Nghiên Cứu Mức Độ Truyền Dẫn Của Tỷ Giá Đến Lạm Phát Tại Việt Nam

Tỷ giá hối đoái đóng vai trò then chốt trong việc kết nối kinh tế Việt Nam với thế giới. Biến động tỷ giá ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả hàng nhập khẩu, hoạt động xuất khẩu, và sản xuất kinh doanh trong nước thông qua giá nguyên vật liệu, hàng hóa và dòng vốn đầu tư. Sự biến động của tỷ giá có thể ảnh hưởng đến giá cả hàng nhập khẩu, đến hoạt động của các nhà xuất khẩu nước ngoài và cũng tác động không nhỏ đến hoạt động sản xuất kinh doanh trong nước thông qua giá cả nguyên vật liệu nhập khẩu, hàng hóa nhập khẩu và dòng vốn đầu tư nước ngoài.

Việc hiểu rõ mức độ ERPT tại Việt Nam cho phép dự báo lạm phát khi có biến động tỷ giá. Điều này giúp nhà hoạch định chính sách tiền tệ chủ động đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời để giữ lạm phát trong tầm kiểm soát. Khi giải đáp được câu hỏi ERPT có tồn tại hay không và nó ở mức độ nào thì sẽ phần nào dự báo được lạm phát trong tương lai khi có biến động tỷ giá và thiết lập chính sách tiền tệ phù hợp trước biến động đó để giữ lạm phát trong phạm vi mục tiêu đã đề ra.

Luận văn sử dụng phương pháp phân tích vĩ mô, dựa trên mô hình tự hồi quy vector (VAR) với dữ liệu từ năm 2000 đến 2012. Mô hình VAR cho phép phân tích tác động qua lại giữa các biến số vĩ mô, từ đó đánh giá tác động truyền dẫn từ tỷ giá đến lạm phát. Bài nghiên cứu của chúng tôi sẽ được thực hiện theo phương pháp thứ 2 ở Việt Nam với dữ liệu từ năm 2000 đến hết năm 2012 được đưa vào mô hình tự hồi quy vector (VAR). Một mô hình định lượng dự đoán biến động của một hay nhiều các biến do một hay nhiều các biến khác thay đổi.

Độ mở của nền kinh tế, thể hiện qua tỷ lệ xuất nhập khẩu/GDP, ảnh hưởng lớn đến ERPT. Nền kinh tế càng mở, sự biến động của tỷ giá càng có tác động lớn đến giá cả trong nước. Ngoài ra, cơ cấu hàng hóa xuất nhập khẩu cũng quan trọng. Nếu Việt Nam nhập khẩu nhiều hàng hóa thiết yếu, sự biến động của tỷ giá sẽ nhanh chóng tác động đến giá cả tiêu dùng. Năng lực định giá (Pricing power), môi trường lạm phát của quốc gia. Truyền dẫn thấp là do kỳ vọng của doanh nghiệp về chi phí trong tương lai. Doanh nghiệp kỳ vọng biến động này chỉ là tạm thời thì họ sẽ ít xem xét đến việc điều chỉnh giá cả, tuy nhiên nếu ngược lại thì khả năng điều chỉnh giá là rất cao, tức ERPT sẽ cao.

Việc thu thập dữ liệu chính xác và đầy đủ về tỷ giá, lạm phát và các biến số kinh tế vĩ mô khác là một thách thức. Dữ liệu cần phải được làm sạch, điều chỉnh và thống nhất để đảm bảo tính chính xác và khả năng so sánh. Các biến được đưa vào là các biến vĩ mô thể hiện cho tác động truyền dẫn từ trên xuống từ đó có thể đưa ra các khuyến nghị phù hợp cho chính sách tiền tệ.

Sự thay đổi trong chính sách tiền tệ, đặc biệt là chính sách tỷ giá hối đoái và kiểm soát lạm phát, có thể làm thay đổi đáng kể mối quan hệ giữa tỷ giá và lạm phát. Do đó, việc đánh giá tác động của tỷ giá đến lạm phát đòi hỏi phải xem xét đến bối cảnh chính sách tiền tệ tại thời điểm nghiên cứu. Ngoài ra Taylor cho rằng sự ổn định tương đối của chính sách tiền tệ có tác động nhất định đến ERPT. Chính sách tiền tệ càng ổn định kết hợp với lạm phát thấp sẽ làm giảm đáng kể mức độ truyền dẫn.

Mô hình VAR là một hệ thống các phương trình hồi quy, trong đó mỗi biến số được hồi quy trên các giá trị trễ của chính nó và các biến số khác trong hệ thống. VAR cho phép phân tích tác động của một cú sốc (shock) từ một biến số đến các biến số khác trong hệ thống. Mô hình VAR cho phép các biến số tác động lẫn nhau một cách đồng thời, phản ánh đúng bản chất phức tạp của nền kinh tế.

Việc lựa chọn biến số và độ trễ phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo tính chính xác của mô hình VAR. Các biến số cần phải đại diện cho các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tỷ giá và lạm phát. Độ trễ cần phải đủ dài để nắm bắt được các tác động lan tỏa theo thời gian. Chương 3: Giới thiệu mô hình sử dụng và cơ chế hoạt động của nó. Mô tả các biến được sử dụng và cách thức xử lý cho phù hợp với mô hình. Chương 4: Trình bày các kết quả thu thập được từ ứng dụng mô hình VAR. Thông qua các hệ số để giải đáp các câu hỏi được nêu ra sau đây.

Phân tích VAR bao gồm các bước chính sau: kiểm định tính dừng của dữ liệu, lựa chọn độ trễ, ước lượng các hệ số của mô hình, phân tích phản ứng xung và phân rã phương sai. Các bước này cần được thực hiện một cách cẩn thận để đảm bảo tính tin cậy của kết quả. Kiểm định tính dừng. Ước lượng các hệ số của mô hình và lựa chọn độ trễ. Phản ứng xung 3. Phân rã phương sai

Nghiên cứu ước lượng hệ số truyền dẫn của tỷ giá đến các chỉ số giá khác nhau, bao gồm chỉ số giá nhập khẩu (IMP), chỉ số giá sản xuất (PPI) và chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Kết quả cho thấy tác động của tỷ giá đến IMP là lớn nhất, sau đó là PPI và CPI. Tác động trực tiếp của tỷ giá đến IMP, đến PPI và đến CPI. Còn về mặt gián tiếp, khi tỷ giá biến đổi thì IMP sẽ chịu tác động trước tiên, biến động trong IMP sẽ kéo theo biến động đến PPI và cuối cùng là tác động của PPI lên chỉ số giá tiêu dùng CPI.

Hàm phản ứng xung (IRF) cho thấy phản ứng của các biến số kinh tế vĩ mô đối với một cú sốc tỷ giá. Kết quả cho thấy lạm phát phản ứng chậm và không mạnh đối với biến động tỷ giá, cho thấy sự can thiệp của chính sách tiền tệ. Hàm phản ứng xung (IRF) cho thấy phản ứng của các biến số kinh tế vĩ mô đối với một cú sốc tỷ giá. Kết quả cho thấy lạm phát phản ứng chậm và không mạnh đối với biến động tỷ giá, cho thấy sự can thiệp của chính sách tiền tệ.

Phân rã phương sai cho thấy tỷ lệ đóng góp của tỷ giá trong biến động lạm phát. Kết quả cho thấy tỷ giá đóng góp một phần đáng kể vào biến động lạm phát, nhưng không phải là yếu tố duy nhất. Các yếu tố khác như giá dầu thế giới, chênh lệch sản lượng và chính sách tiền tệ cũng có vai trò quan trọng. Với 1% biến động của lạm phát thì tác động của tỷ giá chiếm bao nhiêu phần trăm trong đó?

Ổn định kinh tế vĩ mô là điều kiện tiên quyết để giảm thiểu tác động của tỷ giá đến lạm phát. Kiểm soát lạm phát hiệu quả giúp giảm kỳ vọng lạm phát và hạn chế tác động lan tỏa của biến động tỷ giá đến giá cả trong nước. Truyền dẫn thấp là do kỳ vọng của doanh nghiệp về chi phí trong tương lai. Mặc dù đồng USD tăng giá về mặt lý thuyết thì giá cả hàng hoá dịch vụ sẽ giảm giúp cho chi phí giảm nhưng chi phí có sức ì của nó.

Đa dạng hóa thị trường xuất nhập khẩu giúp giảm sự phụ thuộc vào một số thị trường nhất định và giảm thiểu rủi ro từ biến động tỷ giá. Khuyến khích các doanh nghiệp tìm kiếm các thị trường mới và đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu. Biến động về tỷ giá có thể ảnh hưởng đến giá cả hàng nhập khẩu, đến hoạt động của các nhà xuất khẩu nước ngoài và cũng tác động không nhỏ đến hoạt động sản xuất kinh doanh trong nước thông qua giá cả nguyên vật liệu nhập khẩu, hàng hóa nhập khẩu và dòng vốn đầu tư nước ngoài.

Ngân hàng Nhà nước cần điều hành chính sách tiền tệ một cách linh hoạt và kịp thời để ứng phó với các biến động tỷ giá. Sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ một cách hiệu quả để kiểm soát lạm phát và ổn định tỷ giá. Chính sách tiền tệ càng ổn định kết hợp với lạm phát thấp sẽ làm giảm đáng kể mức độ truyền dẫn.

Cần có thêm nhiều nghiên cứu để phân tích chi tiết hơn về cơ chế truyền dẫn của tỷ giá đến lạm phát, bao gồm các kênh trực tiếp và gián tiếp, và tác động của các yếu tố vi mô đến ERPT. Cơ chế truyền dẫn của tỷ giá đến lạm phát tại Việt Nam như thế nào? 2. Khi tỷ giá biến động 1% thì các chỉ số giá tại Việt Nam, đặc biệt là lạm phát thay đổi bao nhiêu? So với các nước trong khu vực và so với các bài nghiên cứu khác tại Việt Nam thì mức này là cao hay thấp?

Sử dụng các mô hình kinh tế lượng phức tạp hơn, như mô hình cân bằng tổng thể động (DSGE), có thể giúp phân tích tác động của tỷ giá đến lạm phát một cách toàn diện hơn. Các biến được đưa vào là các biến vĩ mô thể hiện cho tác động truyền dẫn từ trên xuống từ đó có thể đưa ra các khuyến nghị phù hợp cho chính sách tiền tệ.

Hội nhập kinh tế sâu rộng, thương mại điện tử phát triển và biến động giá hàng hóa toàn cầu là những yếu tố mới có thể ảnh hưởng đến ERPT. Cần có các nghiên cứu để đánh giá tác động của các yếu tố này đến mối quan hệ giữa tỷ giá và lạm phát. Bên cạnh những thành tựu đạt được khi thực hiện hội nhập thì chúng ta cũng gặp phải những vấn đề kinh tế khó giải quyết như: lạm phát cao, mất cân bằng thương mại, đô la hóa…