I. Đặc điểm sinh học của giun tròn Oesophagostomum spp
Giun tròn Oesophagostomum spp. là một trong những tác nhân gây bệnh ký sinh trùng phổ biến ở lợn, đặc biệt tại huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên. Đặc điểm sinh học của giun này bao gồm hình thái, kích thước và vòng đời. Theo nghiên cứu, Oesophagostomum dentatum có chiều dài từ 7 đến 14 mm, với cấu trúc đầu rõ rệt và túi đuôi ở con đực. Trứng của giun có hình bầu dục, kích thước từ 0,060 đến 0,088 mm. Vòng đời của giun này không cần vật chủ trung gian, trứng được bài xuất ra ngoài và phát triển thành ấu trùng trong môi trường. Nhiệt độ và độ ẩm là yếu tố quyết định đến sự phát triển của trứng và ấu trùng. Nghiên cứu cho thấy, ở nhiệt độ 25-27°C, trứng có thể nở thành ấu trùng sau 10-17 giờ. Điều này cho thấy sự thích nghi cao của Oesophagostomum spp. trong điều kiện khí hậu nhiệt đới.
1.1. Hình thái và cấu tạo
Hình thái và cấu tạo của Oesophagostomum spp. rất đa dạng. Giun trưởng thành có cấu trúc cơ thể phân chia rõ ràng, với đầu và thân được phân biệt. Con đực có túi đuôi và hai gai giao hợp, trong khi con cái có âm hộ gần hậu môn. Hình thái này giúp giun thích nghi với môi trường sống trong ruột lợn, nơi chúng ký sinh. Theo nghiên cứu của Skrjabin và cộng sự (1963), giun trưởng thành ký sinh chủ yếu ở ruột già, nơi chúng có thể phát triển và sinh sản. Sự hiểu biết về hình thái và cấu tạo của giun là cơ sở để phát triển các biện pháp phòng trị hiệu quả.
1.2. Vòng đời
Vòng đời của Oesophagostomum spp. rất đặc biệt, không cần vật chủ trung gian. Trứng được bài xuất ra ngoài và phát triển thành ấu trùng trong môi trường. Sau khi nở, ấu trùng trải qua nhiều giai đoạn lột xác trước khi trở thành giun trưởng thành. Thời gian hoàn thành vòng đời của giun O. dentatum là từ 45 đến 60 ngày. Sự phát triển nhanh chóng của ấu trùng trong điều kiện thích hợp cho thấy khả năng lây lan của bệnh Oesophagostomosis ở lợn. Việc nắm rõ vòng đời của giun giúp các nhà nghiên cứu và người chăn nuôi có thể áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
II. Biện pháp phòng trị giun tròn Oesophagostomum spp
Biện pháp phòng trị bệnh do Oesophagostomum spp. gây ra rất quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe đàn lợn. Các biện pháp này bao gồm việc sử dụng thuốc tẩy giun, cải thiện điều kiện chăn nuôi và vệ sinh môi trường. Nghiên cứu cho thấy, việc sử dụng thuốc tẩy giun có hiệu quả cao trong việc giảm thiểu số lượng giun trong ruột lợn. Các loại thuốc như ivermectin và fenbendazole đã được chứng minh là có hiệu lực trong việc tiêu diệt giun trưởng thành và ấu trùng. Ngoài ra, việc duy trì vệ sinh chuồng trại và quản lý thức ăn cũng góp phần quan trọng trong việc ngăn ngừa sự phát triển của giun. Cần có sự phối hợp giữa các hộ chăn nuôi để thực hiện các biện pháp phòng trị đồng bộ.
2.1. Sử dụng thuốc tẩy giun
Sử dụng thuốc tẩy giun là một trong những biện pháp chính để phòng trị bệnh do Oesophagostomum spp. gây ra. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, thuốc tẩy giun như ivermectin và fenbendazole có khả năng tiêu diệt giun trưởng thành và ấu trùng trong ruột lợn. Việc áp dụng đúng liều lượng và thời gian sử dụng thuốc là rất quan trọng để đạt được hiệu quả cao nhất. Người chăn nuôi cần được hướng dẫn cụ thể về cách sử dụng thuốc để tránh tình trạng kháng thuốc, điều này có thể làm giảm hiệu quả điều trị trong tương lai.
2.2. Cải thiện điều kiện chăn nuôi
Cải thiện điều kiện chăn nuôi là một yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh do Oesophagostomum spp. gây ra. Việc duy trì vệ sinh chuồng trại, cung cấp thức ăn sạch và nước uống an toàn sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh. Ngoài ra, việc theo dõi sức khỏe đàn lợn thường xuyên cũng giúp phát hiện sớm các triệu chứng của bệnh, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời. Các hộ chăn nuôi cần được đào tạo về kỹ thuật chăn nuôi an toàn sinh học để nâng cao hiệu quả phòng trị bệnh ký sinh trùng.
