Định Tính Thành Phần Hóa Học Và Hoạt Tính Kháng Oxy Hóa Của Các Loài Riềng Tại Vườn Quốc Gia Bù Gia Mập

• Tác giả: Võ Thị Thanh Ngân
• Người hướng dẫn: PGS. Phan Thị Anh Đào
• Trường học: Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Công Nghệ Kỹ Thuật Hóa Học
• Đề tài: Định Tính Thành Phần Hóa Học Và Hoạt Tính Kháng Oxy Hóa Của Các Loài Riềng Tại Vườn Quốc Gia Bù Gia Mập
• Loại tài liệu: Khóa Luận Tốt Nghiệp
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• TÓM TẮT KHÓA LUẬN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH ẢNH
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: Tổng quan về các loài riềng rừng
• 1.1. Tổng quan về 5 loài riềng rừng phân bố tại Vườn quốc gia Bù Gia Mập
• 1.2. Zingiber zerumbet – Gừng gió
• 1.2.1. Phân loại khoa học và phân bố
• 1.2.2. Mô tả thực vật
• 1.2.3. Thành phần hoá học
• 1.2.4. Hoạt tính sinh học
• 1.3. Zingiber rubens – Gừng đỏ
• 1.3.1. Phân loại khoa học và phân bố
• 1.3.2. Mô tả thực vật
• 1.3.3. Thành phần hoá học
• 1.3.4. Hoạt tính sinh học
• 1.4. Alpinia macroura K.Schum - Riềng đuôi nhọn
• 1.4.1. Phân loại khoa học và phân bố
• 1.4.2. Thành phần hoá học
• 1.4.3. Hoạt tính sinh học
• 1.5. Amomum biflorum Jack - Sa nhân hồi
• 1.5.1. Phân loại khoa học và phân bố
• 1.5.2. Mô tả thực vật
• 1.5.3. Thành phần hoá học
• 1.5.4. Hoạt tính sinh học
• 1.6. Loài Meistera elephantorum - Sa nhân voi
• 1.6.1. Phân loại khoa học và phân bố
• 1.6.2. Mô tả thực vật
• 1.6.3. Thành phần hoá học
• 1.6.4. Hoạt tính sinh học
• 1.7. Hoạt tính kháng oxy hoá
• 1.7.1. Chất kháng oxy hoá
• 1.7.2. Phương pháp xác định hoạt tính kháng oxy hoá
• 1.7.2.1. Phương pháp khử gốc tự do DPPH
• 1.7.2.2. Phương pháp năng lực khử
• 2. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Nguyên liệu – Hoá chất – Thiết bị
• 2.2. Nội dung nghiên cứu
• 2.2.1. Xác định thành phần hóa học
• 2.2.2. Định lượng hai thành phần polyphenol và flavonoid
• 2.2.3. Sàng lọc hoạt tính kháng oxy hóa
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3.1. Phân tích định tính các nhóm chức
• 2.3.1.1. Định tính bằng các phản ứng hoá học
• 2.3.1.2. Định tính bằng phương pháp đo phổ FT-IR
• 2.3.2. Định lượng các nhóm chức
• 2.3.2.1. Xác định tổng hàm lượng polyphenol (TPC)
• 2.3.2.2. Xác định tổng hàm lượng flavonoid (TFC)
• 2.3.3. Thử hoạt tính kháng oxy hoá
• 2.3.3.1. Phương pháp ức chế gốc tự do DPPH
• 2.3.3.2. Xác định năng lực khử
• 2.3.4. Xử lý số liệu
• 3. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
• 3.1. Kết quả điều chế cao ethanol
• 3.2. Định tính và định lượng các thành phần hoá học
• 3.2.1. Định tính nhóm chức
• 3.2.1.1. Định tính bằng phản ứng hoá học đặc trưng
• 3.2.1.2. Định tính bằng phương pháp FT-IR
• 3.2.2. Phân tích thành phần hoá học của cao trích
• 3.2.3. Tổng hàm lượng polyphenol
• 3.2.4. Tổng hàm lượng flavonoid
• 3.3. Hoạt tính kháng oxy hoá
• 3.3.1. Xác định năng lực khử
• 3.3.2. Hoạt tính ức chế gốc tự do DPPH
• 3.3.3. Phân tích về tương quan thành phần hoá học và hoạt tính kháng oxy hoá
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về hoạt tính kháng oxy hóa của các loài riềng

Hoạt tính kháng oxy hóa của các loài riềng tại Vườn Quốc Gia Bù Gia Mập đang thu hút sự chú ý của nhiều nhà nghiên cứu. Các loài riềng không chỉ có giá trị dinh dưỡng mà còn chứa nhiều hợp chất có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ. Nghiên cứu này nhằm mục đích xác định thành phần hóa học và hoạt tính kháng oxy hóa của năm loài riềng khác nhau, từ đó đánh giá tiềm năng ứng dụng trong y học và thực phẩm.

1.1. Đặc điểm sinh học của các loài riềng

Các loài riềng thuộc họ Gừng (Zingiberaceae) có đặc điểm sinh học đa dạng. Chúng thường phát triển trong môi trường rừng nhiệt đới, với thân rễ lớn và lá dài. Sự phong phú về thành phần hóa học của chúng, bao gồm polyphenol và flavonoid, góp phần tạo nên hoạt tính kháng oxy hóa cao.

1.2. Tầm quan trọng của nghiên cứu hoạt tính kháng oxy hóa

Nghiên cứu hoạt tính kháng oxy hóa của các loài riềng không chỉ giúp hiểu rõ hơn về giá trị dinh dưỡng mà còn mở ra cơ hội phát triển các sản phẩm dược phẩm và thực phẩm chức năng. Việc xác định các hợp chất có lợi từ thiên nhiên là cần thiết trong bối cảnh sức khỏe ngày càng được chú trọng.

II. Vấn đề và thách thức trong nghiên cứu hoạt tính kháng oxy hóa

Mặc dù có nhiều nghiên cứu về hoạt tính kháng oxy hóa, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong việc xác định chính xác thành phần hóa học và hiệu quả của chúng. Các yếu tố như điều kiện môi trường, phương pháp chiết xuất và phân tích có thể ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu.

2.1. Khó khăn trong việc thu thập mẫu

Việc thu thập mẫu từ Vườn Quốc Gia Bù Gia Mập gặp nhiều khó khăn do địa hình phức tạp và sự đa dạng sinh học cao. Điều này đòi hỏi các nhà nghiên cứu phải có kế hoạch chi tiết và kỹ thuật thu thập mẫu hiệu quả.

2.2. Thách thức trong phân tích hóa học

Phân tích thành phần hóa học của các loài riềng đòi hỏi các phương pháp hiện đại và chính xác. Sự biến đổi trong thành phần hóa học giữa các mẫu có thể gây khó khăn trong việc so sánh và đánh giá hoạt tính kháng oxy hóa.

III. Phương pháp nghiên cứu hoạt tính kháng oxy hóa

Nghiên cứu này sử dụng các phương pháp hiện đại để xác định hoạt tính kháng oxy hóa của các loài riềng. Các phương pháp như DPPH và FRAP được áp dụng để đánh giá khả năng bắt gốc tự do và năng lực khử của các mẫu chiết xuất.

3.1. Phương pháp DPPH

Phương pháp DPPH là một trong những phương pháp phổ biến để xác định hoạt tính kháng oxy hóa. Nó dựa trên khả năng bắt gốc tự do của các hợp chất trong mẫu, từ đó tính toán giá trị IC50 để đánh giá hiệu quả.

3.2. Phương pháp FRAP

Phương pháp FRAP được sử dụng để đo năng lực khử của các mẫu. Phương pháp này giúp xác định khả năng của các hợp chất trong việc khử ion sắt, từ đó đánh giá hoạt tính kháng oxy hóa tổng thể.

IV. Kết quả nghiên cứu hoạt tính kháng oxy hóa của các loài riềng

Kết quả nghiên cứu cho thấy mẫu cao rễ của loài Alpinia macroura K.Schum có hoạt tính kháng oxy hóa mạnh nhất. Giá trị IC50 và EC50 của mẫu này tương đương với Vitamin C, cho thấy tiềm năng ứng dụng cao trong y học.

4.1. So sánh hoạt tính giữa các loài riềng

Các mẫu cao rễ của năm loài riềng được so sánh cho thấy sự khác biệt rõ rệt về hoạt tính kháng oxy hóa. Mẫu Alpinia macroura K.Schum đứng đầu về cả hai chỉ số IC50 và EC50, tiếp theo là Meistera elephantorum và Zingiber rubens.

4.2. Ứng dụng thực tiễn của kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu mở ra cơ hội phát triển các sản phẩm từ thiên nhiên có hoạt tính kháng oxy hóa cao. Các loài riềng có thể được ứng dụng trong sản xuất thực phẩm chức năng và dược phẩm, góp phần bảo vệ sức khỏe con người.

V. Kết luận và triển vọng nghiên cứu trong tương lai

Nghiên cứu về hoạt tính kháng oxy hóa của các loài riềng tại Vườn Quốc Gia Bù Gia Mập đã chỉ ra tiềm năng lớn của chúng trong y học và thực phẩm. Việc tiếp tục nghiên cứu và phát triển các sản phẩm từ các loài này là cần thiết để khai thác tối đa giá trị của chúng.

5.1. Tóm tắt kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu đã xác định được thành phần hóa học và hoạt tính kháng oxy hóa của năm loài riềng. Mẫu Alpinia macroura K.Schum cho thấy hoạt tính mạnh nhất, mở ra hướng đi mới cho nghiên cứu và ứng dụng.

5.2. Đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo

Cần tiến hành các nghiên cứu sâu hơn về cơ chế hoạt động của các hợp chất trong các loài riềng. Việc phát triển các sản phẩm từ thiên nhiên có hoạt tính kháng oxy hóa cao sẽ góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng.