Nghiên cứu đặc điểm sinh học và kỹ thuật gieo ươm sa mộc dầu Cunninghamia konishii tại Tây Côn Lĩnh, Hà Giang

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

1.2. Mục tiêu của đề tài

1.2.1. Mục đích tổng quát của đề tài nghiên cứu

1.2.2. Mục tiêu cụ thể nghiên cứu của đề tài

1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1.3.1. Đối tượng nghiên cứu

1.4. Ý nghĩa của đề tài

1.4.1. Ý nghĩa học tập và nghiên cứu khoa học

1.4.2. Ý nghĩa trong thực tiễn

2. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Tổng quan tài liệu nghiên cứu

2.1.1. Các nghiên cứu ở ngoài nước

2.1.2. Các nghiên cứu ở trong nước

2.1.3. Nghiên cứu về sâu bệnh hại

2.1.4. Tổng quan về khu vực nghiên cứu

2.1.4.1. Vị trí địa lý

2.1.4.2. Điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội

2.1.5. Tài nguyên rừng của Khu bảo tồn thiên nhiên Tây Côn Lĩnh

3. CHƯƠNG 2: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.2. Nội dung nghiên cứu

3.3. Phương pháp nghiên cứu

3.3.1. Phương pháp kế thừa

3.3.2. Công tác ngoại nghiệp

3.3.3. Phương pháp điều tra theo tuyến

3.3.4. Phương pháp điều tra phỏng vấn về tri thức bản địa

3.4. Nghiên cứu kĩ thuật gieo ươm từ hạt

3.4.1. Xử lý và kích thích hạt giống nảy mầm

3.4.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của chế độ tưới nước đến sự sinh trưởng cây con tại vườn ươm

3.4.3. Ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây Sa mộc dầu trong giai đoạn vườn ươm

3.4.4. Ảnh hưởng hỗn hợp ruột bầu đến sự sinh trưởng cây Sa mộc dầu trong giai đoạn vườn ươm

3.4.5. Điều tra nghiên các loại sâu bệnh hại và biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại cây con tại vườn ươm

4. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Đặc điểm sinh vật học của loài cây sa mộc dầu

4.2. Kiến thức bản địa của người dân về nhân giống Sa mộc dầu tại địa phương

4.3. Nhân giống Sa mộc dầu tại vườn ươm

4.3.1. Xử lý hạt giống tại vườn ươm

4.3.2. Ảnh hưởng thời gian ngâm hạt giống kích thích nảy mầm cây Sa mộc dầu

4.3.3. Ảnh hưởng của điều kiện nhiệt độ để kích thích hạt giống Sa mộc dầu

4.3.4. Ảnh hưởng của chế độ tưới nước với sự sinh trưởng của cây con trong giai đoạn vườn ươm

4.3.5. Ảnh hưởng của chế độ che sáng đến sinh trưởng của cây Sa mộc dầu trong giai đoạn vườn ươm

4.3.6. Ảnh hưởng của hỗn hợp ruột bầu đến sinh trưởng của cây Sa mộc dầu trong giai đoạn vườn ươm

4.4. Điều tra xác định các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại cây con Sa mộc dầu tại vườn ươm

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Đặc điểm sinh học của Cunninghamia konishii

Cunninghamia konishii, còn được gọi là sa mộc dầu, là một loài cây gỗ quý hiếm thuộc họ Hoàng đàn. Nghiên cứu tập trung vào các đặc điểm sinh học của loài này tại Tây Côn Lĩnh, Hà Giang. Cây có thân thẳng, vỏ thân màu nâu sẫm, lá hình kim, và nón chứa hạt. Sa mộc dầu có khả năng thích nghi cao với môi trường sống ở độ cao từ 1.000 đến 1.800 mét. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng loài này có giá trị kinh tế và sinh thái cao, đặc biệt là khả năng chống xói mòn và cải thiện hệ sinh thái rừng.

1.1. Đặc điểm hình thái

Cunninghamia konishii có thân thẳng, cao trung bình từ 20-30 mét, vỏ thân màu nâu sẫm, xù xì. Lá hình kim, dài khoảng 2-3 cm, màu xanh đậm. Nón của cây có đường kính khoảng 3-4 cm, chứa hạt nhỏ. Đặc điểm hình thái này giúp cây thích nghi tốt với điều kiện khí hậu lạnh và ẩm ướt tại Tây Côn Lĩnh.

1.2. Đặc điểm sinh thái

Sa mộc dầu thích nghi tốt với môi trường sống ở độ cao từ 1.000 đến 1.800 mét. Cây phát triển mạnh trong điều kiện khí hậu mát mẻ, độ ẩm cao. Nghiên cứu cho thấy loài này có khả năng chống xói mòn và cải thiện hệ sinh thái rừng, đặc biệt là ở các khu vực đồi núi dốc.

II. Kỹ thuật gieo ươm sa mộc dầu

Nghiên cứu tập trung vào các kỹ thuật gieo ươm sa mộc dầu từ hạt tại Tây Côn Lĩnh, Hà Giang. Các yếu tố như xử lý hạt giống, chế độ tưới nước, và thành phần ruột bầu được đánh giá để tối ưu hóa quá trình nảy mầm và sinh trưởng của cây con. Kết quả cho thấy việc ngâm hạt trong nước ấm và sử dụng hỗn hợp ruột bầu giàu dinh dưỡng giúp tăng tỷ lệ nảy mầm và sinh trưởng của cây con.

2.1. Xử lý hạt giống

Hạt giống sa mộc dầu được ngâm trong nước ấm (40°C) trong 24 giờ để kích thích nảy mầm. Nghiên cứu chỉ ra rằng thời gian ngâm hạt ảnh hưởng đáng kể đến tỷ lệ nảy mầm, với tỷ lệ cao nhất đạt được khi ngâm hạt trong 24 giờ.

2.2. Chế độ tưới nước

Chế độ tưới nước được điều chỉnh để đảm bảo độ ẩm tối ưu cho cây con. Nghiên cứu cho thấy tưới nước 2 lần/ngày (sáng và chiều) giúp cây con sinh trưởng tốt nhất, với chiều cao và đường kính cổ rễ tăng đáng kể sau 3 tháng.

2.3. Thành phần ruột bầu

Hỗn hợp ruột bầu gồm đất, phân hữu cơ, và cát theo tỷ lệ 2:1:1 được sử dụng để ươm cây con. Kết quả nghiên cứu cho thấy hỗn hợp này giúp cây con phát triển mạnh, với tỷ lệ sống sót cao và sinh trưởng nhanh trong giai đoạn vườn ươm.

III. Bảo tồn và phát triển bền vững

Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát triển bền vững sa mộc dầu tại Tây Côn Lĩnh, Hà Giang. Loài cây này đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng do khai thác quá mức và khả năng tái sinh tự nhiên thấp. Việc nhân giống thành công và áp dụng các biện pháp bảo tồn sẽ góp phần duy trì nguồn gen quý hiếm và phát triển kinh tế địa phương.

3.1. Bảo tồn nguồn gen

Sa mộc dầu là loài cây quý hiếm có giá trị kinh tế và sinh thái cao. Nghiên cứu đề xuất các biện pháp bảo tồn như xây dựng vườn ươm, trồng rừng tập trung, và hạn chế khai thác tự nhiên để duy trì nguồn gen của loài.

3.2. Phát triển kinh tế địa phương

Việc nhân giống và trồng sa mộc dầu không chỉ góp phần bảo tồn mà còn mang lại lợi ích kinh tế cho người dân địa phương. Cây có giá trị cao trong sản xuất gỗ và tinh dầu, giúp phát triển kinh tế bền vững tại Hà Giang.

Luận văn thạc sĩ: Nghiên cứu đặc điểm sinh vật học và kỹ thuật gieo ươm sa mộc dầu Cunninghamia konishii tại khu bảo tồn Tây Côn Lĩnh, Hà Giang