I. Giới thiệu đề tài
Nghiên cứu này tập trung vào mối quan hệ giữa rủi ro và tỷ suất sinh lợi kỳ vọng hàng ngày trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Thị trường chứng khoán Việt Nam, dù non trẻ, đã trải qua nhiều biến động lớn, đặc biệt từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Rủi ro và tỷ suất sinh lợi là hai yếu tố quan trọng trong quyết định đầu tư, và việc hiểu rõ mối quan hệ này giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định chính xác hơn. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu từ các công ty niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) và Hà Nội (HNX) từ năm 2008 đến 2013.
1.1 Lý do chọn đề tài
Thị trường chứng khoán Việt Nam đã phát triển nhanh chóng nhưng vẫn còn nhiều biến động. Rủi ro và tỷ suất sinh lợi là hai yếu tố quan trọng trong quyết định đầu tư. Nghiên cứu này nhằm cung cấp cái nhìn sâu sắc về mối quan hệ giữa hai yếu tố này, giúp nhà đầu tư dự đoán tốt hơn tỷ suất sinh lợi kỳ vọng trong tương lai.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chính của nghiên cứu là kiểm định mối quan hệ giữa rủi ro và tỷ suất sinh lợi kỳ vọng hàng ngày trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng các phương pháp đo lường rủi ro truyền thống và phi truyền thống để đánh giá mối quan hệ này.
II. Bằng chứng thực nghiệm
Nghiên cứu này dựa trên các bằng chứng thực nghiệm từ các nghiên cứu trước đây về mối quan hệ giữa rủi ro và tỷ suất sinh lợi. Các nghiên cứu sử dụng mô hình CAPM cho thấy mối quan hệ cùng chiều giữa rủi ro và tỷ suất sinh lợi, nhưng kết quả không nhất quán. Các nghiên cứu khác tập trung vào đặc điểm rủi ro như sự biến động giá và tính thanh khoản cũng cho kết quả hỗn hợp.
2.1 Mô hình CAPM
Mô hình CAPM giả định rằng nhà đầu tư không thích rủi ro sẽ đòi hỏi tỷ suất sinh lợi cao hơn khi đầu tư vào tài sản rủi ro hơn. Tuy nhiên, các nghiên cứu thực nghiệm cho thấy kết quả không nhất quán, đặc biệt sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
2.2 Đặc điểm rủi ro
Các nghiên cứu về đặc điểm rủi ro như sự biến động giá và tính thanh khoản cũng cho thấy mối quan hệ không rõ ràng giữa rủi ro và tỷ suất sinh lợi. Điều này cho thấy sự phức tạp trong việc đo lường và dự đoán tỷ suất sinh lợi kỳ vọng.
III. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp hồi quy Random Effect (RE) trên dữ liệu bảng (panel data) để kiểm định mối quan hệ giữa rủi ro và tỷ suất sinh lợi kỳ vọng hàng ngày. Dữ liệu được thu thập từ 55 công ty phi tài chính niêm yết trên HOSE và HNX từ năm 2008 đến 2013. Các biến số bao gồm tỷ suất sinh lợi hàng ngày, giá trị vốn hóa thị trường, tỷ lệ nợ trên tổng tài sản, và các phương pháp đo lường rủi ro truyền thống và phi truyền thống.
3.1 Mẫu nghiên cứu
Mẫu nghiên cứu bao gồm 55 công ty phi tài chính niêm yết trên HOSE và HNX từ năm 2008 đến 2013. Dữ liệu được thu thập từ các nguồn công khai trên website của các sở giao dịch.
3.2 Phương pháp hồi quy
Phương pháp hồi quy Random Effect (RE) được sử dụng để kiểm định mối quan hệ giữa rủi ro và tỷ suất sinh lợi kỳ vọng hàng ngày. Phương pháp này phù hợp với dữ liệu bảng và cho phép kiểm soát các biến số khác nhau.
IV. Kết quả nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu cho thấy mối quan hệ cùng chiều giữa rủi ro và tỷ suất sinh lợi kỳ vọng hàng ngày trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Các phương pháp đo lường rủi ro phi truyền thống như VaR và HR cho kết quả có ý nghĩa thống kê, trong khi các phương pháp truyền thống như độ lệch chuẩn và bán lệch không có ý nghĩa thống kê. Ngoài ra, quy mô giá trị vốn hóa và tỷ lệ giá trị sổ sách trên giá trị thị trường (B/M) cũng ảnh hưởng đến mối quan hệ này.
4.1 Mối quan hệ giữa rủi ro và tỷ suất sinh lợi
Kết quả cho thấy mối quan hệ cùng chiều giữa rủi ro và tỷ suất sinh lợi kỳ vọng hàng ngày. Các phương pháp đo lường rủi ro phi truyền thống như VaR và HR cho kết quả có ý nghĩa thống kê.
4.2 Ảnh hưởng của quy mô và B M
Quy mô giá trị vốn hóa và tỷ lệ giá trị sổ sách trên giá trị thị trường (B/M) có ảnh hưởng lớn đến mối quan hệ giữa rủi ro và tỷ suất sinh lợi kỳ vọng. Các công ty có giá trị vốn hóa nhỏ và tỷ lệ B/M cao cho thấy mối quan hệ có ý nghĩa thống kê.
V. Kết luận
Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn sâu sắc về mối quan hệ giữa rủi ro và tỷ suất sinh lợi kỳ vọng hàng ngày trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Kết quả cho thấy các phương pháp đo lường rủi ro phi truyền thống như VaR và HR hiệu quả hơn trong việc dự đoán tỷ suất sinh lợi kỳ vọng. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của quy mô giá trị vốn hóa và tỷ lệ B/M trong việc đánh giá mối quan hệ này.
5.1 Hạn chế và hướng nghiên cứu
Nghiên cứu này có một số hạn chế như phạm vi thời gian và mẫu nghiên cứu hạn chế. Hướng nghiên cứu trong tương lai có thể mở rộng phạm vi thời gian và sử dụng các phương pháp đo lường rủi ro mới.
