá không hoàn toàn, bao gồm tính cứng nhắc của giá cả, đặc điểm của thị trường và ngành công nghiệp, và năng lực thị trường (Krugman, 1987; Dornbusch, 1987; Devereux và Engel, 2002; Bacchetta và Van Wincoop, 2003). Các yếu tố này làm giảm mức độ mà các thay đổi tỷ giá được phản ánh trong giá cả hàng hóa và dịch vụ.

2.2. Hiệu ứng bất đối xứng trong truyền dẫn tỷ giá và lạm phát

Mặc dù nhiều nghiên cứu cho rằng mức độ truyền dẫn không bị ảnh hưởng bởi hướng và mức độ thay đổi tỷ giá, các yếu tố như hạn chế năng lực, thị phần, chi phí thực đơn, tính cứng nhắc của giá nhập khẩu và hiệu ứng chuyển đổi sản xuất có thể gây ra hiệu ứng bất đối xứng trong cơ chế ERPT (Ware và Winter, 1988; Marston, 1990; Knetter, 1994; Webber, 2000; Pollard và Coughlin, 2003). Do đó, việc bỏ qua tính bất đối xứng có thể dẫn đến sai sót trong ước tính ERPT.

2.3. Nghiên cứu trước đây về truyền dẫn tỷ giá tại Việt Nam

Tại Việt Nam, Nguyễn Thị Ngọc Trang và Lục Văn Cường (2012) xem xét tác động của thay đổi trong tỷ giá hối đoái đến các chỉ số giá trong nước. Kết quả cho thấy trong dài hạn, ERPT là hoàn toàn. Nguyễn Kim Nam và cộng sự (2014) thấy rằng trong ngắn hạn ERPT đến lạm phát là không hoàn toàn, nhưng trong dài hạn, mức độ ERPT đến lạm phát là rất cao.

III. Phương Pháp NARDL Nghiên Cứu Truyền Dẫn Tỷ Giá Bất Đối Xứng

Để nắm vững và định lượng tác động của các cú sốc thay đổi tỷ giá lên giá cả trong nước, nghiên cứu này sử dụng phương pháp ARDL phi tuyến (NARDL) do Shin và cộng sự (2014) đề xuất cho dữ liệu theo quý trong giai đoạn quý I/2000 – quý IV/2018. Phương pháp NARDL giữ nguyên các ưu điểm của mô hình ARDL truyền thống của Pesaran và cộng sự (2001), cho phép kết hợp phân tích các vấn đề không dừng và phi tuyến, trong bối cảnh của mô hình sai số hiệu chỉnh không ràng buộc cho các tác động bất đối xứng, cả trong ngắn hạn và dài hạn.

3.1. Ưu điểm của phương pháp ARDL phi tuyến NARDL

Phương pháp NARDL cho phép phân tích các vấn đề không dừng và phi tuyến, đồng thời kết hợp các tác động bất đối xứng trong ngắn hạn và dài hạn. Điều này làm cho NARDL trở thành một công cụ mạnh mẽ để nghiên cứu truyền dẫn tỷ giá trong bối cảnh có tính bất đối xứng.

3.2. Dữ liệu và giai đoạn nghiên cứu sử dụng trong mô hình NARDL

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu theo quý trong giai đoạn quý I/2000 – quý IV/2018. Dữ liệu này cung cấp một cái nhìn toàn diện về mối quan hệ giữa tỷ giá và giá cả trong nước trong một giai đoạn quan trọng của sự phát triển kinh tế Việt Nam.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Truyền Dẫn Tỷ Giá Bất Đối Xứng Tại Việt Nam

Các kết quả thực nghiệm cho thấy cơ chế ERPT sang giá tiêu dùng thể hiện sự điều chỉnh bất đối xứng trong ngắn hạn và dài hạn. Hơn nữa, kết quả cho thấy ERPT không đầy đủ khi nội tệ mất giá, nhưng quá mức khi nội tệ tăng giá. Mục đích của nghiên cứu nhằm cung cấp các tiêu chí đánh giá chính xác để các nhà hoạch định chính sách hiểu được động lực phi tuyến giữa tỷ giá hối đoái và giá cả trong nước, từ đó giúp chính phủ Việt Nam hoạch định chính sách và dự báo hiệu quả hơn.

4.1. Truyền dẫn tỷ giá bất đối xứng trong ngắn hạn và dài hạn

Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự điều chỉnh bất đối xứng trong cơ chế ERPT, cả trong ngắn hạn và dài hạn. Điều này có nghĩa là tác động của việc tăng và giảm tỷ giá lên giá tiêu dùng là khác nhau.

4.2. Mức độ truyền dẫn tỷ giá khi nội tệ mất giá và tăng giá

ERPT không đầy đủ khi nội tệ mất giá, nhưng quá mức khi nội tệ tăng giá. Điều này cho thấy rằng các doanh nghiệp và người tiêu dùng phản ứng khác nhau đối với việc tăng và giảm tỷ giá.

4.3. Hàm ý chính sách từ kết quả nghiên cứu

Nghiên cứu cung cấp các tiêu chí đánh giá chính xác để các nhà hoạch định chính sách hiểu được động lực phi tuyến giữa tỷ giá hối đoái và giá cả trong nước. Điều này giúp chính phủ Việt Nam hoạch định chính sách và dự báo hiệu quả hơn.

V. Kết Luận và Hàm Ý Chính Sách Về Truyền Dẫn Tỷ Giá

Nghiên cứu này đã xem xét mối quan hệ bất đối xứng giữa tỷ giá hối đoái và giá tiêu dùng tại Việt Nam. Kết quả cho thấy cơ chế ERPT thể hiện sự điều chỉnh bất đối xứng trong ngắn hạn và dài hạn. ERPT không đầy đủ khi nội tệ mất giá, nhưng quá mức khi nội tệ tăng giá. Các nhà hoạch định chính sách cần hiểu rõ động lực phi tuyến giữa tỷ giá và giá cả để hoạch định chính sách và dự báo hiệu quả hơn. Chính sách tiền tệ cần linh hoạt để đối phó với các tác động bất đối xứng của tỷ giá lên lạm phát.

5.1. Tóm tắt các kết quả chính của nghiên cứu

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có sự bất đối xứng trong cơ chế ERPT tại Việt Nam. ERPT không đầy đủ khi nội tệ mất giá, nhưng quá mức khi nội tệ tăng giá. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với việc hoạch định chính sách tiền tệ.

5.2. Hàm ý chính sách cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cần theo dõi chặt chẽ các biến động tỷ giá và tác động của chúng lên lạm phát. Chính sách tiền tệ cần linh hoạt để đối phó với các tác động bất đối xứng của tỷ giá lên lạm phát. Cần có các biện pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực của việc nội tệ mất giá lên giá tiêu dùng.

Tổng quan nghiên cứu

Tỷ giá hối đoái đóng vai trò quan trọng trong việc truyền dẫn chính sách tiền tệ và ảnh hưởng trực tiếp đến giá tiêu dùng thông qua giá cả nhập khẩu và chi phí sản xuất trong nước. Từ quý I/2000 đến quý IV/2018, mối quan hệ giữa tỷ giá hối đoái và giá tiêu dùng tại Việt Nam được nghiên cứu nhằm làm rõ cơ chế truyền dẫn tỷ giá hối đoái (ERPT) và mức độ ảnh hưởng của nó đến lạm phát. Mục tiêu chính của nghiên cứu là đánh giá sự tồn tại của hiệu ứng bất đối xứng trong cơ chế ERPT, đồng thời cung cấp các tiêu chí đánh giá chính xác để hỗ trợ các nhà hoạch định chính sách trong việc dự báo và điều chỉnh chính sách tiền tệ hiệu quả hơn.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào dữ liệu theo quý của Việt Nam trong giai đoạn 2000-2018, sử dụng phương pháp NARDL để phân tích các tác động ngắn hạn và dài hạn của biến động tỷ giá lên chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc làm rõ cơ chế truyền dẫn tỷ giá bất đối xứng, giúp chính phủ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có cơ sở khoa học để điều chỉnh chính sách tiền tệ, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết nền tảng chính: lý thuyết ngang giá sức mua (PPP) và cơ chế truyền dẫn tỷ giá hối đoái (ERPT). Lý thuyết PPP giải thích mối quan hệ giữa tỷ giá hối đoái danh nghĩa và mức giá trong nước, trong đó tỷ giá điều chỉnh để cân bằng sức mua giữa các quốc gia. ERPT được định nghĩa là mức độ ảnh hưởng của biến động tỷ giá đến giá cả trong nước, đặc biệt là giá tiêu dùng, thông qua các kênh truyền dẫn trực tiếp (giá nhập khẩu, chi phí đầu vào) và gián tiếp (tác động đến cầu và chi phí sản xuất).

Nghiên cứu cũng tập trung vào các khái niệm chuyên ngành như truyền dẫn không hoàn toàn, truyền dẫn suy giảm, truyền dẫn bất đối xứng và các yếu tố quyết định ERPT như môi trường lạm phát, cơ chế tỷ giá, độ mở thương mại, chi phí thực đơn, lợi nhuận biên và độ co giãn cầu-giá. Mô hình NARDL (Nonlinear Autoregressive Distributed Lag) được sử dụng để nắm bắt các hiệu ứng phi tuyến và bất đối xứng trong mối quan hệ giữa tỷ giá và giá tiêu dùng.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính gồm chỉ số giá tiêu dùng (CPI), tỷ giá hối đoái danh nghĩa (VND/USD), cung tiền M2 và giá dầu thô Brent, thu thập từ các nguồn uy tín như IFS và FRED, với dữ liệu theo quý từ 2000Q1 đến 2018Q4. Cỡ mẫu gồm 76 quan sát theo quý, đủ để áp dụng các phương pháp phân tích chuỗi thời gian.

Phương pháp phân tích chính là mô hình NARDL, cho phép phân tách biến tỷ giá thành các thành phần tăng và giảm để kiểm tra hiệu ứng bất đối xứng trong ngắn hạn và dài hạn. Trước khi ước lượng, các kiểm định tính dừng ADF và PP được thực hiện để xác định bậc tích hợp của các biến, đảm bảo không có biến nào là I(2). Kiểm định đồng liên kết đường bao được sử dụng để xác định sự tồn tại mối quan hệ dài hạn giữa các biến. Các kiểm định chẩn đoán như kiểm định tương quan chuỗi, phương sai sai số thay đổi, phân phối chuẩn và dạng hàm được áp dụng để đảm bảo tính phù hợp của mô hình.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tồn tại mối quan hệ đồng liên kết dài hạn giữa tỷ giá, cung tiền, giá dầu và chỉ số giá tiêu dùng tại Việt Nam: Kiểm định F trong mô hình NARDL cho thấy giá trị 7,9537 vượt ngưỡng tới hạn 4,37 ở mức ý nghĩa 1%, khẳng định mối quan hệ dài hạn bất đối xứng giữa các biến.

2. Hiệu ứng bất đối xứng trong truyền dẫn tỷ giá hối đoái đến giá tiêu dùng: Khi nội tệ mất giá (tỷ giá tăng), ERPT là không hoàn toàn với hệ số dài hạn khoảng 0,8250, tức 1% mất giá nội tệ làm tăng lạm phát khoảng 0,83%. Ngược lại, khi nội tệ tăng giá (tỷ giá giảm), ERPT là quá mức với hệ số âm lớn về mặt tuyệt đối khoảng 12,45, cho thấy lạm phát giảm mạnh hơn tỷ giá tăng.

3. Tác động ngắn hạn của tỷ giá lên lạm phát cũng mang tính bất đối xứng rõ rệt: Hệ số sai phân trễ của biến tỷ giá tăng dương có ý nghĩa tích cực (0,2410), trong khi biến tỷ giá giảm có hệ số âm lớn (-3,4206), phản ánh sự khác biệt trong phản ứng của lạm phát trước các biến động tỷ giá.

4. Cung tiền M2 và giá dầu thô có ảnh hưởng tích cực và có ý nghĩa thống kê đến lạm phát trong cả ngắn hạn và dài hạn: 1% tăng cung tiền làm tăng lạm phát khoảng 0,16% trong dài hạn, trong khi 1% tăng giá dầu thô làm tăng lạm phát khoảng 0,07%.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy cơ chế ERPT tại Việt Nam không đối xứng, phù hợp với các nghiên cứu thực nghiệm gần đây trên thế giới và trong khu vực. Sự không hoàn toàn của ERPT khi nội tệ mất giá phản ánh khả năng các doanh nghiệp và thị trường hấp thụ một phần biến động tỷ giá để duy trì ổn định giá cả, trong khi sự quá mức khi nội tệ tăng giá có thể do các yếu tố như chi phí thực đơn, lợi nhuận biên và sự cứng nhắc giá theo hướng tăng.

Phân tích số nhân động tích lũy minh họa rõ ràng sự khác biệt trong phản ứng lạm phát trước các cú sốc tỷ giá tăng và giảm, với xu hướng ERPT gia tăng theo thời gian. Điều này cho thấy các chính sách tiền tệ cần cân nhắc kỹ lưỡng hiệu ứng bất đối xứng để tránh sai lầm trong dự báo và điều chỉnh chính sách.

So sánh với các nghiên cứu trước đây tại Việt Nam, nghiên cứu này làm rõ hơn về tính bất đối xứng của ERPT, giải thích các kết quả hỗn hợp trước đó do giả định đối xứng trong mô hình. Kết quả cũng phù hợp với lý thuyết về cứng nhắc hướng lên (upward rigidity) trong điều chỉnh giá cả.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường giám sát và dự báo biến động tỷ giá với trọng số bất đối xứng: Các cơ quan quản lý nên áp dụng mô hình phân tích bất đối xứng như NARDL để dự báo chính xác hơn tác động của biến động tỷ giá lên lạm phát, đặc biệt trong các giai đoạn nội tệ tăng giá hoặc mất giá mạnh.

2. Điều chỉnh chính sách tiền tệ linh hoạt theo hướng giảm thiểu tác động quá mức của tỷ giá tăng giá: Ngân hàng Nhà nước cần thiết kế các công cụ chính sách nhằm hạn chế sự quá mức trong truyền dẫn tỷ giá khi nội tệ tăng giá, tránh gây biến động lớn cho giá tiêu dùng.

3. Kiểm soát cung tiền M2 hợp lý để ổn định lạm phát dài hạn: Chính sách tiền tệ nên duy trì mức tăng cung tiền phù hợp, tránh tạo áp lực lạm phát không cần thiết, đồng thời phối hợp với các chính sách tài khóa để ổn định kinh tế vĩ mô.

4. Theo dõi và quản lý tác động của giá dầu thô đến lạm phát: Do giá dầu có ảnh hưởng đáng kể đến chi phí sản xuất và giá tiêu dùng, các cơ quan chức năng cần xây dựng các kịch bản ứng phó với biến động giá dầu nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực lên nền kinh tế.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà hoạch định chính sách tiền tệ và tài chính: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để thiết kế chính sách tiền tệ phù hợp với đặc điểm bất đối xứng của truyền dẫn tỷ giá, giúp kiểm soát lạm phát hiệu quả.

2. Các nhà kinh tế học và nghiên cứu kinh tế vĩ mô: Luận văn bổ sung kiến thức về cơ chế ERPT tại Việt Nam, đặc biệt là hiệu ứng bất đối xứng, phục vụ cho các nghiên cứu chuyên sâu và phát triển mô hình kinh tế.

3. Các tổ chức tài chính và ngân hàng thương mại: Hiểu rõ cơ chế truyền dẫn tỷ giá giúp các tổ chức này xây dựng chiến lược quản lý rủi ro tỷ giá và dự báo biến động giá cả, từ đó tối ưu hóa hoạt động kinh doanh.

4. Sinh viên và học viên cao học chuyên ngành Tài chính – Ngân hàng và Kinh tế quốc tế: Tài liệu tham khảo hữu ích cho việc học tập, nghiên cứu và phát triển đề tài liên quan đến tỷ giá hối đoái, lạm phát và chính sách tiền tệ.

Câu hỏi thường gặp

1. ERPT là gì và tại sao nó quan trọng đối với chính sách tiền tệ?
   ERPT (Exchange Rate Pass-Through) là mức độ ảnh hưởng của biến động tỷ giá hối đoái đến giá cả trong nước, đặc biệt là giá tiêu dùng. Nó quan trọng vì giúp các nhà hoạch định chính sách dự báo và kiểm soát lạm phát, từ đó điều chỉnh chính sách tiền tệ phù hợp.

2. Tại sao nghiên cứu lại sử dụng mô hình NARDL thay vì ARDL truyền thống?
   Mô hình NARDL cho phép phân tích các hiệu ứng bất đối xứng và phi tuyến trong mối quan hệ giữa tỷ giá và giá tiêu dùng, giúp phát hiện sự khác biệt trong tác động khi nội tệ mất giá hoặc tăng giá, điều mà ARDL truyền thống không thể làm được.

3. Hiệu ứng bất đối xứng trong ERPT tại Việt Nam được thể hiện như thế nào?
   Kết quả nghiên cứu cho thấy khi nội tệ mất giá, ERPT là không hoàn toàn (hệ số < 1), còn khi nội tệ tăng giá, ERPT là quá mức (hệ số > 1 về mặt tuyệt đối), phản ánh sự khác biệt rõ rệt trong phản ứng của lạm phát.

4. Các yếu tố nào ngoài tỷ giá ảnh hưởng đến lạm phát theo nghiên cứu này?
   Cung tiền M2 và giá dầu thô là hai yếu tố quan trọng có ảnh hưởng tích cực và có ý nghĩa thống kê đến lạm phát trong cả ngắn hạn và dài hạn tại Việt Nam.

5. Làm thế nào các nhà hoạch định chính sách có thể ứng dụng kết quả nghiên cứu này?
   Các nhà hoạch định chính sách có thể sử dụng mô hình NARDL để dự báo lạm phát chính xác hơn, thiết kế chính sách tiền tệ linh hoạt nhằm kiểm soát tác động bất đối xứng của biến động tỷ giá, đồng thời phối hợp với các chính sách kiểm soát cung tiền và quản lý giá dầu.

Kết luận

• Nghiên cứu xác nhận tồn tại mối quan hệ dài hạn bất đối xứng giữa tỷ giá hối đoái và giá tiêu dùng tại Việt Nam trong giai đoạn 2000-2018.
• ERPT là không hoàn toàn khi nội tệ mất giá và quá mức khi nội tệ tăng giá, thể hiện tính cứng nhắc hướng lên trong điều chỉnh giá cả.
• Cung tiền M2 và giá dầu thô có ảnh hưởng tích cực và có ý nghĩa đến lạm phát trong ngắn hạn và dài hạn.
• Mô hình NARDL là công cụ hiệu quả để phân tích các hiệu ứng phi tuyến và bất đối xứng trong cơ chế truyền dẫn tỷ giá.
• Các nhà hoạch định chính sách cần áp dụng kết quả nghiên cứu để điều chỉnh chính sách tiền tệ linh hoạt, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô trong bối cảnh biến động tỷ giá ngày càng phức tạp.

Hành động tiếp theo: Áp dụng mô hình NARDL trong dự báo lạm phát và xây dựng kịch bản chính sách tiền tệ phù hợp với đặc điểm bất đối xứng của ERPT tại Việt Nam. Các nhà nghiên cứu và chuyên gia kinh tế được khuyến khích tiếp tục mở rộng nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến ERPT và tác động của chúng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động.