Nghiên cứu ảnh hưởng tích tụ đất nông nghiệp đến sử dụng đất tại Nam Định

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

DANH MỤC HÌNH

1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

1.2. Mục tiêu của đề tài

1.3. Phạm vi nghiên cứu

1.4. Những đóng góp mới của đề tài

1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

2. PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Cơ sở lý luận về tích tụ đất nông nghiệp

2.1.1. Khái niệm về đất và đất đai

2.1.2. Khái niệm về sử dụng đất nông nghiệp

2.1.3. Khái niệm về tích tụ đất nông nghiệp

2.2. Tích tụ đất nông nghiệp tại một số nước trên thế giới

2.3. Tích tụ đất nông nghiệp tại Việt Nam

2.3.1. Chính sách pháp luật đất đai liên quan đến tích tụ đất nông nghiệp

2.3.2. Kết quả tích tụ đất nông nghiệp ở Việt Nam

2.4. Nhận xét chung và hướng nghiên cứu

2.4.1. Kinh nghiệm tích tụ đất nông nghiệp tại Việt Nam từ thực tiễn tại một số nước trên thế giới

2.4.2. Hướng nghiên cứu của đề tài

3. PHẦN 3: VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Địa điểm nghiên cứu

3.2. Thời gian nghiên cứu

3.3. Đối tượng nghiên cứu

3.4. Nội dung nghiên cứu

3.5. Phương pháp nghiên cứu

3.5.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp

3.5.2. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu

3.5.3. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp

3.5.4. Phương pháp lựa chọn và theo dõi mô hình

3.5.5. Phương pháp đánh giá hiệu quả sử dụng đất

3.5.6. Phương pháp đánh giá hiệu quả tổng hợp theo Walfredo Ravel Rola

3.5.7. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu

3.5.8. Khung logic nghiên cứu

4. PHẦN 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

4.1. Đặc điểm vùng nghiên cứu

4.1.1. Điều kiện tự nhiên của vùng nghiên cứu

4.1.2. Các nguồn tài nguyên

4.1.3. Thực trạng phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Nam Định

4.1.4. Hiện trạng và biến động sử dụng đất nông nghiệp của tỉnh Nam Định

4.1.5. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của tỉnh có liên quan đến đề tài nghiên cứu

4.2. Thực trạng tích tụ đất nông nghiệp tại tỉnh Nam Định

4.2.1. Khái quát chung về tích tụ đất nông nghiệp tại tỉnh Nam Định

4.2.2. Kết quả công tác dồn điền đổi thửa của tỉnh Nam Định

4.2.3. Kết quả tích tụ đất nông nghiệp tại tỉnh Nam Định

4.2.4. Một số hạn chế đến thực hiện tích tụ đất nông nghiệp tại tỉnh Nam Định

4.3. Ảnh hưởng của tích tụ đất nông nghiệp đến sử dụng đất

4.3.1. Ảnh hưởng của quy mô tích tụ đất nông nghiệp đến phát triển loại hình sử dụng đất

4.3.2. Ảnh hưởng của quy mô tích tụ đất nông nghiệp đến phương thức sản xuất

4.3.3. Ảnh hưởng của quy mô tích tụ đất nông nghiệp đến tính ổn định và bền vững của thị trường tiêu thụ sản phẩm

4.3.4. Ảnh hưởng của quy mô tích tụ đất nông nghiệp đến thu nhập của các hộ

4.3.5. Ảnh hưởng của quy mô tích tụ đất nông nghiệp đến hiệu quả sử dụng đất

4.4. Một số mô hình tích tụ đất nông nghiệp tại tỉnh Nam Định

4.4.1. Hiệu quả tổng hợp của các mô hình theo dõi

4.4.2. So sánh hiệu quả sử dụng đất của các loại hình sử dụng đất tại tỉnh Nam Định

4.5. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất cho các hộ dân tích tụ đất nông nghiệp tại tỉnh Nam Định

4.5.1. Giải pháp về nâng cao hiệu quả sử dụng đất

4.5.2. Giải pháp về tổ chức thực hiện tích tụ đất nông nghiệp

4.5.3. Giải pháp về tăng cường tích tụ đất nông nghiệp

4.5.4. Giải pháp về huy động vốn phục vụ tích tụ đất nông nghiệp

4.5.5. Giải pháp về tính ổn định và bền vững của thị trường tiêu thụ sản phẩm

5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

5.1. Kết luận

5.2. Kiến nghị

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Tích tụ đất nông nghiệp

Tích tụ đất nông nghiệp là quá trình tập trung đất đai vào một số ít chủ thể sử dụng, nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất. Tại Nam Định, quá trình này đã diễn ra mạnh mẽ sau chương trình dồn điền đổi thửa. Các hộ dân thực hiện tích tụ chủ yếu thông qua hai hình thức: thuê đất và nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, việc tích tụ còn gặp nhiều khó khăn như thiếu văn bản pháp lý khuyến khích, thiếu vốn đầu tư, và thiếu thị trường tiêu thụ ổn định.

1.1. Hình thức tích tụ

Các hộ dân tại Nam Định chủ yếu tích tụ đất thông qua thuê đất và nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Hình thức thuê đất chiếm tỷ lệ cao hơn, đặc biệt là thuê đất công ích của xã. Cách thức thực hiện chủ yếu là trao tay và có người làm chứng, điều này phản ánh sự hạn chế trong nhận thức của người dân và gây khó khăn cho công tác quản lý đất đai.

1.2. Khó khăn trong tích tụ

Quá trình tích tụ đất nông nghiệp tại Nam Định gặp nhiều thách thức. Thiếu các văn bản pháp luật khuyến khích tích tụ ở quy mô lớn, thiếu vốn đầu tư, và thiếu thị trường tiêu thụ sản phẩm ổn định là những rào cản chính. Ngoài ra, nhận thức của người dân về quyền sử dụng đất và các quy định pháp lý còn hạn chế, gây khó khăn cho việc thực hiện tích tụ một cách bài bản.

II. Ảnh hưởng của tích tụ đất nông nghiệp đến sử dụng đất

Tích tụ đất nông nghiệp có tác động đáng kể đến sử dụng đất tại Nam Định. Quá trình này làm thay đổi quy mô sản xuất, phương thức canh tác, và hiệu quả sử dụng đất. Các hộ tích tụ đất lớn thường áp dụng cơ giới hóa và công nghệ cao, giúp tăng năng suất và thu nhập. Tuy nhiên, tích tụ cũng gây ra một số vấn đề như biến động đất đai và tác động môi trường.

2.1. Thay đổi quy mô sản xuất

Tích tụ đất nông nghiệp giúp các hộ dân mở rộng quy mô sản xuất, từ đó tăng năng suất và hiệu quả kinh tế. Các hộ tích tụ lớn thường áp dụng cơ giới hóa và công nghệ cao trong sản xuất, giúp giảm chi phí và tăng thu nhập. Tuy nhiên, việc mở rộng quy mô cũng đòi hỏi vốn đầu tư lớn và kỹ thuật quản lý tiên tiến.

2.2. Tác động môi trường

Quá trình tích tụ đất nông nghiệp có thể gây ra một số tác động tiêu cực đến môi trường. Việc sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật quá mức có thể dẫn đến ô nhiễm đất và nguồn nước. Ngoài ra, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất cũng có thể làm mất cân bằng sinh thái, ảnh hưởng đến tính bền vững của đất đai bền vững.

III. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng đất

Để nâng cao hiệu quả sử dụng đất cho các hộ tích tụ đất nông nghiệp tại Nam Định, cần áp dụng các giải pháp đồng bộ. Các giải pháp bao gồm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tăng cường tích tụ đất nông nghiệp, huy động vốn, và đảm bảo tính ổn định của thị trường tiêu thụ sản phẩm. Sự phối hợp giữa chính quyền và người dân là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính bền vững của quá trình tích tụ.

3.1. Giải pháp về hiệu quả sử dụng đất

Cần áp dụng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến để nâng cao hiệu quả sử dụng đất. Các hộ dân nên được hướng dẫn về cách sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hợp lý, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Ngoài ra, việc áp dụng các mô hình sản xuất bền vững như LUT chăn nuôi tổng hợp và LUT nuôi trồng thủy sản cũng cần được khuyến khích.

3.2. Giải pháp về huy động vốn

Để thực hiện tích tụ đất nông nghiệp hiệu quả, các hộ dân cần được hỗ trợ về vốn đầu tư. Chính quyền địa phương nên tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi. Ngoài ra, việc khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp cũng là một giải pháp quan trọng để tăng cường tích tụ đất nông nghiệp.

Luận án tiến sĩ: Ảnh hưởng của quá trình tích tụ đất nông nghiệp đến sử dụng đất tại tỉnh Nam Định