Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu bệnh đốm nâu Alternaria sp gây hại trên cây chanh leo và biện pháp quản lý tại tỉnh Nghệ An

• Tác giả: Võ Thị Dung
• Người hướng dẫn: GS. Vũ Triệu Mân
• Trường học: Viện Khoa Học Nông Nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Bảo vệ thực vật
• Đề tài: Nghiên cứu bệnh đốm nâu (Alternaria sp.) gây hại trên cây chanh leo và biện pháp quản lý bệnh tại tỉnh Nghệ An
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ nông nghiệp
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Tổng quan về cây chanh leo
• 1.2. Nguồn gốc và xuất xứ
• 1.3. Vị trí phân loại (CABI, 2007)
• 1.4. Đặc điểm thực vật học
• 1.5. Giá trị dinh dưỡng và lợi ích của chanh leo
• 1.6. Tình hình sản xuất chanh leo trên thế giới
• 1.7. Tình hình sản xuất chanh leo ở Việt Nam
• 1.8. Những nghiên cứu về bệnh hại chanh leo
• 1.9. Tầm quan trọng của một số bệnh hại chanh leo
• 1.10. Một số bệnh hại chính trên chanh leo
• 1.11. Những nghiên cứu về bệnh đốm nâu hại chanh leo
• 1.12. Một số tồn tại về nghiên cứu và phòng trừ bệnh đốm nâu chanh leo tại Nghệ An và hướng giải quyết của đề tài
• 2. CHƯƠNG 2: VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Vật liệu nghiên cứu
• 2.2. Địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Thời gian nghiên cứu
• 2.4. Nội dung nghiên cứu
• 2.5. Điều tra thực trạng sản xuất chanh leo, mức độ phổ biến của bệnh đốm gây hại chanh leo tại Nghệ An
• 2.6. Định danh loài, nghiên cứu đặc điểm sinh học, sinh thái của nấm Alternaria sp. gây bệnh đốm nâu trên cây chanh leo
• 2.7. Nghiên cứu biện pháp phòng chống bệnh đốm nâu trên cây chanh leo do nấm Alternaria sp.
• 2.8. Phương pháp nghiên cứu
• 2.8.1. Phương pháp điều tra thực trạng sản xuất chanh leo ở Nghệ An, mức độ phổ biến của bệnh đốm gây hại chanh leo
• 2.8.2. Phương pháp định danh loài Alternaria sp. gây bệnh đốm nâu trên cây chanh leo
• 2.8.3. Phương pháp nghiên cứu một số đặc điểm sinh học, sinh thái của nấm Alternaria sesami gây bệnh đốm nâu trên cây chanh leo
• 2.8.4. Phương pháp nghiên cứu biện pháp quản lý bệnh đốm nâu trên chanh leo do nấm A. sesami gây ra
• 2.8.5. Phương pháp tính toán và xử lý số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Thực trạng sản xuất chanh leo, mức độ phổ biến của bệnh đốm nâu tại Nghệ An
• 3.1.1. Thực trạng sản xuất chanh leo tại Nghệ An
• 3.1.2. Mức độ phổ biến của bệnh đốm nâu tại Nghệ An
• 3.2. Định danh loài, nghiên cứu đặc điểm sinh học của nấm Alternaria sp. gây bệnh đốm nâu trên cây chanh leo
• 3.2.1. Triệu chứng bệnh đốm nâu trên chanh leo
• 3.2.2. Phân lập mẫu bệnh, đặc điểm hình thái nấm Alternaria sp. gây bệnh đốm nâu trên chanh leo
• 3.2.3. Kết quả lây bệnh nhân tạo trên chanh leo và tái phân lập tác nhân gây bệnh trên cây chanh leo
• 3.2.4. Khả năng lây nhiễm chéo của nấm Alternaria sp. trên chanh leo đối với các cây trồng khác nhau
• 3.2.5. Định danh loài Alternaria sp. trên chanh leo
• 3.2.6. Đặc điểm sinh học, sinh thái của Alternaria sesami gây bệnh đốm nâu chanh leo
• 3.2.7. Ảnh hưởng của điều kiện nuôi cấy với nấm A.
• 3.2.8. Khả năng gây bệnh của nấm Alternaria sesami
• 3.2.9. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát sinh và gây hại của bệnh đốm nâu trên đồng ruộng
• 3.2.10. Diễn biến của bệnh đốm nâu hại chanh leo tại Nghệ An
• 3.2.11. Ảnh hưởng của tuổi cây đến bệnh đốm nâu (Alternaria sesami) trên chanh leo tại Nghệ An
• 3.2.12. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến bệnh đốm nâu (Alternaria sesami) trên chanh leo tại Nghệ An
• 3.2.13. Ảnh hưởng của phân bón đến bệnh đốm nâu (A. sesami) trên chanh leo tại Nghệ An
• 3.3. Nghiên cứu biện pháp quản lý bệnh đốm nâu (A. sesami) gây hại trên cây chanh leo
• 3.3.1. Nghiên cứu khả năng phòng chống bệnh đốm nâu trên cây chanh leo bằng biện pháp sinh học
• 3.3.2. Nghiên cứu khả năng phòng chống bệnh đốm nâu trên cây chanh leo bằng biện pháp hóa học
• 4. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH

Tóm tắt

I. Tổng quan về bệnh đốm nâu trên cây chanh leo

Bệnh đốm nâu do nấm Alternaria sp. gây ra là một trong những bệnh hại nghiêm trọng trên cây chanh leo, đặc biệt tại tỉnh Nghệ An. Bệnh xuất hiện ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng của cây, từ vườn ươm đến vườn kinh doanh. Triệu chứng bệnh thể hiện rõ trên lá và quả, gây giảm năng suất và chất lượng quả thương phẩm. Nghiên cứu này nhằm xác định chính xác tác nhân gây bệnh, đặc điểm sinh học, sinh thái của nấm Alternaria sp., và đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả.

1.1. Tác nhân gây bệnh và triệu chứng

Nấm Alternaria sp. được xác định là tác nhân chính gây bệnh đốm nâu trên cây chanh leo. Triệu chứng bệnh bao gồm các đốm nâu trên lá và quả, dẫn đến héo lá và thối quả. Nghiên cứu đã phân lập và định danh loài nấm này thông qua đặc điểm hình thái và giải trình tự vùng ITS. Kết quả cho thấy Alternaria sesami là loài chính gây bệnh tại Nghệ An.

1.2. Điều kiện phát triển của bệnh

Bệnh đốm nâu phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt và nhiệt độ từ 25-30°C. Các yếu tố như mật độ trồng dày, bón phân không cân đối, và thiếu quản lý dịch hại hiệu quả cũng làm tăng nguy cơ bùng phát bệnh. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng lượng mưa và độ ẩm cao là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm Alternaria sp..

II. Biện pháp quản lý bệnh đốm nâu

Để quản lý hiệu quả bệnh đốm nâu trên cây chanh leo, nghiên cứu đã đề xuất các biện pháp quản lý tổng hợp, bao gồm sử dụng thuốc hóa học, biện pháp sinh học, và kỹ thuật canh tác. Các biện pháp này nhằm giảm thiểu thiệt hại do bệnh gây ra và đảm bảo sản xuất bền vững.

2.1. Biện pháp hóa học

Các loại thuốc hóa học như Metalaxyl, Mancozeb, và Propineb đã được thử nghiệm và chứng minh hiệu quả trong việc ức chế sự phát triển của nấm Alternaria sesami. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc hóa học cần được quản lý chặt chẽ để tránh gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

2.2. Biện pháp sinh học

Nghiên cứu đã thử nghiệm các dịch chiết từ thực vật như Bạc hà và Bạch đàn để kiểm soát bệnh đốm nâu. Kết quả cho thấy các dịch chiết này có khả năng ức chế sự phát triển của nấm Alternaria sesami và là giải pháp an toàn, thân thiện với môi trường.

2.3. Kỹ thuật canh tác

Các biện pháp canh tác như điều chỉnh mật độ trồng, bón phân cân đối, và vệ sinh đồng ruộng đã được đề xuất để giảm thiểu nguy cơ bùng phát bệnh. Việc áp dụng các kỹ thuật canh tác tiên tiến giúp tăng cường sức đề kháng của cây và hạn chế sự lây lan của nấm bệnh.

III. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn

Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc bổ sung kiến thức khoa học về bệnh đốm nâu do nấm Alternaria sesami gây ra trên cây chanh leo. Đồng thời, các biện pháp quản lý được đề xuất có giá trị thực tiễn cao, giúp nông dân tại Nghệ An và các vùng trồng chanh leo khác quản lý bệnh hiệu quả, đảm bảo năng suất và chất lượng sản phẩm.

3.1. Đóng góp khoa học

Nghiên cứu đã xác định chính xác loài Alternaria sesami gây bệnh đốm nâu trên cây chanh leo tại Việt Nam thông qua đặc điểm hình thái và giải trình tự vùng ITS. Đây là đóng góp quan trọng cho khoa học bảo vệ thực vật.

3.2. Ứng dụng thực tiễn

Các biện pháp quản lý được đề xuất đã được áp dụng thực tế tại Nghệ An, giúp giảm thiểu thiệt hại do bệnh đốm nâu gây ra. Việc sử dụng dịch chiết thực vật và thuốc hóa học có kiểm soát đã mang lại hiệu quả cao trong việc kiểm soát bệnh.