Nghiên Cứu Đặc Điểm Lâm Học Của Trạng Thái Rừng IIA và IIB Tại Bà Rịa - Vũng Tàu

• Tác giả: Lê Trung Kiên
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Văn Thêm
• Trường học: Trường Đại Học Lâm Nghiệp
• Chuyên ngành: Lâm Học
• Đề tài: Nghiên Cứu Đặc Điểm Lâm Học Trạng Thái Rừng IIA và IIB Tại Bà Rịa - Vũng Tàu
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sỹ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Đồng Nai

• LỜI CAM ĐOAN
• CẢM TẠ
• NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT
• DANH SÁCH CÁC BẢNG
• DANH SÁCH CÁC HÌNH
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Phạm vi nghiên cứu trong lâm học
• 1.2. Phương pháp phân tích quần xã thực vật
• 1.2.1. Phân tích kết cấu loài cây gỗ
• 1.3. Phân tích cấu trúc rừng
• 2. MỤC TIÊU, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 2.1.1. Mục tiêu tổng quát
• 2.1.2. Mục tiêu cụ thể
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Phạm vi nghiên cứu
• 2.4. Nội dung nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5.1. Phương pháp luận
• 2.5.2. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.5.3. Phương pháp phân tích số liệu
• 2.5.4. Công cụ xử lý số liệu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Kết cấu họ và loài cây gỗ đối với hai trạng thái rừng IIA và IIB
• 3.1.1. Kết cấu họ và loài cây gỗ đối với trạng thái rừng IIA
• 3.1.2. Kết cấu họ và loài cây gỗ đối với trạng thái rừng IIB
• 3.2. Cấu trúc quần thụ đối với hai trạng thái rừng IIA và IIB
• 3.3. Kết cấu mật độ, tiết diện ngang và trữ lượng theo nhóm đường kính
• 3.4. Kết cấu mật độ, tiết diện ngang và trữ lượng theo lớp chiều cao
• 3.5. Phân bố số cây theo cấp đường kính
• 3.6. Phân bố số cây theo cấp chiều cao
• 3.7. Phân bố số loài cây gỗ theo lớp chiều cao
• 3.8. Tính phức tạp về cấu trúc đối với trạng thái rừng IIA và IIB
• 3.9. Chỉ số cạnh tranh tán trong trạng thái rừng IIA và IIB
• 3.10. Xây dựng hàm ước lượng đường kính tán cây gỗ
• 3.11. Xây dựng những hàm ước lượng chỉ số cạnh tranh tán theo cấp H
• 3.12. Chỉ số cạnh tranh tán theo các cấp chiều cao
• 3.13. Chỉ số cạnh tranh tán đối với những loài cây gỗ
• 3.14. Đặc điểm tái sinh tự nhiên đối với trạng thái rừng IIA và IIB
• 3.14.1. Đặc điểm tái sinh tự nhiên đối với trạng thái rừng IIA
• 3.14.2. Đặc điểm tái sinh tự nhiên đối với trạng thái rừng IIB
• 3.14.3. So sánh tái sinh tự nhiên đối với hai trạng thái rừng
• 3.15. Đa dạng loài cây gỗ đối với trạng thái rừng IIA và IIB
• 3.15.1. Kết cấu loài cây gỗ
• 3.15.2. Cấu trúc quần thụ
• 3.15.3. Tái sinh tự nhiên đối với hai trạng thái rừng
• 3.15.4. Đa dạng loài cây gỗ
• 3.16. Đề xuất áp dụng kết quả nghiên cứu
• 4. KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Đặc Điểm Lâm Học Rừng IIA IIB BRVT

Nghiên cứu đặc điểm lâm học rừng IIA và IIB tại Bà Rịa - Vũng Tàu là vô cùng cấp thiết. Rừng kín thường xanh hơi ẩm nhiệt đới (Rkx) tại khu vực núi Minh Đạm là nguồn tài nguyên phong phú. Nguồn tài nguyên này có ý nghĩa to lớn về kinh tế, quốc phòng và bảo vệ môi trường. Hiện nay, kiểu Rkx tại khu vực này có diện tích 617,15 ha, độ che phủ khoảng 2.32% so với diện tích đất tự nhiên. Kiểu Rkx ở khu vực núi Minh Đạm đã bị khai thác với cường độ cao vào thập niên 1980-1990. Hiện nay kiểu rừng này tồn tại chủ yếu ở 2 trạng thái IIA và IIB. Do thiếu kiến thức về kết cấu loài cây gỗ, cấu trúc quần thụ và tình trạng tái sinh rừng, ngành lâm nghiệp tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu chưa thể xây dựng được những biện pháp nuôi dưỡng hai trạng thái rừng này. Để xây dựng những kỹ thuật lâm sinh phù hợp, khoa học và thực tiễn cần phải có những hiểu biết đầy đủ về kết cấu loài cây gỗ, cấu trúc quần thụ, tình trạng tái sinh và đa dạng loài cây gỗ đối với hai kiểu trạng thái rừng này.

1.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu lâm học tại Bà Rịa Vũng Tàu

Nghiên cứu này cung cấp cơ sở khoa học cho việc quản lý và phát triển rừng bền vững tại Bà Rịa - Vũng Tàu. Nó giúp hiểu rõ hơn về cấu trúc và chức năng của rừng tự nhiên, từ đó đưa ra các biện pháp bảo tồn và phục hồi hiệu quả. Nghiên cứu này cũng góp phần vào việc bảo tồn đa dạng sinh học rừng và các dịch vụ hệ sinh thái mà rừng cung cấp.

1.2. Ý nghĩa thực tiễn của việc xác định đặc điểm lâm học rừng

Việc xác định đặc điểm lâm học của trạng thái rừng IIA và IIB có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng các biện pháp lâm sinh phù hợp. Điều này bao gồm việc lựa chọn loài cây trồng, kỹ thuật trồng và chăm sóc rừng, cũng như các biện pháp quản lý rừng để đảm bảo sự phát triển bền vững của rừng.

II. Thách Thức Quản Lý Rừng IIA IIB Cần Giải Pháp Lâm Sinh

Việc quản lý rừng IIA và IIB tại Bà Rịa - Vũng Tàu đối mặt với nhiều thách thức. Khai thác quá mức trong quá khứ đã làm suy giảm chất lượng rừng. Tình trạng tái sinh rừng tự nhiên còn hạn chế. Biến đổi khí hậu cũng gây ra những tác động tiêu cực đến sự phát triển của rừng. Do đó, cần có những giải pháp lâm sinh phù hợp để phục hồi và phát triển rừng bền vững. Cần có những hiểu biết đầy đủ về kết cấu loài cây gỗ, cấu trúc quần thụ, tình trạng tái sinh và đa dạng loài cây gỗ đối với hai kiểu trạng thái rừng này. Theo Thái Văn Trừng (1999)[22], để hiểu biết về quy luật sống của rừng, nhà lâm học cần phải biết rõ về kết cấu loài cây gỗ.

2.1. Ảnh hưởng của khai thác rừng đến trạng thái rừng IIA và IIB

Khai thác rừng quá mức đã làm thay đổi cấu trúc và thành phần loài của rừng IIA và IIB. Mật độ cây giảm, kích thước cây nhỏ hơn và sự đa dạng loài cũng bị ảnh hưởng. Điều này đòi hỏi các biện pháp phục hồi rừng tích cực để khôi phục lại trạng thái ban đầu của rừng.

2.2. Tác động của biến đổi khí hậu đến sự phát triển của rừng

Biến đổi khí hậu gây ra những thay đổi về nhiệt độ, lượng mưa và các hiện tượng thời tiết cực đoan, ảnh hưởng đến sự phát triển của rừng. Các loài cây có thể không thích nghi kịp với những thay đổi này, dẫn đến suy giảm sức sống và tăng nguy cơ bị sâu bệnh tấn công.

2.3. Hạn chế trong tái sinh tự nhiên của rừng IIA và IIB

Tình trạng tái sinh tự nhiên của rừng IIA và IIB còn hạn chế do nhiều yếu tố, bao gồm thiếu nguồn giống, điều kiện sinh thái không thuận lợi và sự cạnh tranh từ các loài cây khác. Cần có các biện pháp hỗ trợ tái sinh để đảm bảo sự phục hồi của rừng.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Đặc Điểm Lâm Học Rừng IIA IIB Hiệu Quả

Nghiên cứu đặc điểm lâm học cần áp dụng phương pháp khoa học và bài bản. Điều này bao gồm việc thu thập số liệu thực địa, phân tích số liệu và đánh giá kết quả. Các phương pháp phân tích quần xã thực vật, phân tích cấu trúc rừng và phân tích đa dạng loài cây gỗ được sử dụng để đánh giá trạng thái rừng. Phạm vi nghiên cứu của lâm học là điều kiện hình thành rừng, kết cấu loài cây gỗ, cấu trúc quần thụ, tình trạng tái sinh và diễn thế rừng (Kimmins, 1998[26]; Thái Văn Trừng, 1999)[22].

3.1. Thu thập số liệu thực địa Ô tiêu chuẩn và ô dạng bản

Việc thu thập số liệu thực địa được thực hiện thông qua việc thiết lập các ô tiêu chuẩn và ô dạng bản. Các ô tiêu chuẩn được sử dụng để đo đạc các thông số của cây gỗ, như đường kính, chiều cao và loài. Các ô dạng bản được sử dụng để đánh giá tình trạng tái sinh của rừng.

3.2. Phân tích kết cấu loài cây gỗ Chỉ số giá trị quan trọng IVI

Kết cấu loài cây gỗ biểu thị thành phần loài cây gỗ và tỷ trọng của chúng. Theo Thái Văn Trừng (1999)[22], để hiểu biết về quy luật sống của rừng, nhà lâm học cần phải biết rõ về kết cấu loài cây gỗ. Curtis và McIntosh (1951) (dẫn theo Nguyễn Văn Thêm, 2010 [20]) đã sử dụng chỉ số giá trị quan trọng (IVI%) để biểu thị vai trò của các loài cây gỗ trong quần xã thực vật (QXTV).

3.3. Đánh giá cấu trúc rừng Trắc đồ dọc và ngang

Cấu trúc rừng biểu thị những thành phần và sự tổ chức và sắp xếp của các thành phần vật theo không gian và thời gian (Nguyễn Văn Thêm, 2002 [19]). Richards, 1965[16]; Baur(1979)[1]) đã mô tả cấu trúc rừng nhiệt đới bằng những trắc đồ dọc và ngang. Sau này nhiều nhà lâm học Việt Nam cũng đã ứng dụng phương pháp này để mô tả cấu trúc rừng nhiệt đới ở Việt Nam.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Đặc Điểm Lâm Học Rừng IIA IIB Tại BRVT

Kết quả nghiên cứu cho thấy rừng IIA và IIB tại Bà Rịa - Vũng Tàu có những đặc điểm lâm học khác nhau. Rừng IIA có mật độ cây tái sinh cao hơn, trong khi rừng IIB có đa dạng loài cây gỗ cao hơn. Phân bố N/D đối với trạng thái rừng IIA và trạng thái rừng IIB đều có dạng phân bố giảm. Phân bố N/H của hai trạng thái rừng này có dạng phân bố một đỉnh lệch trái; trong đó số cây tập trung nhiều nhất ở cấp H = 8 m. Chỉ số hỗn giao ở trạng thái rừng IIA và IIB tương ứng là 0,19 và 0,20.

4.1. So sánh mật độ cây tái sinh giữa rừng IIA và IIB

Mật độ cây tái sinh của trạng thái rừng IIA(3.667 cây/ha) cao hơn so với trạng thái rừng IIB (3. Phần lớn cây tái sinh chỉ tồn tại ở cấp H < 100 cm. Thành phần cây tái sinh có sự tương đồng rất cao với thành phần cây trưởng thành.

4.2. Đánh giá đa dạng loài cây gỗ ở hai trạng thái rừng

Đa dạng loài cây gỗ ở trạng thái rừng IIA (2,87) thấp hơn so với trạng thái rừng IIB (2,99).

4.3. Phân bố cây theo đường kính và chiều cao

Phân bố N/D đối với trạng thái rừng IIA và trạng thái rừng IIB đều có dạng phân bố giảm. Phân bố N/H của hai trạng thái rừng này có dạng phân bố một đỉnh lệch trái; trong đó số cây tập trung nhiều nhất ở cấp H = 8 m.

V. Ứng Dụng Nghiên Cứu Quản Lý Bền Vững Rừng IIA IIB BRVT

Kết quả nghiên cứu có thể được ứng dụng để xây dựng các biện pháp quản lý rừng bền vững tại Bà Rịa - Vũng Tàu. Điều này bao gồm việc lựa chọn loài cây trồng phù hợp, áp dụng các kỹ thuật lâm sinh tiên tiến và tăng cường công tác bảo vệ rừng. Cần có những giải pháp quản lý rừng phù hợp với từng trạng thái rừng để đảm bảo sự phát triển bền vững của rừng.

5.1. Lựa chọn loài cây trồng phù hợp với từng trạng thái rừng

Việc lựa chọn loài cây trồng cần dựa trên đặc điểm sinh thái của từng trạng thái rừng. Các loài cây bản địa, có khả năng thích nghi tốt với điều kiện địa phương nên được ưu tiên lựa chọn.

5.2. Áp dụng kỹ thuật lâm sinh tiên tiến để phục hồi rừng

Các kỹ thuật lâm sinh tiên tiến, như tỉa thưa, chặt chọn và làm giàu rừng, có thể được áp dụng để phục hồi rừng IIA và IIB. Các kỹ thuật này giúp cải thiện cấu trúc rừng, tăng cường khả năng tái sinh và nâng cao năng suất của rừng.

5.3. Tăng cường công tác bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy

Công tác bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy cần được tăng cường để ngăn chặn các hành vi xâm hại rừng và giảm thiểu nguy cơ cháy rừng. Điều này bao gồm việc tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm và tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ rừng cho cộng đồng.

VI. Kết Luận và Đề Xuất Hướng Nghiên Cứu Rừng IIA IIB Tương Lai

Nghiên cứu đặc điểm lâm học của rừng IIA và IIB tại Bà Rịa - Vũng Tàu đã cung cấp những thông tin quan trọng cho công tác quản lý và phát triển rừng bền vững. Tuy nhiên, cần có những nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của rừng, cũng như các giải pháp quản lý rừng hiệu quả hơn. Cần có những nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của rừng, cũng như các giải pháp quản lý rừng hiệu quả hơn.

6.1. Đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo về rừng IIA và IIB

Các hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến sự phát triển của rừng, nghiên cứu các biện pháp phục hồi rừng hiệu quả hơn và phát triển các mô hình quản lý rừng cộng đồng.

6.2. Tầm quan trọng của việc bảo tồn đa dạng sinh học rừng

Bảo tồn đa dạng sinh học rừng là vô cùng quan trọng để duy trì các chức năng hệ sinh thái và đảm bảo sự phát triển bền vững của rừng. Cần có các biện pháp bảo tồn đa dạng sinh học, như bảo vệ các loài cây quý hiếm và duy trì các khu vực rừng tự nhiên.