I. Nghiên cứu dịch tễ bệnh giun thực quản ở chó
Nghiên cứu tập trung vào bệnh giun thực quản do Spirocerca lupi gây ra trên chó tại huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên. Bệnh giun thực quản là một bệnh ký sinh trùng phổ biến ở chó, đặc biệt trong điều kiện khí hậu nhiệt đới ẩm. Nghiên cứu này nhằm đánh giá tỷ lệ nhiễm bệnh, cường độ nhiễm, và các yếu tố dịch tễ liên quan. Kết quả cho thấy tỷ lệ nhiễm bệnh cao ở chó nuôi thả rông, đặc biệt là chó trên 1 năm tuổi. Điều tra dịch tễ cũng chỉ ra rằng bệnh có liên quan mật thiết đến điều kiện vệ sinh và phương thức nuôi dưỡng.
1.1. Tỷ lệ và cường độ nhiễm bệnh
Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ nhiễm bệnh giun thực quản ở chó tại Đồng Hỷ dao động từ 14,2% đến 35%. Cường độ nhiễm cao nhất được ghi nhận ở chó già, với số lượng giun trưởng thành trong mỗi khối u thực quản lên đến 30 con. Nghiên cứu thực địa cũng chỉ ra rằng chó nuôi thả rông có tỷ lệ nhiễm cao hơn so với chó nuôi nhốt, do tiếp xúc nhiều hơn với môi trường chứa mầm bệnh.
1.2. Yếu tố dịch tễ
Các yếu tố như khí hậu, mùa vụ, và điều kiện chăn nuôi đóng vai trò quan trọng trong sự lây lan của bệnh giun thực quản. Nghiên cứu chỉ ra rằng bệnh phát triển mạnh trong điều kiện nóng ẩm, đặc biệt vào mùa mưa. Động vật nuôi thả rông có nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn do tiếp xúc với bọ cánh cứng, vật chủ trung gian của Spirocerca lupi.
II. Đặc điểm sinh học và bệnh lý của Spirocerca lupi
Spirocerca lupi là loài giun tròn ký sinh trong thực quản, dạ dày hoặc động mạch chủ của chó. Giun trưởng thành có màu đỏ, kích thước dài từ 30-80 mm, và thường tạo thành các khối u trong thực quản. Bệnh lý thực quản do Spirocerca lupi gây ra bao gồm viêm, hoại tử, và hình thành khối u, dẫn đến các triệu chứng như khó nuốt, nôn mửa, và gầy yếu. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng giun có thể gây vỡ động mạch, dẫn đến tử vong đột ngột ở chó.
2.1. Chu kỳ sinh học
Spirocerca lupi có chu kỳ sinh học gián tiếp, với bọ cánh cứng là vật chủ trung gian. Trứng giun theo phân chó ra ngoài môi trường, được bọ cánh cứng ăn vào và phát triển thành ấu trùng giai đoạn 3. Chó nhiễm bệnh khi ăn phải bọ cánh cứng hoặc vật chủ chứa ấu trùng. Ấu trùng di chuyển đến thực quản và phát triển thành giun trưởng thành trong vòng 5-6 tháng.
2.2. Triệu chứng và bệnh tích
Chó nhiễm Spirocerca lupi có thể biểu hiện các triệu chứng như nôn mửa, khó nuốt, gầy yếu, và ho dữ dội. Bệnh tích thường gặp bao gồm viêm thực quản, hình thành khối u, và tổn thương động mạch chủ. Trong trường hợp nghiêm trọng, giun có thể gây vỡ động mạch, dẫn đến tử vong đột ngột.
III. Phòng chống và điều trị bệnh giun thực quản
Nghiên cứu đề xuất các biện pháp phòng chống bệnh hiệu quả, bao gồm việc tẩy giun định kỳ, cải thiện điều kiện vệ sinh, và hạn chế chó tiếp xúc với bọ cánh cứng. Điều trị bệnh giun bằng thuốc doramectin và ivermectin cho hiệu quả cao, với tỷ lệ tẩy giun đạt trên 90%. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức người chăn nuôi về sức khỏe thú y và các biện pháp phòng bệnh.
3.1. Hiệu quả của thuốc điều trị
Thử nghiệm trên thực địa cho thấy doramectin và ivermectin có hiệu quả cao trong việc tẩy giun Spirocerca lupi. Tỷ lệ tẩy giun đạt trên 90% sau 2 tuần điều trị. Các thuốc này được khuyến cáo sử dụng định kỳ để kiểm soát bệnh.
3.2. Biện pháp phòng bệnh
Các biện pháp phòng chống bệnh bao gồm tẩy giun định kỳ, vệ sinh chuồng trại, và hạn chế chó tiếp xúc với bọ cánh cứng. Nghiên cứu cũng khuyến cáo người chăn nuôi nên nuôi nhốt chó để giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
