I. Đa dạng di truyền và nghiên cứu giống lúa màu
Nghiên cứu tập trung vào đa dạng di truyền của 90 mẫu giống lúa màu tại Việt Nam, sử dụng các chỉ tiêu hình thái và chỉ thị phân tử SSR. Kết quả cho thấy sự đa dạng cao về phân loại loài phụ Indica/Japonica, hàm lượng amylose, độ thơm, nhiệt độ hóa hồ và khả năng chịu hạn. Đặc biệt, hàm lượng anthocyanin tăng dần theo màu sắc gạo lật, từ nâu đến tím, với giá trị cao nhất ở các mẫu gạo lật màu tím (401–685 mg/100g).
1.1. Đánh giá đa dạng di truyền
Nghiên cứu sử dụng chỉ thị SSR để đánh giá đa dạng di truyền của các mẫu giống lúa màu. Kết quả phân tích cho thấy sự phân bố đa dạng về kích thước alen và tỷ lệ dị hợp tử, phản ánh sự phong phú trong nguồn gen lúa màu tại Việt Nam.
1.2. Chỉ tiêu chất lượng và khả năng chịu hạn
Các mẫu giống lúa màu được đánh giá dựa trên các chỉ tiêu chất lượng như hàm lượng amylose, độ thơm và khả năng chịu hạn. Kết quả cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa các mẫu giống, đặc biệt là khả năng chịu hạn của các giống lúa màu triển vọng.
II. Ứng dụng giống lúa màu triển vọng
Hai giống lúa màu triển vọng được chọn lọc và đánh giá về năng suất, chất lượng và khả năng chống chịu. Giống lúa Bát có thời gian sinh trưởng 165–168 ngày, kháng bạc lá và chịu hạn tốt, năng suất đạt 3,4–3,8 tấn/ha. Giống Khẩu cẩm xẳng có thời gian sinh trưởng 112–115 ngày, kháng đạo ôn, hàm lượng anthocyanin cao (685 mg/100g), năng suất đạt 3,9–4,1 tấn/ha.
2.1. Đánh giá nông sinh học và khả năng chống chịu
Các giống lúa màu được đánh giá về đặc điểm nông sinh học, khả năng kháng bệnh đạo ôn và bạc lá. Kết quả cho thấy giống Khẩu cẩm xẳng có khả năng kháng đạo ôn tốt (điểm 2-3), trong khi giống Bát kháng bạc lá hiệu quả (điểm 2).
2.2. Kỹ thuật canh tác
Nghiên cứu xây dựng biện pháp kỹ thuật gieo trồng cho hai giống lúa màu triển vọng, bao gồm thời vụ, mật độ và phân bón. Kết quả cho thấy việc điều chỉnh thời vụ và mật độ cấy có ảnh hưởng đáng kể đến năng suất và chất lượng của giống lúa màu.
III. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
Nghiên cứu đóng góp vào việc bảo tồn và khai thác nguồn gen lúa màu tại Việt Nam, đồng thời cung cấp cơ sở dữ liệu và vật liệu cho công tác nghiên cứu và giảng dạy. Hai giống lúa màu triển vọng được giới thiệu có tiềm năng lớn trong việc nâng cao giá trị sản phẩm và thu nhập cho người nông dân.
3.1. Đóng góp khoa học
Nghiên cứu sử dụng kỹ thuật sinh học phân tử hiện đại kết hợp với phương pháp truyền thống, tạo cơ sở cho việc cải tiến giống lúa và phát triển nông nghiệp bền vững.
3.2. Ứng dụng thực tiễn
Các giống lúa màu triển vọng được chọn lọc và đánh giá có tiềm năng lớn trong việc đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp, nâng cao chất lượng gạo và tăng thu nhập cho người trồng lúa.
