Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, việc thành thạo tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng nói, trở thành yêu cầu thiết yếu đối với sinh viên sau khi tốt nghiệp. Tại Trường Cao đẳng Công nghiệp Huế (HUEIC), mặc dù đã sử dụng sách giáo khoa Let’s Study English từ năm học 2002-2003, thực tế cho thấy nhiều sinh viên vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu giao tiếp tiếng Anh trong công việc. Luận văn thạc sĩ này nhằm điều tra việc sử dụng sách giáo khoa Let’s Study English trong việc dạy kỹ năng nói cho sinh viên tại HUEIC, với mục tiêu xác định những khó khăn mà giáo viên và sinh viên gặp phải, đánh giá các phần nói và hoạt động nói trong sách, cũng như đề xuất giải pháp cải thiện hiệu quả giảng dạy kỹ năng nói.
Nghiên cứu được thực hiện trên 225 sinh viên và 8 giáo viên tại HUEIC, sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính qua bảng hỏi, phỏng vấn và quan sát lớp học. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào việc áp dụng sách Let’s Study English trong giảng dạy kỹ năng nói tại HUEIC trong giai đoạn hiện tại. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Anh, góp phần đáp ứng nhu cầu thực tiễn của sinh viên và nhà trường, đồng thời cung cấp dữ liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo trong lĩnh vực đào tạo ngoại ngữ.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: Thuyết dạy học giao tiếp (Communicative Language Teaching - CLT) và lý thuyết về sách giáo khoa và việc điều chỉnh sách giáo khoa trong giảng dạy ngoại ngữ. CLT nhấn mạnh việc phát triển năng lực giao tiếp thông qua các hoạt động tương tác thực tế, tập trung vào việc sử dụng ngôn ngữ để truyền đạt ý nghĩa hơn là chỉ chú trọng ngữ pháp. Các đặc điểm của CLT bao gồm: học tập qua tương tác, sử dụng văn bản thực, kết hợp trải nghiệm cá nhân của người học và liên kết hoạt động trong lớp với thực tế bên ngoài.
Về sách giáo khoa, nghiên cứu đề cập đến vai trò quan trọng của sách trong chương trình giảng dạy tiếng Anh như một công cụ hỗ trợ giáo viên và học sinh. Tuy nhiên, sách giáo khoa thường cần được điều chỉnh để phù hợp với đặc điểm và nhu cầu của từng lớp học. Các kỹ thuật điều chỉnh bao gồm: thay đổi nội dung, thêm hoặc bớt bài học, sắp xếp lại thứ tự bài học, điều chỉnh các hoạt động và mở rộng bài tập nhằm tăng tính phù hợp và hiệu quả.
Ba khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu là: kỹ năng nói (được phân loại thành nói tương tác, nói giao dịch và nói trình diễn), động lực và thái độ học tập ảnh hưởng đến khả năng nói tiếng Anh, cùng với chiến lược học tập ngôn ngữ giúp cải thiện kỹ năng nói.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu áp dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định lượng và định tính nhằm thu thập và phân tích dữ liệu một cách toàn diện. Cỡ mẫu gồm 225 sinh viên được chọn ngẫu nhiên từ năm lớp khác nhau và 8 giáo viên đang giảng dạy tiếng Anh tại HUEIC. Phương pháp chọn mẫu đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của dữ liệu.
Dữ liệu được thu thập qua bảng hỏi (bao gồm câu hỏi đóng và mở), phỏng vấn sâu với 10 sinh viên và 8 giáo viên, cùng với quan sát lớp học có ghi chép chi tiết và ghi âm. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong suốt quá trình học kỳ, đảm bảo thu thập dữ liệu phản ánh thực tế giảng dạy và học tập.
Phân tích dữ liệu định lượng sử dụng thống kê tần suất và tỷ lệ phần trăm, trình bày qua bảng biểu và biểu đồ để minh họa các kết quả chính. Dữ liệu định tính từ phỏng vấn và quan sát được phân tích nội dung nhằm làm rõ các quan điểm, khó khăn và thực tiễn áp dụng sách giáo khoa trong giảng dạy kỹ năng nói.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Khó khăn lớn nhất trong dạy và học kỹ năng nói là do sinh viên thiếu kiến thức nền tảng và lớp học có sĩ số lớn. 100% giáo viên cho biết thiếu sự tham gia tích cực của sinh viên là trở ngại lớn nhất, trong khi 75% giáo viên và 75% sinh viên cảm thấy kỹ năng nói quá khó khăn để học tập hiệu quả.
Đánh giá các phần nói trong sách Let’s Study English: Phần lớn các phần nói được đánh giá ở mức chấp nhận được, tuy nhiên, thiết kế và bố cục sách còn hạn chế. 62.5% giáo viên và 55% sinh viên cho rằng kỹ năng nói quan trọng ngang với các kỹ năng khác, nhưng vẫn có 15% sinh viên cho rằng kỹ năng nói không cần thiết do không được kiểm tra trong kỳ thi.
Hoạt động nói được sử dụng trong lớp học: Giáo viên thường sử dụng các hoạt động nói dựa trên nội dung sách, đồng thời có sự điều chỉnh để phù hợp với trình độ sinh viên. 100% giáo viên cho biết họ đã điều chỉnh các hoạt động nói để phù hợp hơn với sinh viên.
Thái độ của sinh viên đối với việc học nói: 95% sinh viên thích các hoạt động chơi trò chơi hoặc hoạt động tự do hơn là làm các bài tập nói trong sách, cho thấy nhu cầu tăng cường các hoạt động tương tác và giải trí trong giảng dạy.
Thảo luận kết quả
Nguyên nhân chính của khó khăn trong dạy và học kỹ năng nói là do sự thiếu hụt kiến thức nền tảng và sĩ số lớp học lớn, dẫn đến việc sinh viên không tự tin và ít tham gia. Kết quả này tương đồng với các nghiên cứu trước đây về ảnh hưởng của động lực và thái độ học tập đến khả năng nói tiếng Anh.
Việc đánh giá phần nói trong sách cho thấy sách đáp ứng được phần nào nhu cầu giảng dạy nhưng vẫn cần cải tiến về mặt thiết kế để tăng tính hấp dẫn và phù hợp với trình độ sinh viên. Việc giáo viên điều chỉnh hoạt động nói cho thấy sự linh hoạt và sáng tạo trong áp dụng sách giáo khoa, phù hợp với quan điểm về việc điều chỉnh sách để tối ưu hóa hiệu quả giảng dạy.
Thái độ của sinh viên phản ánh sự thiếu động lực học tập kỹ năng nói do không được đánh giá trong kỳ thi, điều này ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả học tập. Do đó, việc tăng cường các hoạt động tương tác, trò chơi và tạo môi trường học tập thoải mái là cần thiết để kích thích sự hứng thú và tham gia của sinh viên.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ phần trăm các khó khăn, thái độ và đánh giá của giáo viên và sinh viên, cùng bảng tổng hợp các hoạt động nói được sử dụng và điều chỉnh trong lớp học.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường đào tạo và bồi dưỡng giáo viên về kỹ thuật giảng dạy kỹ năng nói, đặc biệt là các phương pháp tương tác và sử dụng hoạt động trò chơi nhằm nâng cao sự tham gia của sinh viên. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Ban giám hiệu và phòng đào tạo HUEIC.
Điều chỉnh và bổ sung nội dung sách giáo khoa phù hợp với trình độ và nhu cầu thực tế của sinh viên, tập trung cải thiện thiết kế và bố cục phần nói để tăng tính hấp dẫn và dễ tiếp cận. Thời gian thực hiện: 1 năm; Chủ thể: Bộ môn Ngoại ngữ phối hợp với nhà xuất bản.
Xây dựng các hoạt động ngoại khóa và câu lạc bộ tiếng Anh nhằm tạo môi trường giao tiếp thực tế, giúp sinh viên nâng cao kỹ năng nói trong bối cảnh thoải mái và không áp lực. Thời gian thực hiện: 3 tháng; Chủ thể: Ban chủ nhiệm khoa và các tổ chức sinh viên.
Đưa kỹ năng nói vào đánh giá chính thức trong các kỳ thi để tăng động lực học tập của sinh viên, đồng thời khuyến khích giáo viên chú trọng giảng dạy kỹ năng này. Thời gian thực hiện: 1 năm; Chủ thể: Ban giám hiệu và phòng khảo thí.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Giáo viên tiếng Anh tại các trường cao đẳng, đại học: Nghiên cứu cung cấp thông tin thực tiễn về khó khăn và giải pháp trong giảng dạy kỹ năng nói, giúp giáo viên cải tiến phương pháp giảng dạy.
Nhà quản lý giáo dục và các cơ quan đào tạo: Kết quả nghiên cứu hỗ trợ trong việc xây dựng chính sách đào tạo ngoại ngữ phù hợp, đặc biệt trong việc lựa chọn và điều chỉnh sách giáo khoa.
Sinh viên ngành sư phạm tiếng Anh: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá để hiểu rõ về thực trạng giảng dạy kỹ năng nói và áp dụng lý thuyết vào thực tiễn.
Các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực ngôn ngữ và giáo dục: Cung cấp dữ liệu và phân tích sâu sắc về việc sử dụng sách giáo khoa trong giảng dạy kỹ năng nói, mở ra hướng nghiên cứu tiếp theo về hiệu quả phương pháp giảng dạy.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao kỹ năng nói lại khó cải thiện đối với sinh viên tại HUEIC?
Khó khăn chủ yếu do sinh viên thiếu kiến thức nền tảng và sĩ số lớp học lớn, khiến họ thiếu tự tin và ít tham gia. Ngoài ra, kỹ năng nói không được đánh giá trong kỳ thi cũng làm giảm động lực học tập.Sách Let’s Study English có phù hợp với trình độ sinh viên không?
Phần lớn các phần nói trong sách được đánh giá chấp nhận được, nhưng thiết kế và bố cục còn hạn chế, cần điều chỉnh để phù hợp hơn với trình độ và nhu cầu của sinh viên.Giáo viên đã áp dụng những hoạt động nói nào trong giảng dạy?
Giáo viên sử dụng các hoạt động nói dựa trên sách, đồng thời điều chỉnh các hoạt động này để phù hợp với trình độ sinh viên, bao gồm các bài tập đối thoại, trò chơi và thảo luận nhóm.Làm thế nào để tăng động lực học tập kỹ năng nói cho sinh viên?
Tăng cường các hoạt động tương tác, trò chơi, câu lạc bộ tiếng Anh và đưa kỹ năng nói vào đánh giá chính thức sẽ giúp sinh viên hứng thú và tích cực hơn trong học tập.Nghiên cứu này có thể áp dụng cho các trường khác không?
Mặc dù nghiên cứu tập trung tại HUEIC, các kết quả và đề xuất có thể tham khảo và điều chỉnh để áp dụng tại các trường cao đẳng, đại học có điều kiện và đặc điểm tương tự.
Kết luận
- Nghiên cứu đã xác định được những khó khăn chính trong việc dạy và học kỹ năng nói tại HUEIC, bao gồm thiếu kiến thức nền tảng, sĩ số lớp lớn và động lực học tập thấp.
- Phần nói trong sách Let’s Study English được đánh giá chấp nhận được nhưng cần cải tiến về thiết kế và bố cục để phù hợp hơn với sinh viên.
- Giáo viên đã chủ động điều chỉnh các hoạt động nói trong sách để phù hợp với trình độ và nhu cầu của sinh viên.
- Sinh viên có xu hướng thích các hoạt động trò chơi và tự do hơn là các bài tập nói truyền thống, cho thấy cần tăng cường các hoạt động tương tác trong giảng dạy.
- Các đề xuất nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy kỹ năng nói bao gồm đào tạo giáo viên, điều chỉnh sách giáo khoa, xây dựng môi trường giao tiếp thực tế và đưa kỹ năng nói vào đánh giá chính thức.
Tiếp theo, các bên liên quan nên triển khai các giải pháp đề xuất nhằm cải thiện hiệu quả giảng dạy kỹ năng nói, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng để nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ tại các cơ sở giáo dục. Đề nghị các giáo viên và nhà quản lý giáo dục tham khảo và áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao năng lực giao tiếp tiếng Anh cho sinh viên.