Nghiên cứu thành phần loài mối tại Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế và biện pháp phòng trừ

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU

1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU MỐI TRÊN THẾ GIỚI

1.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU MỐI Ở VIỆT NAM

1.3. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU MỐI TẠI KHU VỰC NGHIÊN CỨU

1.4. KHÁI QUÁT ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN CỦA KHU VỰC NGHIÊN CỨU

1.4.1. Vị trí địa lý

1.4.2. Địa hình, địa chất. Thổ nhưỡng

2. CHƯƠNG 2: THỜI GIAN, ĐỊA ĐIỂM VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

2.2. THỜI GIAN VÀ ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU

2.2.1. Thời gian nghiên cứu

2.2.2. Địa điểm điều tra thu thập mẫu mối

2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.3.1. Phương pháp nghiên cứu về thành phần loài mối

2.3.2. Phương pháp nghiên cứu về phân bố của mối

2.3.3. Phương pháp nghiên cứu về phòng trừ mối hại công trình kiến trúc

2.3.4. Phương pháp xử lý số liệu

3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

3.1. THÀNH PHẦN, CẤU TRÚC VÀ ĐẶC ĐIỂM CÁC LOÀI MỐI Ở CÁC TỈNH QUẢNG BÌNH, QUẢNG TRỊ, THỪA THIÊN HUẾ

3.1.1. Thành phần loài mối ở khu vực nghiên cứu

3.1.2. Cấu trúc thành phần loài mối tại khu vực nghiên cứu

3.1.3. Đặc điểm hình thái các loài mối lần đầu ghi nhận ở Việt Nam

3.1.4. Đặc điểm thành phần loài mối của khu vực nghiên cứu so với các khu vực khác

3.2. PHÂN BỐ CỦA MỐI Ở KHU VỰC NGHIÊN CỨU

3.2.1. Phân bố thành phần loài mối theo đơn vị hành chính cấp tỉnh

3.2.2. Phân bố thành phần loài mối theo độ cao nghiên cứu

3.2.3. Phân bố thành phần loài mối theo sinh cảnh nghiên cứu

3.3. MỐI HẠI CÔNG TRÌNH KIẾN TRÚC VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ

3.3.1. Thành phần loài gây hại chính trong công trình kiến trúc

3.3.2. Đặc điểm sinh học của Coptotermes gestroi làm cơ sở khoa học cho biện pháp sử dụng bả

3.3.3. Thử nghiệm và đề xuất biện pháp phòng trừ mối hại công trình kiến trúc

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về loài mối

Mối thuộc bộ Cánh đều (Isoptera) có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, đặc biệt trong việc phân giải cellulose và bổ sung chất dinh dưỡng cho đất. Tuy nhiên, một số loài mối gây hại nghiêm trọng cho các công trình kiến trúc, đê, đập và cây trồng. Nghiên cứu này tập trung vào việc điều tra thành phần loài mối tại các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, và Thừa Thiên Huế. Mục tiêu là xác định các loài mối gây hại chính và đề xuất các biện pháp phòng trừ hiệu quả. Khu vực nghiên cứu có sự đa dạng về sinh cảnh và địa hình, tạo điều kiện cho sự phát triển của nhiều loài mối khác nhau. Việc nghiên cứu thành phần loài mối không chỉ giúp hiểu rõ hơn về sự đa dạng sinh học mà còn cung cấp thông tin cần thiết cho việc quản lý và bảo vệ các công trình kiến trúc.

II. Phân loại và phân bố loài mối

Nghiên cứu đã xác định được 83 loài mối tại khu vực nghiên cứu, trong đó có 7 loài lần đầu tiên được ghi nhận cho hệ thống mối Việt Nam. Phân loại loài mối dựa trên đặc điểm hình thái và sinh thái học. Các loài mối được phân bố không đồng đều theo các sinh cảnh và độ cao khác nhau. Đặc biệt, loài Coptotermes gestroi được xác định là loài gây hại chính cho các công trình kiến trúc. Sự phân bố của mối theo độ cao và sinh cảnh cho thấy sự thích nghi của chúng với môi trường sống. Việc hiểu rõ về thành phần loài và phân bố của mối là rất quan trọng để phát triển các biện pháp phòng trừ hiệu quả.

III. Đặc điểm sinh học và sinh thái của mối

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng Coptotermes gestroi có những đặc điểm sinh học và sinh thái đặc trưng, ảnh hưởng đến khả năng gây hại của chúng. Các thí nghiệm cho thấy mối thợ có sự phân công lao động theo tuổi, với tỷ lệ lột xác cao. Điều này cho thấy sự thích nghi của chúng trong việc tìm kiếm thức ăn và sinh sản. Các thông tin này là cơ sở để phát triển các biện pháp phòng trừ hiệu quả, như sử dụng bả ức chế tổng hợp kitin. Việc nghiên cứu đặc điểm sinh học của mối không chỉ giúp hiểu rõ hơn về hành vi của chúng mà còn cung cấp thông tin cần thiết cho việc quản lý và bảo vệ các công trình kiến trúc.

IV. Biện pháp phòng trừ mối

Nghiên cứu đã thử nghiệm và đề xuất các biện pháp phòng trừ mối hại cho công trình kiến trúc, trong đó có việc sử dụng bả ức chế tổng hợp kitin Mobahex-C16. Kết quả cho thấy bả này có hiệu lực cao trong việc tiêu diệt mối, đặc biệt là Coptotermes gestroi. Việc áp dụng các biện pháp này không chỉ giúp bảo vệ các công trình kiến trúc mà còn thân thiện với môi trường. Các biện pháp phòng trừ cần được triển khai đồng bộ và có sự giám sát chặt chẽ để đảm bảo hiệu quả lâu dài.

V. Kết luận và khuyến nghị

Nghiên cứu đã cung cấp cái nhìn tổng quan về thành phần loài mối tại khu vực Quảng Bình, Quảng Trị, và Thừa Thiên Huế. Các kết quả cho thấy sự đa dạng sinh học của mối tại khu vực này và xác định được các loài gây hại chính. Việc áp dụng các biện pháp phòng trừ hiệu quả là cần thiết để bảo vệ các công trình kiến trúc. Khuyến nghị cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về sinh thái học của mối và phát triển các biện pháp phòng trừ bền vững, nhằm bảo vệ môi trường và các công trình kiến trúc.

Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu thành phần loài mối và biện pháp phòng trừ tại miền Trung Việt Nam