Nghiên cứu phân bố và nhân giống loài sâm cau tại huyện Cam Lộ, Quảng Trị

LỜI CAM ĐOAN

TÓM TẮT ĐỀ TÀI

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU

1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1.1. Tổng quan các khái niệm

1.1.1.1. Khái niệm về nhân giống sinh dưỡng

1.1.1.2. Khái niệm về chất điều hòa sinh trưởng

1.1.2. Các cơ sở nghiên cứu

1.1.2.1. Cơ sở nghiên cứu nhân giống sinh dưỡng

1.1.2.2. Cơ sở phát sinh và phát triển

1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN NHỮNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.2.1. Tổng quan về cây thuốc

1.2.1.1. Tổng quan về cây thuốc ở Việt Nam

1.2.1.2. Một số nghiên cứu về Sâm cau

2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

2.2. PHẠM VI NGHIÊN CỨU

2.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

2.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.4.1. Phương pháp thu thập số liệu

2.4.2. Phương pháp xử lý số liệu

3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

3.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI HUYỆN CAM LỘ

3.1.1. Điều kiện tự nhiên

3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội

3.1.3. Hiện trạng tài nguyên rừng và sử dụng đất ở huyện Cam Lộ

3.2. HIỆN TRẠNG PHÂN BỐ CỦA SÂM CAU

3.2.1. Tình hình phân bố tự nhiên của Sâm Cau tại khu vực nghiên cứu

3.2.2. Các điều kiện sinh thái ảnh hưởng đến phân bố Sâm Cau

3.2.3. Đặc điểm quần thể loài Sâm cau trong tự nhiên

3.2.4. Đặc điểm tổ thành thảm thực bì trong khu vực có phân bố tự nhiên loài Sâm cau

3.3. THỰC TRẠNG KHAI THÁC, SỬ DỤNG VÀ CÁC MỐI ĐE DỌA LOÀI SÂM CAU

3.3.1. Tình hình khai thác, sử dụng về loài

3.3.2. Các hoạt động ảnh hưởng và đe dọa đến loài

3.3.3. Các giá trị của loài

3.4. THỬ NGHIỆM NHÂN GIỐNG SINH DƯỠNG

3.4.1. Thử nghiệm nhân giống bằng phương pháp giâm hom

3.4.2. Thử nghiệm nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào invitro

3.4.3. Đánh giá tình hình sinh trưởng và năng suất của cây giâm hom và nuôi cấy mô

3.4.4. Đánh giá hiệu quả của các phương pháp nhân giống

4. CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về loài Sâm Cau

Loài Sâm Cau (Curculigo orchioides Gaertn.) được biết đến như một loại thảo dược quý hiếm với nhiều tác dụng trong y học. Theo Đông y, thân rễ của Sâm Cau có thể chữa trị nhiều bệnh như sốt xuất huyết, đau nhức cơ thể, và rối loạn chức năng sinh lý. Nghiên cứu cho thấy, trong thân rễ của loài này chứa nhiều hoạt chất hữu ích, có thể ứng dụng trong điều trị các bệnh nan y. Tuy nhiên, Sâm Cau đang đứng trước nguy cơ suy giảm do khai thác không bền vững và chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Việc nghiên cứu và bảo tồn loài này là rất cần thiết để đảm bảo nguồn gen quý giá cho tương lai.

II. Phân bố và đặc điểm sinh thái của Sâm Cau tại huyện Cam Lộ

Nghiên cứu cho thấy, Sâm Cau phân bố chủ yếu tại huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị. Loài này thường mọc dưới tán rừng thông nhựa (Pinus merkusii) trên đất có độ pH từ 6,3 đến 6,9. Đặc điểm thảm thực bì nơi có sự phân bố của Sâm Cau thường có chiều cao thấp và độ che phủ không lớn. Việc khảo sát cho thấy, Sâm Cau chỉ phân bố rải rác tại xã Cam Tuyền, trong khi ở xã Vĩnh Chấp, huyện Vĩnh Linh, loài này có phân bố tập trung hơn. Điều này cho thấy sự cần thiết phải mở rộng nghiên cứu để bảo tồn và phát triển loài này.

III. Thực trạng khai thác và các mối đe dọa đến loài Sâm Cau

Hoạt động khai thác Sâm Cau hiện nay chủ yếu diễn ra một cách thiếu bền vững, dẫn đến nguy cơ suy giảm quần thể loài. Các hoạt động này không chỉ ảnh hưởng đến sự tồn tại của Sâm Cau mà còn tác động đến lợi ích kinh tế của người dân địa phương. Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm của loài này. Do đó, việc nghiên cứu và đánh giá tình hình khai thác, sử dụng Sâm Cau là rất quan trọng để đưa ra các biện pháp bảo tồn hiệu quả.

IV. Kỹ thuật nhân giống Sâm Cau

Nghiên cứu đã thử nghiệm hai phương pháp nhân giống chính là giâm hom và nuôi cấy mô. Kết quả cho thấy, phương pháp giâm hom với đoạn hom thứ hai của thân rễ cho tỷ lệ thành công cao hơn. Đối với nuôi cấy mô, môi trường MS bổ sung các chất điều hòa sinh trưởng như IBA và TDZ đã cho kết quả khả quan trong việc tạo rễ và chồi. Việc áp dụng các kỹ thuật này không chỉ giúp bảo tồn Sâm Cau mà còn mở ra cơ hội phát triển loài này trong tương lai.

V. Đề xuất và kiến nghị

Để bảo tồn và phát triển Sâm Cau, cần thực hiện các nghiên cứu sâu hơn về hiện trạng phân bố của loài này trên toàn tỉnh Quảng Trị. Cần đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố môi trường đến sự sinh trưởng của Sâm Cau. Ngoài ra, việc nghiên cứu và phát triển các phương pháp nhân giống hiệu quả sẽ giúp tăng cường nguồn gen và đáp ứng nhu cầu sử dụng của thị trường. Các biện pháp bảo tồn cần được thực hiện đồng bộ để đảm bảo sự phát triển bền vững của loài này.

Luận văn thạc sĩ về phân bố và nhân giống sâm cau tại huyện Cam Lộ, Quảng Trị