Nghiên Cứu Kiến Thức Bản Địa Về Khai Thác Và Sử Dụng Cây Dược Liệu Tại Vườn Quốc Gia Phia Đén - Phia Oắc, Nguyên Bình, Cao Bằng

• Tác giả: Nông Thu Hằng
• Người hướng dẫn: ThS. Trần Đức Thiện
• Trường học: Đại học Nông Lâm - Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý tài nguyên rừng
• Đề tài: Nghiên cứu kiến thức bản địa về khai thác và sử dụng một số cây dược liệu tại Vườn Quốc Gia Phia Oắc - Phia Đén, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Thái Nguyên

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.2. Ý nghĩa của đề tài
• 1.2.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học
• 1.2.2. Ý nghĩa trong thực tiễn
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU
• 2.1. Cơ sở thực hiện đề tài
• 2.2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu về cây dược liệu trong và ngoài nước
• 2.2.1. Tình hình nghiên cứu về cây dược liệu trên thế giới
• 3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng và địa điểm nghiên cứu
• 3.2. Thời gian nghiên cứu
• 3.3. Nội dung nghiên cứu
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.4.1. Kế thừa các tài liệu cơ bản
• 3.4.2. Phương pháp chuyên gia
• 3.4.3. Phương pháp thu thập số liệu
• 3.4.4. Phương pháp nghiên cứu thực vật học
• 3.4.5. Phương pháp nội nghiệp
• 3.5. Kết quả điều tra về kinh nghiệm kiến thức của người dân về sử dụng một số cây dược liệu tại địa phương
• 3.5.1. Đặc điểm hình thái của một số cây dược liệu tiêu biểu được người dân tại Phia Oắc-Phia Đén sử dụng thường xuyên
• 3.5.2. Tri thức bản địa về sử dụng một số loài thực vật được người dân tại Phia Đén-Phia Oắc khai thác và sử dụng làm thuốc
• 3.5.3. Một số bài thuốc của địa phương
• 3.5.4. Các loài thực vật và bài thuốc được người dân khai thác và sử dụng làm thuốc quan trọng cần được ưu tiên bảo tồn và nhân rộng
• 3.6. Thuận lợi, khó khăn và đề xuất một số giải pháp trong việc bảo tồn và nhân rộng các loài cây dược liệu tại Phia Oắc-Phia Đén huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng
• 3.7. Đề xuất một số biện pháp nhằm bảo tồn và phát triển một số loài cây dược liệu tại khu vực nghiên cứu
• 4. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Kiến thức bản địa về cây dược liệu

Nghiên cứu tập trung vào kiến thức bản địa của cộng đồng dân tộc tại Vườn Quốc Gia Phia Đén - Phia Oắc, Nguyên Bình, Cao Bằng về việc khai thác và sử dụng cây dược liệu. Các loài cây được sử dụng làm thuốc đã được xác định và phân loại dựa trên kinh nghiệm truyền thống. Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy văn hóa bản địa trong việc sử dụng dược liệu tự nhiên.

1.1. Phân loại cây dược liệu

Các loài cây dược liệu được phân loại dựa trên đặc điểm hình thái và công dụng chữa bệnh. Cây thuốc như Tô hạp và Gió bầu được ghi nhận là có giá trị cao trong y học cổ truyền. Nghiên cứu cũng chỉ ra sự đa dạng của tài nguyên thiên nhiên tại khu vực này.

1.2. Phương pháp khai thác

Cộng đồng địa phương sử dụng các phương pháp khai thác bền vững để đảm bảo nguồn dược liệu tự nhiên không bị cạn kiệt. Các bộ phận của cây như lá, rễ, và vỏ được thu hái theo mùa, đảm bảo sự phát triển liên tục của các loài cây.

II. Sử dụng cây dược liệu trong y học cổ truyền

Nghiên cứu đã ghi nhận nhiều bài thuốc truyền thống sử dụng cây thuốc tại Phia Đén - Phia Oắc. Các bài thuốc này được sử dụng để điều trị các bệnh thông thường như cảm cúm, đau nhức, và các bệnh về tiêu hóa. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn các bài thuốc này để duy trì văn hóa bản địa.

2.1. Các bài thuốc tiêu biểu

Một số bài thuốc được ghi nhận bao gồm sử dụng Tô hạp để chữa đau nhức và Gió bầu để điều trị các bệnh về hô hấp. Các bài thuốc này được truyền lại qua nhiều thế hệ và là một phần quan trọng của văn hóa bản địa.

2.2. Bảo quản và sử dụng

Cộng đồng địa phương có các phương pháp bảo quản cây dược liệu như phơi khô, ngâm rượu, và chế biến thành các dạng thuốc bột. Các phương pháp này giúp kéo dài thời gian sử dụng của dược liệu tự nhiên.

III. Bảo tồn và phát triển bền vững

Nghiên cứu đề xuất các biện pháp bảo tồn cây dược liệu và phát triển bền vững tại Vườn Quốc Gia Phia Đén - Phia Oắc. Các biện pháp bao gồm nhân giống các loài cây quý hiếm, hạn chế khai thác quá mức, và nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị của tài nguyên thiên nhiên.

3.1. Nhân giống và bảo tồn

Các loài cây dược liệu quý hiếm như Tô hạp và Gió bầu được đề xuất nhân giống để đảm bảo sự tồn tại lâu dài. Nghiên cứu cũng khuyến nghị thiết lập các khu vực bảo tồn đặc biệt cho các loài cây này.

3.2. Phát triển bền vững

Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển bền vững thông qua việc kết hợp kiến thức bản địa với các phương pháp khoa học hiện đại. Điều này giúp đảm bảo sự cân bằng giữa khai thác và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.