Nghiên Cứu Điều Chế, Tính Chất Và Ứng Dụng Của Than Phân Cực Làm Nguyên Liệu Bột Màu Cho Mực Hệ Nước

• Tác giả: Lê Hồng Thanh
• Người hướng dẫn: PGS. Phạm Hữu Thiện
• Trường học: Học viện Khoa học và Công nghệ
• Chuyên ngành: Hóa Hữu Cơ
• Đề tài: Nghiên Cứu Điều Chế, Tính Chất Và Ứng Dụng Của Than Phân Cực Làm Nguyên Liệu Bột Màu Cho Mực Hệ Nước
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT
• ABSTRACT
• MỤC LỤC
• BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC BẢNG
• LỜI MỞ ĐẦU
• 0.1. Tổng quan về than hoạt tính
• 0.2. Tổng quan về than phân cực
• 0.3. Than phân cực ứng dụng làm nguyên liệu cho ngành sơn phủ và mực in
• 0.4. Phương pháp plasma nguội và ứng dụng
• 0.5. Mục tiêu và nội dung nghiên cứu của đề tài
• 0.6. Một số nghiên cứu hiện nay liên quan đến đề tài
• 0.7. Dụng cụ, hóa chất và thiết bị thí nghiệm
• 0.7.1. Dụng cụ và thiết bị
• 0.7.2. Chế tạo than hoạt tính từ nguyên liệu tre Việt Nam. Điều chế than phân cực bằng phương pháp plasma nguội
• 0.7.2.1. Ảnh hưởng của thời gian xử lý plasma
• 0.7.2.2. Ảnh hưởng của lưu lượng dòng khí
• 0.8. Các phương pháp phân tích các đặc trưng lý hóa của vật liệu
• 0.8.1. Phương pháp phổ hồng ngoại (FT-IR)
• 0.8.2. Phương pháp nhiễu xạ tia X (XRD)
• 0.8.3. Phương pháp kính hiển vi điện tử quét SEM
• 0.9. Đánh giá tính chất của than phân cực trong ứng dụng làm bột màu cho mực hệ nước
• 0.9.1. Tiêu chuẩn đánh giá cho bột than phân cực
• 0.9.2. Tiêu chuẩn đánh giá cho sản phẩm mực bút lông kim
• 0.9.3. Tiêu chuẩn đánh giá cho sản phẩm mực bút lông bi
• 0.9.4. Tiêu chuẩn đánh giá cho sản phẩm mực bút gel
• 0.9.5. Các phương pháp đánh giá tiêu chuẩn cho mực hệ nước
• 1. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
• 1.1. Đặc trưng lý hóa của than phân cực. So sánh đặc trưng lý hóa trên nguyên liệu khác nhau
• 1.2. Ứng dụng than phân cực điều chế một số mực hệ nước
• 1.2.1. Tính chất của than phân cực trong ứng dụng làm nguyên liệu cho mực hệ nước
• 1.2.1.1. Khả năng phân tán trong nước
• 1.2.1.2. Giá trị pH và tỷ trọng
• 1.2.2. Mực bút lông kim
• 1.2.2.1. Giá trị pH
• 1.2.2.2. Sức căng bề mặt
• 1.2.2.3. Độ ổn định của bút ở nhiệt độ 10oC, 50oC
• 1.2.2.4. Độ lắng của mực
• 1.2.2.5. Nhận xét chung
• 1.2.3. Mực bút lông bi
• 1.2.3.1. Giá trị pH
• 1.2.3.2. Giá trị Độ nhớt
• 1.2.3.3. Giá trị sức căng bề mặt
• 1.2.3.4. Độ ổn định của bút ở nhiệt độ 10oC, 50oC
• 1.2.3.5. Độ lắng của mực
• 1.2.3.6. Nhận xét chung
• 1.2.4. Giá trị pH
• 1.2.5. Độ ổn định của bút ở nhiệt độ 10oC, 50oC
• 1.2.6. Độ lắng của mực
• 1.2.7. Nhận xét chung
• 2. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Than Phân Cực Cho Mực Hệ Nước

Nghiên cứu than phân cực mở ra hướng đi mới trong việc sử dụng nguồn nguyên liệu tái tạo cho ngành mực in. Thay vì dựa vào các hợp chất hữu cơ độc hại và đắt đỏ, nghiên cứu này tập trung vào việc điều chế bột màu từ than phân cực, một sản phẩm có nguồn gốc từ biomass. Việc này không chỉ giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn tận dụng được nguồn phế phẩm nông nghiệp dồi dào, đặc biệt là tre. Theo thống kê, mỗi năm Việt Nam thải ra hơn 101 triệu tấn biomass, trong đó tre chiếm tỷ lệ đáng kể. Việc chuyển hóa tre thành than phân cực có giá trị kinh tế cao, phục vụ cho các ngành công nghiệp như sơn phủ, mực in và cao su. Nghiên cứu này hứa hẹn mang lại giải pháp bền vững, thân thiện với môi trường và có tính ứng dụng cao trong thực tế.

1.1. Giới Thiệu Về Than Hoạt Tính và Ứng Dụng

Than hoạt tính là một dạng carbon được xử lý để có cấu trúc xốp, diện tích bề mặt lớn, giúp tăng khả năng hấp phụ. Nó được tạo ra từ nhiều nguồn nguyên liệu như than củi, gáo dừa, vỏ trấu và đặc biệt là tre. Than hoạt tính có nhiều ứng dụng trong công nghiệp, môi trường, y tế và làm đẹp. Trong công nghiệp, nó được sử dụng để xử lý kim loại. Trong môi trường, nó được dùng để lọc nước, khử mùi và hút ẩm. Trong y tế, nó có tác dụng giảm đầy hơi và loại bỏ độc tố. Đặc biệt, than hoạt tính là nguyên liệu quan trọng để điều chế bột màu đen, hay còn gọi là carbon black, ứng dụng trong sản xuất mực in.

1.2. Khái Niệm và Phương Pháp Điều Chế Than Phân Cực

Than phân cực được tạo ra bằng cách xử lý oxy hóa than đen bằng các chất oxy hóa pha lỏng hoặc pha khí. Quá trình này làm tăng nồng độ của các nhóm chức bề mặt hydroxyl và cacbonyl, đặc biệt là axit cacboxylic. Việc này giúp tăng cường khả năng hòa tan của than trong dung môi nước hoặc dung môi hữu cơ, đồng thời giảm tương tác van der Waals giữa các hạt carbon. Có nhiều phương pháp để điều chế than phân cực, bao gồm phương pháp vật lý (sử dụng hơi nước, CO2) và phương pháp hóa học (sử dụng axit, bazơ hoặc muối kim loại). Các phương pháp này có thể được thực hiện một bước hoặc hai bước, tùy thuộc vào quy trình và mục tiêu cụ thể.

II. Thách Thức và Giải Pháp Trong Sản Xuất Bột Màu Than

Việc sử dụng bột màu than đen truyền thống trong sản xuất mực in gặp nhiều thách thức. Các hợp chất hữu cơ có màu đen thường độc hại, có giá thành cao và gây ô nhiễm môi trường. Mặc dù việc thay thế bằng các hợp chất than đã mang lại hiệu quả bước đầu, nhưng vẫn còn hạn chế về khả năng phân tán trong pha nước. Điều này đòi hỏi việc sử dụng thêm chất phụ gia phân tán, làm tăng chi phí sản xuất. Nghiên cứu này tập trung vào việc giải quyết vấn đề này bằng cách sử dụng than phân cực từ tre, kết hợp với công nghệ plasma nguội để biến tính bề mặt than. Mục tiêu là tạo ra bột màu có khả năng phân tán tốt trong nước, giảm thiểu việc sử dụng chất phụ gia và hạ giá thành sản phẩm.

2.1. Vấn Đề Ô Nhiễm và Độc Hại Từ Mực In Truyền Thống

Mực in truyền thống thường chứa các hợp chất hữu cơ độc hại, gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người và môi trường. Quá trình sản xuất và sử dụng mực in có thể thải ra các chất ô nhiễm vào không khí, nước và đất. Ngoài ra, việc xử lý chất thải mực in cũng là một vấn đề nan giải. Do đó, việc tìm kiếm các giải pháp thay thế thân thiện với môi trường là vô cùng cần thiết. Mực hệ nước sử dụng bột màu từ than phân cực là một trong những giải pháp tiềm năng, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

2.2. Khó Khăn Trong Phân Tán Than Đen Vào Pha Nước

Than đen là một hợp chất không phân cực, do đó rất khó phân tán trong pha nước. Để khắc phục vấn đề này, các nhà sản xuất thường sử dụng chất phụ gia phân tán. Tuy nhiên, việc sử dụng chất phụ gia làm tăng chi phí sản xuất và có thể ảnh hưởng đến chất lượng mực in. Nghiên cứu về than phân cực nhằm mục đích tạo ra bột màu có khả năng tự phân tán trong nước, giảm thiểu hoặc loại bỏ hoàn toàn việc sử dụng chất phụ gia. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí mà còn cải thiện tính thân thiện với môi trường của sản phẩm.

III. Phương Pháp Plasma Nguội Điều Chế Than Phân Cực Hiệu Quả

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp plasma nguội để điều chế than phân cực từ than tre và than Hi-Black. Phương pháp này có ưu điểm là tạo ra than phân cực với hiệu suất cao, đồng thời kiểm soát được các đặc tính của sản phẩm. Plasma nguội tạo ra các gốc tự do và ion có năng lượng cao, giúp biến đổi bề mặt than, tạo ra các nhóm chức phân cực như -OH. Quá trình này được thực hiện trong điều kiện tối ưu, với thời gian xử lý và lưu lượng dòng khí được kiểm soát chặt chẽ. Kết quả cho thấy, phương pháp plasma nguội là một giải pháp hiệu quả để tạo ra than phân cực có khả năng phân tán tốt trong nước, phù hợp cho ứng dụng trong mực hệ nước.

3.1. Ưu Điểm Của Công Nghệ Plasma Nguội Trong Xử Lý Than

Công nghệ plasma nguội mang lại nhiều ưu điểm so với các phương pháp xử lý than truyền thống. Nó có thể được thực hiện ở nhiệt độ thấp, giúp tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu tác động đến cấu trúc của than. Plasma nguội cũng tạo ra các gốc tự do và ion có năng lượng cao, giúp biến đổi bề mặt than một cách hiệu quả. Ngoài ra, công nghệ này có thể được kiểm soát chặt chẽ, cho phép điều chỉnh các thông số để tạo ra sản phẩm với các đặc tính mong muốn. Điều này làm cho plasma nguội trở thành một công cụ mạnh mẽ trong việc điều chế than phân cực.

3.2. Quy Trình Điều Chế Than Phân Cực Bằng Plasma Nguội

Quy trình điều chế than phân cực bằng plasma nguội bao gồm các bước sau: chuẩn bị nguyên liệu than, đưa than vào buồng plasma, tạo plasma bằng cách sử dụng nguồn điện cao tần, điều chỉnh thời gian xử lý và lưu lượng dòng khí, thu thập sản phẩm than phân cực. Các thông số như thời gian xử lý và lưu lượng dòng khí có ảnh hưởng lớn đến đặc tính của sản phẩm. Nghiên cứu này đã tiến hành tối ưu hóa các thông số này để đạt được hiệu quả cao nhất trong việc tạo ra than phân cực có khả năng phân tán tốt trong nước.

IV. Ứng Dụng Than Phân Cực Trong Mực In Hệ Nước Chất Lượng Cao

Nghiên cứu đã thành công trong việc ứng dụng than phân cực điều chế một số loại mực hệ nước, bao gồm mực bút lông kim, mực bút lông bi và mực bút gel. Các loại mực này đều có khả năng phân tán tốt trong nước, độ bền màu cao và an toàn cho người sử dụng. Kết quả cho thấy, than phân cực là một nguyên liệu tiềm năng để thay thế các loại bột màu truyền thống trong sản xuất mực in. Việc sử dụng than phân cực không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất mà còn tạo ra các sản phẩm thân thiện với môi trường và an toàn cho sức khỏe.

4.1. Đánh Giá Tính Chất Của Than Phân Cực Trong Mực Hệ Nước

Để đánh giá tính chất của than phân cực trong mực hệ nước, các nhà nghiên cứu đã tiến hành các thí nghiệm về khả năng phân tán trong nước, giá trị pH, tỷ trọng, độ bền màu và độ ổn định của mực. Kết quả cho thấy, than phân cực có khả năng phân tán tốt trong nước, tạo ra mực có độ bền màu cao và ổn định trong thời gian dài. Ngoài ra, mực sử dụng than phân cực có giá trị pH phù hợp và an toàn cho người sử dụng.

4.2. So Sánh Chất Lượng Mực In Từ Than Phân Cực và Than Thường

So sánh với mực in sử dụng than thường, mực in từ than phân cực có nhiều ưu điểm vượt trội. Mực từ than phân cực có khả năng phân tán tốt hơn, độ bền màu cao hơn và ít bị lắng cặn hơn. Ngoài ra, mực từ than phân cực cũng có độ ổn định tốt hơn trong điều kiện nhiệt độ và độ ẩm khác nhau. Điều này cho thấy, than phân cực là một nguyên liệu tiềm năng để cải thiện chất lượng mực in và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

V. Kết Luận và Hướng Phát Triển Nghiên Cứu Than Phân Cực

Nghiên cứu đã chứng minh tiềm năng của than phân cực từ tre trong việc thay thế các loại bột màu truyền thống trong sản xuất mực hệ nước. Phương pháp plasma nguội là một công cụ hiệu quả để điều chế than phân cực với các đặc tính mong muốn. Việc ứng dụng than phân cực trong mực in không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất mà còn tạo ra các sản phẩm thân thiện với môi trường và an toàn cho sức khỏe. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu để tối ưu hóa quy trình điều chế than phân cực và mở rộng ứng dụng của nó trong các lĩnh vực khác.

5.1. Tóm Tắt Kết Quả Nghiên Cứu và Đóng Góp Khoa Học

Nghiên cứu đã thành công trong việc điều chế than phân cực từ than tre và than Hi-Black bằng phương pháp plasma nguội. Các đặc tính của than phân cực đã được xác định bằng các phương pháp lý hóa hiện đại. Than phân cực đã được ứng dụng thành công trong việc điều chế mực hệ nước với chất lượng cao. Nghiên cứu này đóng góp vào việc phát triển các giải pháp bền vững và thân thiện với môi trường trong ngành mực in.

5.2. Đề Xuất Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Than Phân Cực

Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu để tối ưu hóa quy trình điều chế than phân cực, bao gồm việc tìm kiếm các nguồn nguyên liệu mới và cải tiến công nghệ plasma nguội. Cần mở rộng ứng dụng của than phân cực trong các lĩnh vực khác, như sơn phủ, cao su và vật liệu composite. Cần nghiên cứu sâu hơn về cơ chế phân tán của than phân cực trong nước và các dung môi khác. Cần đánh giá tác động kinh tế và môi trường của việc sử dụng than phân cực trong quy mô công nghiệp.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển bền vững và nhu cầu thay thế nhiên liệu hóa thạch, việc tận dụng nguồn biomass để sản xuất than sinh học ngày càng được quan tâm. Ở Việt Nam, hàng năm có khoảng 101 triệu tấn biomass thải ra, trong đó tre chiếm khoảng 12,8%. Tuy nhiên, hiệu quả sử dụng biomass hiện chỉ đạt khoảng 10% so với tiềm năng năng lượng. Than đen (Carbon Black) là nguyên liệu quan trọng trong ngành sơn phủ và mực in, nhưng than đen truyền thống có hạn chế về khả năng phân tán trong nước, dẫn đến chi phí sản xuất cao do cần thêm chất phụ gia. Luận văn tập trung nghiên cứu điều chế than phân cực từ than tre và than công nghiệp Hi-Black bằng công nghệ plasma nguội, nhằm cải thiện tính phân tán trong nước và ứng dụng làm nguyên liệu bột màu cho mực hệ nước. Mục tiêu cụ thể là điều chế than phân cực với các điều kiện tối ưu về thời gian xử lý và lưu lượng khí plasma, phân tích đặc tính lý hóa bằng các phương pháp hiện đại như FT-IR, XRD, SEM, và đánh giá khả năng ứng dụng trong công thức mực bút lông kim, bút bi và bút gel. Nghiên cứu được thực hiện tại Việt Nam trong giai đoạn 2021-2022, có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nguyên liệu thay thế thân thiện môi trường, giảm phụ thuộc nhập khẩu nguyên liệu bột màu vô cơ, đồng thời góp phần nâng cao giá trị kinh tế từ nguồn biomass sẵn có.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết về than hoạt tính và than phân cực: Than hoạt tính có diện tích bề mặt lớn (800-1500 m²/g) nhờ cấu trúc lỗ xốp vi mô, giúp hấp phụ và phản ứng hóa học hiệu quả. Than phân cực được biến tính bằng oxy hóa để tăng nhóm chức hydroxyl (-OH), cacbonyl và axit cacboxylic trên bề mặt, cải thiện khả năng phân tán trong dung môi phân cực như nước.

• Mô hình plasma nguội trong xử lý bề mặt vật liệu: Plasma nguội tạo ra các ion, gốc tự do và khí Ozone (O3) có khả năng oxy hóa bề mặt than, gắn nhóm -OH lên bề mặt than, làm tăng tính phân cực và khả năng phân tán trong nước.

• Khái niệm về tính chất lý hóa của vật liệu: Phân tích cấu trúc tinh thể bằng XRD, xác định nhóm chức bằng FT-IR, quan sát hình thái bề mặt bằng SEM, đánh giá pH, tỷ trọng, độ nhớt, sức căng bề mặt và độ ổn định của mực in.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Nguyên liệu than tre được điều chế than hoạt tính tại phòng thí nghiệm, than Hi-Black 30L nhập khẩu từ Hàn Quốc. Các mẫu than phân cực được xử lý bằng plasma nguội với khí oxy tinh khiết.

• Phương pháp điều chế: Than hoạt tính được xử lý plasma nguội với các điều kiện biến đổi về thời gian (1-10 giờ) và lưu lượng khí plasma (1-6 L/h). Mẫu than sau xử lý được sấy khô ở 105°C trong 12 giờ.

• Phương pháp phân tích: Đặc tính vật liệu được xác định bằng phổ hồng ngoại FT-IR (vùng 4000-400 cm⁻¹), nhiễu xạ tia X (XRD) với bức xạ Cu Kα, kính hiển vi điện tử quét SEM. Các chỉ tiêu mực in như pH, độ nhớt, sức căng bề mặt, độ ổn định nhiệt và độ lắng được đánh giá theo tiêu chuẩn nội bộ.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Mẫu than tre và than Hi-Black được xử lý theo từng nhóm điều kiện thời gian và lưu lượng khí, mỗi nhóm gồm ít nhất 3 mẫu để đảm bảo tính lặp lại và độ tin cậy.

• Timeline nghiên cứu: Quá trình điều chế và phân tích kéo dài khoảng 12 tháng, từ tháng 1/2021 đến tháng 12/2021, bao gồm giai đoạn chuẩn bị nguyên liệu, xử lý plasma, phân tích đặc tính và thử nghiệm ứng dụng trong mực in.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng thời gian xử lý plasma đến đặc tính than phân cực:

   • Với than tre, thời gian xử lý plasma tối ưu là 8 giờ với lưu lượng khí 4 L/h (mẫu TT-8H-4F), khi đó phổ XRD cho thấy đỉnh đặc trưng của cacbon vô định hình rõ rệt tại 2θ = 26°, đồng thời phổ FT-IR xuất hiện đỉnh dao động mạnh ở 3178 cm⁻¹ tương ứng nhóm -OH.
   • Với than Hi-Black, thời gian xử lý tối ưu là 4 giờ với lưu lượng khí 4 L/h (mẫu HB-4H-4F), các nhóm hydroxyl được gắn hiệu quả, thể hiện qua phổ FT-IR với dải dao động 3450-3112 cm⁻¹.

2. Ảnh hưởng lưu lượng dòng khí plasma:

   • Lưu lượng khí từ 4 đến 6 L/h tạo điều kiện gắn nhóm -OH mạnh nhất trên bề mặt than, thể hiện qua độ rộng và độ sâu đỉnh dao động FT-IR tăng lên rõ rệt.
   • Đỉnh XRD tại 2θ = 25.4° tăng cường theo lưu lượng khí, chứng tỏ cấu trúc than phân cực được cải thiện về mặt hóa học và vật lý.

3. Tính chất phân tán và ứng dụng trong mực hệ nước:

   • Than phân cực có khả năng phân tán tốt trong nước với tỷ lệ pha 1:50, dung dịch màu đen ổn định không lắng cặn sau 4 giờ.
   • Mực bút lông kim, bút bi và bút gel sử dụng than phân cực đạt các tiêu chuẩn về pH (7-8), sức căng bề mặt (35-47 mN/m), độ nhớt (900-1300 cps), và độ ổn định nhiệt ở 10°C và 50°C.

4. So sánh với than đen truyền thống: Than phân cực xử lý plasma có ưu điểm vượt trội về khả năng phân tán trong pha nước mà không cần thêm chất phụ gia phân tán, giúp giảm chi phí sản xuất và tăng tính thân thiện môi trường.

Thảo luận kết quả

Việc sử dụng plasma nguội với khí oxy tinh khiết tạo ra các gốc oxy hóa mạnh như O3 và H2O2, giúp oxy hóa bề mặt than, gắn nhóm hydroxyl (-OH) làm tăng tính phân cực và khả năng phân tán trong nước. Kết quả XRD và FT-IR cho thấy sự thay đổi rõ rệt về cấu trúc và nhóm chức bề mặt than theo thời gian và lưu lượng khí plasma, phù hợp với các nghiên cứu quốc tế về biến tính than hoạt tính bằng plasma. Khả năng phân tán tốt của than phân cực giúp giảm hoặc loại bỏ nhu cầu sử dụng chất phụ gia phân tán trong công thức mực, từ đó giảm chi phí và tăng hiệu quả sản xuất. Các chỉ tiêu pH, độ nhớt, sức căng bề mặt và độ ổn định nhiệt của mực in sử dụng than phân cực đều nằm trong giới hạn tiêu chuẩn, chứng tỏ tính ứng dụng thực tiễn cao. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phổ FT-IR, biểu đồ XRD so sánh các mẫu theo thời gian và lưu lượng khí, cùng bảng tổng hợp các chỉ tiêu mực in để minh họa rõ ràng hiệu quả của than phân cực.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tối ưu hóa quy trình xử lý plasma: Áp dụng thời gian xử lý 8 giờ và lưu lượng khí 4 L/h cho than tre, 4 giờ và 4 L/h cho than Hi-Black để đạt hiệu quả gắn nhóm -OH tối ưu, nâng cao chất lượng than phân cực phục vụ sản xuất mực hệ nước. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng; chủ thể: các nhà máy sản xuất than hoạt tính và mực in.

2. Phát triển sản phẩm mực in thân thiện môi trường: Sử dụng than phân cực làm nguyên liệu chính trong công thức mực bút lông kim, bút bi và bút gel để giảm phụ gia phân tán, giảm chi phí và tăng tính an toàn cho người dùng. Thời gian: 12 tháng; chủ thể: doanh nghiệp sản xuất mực in.

3. Mở rộng nghiên cứu ứng dụng than phân cực trong ngành sơn phủ và cao su: Khảo sát khả năng thay thế bột màu than đen truyền thống trong các sản phẩm sơn phủ và cao su, góp phần giảm ô nhiễm môi trường và tăng giá trị sản phẩm. Thời gian: 18-24 tháng; chủ thể: viện nghiên cứu và doanh nghiệp ngành sơn.

4. Xây dựng quy trình sản xuất than phân cực quy mô công nghiệp: Đầu tư thiết bị plasma nguội công suất lớn, đồng thời đào tạo nhân lực vận hành và kiểm soát chất lượng sản phẩm than phân cực. Thời gian: 24 tháng; chủ thể: doanh nghiệp công nghiệp hóa chất và viện nghiên cứu.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Hóa học hữu cơ và Vật liệu: Nghiên cứu về công nghệ plasma, biến tính than hoạt tính và ứng dụng trong công nghiệp mực in, sơn phủ.

2. Doanh nghiệp sản xuất than hoạt tính và bột màu: Áp dụng công nghệ plasma nguội để nâng cao chất lượng sản phẩm than phân cực, giảm chi phí sản xuất và tăng tính cạnh tranh trên thị trường.

3. Nhà sản xuất mực in và sơn phủ: Tìm kiếm nguyên liệu thay thế than đen truyền thống, cải thiện tính phân tán và độ ổn định của mực hệ nước, hướng tới sản phẩm thân thiện môi trường.

4. Cơ quan quản lý và hoạch định chính sách công nghiệp hóa chất: Đánh giá tiềm năng phát triển ngành than phân cực và mực in trong nước, xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển công nghệ xanh và bền vững.

Câu hỏi thường gặp

1. Than phân cực là gì và khác gì so với than đen truyền thống?
   Than phân cực là than hoạt tính được biến tính bằng phương pháp oxy hóa, thường sử dụng plasma nguội để gắn nhóm hydroxyl (-OH) lên bề mặt, giúp tăng khả năng phân tán trong dung môi phân cực như nước. Khác với than đen truyền thống, than phân cực không cần thêm nhiều chất phụ gia phân tán, giảm chi phí và tăng hiệu quả sử dụng.

2. Phương pháp plasma nguội có ưu điểm gì trong điều chế than phân cực?
   Plasma nguội tạo ra các gốc oxy hóa mạnh như O3 và H2O2 ở nhiệt độ thấp, giúp biến tính bề mặt than mà không làm thay đổi cấu trúc vật lý cơ bản. Phương pháp này thân thiện môi trường, tiết kiệm năng lượng và cho sản phẩm than phân cực có tính đồng nhất cao.

3. Thời gian và lưu lượng khí plasma ảnh hưởng thế nào đến chất lượng than phân cực?
   Thời gian xử lý và lưu lượng khí plasma quyết định mức độ gắn nhóm -OH trên bề mặt than. Thời gian quá ngắn hoặc lưu lượng khí thấp sẽ không đủ để biến tính hiệu quả, trong khi thời gian và lưu lượng quá cao có thể gây hư hại cấu trúc than. Nghiên cứu cho thấy thời gian 8 giờ và lưu lượng 4 L/h là tối ưu cho than tre, 4 giờ và 4 L/h cho than Hi-Black.

4. Than phân cực có thể ứng dụng trong những loại mực in nào?
   Than phân cực được ứng dụng thành công trong mực bút lông kim, bút bi và bút gel hệ nước, đáp ứng các tiêu chuẩn về pH, độ nhớt, sức căng bề mặt và độ ổn định nhiệt, giúp mực có màu đen đồng nhất, bền màu và an toàn cho người sử dụng.

5. Làm thế nào để triển khai sản xuất than phân cực quy mô công nghiệp?
   Cần đầu tư hệ thống plasma nguội công suất lớn, xây dựng quy trình chuẩn hóa điều kiện xử lý, đào tạo nhân lực vận hành và kiểm soát chất lượng sản phẩm. Đồng thời phối hợp với các doanh nghiệp mực in để thử nghiệm và hoàn thiện công thức sản phẩm, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả kinh tế.

Kết luận

• Than phân cực được điều chế thành công từ than tre và than Hi-Black bằng công nghệ plasma nguội với điều kiện tối ưu về thời gian và lưu lượng khí plasma.
• Các phương pháp phân tích FT-IR, XRD và SEM xác nhận sự gắn kết nhóm hydroxyl (-OH) trên bề mặt than, cải thiện tính phân tán trong nước.
• Than phân cực ứng dụng hiệu quả làm nguyên liệu bột màu cho mực hệ nước, đáp ứng các tiêu chuẩn về pH, độ nhớt, sức căng bề mặt và độ ổn định nhiệt.
• Nghiên cứu góp phần phát triển nguồn nguyên liệu thay thế thân thiện môi trường, giảm phụ thuộc nhập khẩu nguyên liệu bột màu vô cơ trong ngành sơn phủ và mực in.
• Đề xuất triển khai quy trình sản xuất than phân cực quy mô công nghiệp và mở rộng ứng dụng trong các ngành công nghiệp liên quan, hướng tới phát triển bền vững và nâng cao giá trị kinh tế từ biomass.

Hành động tiếp theo: Khuyến khích các doanh nghiệp và viện nghiên cứu phối hợp triển khai ứng dụng công nghệ plasma nguội trong sản xuất than phân cực, đồng thời phát triển sản phẩm mực in thân thiện môi trường, góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp hóa chất Việt Nam phát triển bền vững.