Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu can thiệp thay đổi kiến thức và thực hành sử dụng biogas an toàn, hiệu quả trong xử lý chất thải chăn nuôi tại hai xã tỉnh Hà Nam

• Tác giả: Lưu Quốc Toản
• Người hướng dẫn: Phạm Đức Phúc
• Trường học: Đại học Y tế Công cộng
• Chuyên ngành: Y tế công cộng
• Đề tài: Nghiên cứu can thiệp thay đổi kiến thức và thực hành sử dụng biogas an toàn, hiệu quả trong xử lý chất thải chăn nuôi tại Hà Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Khái niệm và lịch sử phát triển công nghệ khí sinh học
• 1.2. Kiến thức và thực hành của người dân về sử dụng an toàn và hiệu quả công trình biogas hộ gia đình trong xử lý chất thải chăn nuôi
• 1.3. Can thiệp dựa vào cộng đồng và áp dụng trong nghiên cứu giải quyết các vấn đề phát triển cộng đồng nông nghiệp nông thôn
• 1.4. Dự án Sáng kiến xây dựng và phát triển sức khỏe sinh thái ở Đông Nam Á
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu. Địa điểm và thời gian
• 2.2. Thiết kế nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp chọn mẫu
• 2.4. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.5. Các biến số và chủ đề nghiên cứu
• 2.6. Các chỉ số đánh giá
• 2.7. Phương pháp phân tích số liệu
• 2.8. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG KIẾN THỨC, THỰC HÀNH CỦA NGƯỜI DÂN VỀ SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ CÔNG TRÌNH BIOGAS HỘ GIA ĐÌNH TRƯỚC CAN THIỆP
• 3.1. Thông tin chung về người dân, hộ gia đình và công trình biogas hộ gia đình
• 3.2. Kiến thức của người dân về sử dụng an toàn và hiệu quả công trình biogas hộ gia đình trước can thiệp
• 3.3. Thực hành của người dân về sử dụng an toàn và hiệu quả công trình biogas hộ gia đình trước can thiệp
• 3.4. Đặc điểm vệ sinh công trình biogas hộ gia đình
• 4. CHƯƠNG 4: XÂY DỰNG VÀ TRIỂN KHAI GIẢI PHÁP CAN THIỆP TRUYỀN THÔNG THAY ĐỔI KIẾN THỨC, THỰC HÀNH CỦA NGƯỜI DÂN VỀ SỬ DỤNG CÔNG TRÌNH BIOGAS HỘ GIA ĐÌNH
• 4.1. Kết quả xây dựng công cụ truyền thông có sự tham gia của người dân
• 4.2. Kết quả thực hiện các hoạt động của chương trình can thiệp truyền thông có sự tham gia của cộng đồng
• 4.3. Một số rào cản trong thực hiện truyền thông thay đổi kiến thức, thực hành về sử dụng an toàn và hiệu quả công trình biogas hộ gia đình
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT QUẢ CAN THIỆP TRUYỀN THÔNG THAY ĐỔI KIẾN THỨC, THỰC HÀNH CỦA NGƯỜI DÂN VỀ SỬ DỤNG CÔNG TRÌNH BIOGAS HỘ GIA ĐÌNH
• 5.1. Thay đổi kiến thức của người dân về sử dụng an toàn và hiệu quả công trình biogas hộ gia đình
• 5.2. Thay đổi thực hành của người dân về sử dụng an toàn và hiệu quả công trình biogas hộ gia đình
• 6. CHƯƠNG 6: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ CÔNG TRÌNH BIOGAS HỘ GIA ĐÌNH TRONG XỬ LÝ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI TẠI HAI XÃ CỦA TỈNH HÀ NAM TRƯỚC CAN THIỆP
• 6.1. Thực trạng kiến thức của người dân và các nguồn thông tin về sử dụng an toàn và hiệu quả công trình biogas hộ gia đình trước can thiệp
• 6.2. Thực trạng thực hành của người dân về sử dụng an toàn và hiệu quả công trình biogas hộ gia đình trước can thiệp
• 6.3. Thực trạng vệ sinh nước thải biogas và hiệu quả xử lý chất thải của công trình biogas hộ gia đình tại hai xã của tỉnh Hà Nam
• 7. CHƯƠNG 7: CÁCH TIẾP CẬN ĐÁNH GIÁ NÔNG THÔN CÓ SỰ THAM GIA ÁP DỤNG TRONG XÂY DỰNG VÀ TRIỂN KHAI CAN THIỆP THAY ĐỔI KIẾN THỨC, THỰC HÀNH SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ CÔNG TRÌNH BIOGAS HỘ GIA ĐÌNH
• 8. CHƯƠNG 8: KẾT QUẢ CAN THIỆP TRUYỀN THÔNG THAY ĐỔI KIẾN THỨC, THỰC HÀNH CỦA NGƯỜI DÂN VỀ SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ CÔNG TRÌNH BIOGAS HỘ GIA ĐÌNH TRONG XỬ LÝ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI TẠI HAI XÃ CỦA TỈNH HÀ NAM
• 9. CHƯƠNG 9: NHỮNG ĐIỂM MỚI VÀ HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU
• 9.1. Một số điểm mới của nghiên cứu
• 9.2. Hạn chế của nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu và bối cảnh nghiên cứu

Nghiên cứu tập trung vào việc can thiệp thay đổi kiến thức và thực hành của người dân về sử dụng biogas an toàn và hiệu quả trong xử lý chất thải chăn nuôi tại hai xã thuộc tỉnh Hà Nam. Biogas được xem là giải pháp quan trọng trong quản lý chất thải và bảo vệ môi trường, đặc biệt trong ngành chăn nuôi. Tuy nhiên, việc sử dụng biogas chưa đạt hiệu quả tối ưu do thiếu kiến thức và thực hành đúng cách. Nghiên cứu này nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp can thiệp để cải thiện tình hình.

1.1. Vai trò của biogas trong xử lý chất thải chăn nuôi

Biogas là công nghệ xử lý chất thải hiệu quả, giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tạo ra năng lượng tái tạo. Tại Việt Nam, biogas được ứng dụng rộng rãi trong các hộ chăn nuôi, nhưng hiệu quả còn hạn chế do thiếu kiến thức và thực hành đúng cách. Nghiên cứu chỉ ra rằng, việc sử dụng biogas không đúng cách dẫn đến chất lượng xử lý chất thải không đạt tiêu chuẩn, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường.

1.2. Thực trạng sử dụng biogas tại Hà Nam

Tỉnh Hà Nam là một trong những địa phương có ngành chăn nuôi phát triển, với nhiều hộ gia đình sử dụng biogas. Tuy nhiên, các nghiên cứu trước đây cho thấy, kiến thức và thực hành của người dân về sử dụng biogas còn nhiều hạn chế. Điều này dẫn đến hiệu quả xử lý chất thải không cao, gây ô nhiễm môi trường và tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe.

II. Phương pháp nghiên cứu và can thiệp

Nghiên cứu áp dụng phương pháp can thiệp dựa vào cộng đồng, so sánh trước và sau can thiệp với nhóm đối chứng. Đối tượng nghiên cứu bao gồm 399 người dân và 399 hộ gia đình tại hai xã thuộc tỉnh Hà Nam. Các hoạt động can thiệp tập trung vào việc nâng cao kiến thức và thực hành sử dụng biogas an toàn và hiệu quả. Các chỉ số đánh giá bao gồm kiến thức, thực hành, và chất lượng xử lý chất thải.

2.1. Thiết kế nghiên cứu

Nghiên cứu được thiết kế với hai nhóm: nhóm can thiệp và nhóm đối chứng. Nhóm can thiệp được tham gia các hoạt động truyền thông và đào tạo về sử dụng biogas, trong khi nhóm đối chứng không nhận bất kỳ can thiệp nào. Các chỉ số đánh giá được thu thập trước và sau can thiệp để đo lường hiệu quả.

2.2. Công cụ và phương pháp thu thập dữ liệu

Dữ liệu được thu thập thông qua bảng hỏi, phỏng vấn và xét nghiệm mẫu nước thải từ các công trình biogas. Các chỉ số vi sinh và hóa học như E. coli, Coliform, BOD5, và COD được sử dụng để đánh giá chất lượng xử lý chất thải.

III. Kết quả nghiên cứu và đánh giá

Kết quả nghiên cứu cho thấy, kiến thức và thực hành của người dân về sử dụng biogas đã được cải thiện đáng kể sau can thiệp. Tỷ lệ người dân có kiến thức đúng về nguyên lý hoạt động và cách sử dụng biogas tăng từ 1% lên 33,1%. Tỷ lệ người dân có thực hành đúng trong việc nạp chất thải vào biogas cũng tăng từ 6,8% lên 36,3%. Chất lượng xử lý chất thải cũng được cải thiện, với tỷ lệ mẫu nước thải đạt tiêu chuẩn vi sinh tăng từ 5,6% lên 47,2%.

3.1. Thay đổi kiến thức và thực hành

Sau can thiệp, điểm kiến thức trung bình của người dân về sử dụng biogas tăng 7,4 điểm, trong khi điểm thực hành tăng 2,3 điểm. Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê, cho thấy hiệu quả của các hoạt động can thiệp.

3.2. Cải thiện chất lượng xử lý chất thải

Chất lượng xử lý chất thải được cải thiện rõ rệt, với tỷ lệ mẫu nước thải đạt tiêu chuẩn COD và BOD5 tăng lên đáng kể. Điều này chứng tỏ việc sử dụng biogas đúng cách có thể nâng cao hiệu quả xử lý chất thải và bảo vệ môi trường.

IV. Kết luận và khuyến nghị

Nghiên cứu khẳng định tầm quan trọng của việc nâng cao kiến thức và thực hành sử dụng biogas trong xử lý chất thải chăn nuôi. Các hoạt động can thiệp đã mang lại hiệu quả tích cực, cải thiện đáng kể kiến thức, thực hành, và chất lượng xử lý chất thải. Nghiên cứu khuyến nghị tiếp tục mở rộng các hoạt động truyền thông và đào tạo để nhân rộng mô hình này tại các địa phương khác.

4.1. Ý nghĩa thực tiễn của nghiên cứu

Nghiên cứu cung cấp bằng chứng khoa học về hiệu quả của các can thiệp dựa vào cộng đồng trong việc nâng cao kiến thức và thực hành sử dụng biogas. Đây là cơ sở quan trọng để áp dụng rộng rãi mô hình này trong quản lý chất thải và phát triển bền vững.

4.2. Hướng phát triển trong tương lai

Cần tiếp tục nghiên cứu và phát triển các giải pháp công nghệ biogas tiên tiến, đồng thời tăng cường các hoạt động truyền thông và đào tạo để nâng cao nhận thức và kỹ năng sử dụng biogas của người dân.