Luận án nghiên cứu dẫn xuất triterpenoid khung lupan và thăm dò hoạt tính sinh học

Các hợp chất triterpenoid như betulin, axit betulinic, axit ursolic và axit oleanoic đã được nghiên cứu rộng rãi do hoạt tính sinh học phong phú của chúng. Những hợp chất này không chỉ có khả năng kháng khuẩn, kháng nấm mà còn thể hiện tác dụng sinh học mạnh mẽ trong việc chống ung thư và HIV. Betulin, một trong những dẫn xuất triterpenoid nổi bật, được chiết xuất từ nhiều loài thực vật và có hàm lượng cao trong tự nhiên. Nghiên cứu cho thấy betulin có khả năng ức chế sự phát triển của nhiều loại tế bào ung thư thông qua cơ chế apoptosis. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng betulin có thể được chuyển hóa thành nhiều dẫn xuất khác nhau nhằm tăng cường tác dụng sinh học của nó. Việc tổng hợp các dẫn xuất này không chỉ giúp khám phá thêm về cấu trúc hóa học mà còn mở ra hướng đi mới trong việc phát triển các loại thuốc mới có hiệu quả cao hơn.

Betulin (lup-20(29)-ene-3β,28-diol) là một triterpenoid được phân lập từ nhiều loài thực vật bậc cao. Nghiên cứu cho thấy betulin có khả năng ức chế nhiều loại tế bào ung thư, nhờ vào hoạt tính sinh học mạnh mẽ của nó. Năm 2001, nhóm nghiên cứu của Kashiwada đã phát hiện ra rằng dẫn xuất 3,28-di-O-(dimetylsuccinyl)betulin có hoạt tính kháng virus HIV-1 rất mạnh với giá trị EC50 là 0,00087µM. Điều này cho thấy tiềm năng của betulin trong việc phát triển các loại thuốc mới. Các nghiên cứu tiếp theo đã chỉ ra rằng axit betulinic cũng có thể được chuyển hóa thành nhiều dẫn xuất khác nhau, với hoạt tính chống HIV và ung thư cao hơn. Việc tổng hợp các dẫn xuất này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả điều trị mà còn mở ra nhiều cơ hội nghiên cứu mới trong lĩnh vực dược phẩm.

Các hợp chất chứa dị vòng ba nitơ 1,2,3-triazole đã được chứng minh có nhiều hoạt tính sinh học lý thú. Việc kết hợp các hợp chất này với triterpenoid như axit betulinic và AZT (azidothymidine) đã mở ra hướng nghiên cứu mới trong việc phát triển các loại thuốc chống HIV và ung thư. Nghiên cứu cho thấy rằng các hợp chất lai này có thể thể hiện hoạt tính kháng tế bào ung thư mạnh mẽ. Các hợp chất lai giữa axit betulinic và AZT đã được tổng hợp thành công và cho thấy hoạt tính chống HIV với giá trị EC50 rất thấp. Điều này chứng tỏ rằng việc kết hợp các dẫn xuất triterpenoid với các hợp chất dược phẩm hiện có có thể tạo ra những sản phẩm mới có hiệu quả điều trị cao hơn.

Hoạt tính sinh học của các dẫn xuất lai triterpenoid với AZT đã được nghiên cứu kỹ lưỡng. Các hợp chất này không chỉ thể hiện khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư mà còn có tác dụng kháng HIV đáng kể. Nghiên cứu cho thấy rằng một số hợp chất lai có thể đạt được giá trị IC50 thấp, cho thấy hiệu quả cao trong việc tiêu diệt tế bào ung thư. Việc phát triển các hợp chất này không chỉ có ý nghĩa trong việc tìm kiếm các liệu pháp điều trị mới mà còn mở ra hướng đi mới trong nghiên cứu dược phẩm. Các hợp chất này có thể được sử dụng như là những ứng viên tiềm năng trong việc phát triển thuốc chống ung thư và HIV, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả điều trị cho bệnh nhân.