I. Giới thiệu về nghiên cứu nhân giống in vitro dạ yến thảo
Nghiên cứu này tập trung vào việc nhân giống in vitro các giống dạ yến thảo kép nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất cây giống. Phương pháp nuôi cấy mô được sử dụng để tạo ra số lượng lớn cây giống đồng đều, sạch bệnh và chất lượng cao. Đối tượng nghiên cứu bao gồm ba giống dạ yến thảo kép với màu sắc khác nhau: đen, hồng và hồng viền trắng. Mục tiêu chính là xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình nhân giống, bao gồm nồng độ BAP, hàm lượng đường và nước dừa, cũng như khả năng ra rễ của cây.
1.1. Mục đích và yêu cầu
Mục đích của nghiên cứu là xây dựng quy trình nhân giống in vitro hiệu quả cho các giống dạ yến thảo kép, đảm bảo hệ số nhân giống cao và chất lượng cây tốt. Yêu cầu cụ thể bao gồm xác định môi trường nhân chồi tối ưu, phân tích ảnh hưởng của đường và nước dừa đến chất lượng chồi, tìm môi trường ra rễ phù hợp, và đánh giá khả năng sinh trưởng của các giống trong giai đoạn vườn ươm.
II. Tổng quan về cây dạ yến thảo và kỹ thuật nhân giống
Dạ yến thảo (Petunia hybrida) là loài hoa phổ biến trong trang trí ban công, với đặc điểm thân mềm, hoa đa dạng màu sắc và hình dáng. Cây có nguồn gốc từ Nam Mỹ và được trồng rộng rãi ở Việt Nam. Kỹ thuật nhân giống in vitro được áp dụng để khắc phục hạn chế của phương pháp nhân giống truyền thống, như hệ số nhân thấp và không đồng đều. Phương pháp này giúp sản xuất số lượng lớn cây giống trong thời gian ngắn, đáp ứng nhu cầu thị trường.
2.1. Đặc điểm thực vật học
Dạ yến thảo là cây thân cỏ, cao 15-30 cm, lá đơn mọc cách, hoa lưỡng tính với nhiều màu sắc. Cây ưa sáng, thích hợp với đất màu mỡ và độ ẩm vừa phải. Tuy nhiên, cây dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết và bệnh nấm, đòi hỏi chăm sóc cẩn thận.
2.2. Kỹ thuật nuôi cấy mô
Nuôi cấy mô dựa trên nguyên lý tính toàn năng của tế bào, cho phép tạo ra cây giống từ mô hoặc tế bào đơn lẻ. Phương pháp này bao gồm các giai đoạn chính: khử trùng mẫu, nhân chồi, ra rễ và chuyển cây ra vườn ươm. Các yếu tố như ánh sáng, môi trường nuôi cấy và chất điều hòa sinh trưởng đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.
III. Kết quả nghiên cứu và ứng dụng
Kết quả nghiên cứu cho thấy môi trường chứa 0,3 mg/l BAP phù hợp nhất cho nhân chồi ở giống dạ yến thảo kép màu đen và hồng viền trắng, với hệ số nhân chồi lần lượt là 3,42 và 3,6. Giống màu hồng thích hợp với môi trường nền 1/2MS. Hàm lượng đường và nước dừa không ảnh hưởng đáng kể đến hệ số nhân chồi nhưng có tác động đến chiều cao chồi. Môi trường 1/2MS không bổ sung NAA cho kết quả ra rễ ổn định nhất. Giống hồng viền trắng có khả năng sinh trưởng tốt nhất, với tỷ lệ sống sau ra ngôi đạt hơn 93%.
3.1. Ảnh hưởng của BAP đến nhân chồi
BAP là chất điều hòa sinh trưởng quan trọng trong nhân giống in vitro. Nồng độ 0,3 mg/l BAP cho kết quả nhân chồi tốt nhất ở hai giống dạ yến thảo kép màu đen và hồng viền trắng, với hệ số nhân chồi cao và chất lượng chồi đồng đều.
3.2. Ảnh hưởng của đường và nước dừa
Hàm lượng đường và nước dừa không làm tăng hệ số nhân chồi nhưng có ảnh hưởng đến chiều cao và sức sống của chồi. Các công thức thí nghiệm cho thấy sự khác biệt rõ rệt về chất lượng chồi giữa các giống.
3.3. Khả năng ra rễ và sinh trưởng
Môi trường 1/2MS không bổ sung NAA cho kết quả ra rễ ổn định nhất. Giống hồng viền trắng thể hiện khả năng sinh trưởng vượt trội, với tỷ lệ sống cao và thích nghi tốt với điều kiện vườn ươm.
