Nghiên cứu ổn định bờ sông Hậu tại An Giang và giải pháp bảo vệ hiệu quả

LỜI CAM ĐOAN

TÓM TẮT LUẬN ÁN

ABSTRACT

LỜI CÁM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của luận án

2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án

3. Mục tiêu nghiên cứu của luận án

4. Nội dung nghiên cứu chính của luận án

5. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu của luận án

5.1. Cách tiếp cận nghiên cứu

5.2. Phương pháp nghiên cứu

6. Các luận điểm bảo vệ

7. Điểm mới của luận án

8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án

8.1. Ý nghĩa khoa học

8.2. Ý nghĩa thực tiễn

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VÀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN CỨU ỔN ĐỊNH BỜ SÔNG

1.1. Tổng quan nghiên cứu ổn định bờ sông

1.1.1. Nghiên cứu ổn định bờ sông trên thế giới

1.1.2. Nghiên cứu ổn định bờ sông ở Việt Nam và hệ thống sông Cửu Long

1.2. Phương pháp luận nghiên cứu ổn định bờ sông

1.2.1. Khung phương pháp luận

1.2.2. Phương pháp phân chia cấu trúc nền

1.2.2.1. Khái niệm cấu trúc nền

1.2.2.2. Nguyên tắc phân chia cấu trúc nền bờ sông Hậu

1.2.2.3. Cơ sở dữ liệu phục vụ phân chia cấu trúc nền bờ sông Hậu

1.2.3. Phương pháp nghiên cứu ổn định mái dốc

1.2.4. Phương pháp nghiên cứu sóng

1.2.5. Phương pháp nghiên cứu thủy động lực dòng chảy

1.2.5.1. Thiết lập mô hình toán

1.2.6. Phương pháp thành lập bản đồ

1.2.6.1. Phương pháp thành lập bản đồ hiện trạng trượt lở, xói lở

1.2.6.2. Phương pháp thành lập bản đồ phân vùng ổn định

1.2.6.3. Phương pháp thành lập bản đồ phân vùng dự báo ổn định

2. CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN VÀ HOẠT ĐỘNG KINH TẾ - XÂY DỰNG VÙNG NGHIÊN CỨU

2.1. Đặc điểm môi trường tự nhiên

2.1.1. Vị trí địa lý

2.1.2. Khí hậu và thủy văn

2.1.3. Địa hình, địa mạo, tân kiến tạo

2.1.3.1. Tân kiến tạo

2.1.4. Địa chất thủy văn

2.1.5. Địa chất công trình

2.1.5.1. Trầm tích Đệ Tứ

2.1.5.2. Địa chất động lực công trình

2.1.5.3. Tính chất cơ lý của các lớp đất nền

2.1.6. Đặc điểm cấu trúc nền đất bờ sông Hậu

2.1.6.1. Đoạn bờ tại thành phố Châu Đốc

2.1.6.2. Đoạn bờ tại xã Bình Long, huyện Châu Phú

2.1.6.3. Đoạn bờ tại xã Bình Mỹ, huyện Châu Phú

2.1.6.4. Đoạn bờ từ sông Vàm Nao đến cù lao Mỹ Hòa Hưng

2.1.6.5. Đoạn bờ tại cù lao Mỹ Hòa Hưng

2.1.6.6. Đoạn bờ tại phường Mỹ Quý đến phà Vàm Cống

2.1.7. Đặc điểm hình thái sông Hậu

2.1.7.1. Hệ thống các cù lao trên sông

2.1.7.2. Mức độ thu hẹp và mở rộng lòng dẫn theo chiều ngang

2.1.7.3. Mức độ mở rộng lòng dẫn theo quan hệ giữa độ rộng và độ sâu

2.1.7.4. Độ cong theo mặt cắt dọc

2.1.8. Đặc điểm thủy động lực sông Hậu

2.1.8.1. Vận tốc và hướng dòng chảy

2.1.8.2. Đoạn sông từ thành phố Châu Đốc đến ngã 3 sông Vàm Nao

2.1.8.3. Đoạn sông từ ngã 3 sông Vàm Nao đến phà Vàm Cống

2.2. Đặc điểm hoạt động kinh tế - xây dựng trên sông Hậu

2.2.1. Giao thông thủy

2.2.2. Xây dựng công trình

3. CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ NGUYÊN NHÂN VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN ỔN ĐỊNH BỜ SÔNG HẬU

3.1. Ảnh hưởng của cấu trúc nền đất yếu bờ sông

3.1.1. Ảnh hưởng của phụ kiểu IA

3.1.1.1. Khu vực thành phố Châu Đốc

3.1.1.2. Khu vực thành phố Long Xuyên

3.1.2. Ảnh hưởng của phụ kiểu IB

3.1.2.1. Đoạn bờ tại xã Bình Mỹ, huyện Châu Phú

3.1.2.2. Đoạn bờ tại P.Bình Đức, Bình Khánh, thành phố Long Xuyên

3.1.3. Ảnh hưởng của phụ kiểu IC

3.1.4. Ảnh hưởng của phụ kiểu IIA

3.1.5. Ảnh hưởng phụ kiểu IIB

3.2. Ảnh hưởng thủy động lực dòng chảy - hình thái sông

3.2.1. Ảnh hưởng của tương quan xói lở - bồi tụ bờ sông

3.2.1.1. Khu vực xã Bình Mỹ

3.2.1.2. Khu vực cù lao Bình Thạnh

3.2.1.3. Khu vực cù lao Mỹ Hòa Hưng

3.2.2. Ảnh hưởng của các yếu tố thủy động lực dòng chảy - hình thái

3.2.2.1. Khu vực thị trấn An Châu, huyện Châu Thành

3.2.2.2. Khu vực xã Bình Mỹ, huyện Châu Phú

3.2.2.3. Khu vực cù lao Bình Thạnh

3.2.2.4. Khu vực cù lao Mỹ Hòa Hưng và thành phố Long Xuyên

3.3. Ảnh hưởng của hoạt động kinh tế - xây dựng

3.3.1. Giao thông đường thủy

3.3.2. Khai thác cát bên nhánh phải cù lao Mỹ Hòa Hưng

3.3.3. Khai thác cát bên nhánh trái cù lao Mỹ Hòa Hưng

3.3.4. Xây dựng công trình ven sông

3.3.4.1. Đoạn qua xã Bình Mỹ

3.3.4.2. Đoạn qua phường Bình Đức

4. CHƯƠNG 4: PHÂN VÙNG DỰ BÁO ỔN ĐỊNH BỜ SÔNG HẬU VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP BẢO VỆ BỜ THÍCH HỢP

4.1. Hiện trạng mất ổn định bờ sông Hậu

4.2. Thành lập bản đồ phân vùng ổn định bờ sông Hậu theo yếu tố ảnh hưởng

4.2.1. Cấu trúc nền đất yếu bờ sông là nguyên nhân chính gây mất ổn định

4.2.2. Theo yếu tố ảnh hưởng của hình thái sông

4.2.3. Theo yếu tố ảnh hưởng của thủy động lực dòng chảy

4.2.4. Theo yếu tố ảnh hưởng của hoạt động kinh tế - xây dựng

4.3. Thành lập bản đồ phân vùng dự báo ổn định bờ sông Hậu

4.3.1. Cơ sở và nguyên tắc thành lập bản đồ

4.3.2. Bản đồ phân vùng dự báo ổn định bờ sông Hậu

4.3.3. Bản đồ phân vùng dự báo ổn định bờ sông Hậu các khu vực trọng điểm

4.3.3.1. Khu vực bờ sông thành phố Châu Đốc

4.3.3.2. Khu vực bờ sông xã Bình Mỹ

4.3.3.3. Khu vực bờ sông cù lao Bình Thạnh

4.3.3.4. Khu vực bờ sông cù lao Mỹ Hòa Hưng và thành phố Long Xuyên

4.4. Đề xuất các giải pháp bảo vệ hợp lý bờ sông Hậu

4.4.1. Tổng quan các giải pháp bảo vệ bờ sông

4.4.2. Các công trình bảo vệ bờ sông đã triển khai

4.4.3. Đề xuất giải pháp công trình bảo vệ bờ sông Hậu

4.4.3.1. Nguyên tắc chung

4.4.3.2. Giải pháp cọc xi măng đất

4.4.3.3. Giải pháp cọc cừ Larsen

4.4.3.4. Giải pháp rọ đá

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về nghiên cứu ổn định bờ sông Hậu

Nghiên cứu ổn định bờ sông Hậu tại An Giang là một vấn đề cấp thiết trong bối cảnh biến đổi khí hậu và hoạt động kinh tế gia tăng. Ổn định bờ sông không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn đến đời sống của người dân địa phương. Các hiện tượng như trượt lở và xói lở đã diễn ra nghiêm trọng tại nhiều khu vực, đặc biệt là tại phường Bình Đức và xã Mỹ Hội Đông. Việc nghiên cứu này nhằm mục đích tìm ra các giải pháp bảo vệ hiệu quả cho bờ sông, giảm thiểu thiệt hại do các hiện tượng này gây ra.

1.1. Tính cấp thiết của nghiên cứu

Tình trạng mất ổn định bờ sông Hậu đã diễn ra với cường độ ngày càng tăng, ảnh hưởng đến an toàn và phát triển bền vững của khu vực. Các nghiên cứu trước đây chưa đủ để giải quyết triệt để vấn đề này. Do đó, việc nghiên cứu một cách khoa học và hệ thống là cần thiết để đưa ra các giải pháp bảo vệ bờ sông hiệu quả.

II. Đặc điểm môi trường tự nhiên và hoạt động kinh tế

Môi trường tự nhiên tại An Giang có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến ổn định bờ sông. Địa hình, khí hậu và thủy văn đều đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các cơ chế gây mất ổn định. Hoạt động kinh tế, đặc biệt là xây dựng và khai thác cát, đã làm gia tăng áp lực lên bờ sông. Các yếu tố này cần được xem xét kỹ lưỡng để đưa ra các giải pháp bảo vệ bờ sông hiệu quả.

2.1. Tác động của hoạt động kinh tế

Hoạt động xây dựng và khai thác cát không hợp lý đã làm gia tăng tình trạng xói mòn và trượt lở tại nhiều khu vực. Việc này không chỉ làm giảm ổn định bờ sông mà còn ảnh hưởng đến hệ sinh thái và đời sống của người dân. Cần có các biện pháp quản lý tài nguyên nước và quy hoạch bờ sông hợp lý để giảm thiểu tác động tiêu cực.

III. Phân tích nguyên nhân và các yếu tố ảnh hưởng đến ổn định bờ sông

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng mất ổn định bờ sông Hậu. Các yếu tố như cấu trúc nền đất yếu, chế độ thủy động lực dòng chảy và hoạt động kinh tế đều có tác động lớn. Việc phân tích các yếu tố này giúp xác định rõ nguyên nhân và từ đó đề xuất các giải pháp bảo vệ bờ sông hiệu quả.

3.1. Cấu trúc nền đất yếu

Cấu trúc nền đất yếu là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng xói lở và trượt lở. Các kiểu cấu trúc nền khác nhau có ảnh hưởng khác nhau đến ổn định bờ sông. Việc nghiên cứu và phân tích cấu trúc nền đất sẽ giúp đưa ra các giải pháp bảo vệ phù hợp cho từng khu vực.

IV. Đề xuất giải pháp bảo vệ bờ sông

Dựa trên kết quả nghiên cứu, nhiều giải pháp bảo vệ bờ sông đã được đề xuất. Các giải pháp này bao gồm việc sử dụng cọc xi măng đất, kè rọ đá và cừ larsen. Những giải pháp này không chỉ giúp bảo vệ bờ sông mà còn đảm bảo tính bền vững cho môi trường và đời sống của người dân.

4.1. Giải pháp công trình

Giải pháp công trình như cọc xi măng đất và kè rọ đá được đề xuất cho các khu vực có nguy cơ cao. Những giải pháp này giúp giảm thiểu tác động của dòng chảy và sóng, từ đó bảo vệ bờ sông hiệu quả. Cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và cộng đồng để triển khai các giải pháp này một cách đồng bộ.

Luận án tiến sĩ về nghiên cứu ổn định bờ sông Hậu và giải pháp bảo vệ tại An Giang