Nghiên cứu biến động mưa lũ và cơ sở khoa học tính lũ cho công trình giao thông vùng núi Đông Bắc Việt Nam

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU TÍNH LŨ THIẾT KẾ CHO CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

1.1. Tổng quan về tính lũ thiết kế

1.1.1. Các nghiên cứu về tính lũ thiết kế trên thế giới

1.1.2. Các nghiên cứu về tính lũ thiết kế ở Việt Nam

1.2. Tổng quan tính lũ thiết kế cho công trình giao thông

1.2.1. Tính lũ thiết kế ở các nước Nhật, phương Tây và Mỹ

1.2.2. Tính lũ thiết kế ở các nước Đông Âu và Nga

1.2.3. Tính lũ thiết kế ở Việt Nam

1.2.4. Những hạn chế trong tính lũ thiết kế cho giao thông ở Việt Nam

1.3. Đề xuất hướng tiếp cận và phương pháp nghiên cứu

1.4. Tổng quan về khu vực nghiên cứu

1.4.1. Đặc điểm tự nhiên

1.4.2. Đặc điểm khí tượng thủy văn

1.4.3. Tình trạng giao thông và các sự cố công trình trong mùa mưa lũ

1.4.4. Tình hình tài liệu nghiên cứu

1.5. Kết luận chương I

2. CHƯƠNG 2: XÂY DỰNG CƠ SỞ KHOA HỌC TÍNH LŨ THIẾT KẾ CHO CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG KHU VỰC NGHIÊN CỨU

2.1. Cơ sở lý thuyết của các phương pháp tính lũ thiết kế

2.1.1. Phương pháp của Cơ quan bảo vệ thổ nhưỡng Hoa Kỳ (SCS - CN)

2.1.2. Phương pháp mô hình quan hệ

2.1.3. Phương trình hồi quy

2.2. Cơ sở dữ liệu của các phương pháp tính lũ thiết kế

2.2.1. Xây dựng cơ sở dữ liệu mưa

2.2.2. Xây dựng cơ sở dữ liệu mặt đệm

2.3. Kết luận chương II

3. CHƯƠNG 3: TÍNH TOÁN THỬ NGHIỆM VÀ ĐỀ XUẤT PHƯƠNG PHÁP TÍNH LŨ THIẾT KẾ CHO CÁC CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG

3.1. Cơ sở phân nhóm công trình thoát nước trong tính lũ thiết kế

3.2. Tính thử nghiệm theo các phương pháp khác nhau

3.2.1. Thông số tính toán của các lưu vực cầu tính thử nghiệm

3.2.2. Tính lũ thiết kế theo phương pháp SCS - CN

3.2.3. Tính lũ thiết kế theo mô hình quan hệ

3.2.4. Tính lũ thiết kế theo phương trình hồi quy tương quan

3.2.5. Tính lũ theo pp Xokolopsky và CĐGH (TCVN 9845:2013)

3.2.6. Đánh giá kết quả tính theo các phương pháp

3.3. Đề xuất phương pháp tính phù hợp

3.4. Xây dựng chương trình tính lũ thiết kế cho các công trình giao thông

3.4.1. Giới thiệu chung về chương trình tính

3.4.2. Cấu trúc của chương trình tính

3.4.3. Hướng dẫn sử dụng chương trình tính

3.5. Kết luận chương III

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Biến động mưa lũ và cơ sở khoa học tính lũ

Nghiên cứu tập trung vào biến động mưa lũ và đề xuất cơ sở khoa học tính lũ cho các công trình giao thông tại vùng núi Đông Bắc Việt Nam. Các phương pháp tính lũ hiện tại dựa trên các công thức của Liên Xô (cũ) đã được hiệu chỉnh nhưng vẫn gặp nhiều hạn chế do thiếu dữ liệu thực đo và thông số không phù hợp với điều kiện địa phương. Nghiên cứu này nhằm cải thiện độ chính xác và độ tin cậy của các phương pháp tính lũ, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu làm gia tăng tần suất và cường độ mưa lũ.

1.1. Biến động mưa lũ

Biến động mưa lũ được phân tích dựa trên dữ liệu mưa và lũ thực đo tại các trạm khí tượng thủy văn trong khu vực. Kết quả cho thấy xu hướng gia tăng lượng mưa và cường độ lũ trong những năm gần đây, đặc biệt là ở các khu vực có địa hình phức tạp. Các trận lũ lớn thường xảy ra vào mùa mưa, gây thiệt hại nghiêm trọng cho các công trình giao thông như cầu, cống và đường.

1.2. Cơ sở khoa học tính lũ

Cơ sở khoa học tính lũ được xây dựng dựa trên các phương pháp hiện đại như SCS-CN, mô hình quan hệ và phương trình hồi quy. Các phương pháp này được điều chỉnh để phù hợp với điều kiện địa hình và khí hậu của vùng núi Đông Bắc. Nghiên cứu cũng đề xuất việc sử dụng các bản đồ chuyên dụng để chi tiết hóa mặt đệm và cải thiện độ chính xác của các tính toán lũ.

II. Công trình giao thông và quản lý lũ lụt

Các công trình giao thông tại vùng núi Đông Bắc thường xuyên bị ảnh hưởng bởi mưa lũ, dẫn đến sạt lở, ngập lụt và hư hỏng nghiêm trọng. Nghiên cứu đánh giá các nguyên nhân chính gây hư hỏng công trình, bao gồm thiết kế không phù hợp, thiếu dữ liệu thực đo và tác động của biến đổi khí hậu. Đề xuất các giải pháp quản lý lũ lụt và phòng chống lũ lụt nhằm giảm thiểu thiệt hại và nâng cao độ bền vững của các công trình.

2.1. Đánh giá rủi ro lũ

Đánh giá rủi ro lũ được thực hiện dựa trên phân tích các sự cố công trình trong mùa mưa lũ. Kết quả cho thấy các công trình thoát nước như cầu và cống thường không đủ khả năng chịu lực khi xảy ra lũ lớn. Nghiên cứu đề xuất việc cập nhật các tiêu chuẩn thiết kế và tăng cường công tác bảo dưỡng để giảm thiểu rủi ro.

2.2. Phòng chống lũ lụt

Các giải pháp phòng chống lũ lụt bao gồm xây dựng hệ thống thoát nước hiệu quả, tăng cường công tác giám sát và cảnh báo sớm. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng các công nghệ hiện đại như GIS và mô hình thủy văn để dự báo và quản lý lũ lụt.

III. Ứng dụng thực tiễn và kết luận

Nghiên cứu đã đề xuất các phương pháp tính lũ thiết kế phù hợp với điều kiện địa phương và ứng dụng thử nghiệm trên các công trình thực tế. Kết quả cho thấy các phương pháp này có độ chính xác cao và có thể áp dụng rộng rãi trong thiết kế và quản lý các công trình giao thông tại vùng núi Đông Bắc. Nghiên cứu cũng đưa ra các khuyến nghị nhằm cải thiện công tác thiết kế và bảo dưỡng công trình trong tương lai.

3.1. Ứng dụng thực tiễn

Các phương pháp tính lũ được ứng dụng thử nghiệm trên các công trình cầu và cống tại vùng núi Đông Bắc. Kết quả tính toán cho thấy sự phù hợp và hiệu quả của các phương pháp này trong việc dự báo và quản lý lũ lụt. Nghiên cứu cũng đề xuất việc xây dựng các chương trình tính toán tự động để hỗ trợ công tác thiết kế.

3.2. Kết luận và khuyến nghị

Nghiên cứu kết luận rằng việc cải thiện các phương pháp tính lũ và tăng cường công tác quản lý lũ lụt là cần thiết để giảm thiểu thiệt hại cho các công trình giao thông. Các khuyến nghị bao gồm cập nhật tiêu chuẩn thiết kế, tăng cường giám sát và đầu tư vào công nghệ dự báo lũ lụt.

Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu biến động mưa lũ và đề xuất cơ sở khoa học tính lũ cho công trình giao thông vùng núi Đông Bắc Việt Nam