Nghiên Cứu Đặc Điểm Cấu Trúc Lâm Phần Và Tái Sinh Tự Nhiên Loài Trám Trắng Tại Huyện Đông Giang, Tỉnh Quảng Nam

• Tác giả: Nguyễn Đình Trường
• Người hướng dẫn: TS. Hoàng Văn Dưỡng
• Trường học: Đại học Nông Lâm - Đại học Huế
• Chuyên ngành: Lâm nghiệp
• Đề tài: Nghiên Cứu Đặc Điểm Cấu Trúc Lâm Phần Và Tái Sinh Tự Nhiên Loài Trám Trắng Tại Huyện Đông Giang, Tỉnh Quảng Nam
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Huế

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN
• MỤC LỤC
• CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÍ HIỆU SỬ DỤNG TRONG LUẬN VĂN
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH
• 1. CHƯƠNG 1: LƯỢC SỬ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. CƠ SỞ VỀ MẶT LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
• 1.2. TRÊN THẾ GIỚI
• 1.2.1. Nghiên cứu về cấu trúc rừng
• 1.2.1.1. Về cơ sở sinh thái của cấu trúc rừng
• 1.2.2. Nghiên cứu định lượng cấu trúc rừng
• 1.2.2.1. Phân bố số cây theo đường kính (N/D)
• 2. CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐẶC ĐIỂM ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.1.2. Phạm vi nghiên cứu
• 2.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
• 2.2.1. Điều tra tình hình cơ bản khu vực nghiên cứu
• 2.2.2. Nghiên cứu đặc điểm, cấu trúc lâm phần
• 2.2.3. Đặc điểm tái sinh loài cây Trám trắng
• 2.2.4. Ảnh hưởng của một số yếu tố hoàn cảnh đến tái sinh loài cây Trám trắng
• 2.2.5. Đề xuất một số giải pháp lâm sinh nhằm nâng cao chất lượng cây tái sinh Trám trắng
• 2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.3.1. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.3.2. Phương pháp xử lý số liệu
• 2.3.2.1. Kiểm tra sự thuần nhất của các giá trị quan sát
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. KẾT QUẢ ĐIỀU TRA TÌNH HÌNH CƠ BẢN KHU VỰC NGHIÊN CỨU
• 3.1.1. Điều kiện tự nhiên
• 3.1.2. Thực trạng phát triển Kinh tế - Xã hội
• 3.2. ĐẶC ĐIỂM CẤU TRÚC LÂM PHẦN CÓ TÁI SINH TRÁM TRẮNG
• 3.2.1. Tổ thành loài cây tầng cao
• 3.2.2. Cấu trúc tầng thứ
• 3.2.3. Đặc điểm phân bố N-D
• 3.2.4. Đặc điểm tương quan Hvn- D1
• 3.2.5. Đặc điểm tái sinh Trám trắng ở các ô tiêu chuẩn điển hình
• 3.2.6. Tầng cây bụi thảm tươi
• 3.2.7. Đặc điểm đất đai khu vực nghiên cứu
• 3.3. ẢNH HƯỞNG CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ HOÀN CẢNH ĐẾN TÁI SINH LOÀI CÂY TRÁM TRẮNG
• 3.3.1. Ảnh hưởng đơn lẻ của một số yếu tố hoàn cảnh đến tái sinh trám trắng
• 3.3.2. Ảnh hưởng tổng hợp của các yếu tố hoàn cảnh đến sinh trưởng chiều cao cây Trám trắng tái sinh
• 3.4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP KỸ THUẬT LÂM SINH
• 3.4.1. Lựa chọn rừng với tổ thành nhóm loài ưu thế thích hợp để xúc tiến tái sinh hoặc làm giàu rừng trám trắng
• 3.4.2. Trồng bổ sung các loài có giá trị kinh tế để nâng cao chất lượng rừng Trám trắng ở khu vực nghiên cứu
• 3.4.3. Điều chỉnh phân bố cây tái sinh trên mặt đất khi làm giàu rừng
• 3.4.4. Điều chỉnh tàn che để cải thiện sinh trưởng của cây tái sinh trám trắng
• 3.4.5. Chọn đất có tầng sâu để phát triển Trám trắng
• 3.4.6. Bón phân để cải thiện hàm lượng đạm, mùn có thể được xem là biện pháp kỹ thuật cần thiết khi trồng cây con Trám trắng làm giàu rừng
• 3.4.7. Công tác bảo vệ rừng
• 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Tái Sinh Tự Nhiên Trám Trắng Đông Giang

Nghiên cứu tái sinh tự nhiên của loài Trám trắng (Canarium album Lour.) tại huyện Đông Giang, Quảng Nam là vô cùng quan trọng. Rừng Việt Nam đã trải qua giai đoạn suy giảm diện tích, nhưng gần đây có dấu hiệu phục hồi. Tuy nhiên, chất lượng rừng vẫn là một vấn đề cần quan tâm. Việc bảo tồn Trám trắng, một loài cây bản địa đa tác dụng, có ý nghĩa lớn về mặt kinh tế và sinh thái. Nghiên cứu này tập trung vào việc tìm hiểu đặc điểm sinh thái và khả năng tái sinh của Trám trắng trong điều kiện tự nhiên ở Đông Giang. Mục tiêu là cung cấp cơ sở khoa học cho các biện pháp phục hồi rừng và quản lý rừng bền vững, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Nghiên cứu này cũng hướng đến việc bảo tồn đa dạng sinh học và nguồn gen Trám trắng.

1.1. Tầm quan trọng của Trám trắng đối với kinh tế địa phương

Trám trắng là cây bản địa có giá trị kinh tế cao tại huyện Đông Giang. Người dân địa phương có thể thu nhập từ quả, nhựa và gỗ của cây. Việc tái sinh tự nhiên và bảo tồn Trám trắng góp phần vào phát triển kinh tế xã hội của địa phương, nâng cao đời sống người dân. Nghiên cứu này sẽ đánh giá giá trị kinh tế và giá trị sử dụng của Trám trắng.

1.2. Vai trò sinh thái của Trám trắng trong hệ sinh thái rừng

Trám trắng đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái rừng tại Quảng Nam. Cây cung cấp nơi ở và thức ăn cho nhiều loài động vật, góp phần vào bảo tồn đa dạng sinh học. Nghiên cứu này sẽ đánh giá vai trò của Trám trắng trong việc duy trì đa dạng sinh học và bảo vệ môi trường.

II. Thách Thức Tái Sinh Tự Nhiên Trám Trắng Tại Đông Giang

Mặc dù Trám trắng có tiềm năng lớn, việc tái sinh tự nhiên của loài cây này tại huyện Đông Giang đang đối mặt với nhiều thách thức. Các yếu tố như khai thác gỗ, chăn thả gia súc, cháy rừng và xói mòn đất ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh trưởng và tỷ lệ sống sót của cây con. Biến đổi khí hậu cũng gây ra những tác động không nhỏ đến môi trường sống của Trám trắng. Nghiên cứu này sẽ tập trung vào việc xác định các yếu tố cản trở tái sinh tự nhiên và đề xuất các giải pháp khắc phục.

2.1. Tác động của hoạt động khai thác gỗ đến tái sinh Trám trắng

Khai thác gỗ bừa bãi làm suy giảm số lượng cây mẹ, ảnh hưởng đến nguồn giống cho tái sinh tự nhiên. Ngoài ra, quá trình khai thác còn gây tổn thương đến cây con và môi trường sống của Trám trắng. Nghiên cứu sẽ đánh giá mức độ ảnh hưởng của khai thác gỗ đến mật độ tái sinh và sinh trưởng của Trám trắng.

2.2. Ảnh hưởng của chăn thả gia súc và cháy rừng đến cây con Trám trắng

Chăn thả gia súc gây hại đến cây con, làm giảm tỷ lệ sống sót. Cháy rừng thiêu rụi cây con và làm thay đổi điều kiện sinh thái của rừng. Nghiên cứu sẽ đánh giá tác động của chăn thả gia súc và cháy rừng đến tái sinh tự nhiên của Trám trắng.

2.3. Xói mòn đất và thoái hóa đất ảnh hưởng đến sinh trưởng Trám trắng

Xói mòn đất và thoái hóa đất làm giảm độ phì nhiêu của đất, ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây con Trám trắng. Nghiên cứu sẽ đánh giá ảnh hưởng của xói mòn đất và thoái hóa đất đến sinh trưởng và tỷ lệ sống sót của Trám trắng.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Tái Sinh Tự Nhiên Loài Trám Trắng

Nghiên cứu sử dụng phương pháp điều tra trên ô tiêu chuẩn điển hình để đánh giá đặc điểm cấu trúc rừng và tái sinh tự nhiên của Trám trắng. Tổng số 3 ô tiêu chuẩn được thiết lập, đại diện cho khu vực nghiên cứu. Các yếu tố như tầng cây cao, độ tàn che, lớp cây bụi thảm tươi, đặc điểm cây tái sinh và điều kiện thổ nhưỡng được điều tra chi tiết. Số liệu được xử lý bằng phần mềm thống kê để phân tích và đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến tái sinh của Trám trắng.

3.1. Thu thập dữ liệu về cấu trúc lâm phần và điều kiện sinh thái

Việc thu thập dữ liệu bao gồm đo đạc đường kính, chiều cao của cây, đánh giá độ tàn che, xác định thành phần loài và mô tả đặc điểm lớp cây bụi thảm tươi. Các chỉ tiêu về đất như độ pH, hàm lượng mùn, đạm và độ ẩm cũng được phân tích. Dữ liệu này cung cấp thông tin về môi trường sống của Trám trắng.

3.2. Đánh giá mật độ và chất lượng cây tái sinh Trám trắng

Đánh giá mật độ tái sinh, tỷ lệ sống sót và chất lượng cây con Trám trắng là một phần quan trọng của nghiên cứu. Các chỉ tiêu như chiều cao, đường kính gốc và tình trạng sức khỏe của cây con được ghi nhận. Nguồn gốc tái sinh (từ hạt hay chồi) cũng được xác định.

3.3. Phân tích thống kê các yếu tố ảnh hưởng đến tái sinh Trám trắng

Sử dụng các phương pháp phân tích dữ liệu thống kê để xác định mối quan hệ giữa các yếu tố hoàn cảnh (độ tàn che, độ cao, độ pH đất, hàm lượng mùn, đạm, độ ẩm) và sinh trưởng của cây con Trám trắng. Các mô hình hồi quy được xây dựng để dự đoán khả năng tái sinh của Trám trắng.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Tái Sinh Tự Nhiên Trám Trắng Đông Giang

Kết quả nghiên cứu cho thấy Trám trắng có chỉ số quan trọng cao trong thành phần loài của khu vực nghiên cứu. Loài cây này có mặt ở cả 3 tầng, từ giai đoạn tái sinh đến giai đoạn trưởng thành. Phân bố số cây theo đường kính và chiều cao có dạng một đỉnh, được mô phỏng bởi phân bố Weibull. Số loài cây tái sinh của khu vực nghiên cứu là 17, trong đó Trám trắng chiếm tỷ lệ tổ thành cao nhất (26,9%).

4.1. Đặc điểm phân bố và cấu trúc quần thể Trám trắng

Nghiên cứu xác định được quy luật phân bố của Trám trắng theo đường kính và chiều cao. Điều này giúp hiểu rõ hơn về cấu trúc quần thể và khả năng thích nghi của loài cây này với môi trường sống.

4.2. Tỷ lệ và chất lượng cây tái sinh Trám trắng

Kết quả cho thấy tỷ lệ cây tái sinh có chất lượng tốt là cao nhất (39,81%). Số cây tái sinh có nguồn gốc từ chồi nhiều hơn số cây có nguồn gốc tái sinh từ hạt. Điều này cho thấy khả năng phục hồi tốt của Trám trắng bằng chồi.

4.3. Ảnh hưởng của các yếu tố môi trường đến sinh trưởng cây tái sinh

Độ cao so với mực nước biển ảnh hưởng không rõ rệt đến sinh trưởng chiều cao cây tái sinh. Độ tàn che thích hợp nhất để phát triển chiều cao nằm trong phạm vi 0,6-0,7. Trám trắng tái sinh tăng dần theo độ sâu tầng đất. Độ pHKCL đất thích hợp để phát triển chiều cao cây Trám trắng tái sinh là 4-5. Sinh trưởng chiều cao cây Trám trắng tái sinh tăng dần theo hàm lượng mùn, hàm lượng đạm và độ ẩm đất.

V. Giải Pháp Lâm Sinh Xúc Tiến Tái Sinh Trám Trắng Đông Giang

Dựa trên kết quả nghiên cứu, một số giải pháp lâm sinh được đề xuất để xúc tiến tái sinh tự nhiên và làm giàu rừng bằng Trám trắng tại huyện Đông Giang. Các giải pháp bao gồm lựa chọn rừng có tổ thành loài ưu thế thích hợp, trồng bổ sung các loài có giá trị kinh tế, điều chỉnh phân bố cây tái sinh trên mặt đất, điều chỉnh tàn che, chọn đất có tầng sâu và bón phân để cải thiện hàm lượng đạm, mùn.

5.1. Lựa chọn và cải tạo rừng để xúc tiến tái sinh Trám trắng

Cần lựa chọn những khu rừng có điều kiện sinh thái phù hợp và tổ thành loài ưu thế thích hợp để xúc tiến tái sinh tự nhiên của Trám trắng. Cải tạo rừng bằng cách loại bỏ cây bụi và cây che bóng để tạo điều kiện cho cây con phát triển.

5.2. Điều chỉnh tàn che và mật độ cây tái sinh

Điều chỉnh tàn che để đảm bảo đủ ánh sáng cho cây con Trám trắng phát triển. Điều chỉnh mật độ cây tái sinh để tránh cạnh tranh dinh dưỡng và ánh sáng.

5.3. Bón phân và cải tạo đất để tăng cường sinh trưởng

Bón phân để cải thiện hàm lượng đạm và mùn trong đất, giúp cây con Trám trắng phát triển tốt hơn. Cải tạo đất bằng cách bổ sung chất hữu cơ và cải thiện độ thoát nước.

VI. Bảo Tồn và Phát Triển Bền Vững Loài Trám Trắng Đông Giang

Để đảm bảo bảo tồn và phát triển bền vững loài Trám trắng tại huyện Đông Giang, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, cộng đồng địa phương và các tổ chức liên quan. Các biện pháp bảo vệ rừng, giáo dục môi trường và nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị của Trám trắng là vô cùng quan trọng. Cần xây dựng các chính sách bảo tồn và quy hoạch sử dụng đất hợp lý để đảm bảo sự phát triển bền vững của Trám trắng.

6.1. Nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị của Trám trắng

Tổ chức các hoạt động giáo dục môi trường và nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị kinh tế, sinh thái và văn hóa của Trám trắng. Khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động bảo tồn và phát triển bền vững Trám trắng.

6.2. Xây dựng chính sách bảo tồn và quy hoạch sử dụng đất hợp lý

Xây dựng các chính sách bảo tồn và quy hoạch sử dụng đất hợp lý để đảm bảo sự phát triển bền vững của Trám trắng. Hạn chế khai thác gỗ trái phép và chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng.

6.3. Hợp tác quốc tế và chia sẻ kinh nghiệm bảo tồn Trám trắng

Tăng cường hợp tác quốc tế và chia sẻ kinh nghiệm bảo tồn Trám trắng với các quốc gia và tổ chức có kinh nghiệm. Học hỏi các mô hình thành công và bài học kinh nghiệm trong việc bảo tồn và phát triển bền vững các loài cây bản địa.