I. Tổng Quan Về Nghiên Cứu Ảnh Hưởng của CSR Đến Hiệu Quả
Nghiên cứu về mối liên hệ giữa Trách Nhiệm Xã Hội Doanh Nghiệp (CSR) và hiệu quả tài chính đã được tiến hành trong nhiều năm, nhưng kết quả vẫn còn mâu thuẫn. CSR được nghiên cứu rộng rãi ở các nước phát triển và gần đây thu hút sự quan tâm ở các nước đang phát triển. Việt Nam, với định hướng phát triển kinh tế đặc biệt, là một môi trường tiềm năng để nghiên cứu việc thực hiện các hoạt động CSR và kết quả của nó. Dissertation này nhằm mục đích điều tra mối quan hệ giữa năm loại trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (trách nhiệm kinh tế, trách nhiệm pháp lý, trách nhiệm đạo đức, trách nhiệm từ thiện và trách nhiệm môi trường) và hiệu quả tài chính với phân tích trung gian về danh tiếng doanh nghiệp.
1.1. Lịch Sử Nghiên Cứu Trách Nhiệm Xã Hội Doanh Nghiệp
Khái niệm CSR đã được nghiên cứu trong nhiều thập kỷ, từ nhận thức quản lý đến các ngành như ngân hàng, khách sạn và thực phẩm. Qua nhiều năm, khái niệm này đã phát triển với nhiều thuật ngữ khác nhau như đạo đức kinh doanh, ba yếu tố cơ bản, tư cách công dân doanh nghiệp, trách nhiệm xã hội doanh nghiệp. Mỗi khái niệm đều có các khía cạnh khác nhau để giải thích các tính năng của nó. Ví dụ, Bowen (1953) ban đầu xác định CSR là nghĩa vụ xã hội của các doanh nhân để đáp ứng nhu cầu của xã hội. Dù có nhiều khái niệm, CSR chủ yếu liên quan đến hai lĩnh vực: lợi ích kinh tế và lợi ích xã hội.
1.2. Mô Hình Kim Tự Tháp CSR của Carroll Góc Nhìn Hiện Đại
Mô hình Carroll (1979), một trong những nghiên cứu nổi tiếng nhất về CSR, tập trung vào bốn khía cạnh: kinh tế, pháp lý, đạo đức và từ thiện, được minh họa dưới dạng kim tự tháp. Nghiên cứu này đã được trích dẫn hơn 5000 lần và mô hình đã được tái tạo khoảng 100 lần (Carroll, 2016). Nhìn chung, CSR tập trung vào mối quan hệ giữa doanh nghiệp và xã hội, tuy nhiên, trường hợp kinh doanh của CSR đã được đặt ra như một mối quan tâm nghiên cứu. CSR có ảnh hưởng đến hiệu quả tổ chức không? Đầu tư vào CSR có dẫn đến cải thiện danh tiếng doanh nghiệp và do đó dẫn đến hiệu quả tài chính tốt hơn không? Theo Carroll và Buchhottz (2009), CSR không còn mang tính từ thiện nữa mà là yếu tố quan trọng đối với sự thành công của doanh nghiệp.
II. Thách Thức CSR Tại Việt Nam Vấn Đề và Giải Pháp Bền Vững
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển đã đạt được một số thành tựu kinh tế ấn tượng, đi kèm với đó là những lo ngại về hậu quả kinh doanh liên quan đến các vấn đề môi trường và xã hội. Theo Bui (2010), sự tăng trưởng nhanh chóng của hiệu quả kinh tế mà không quan tâm đến trách nhiệm xã hội đã ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bền vững, đặc biệt là các khía cạnh xã hội và môi trường. Các vấn đề về quản lý chất thải, tiết kiệm năng lượng, tiêu chuẩn làm việc, an toàn và sức khỏe cho khách hàng đã không ngừng gia tăng trong những năm gần đây. Ví dụ, việc xả nước thải chưa qua xử lý đã gây ô nhiễm nghiêm trọng cho các con sông và cộng đồng của Công ty Miwon, Công ty Hyundai Vinashin.
2.1. Hậu Quả Tiêu Cực Của Việc Thiếu Trách Nhiệm Xã Hội Doanh Nghiệp
Sự cạnh tranh để tồn tại bằng mọi giá cho phép các tác dụng phụ cho xã hội và môi trường (Nguyen, 2010a). Theo Horisch et al. (2015), không chỉ các doanh nghiệp vừa và nhỏ mà cả các doanh nghiệp lớn cũng bị ảnh hưởng bởi các vấn đề bền vững phổ quát về các vấn đề lao động, tiêu thụ năng lượng ngày càng tăng, chất thải thương mại và công nghiệp. Tất cả các loại hình kinh doanh đều phải đối mặt với những thách thức để chịu trách nhiệm hoàn toàn cho các hoạt động kinh doanh của mình và những tác động liên quan đến xã hội và môi trường. Trách nhiệm này hoặc tuân thủ hệ thống luật pháp hoặc chiến lược của công ty để đảm bảo hiệu quả kinh doanh và đáp ứng các yêu cầu của các bên liên quan. Thiếu các hoạt động CSR gây ra sự không hài lòng của khách hàng, thiệt hại môi trường, thực tiễn kinh doanh phi đạo đức.
2.2. Nguyên Nhân Dẫn Đến Tình Trạng Vi Phạm CSR Tại Việt Nam
Nguyên nhân của những hậu quả này có thể bắt nguồn từ việc thiếu hiểu biết về việc thực hiện và lợi ích của CSR. Nguyen (2010b) tuyên bố rằng do thiếu hiểu biết về CSR và lợi ích của nó, nhiều doanh nghiệp không chịu trách nhiệm đầy đủ và có xu hướng vi phạm quyền lao động, quyền của khách hàng và gây ra hậu quả môi trường. Theo Nguyen et al. (2017), cùng với sự tăng trưởng kinh tế nhanh chóng gần đây, cho đến nay, sự phân bổ của cải trong nước là rất không bình đẳng. Vì vấn đề này, các loại xung đột khác nhau phát sinh, ví dụ như xung đột giữa người giàu và người nghèo, lợi ích ngắn hạn so với thành công dài hạn, lợi ích kinh doanh so với lợi ích cộng đồng.
III. Phương Pháp Nghiên Cứu CSR Hỗn Hợp Định Tính và Định Lượng
Nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp về cách tiếp cận định tính và định lượng để giải quyết mối quan hệ. Các phát hiện nghiên cứu cho thấy những kết quả thú vị. Hầu hết các ảnh hưởng của các hoạt động CSR đến danh tiếng doanh nghiệp và hiệu quả tài chính đều rất quan trọng. Có hiệu quả của CSR kinh tế và CSR từ thiện đối với hiệu quả tài chính. Tuy nhiên, đối với hiệu quả CSR đối với danh tiếng doanh nghiệp, chỉ có CSR kinh tế là không ảnh hưởng tích cực đến danh tiếng doanh nghiệp. Liên quan đến cách danh tiếng doanh nghiệp làm trung gian cho mối quan hệ giữa các hoạt động CSR và hiệu quả tài chính, danh tiếng doanh nghiệp đã làm trung gian tích cực cho mối quan hệ giữa CSR từ thiện, pháp lý, môi trường và hiệu quả tài chính.
3.1. Phân Tích Định Tính Khám Phá Các Loại Hình CSR Phổ Biến
Nghiên cứu định tính cho thấy các loại hình CSR phổ biến được các doanh nghiệp Việt Nam áp dụng, từ trách nhiệm kinh tế đến trách nhiệm từ thiện. Các cuộc phỏng vấn sâu đã cung cấp thông tin chi tiết về cách các doanh nghiệp này hiểu và thực hiện CSR trong bối cảnh kinh doanh cụ thể của họ. Các chủ đề chính nổi lên từ phân tích định tính bao gồm mối liên hệ giữa CSR và hiệu quả tài chính, và vai trò của CSR trong việc tạo lợi thế cạnh tranh.
3.2. Phân Tích Định Lượng Đo Lường Tác Động Của CSR Đến Tài Chính
Nghiên cứu định lượng sử dụng các mô hình thống kê để đo lường tác động của các hoạt động CSR khác nhau đến hiệu quả tài chính và danh tiếng doanh nghiệp. Dữ liệu được thu thập thông qua khảo sát từ các doanh nghiệp Việt Nam và được phân tích bằng phương pháp mô hình hóa phương trình cấu trúc (SEM). Kết quả cho thấy một số loại CSR có tác động tích cực và đáng kể đến hiệu quả tài chính, trong khi những loại khác có tác động gián tiếp thông qua danh tiếng doanh nghiệp.
3.3. Vai Trò Trung Gian Của Danh Tiếng Doanh Nghiệp Trong Mối Quan Hệ CSR
Một trong những phát hiện quan trọng của nghiên cứu là vai trò trung gian của danh tiếng doanh nghiệp trong mối quan hệ giữa các hoạt động CSR và hiệu quả tài chính. Danh tiếng tốt giúp tăng cường lòng tin của khách hàng, thu hút và giữ chân nhân tài, và cải thiện mối quan hệ với các bên liên quan khác, từ đó dẫn đến hiệu quả tài chính tốt hơn.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Đề Xuất Chiến Lược CSR Cho Doanh Nghiệp
Dựa trên các phát hiện, nghiên cứu hy vọng sẽ giải thích cách các doanh nghiệp Việt Nam thực hiện các hoạt động CSR và cách các hoạt động này đóng góp vào hiệu quả tài chính thành công. Nghiên cứu đóng góp về mặt lý thuyết cho hiện tượng CSR bằng cách tăng cường nghiên cứu hiện có với dữ liệu thực nghiệm được thu thập từ các doanh nghiệp Việt Nam và đề xuất một khung khái niệm. Các hàm ý thực tế cũng được phân tích để hỗ trợ các nhà quản lý và chính phủ cho các thủ tục ra quyết định tốt hơn.
4.1. Hàm Ý Quản Lý Tối Ưu Hóa Đầu Tư CSR Để Đạt Hiệu Quả
Nghiên cứu cung cấp các hàm ý quản lý quan trọng cho các doanh nghiệp Việt Nam. Bằng cách hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa các hoạt động CSR cụ thể và hiệu quả tài chính, các nhà quản lý có thể tối ưu hóa các khoản đầu tư CSR của họ để đạt được lợi nhuận tối đa. Ví dụ, nghiên cứu cho thấy rằng đầu tư vào các hoạt động CSR kinh tế và từ thiện có thể có tác động trực tiếp đến hiệu quả tài chính, trong khi đầu tư vào CSR pháp lý và môi trường có thể mang lại lợi ích gián tiếp thông qua việc cải thiện danh tiếng doanh nghiệp.
4.2. Kiến Nghị Chính Sách Khuyến Khích CSR Để Phát Triển Bền Vững
Nghiên cứu cũng cung cấp các kiến nghị chính sách cho chính phủ Việt Nam. Bằng cách khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện các hoạt động CSR một cách có hệ thống và hiệu quả, chính phủ có thể thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Các chính sách có thể bao gồm cung cấp các ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp thực hiện CSR, thiết lập các tiêu chuẩn CSR rõ ràng và minh bạch, và nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của CSR trong cộng đồng doanh nghiệp.
4.3. Chiến Lược CSR Trong Bối Cảnh Phát Triển Kinh Tế Việt Nam
Các doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược CSR phù hợp với bối cảnh phát triển kinh tế Việt Nam, chú trọng giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường cấp bách. Điều này có thể bao gồm đầu tư vào giáo dục và đào tạo, cải thiện điều kiện làm việc, giảm thiểu tác động môi trường, và hỗ trợ các cộng đồng địa phương.
V. Kết Luận và Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Ảnh Hưởng CSR
Nghiên cứu không thể tránh khỏi những hạn chế do các vấn đề về khả năng khái quát, phương pháp luận và quy trình nghiên cứu. Vì vậy, nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào cách cải thiện những hạn chế này. Nghiên cứu này cung cấp một cái nhìn sâu sắc về mối liên hệ giữa CSR và hiệu quả tài chính trong bối cảnh Việt Nam. Các phát hiện có thể giúp các doanh nghiệp và chính phủ đưa ra các quyết định sáng suốt hơn về các hoạt động CSR và chính sách liên quan đến CSR.
5.1. Hạn Chế Của Nghiên Cứu Về Mối Quan Hệ Giữa CSR và Hiệu Quả
Các hạn chế của nghiên cứu bao gồm khả năng khái quát hóa kết quả do kích thước mẫu hạn chế và tập trung vào một số ngành nhất định. Phương pháp luận cũng có thể có những hạn chế, chẳng hạn như sự phụ thuộc vào dữ liệu khảo sát tự báo cáo. Các quy trình nghiên cứu cũng có thể được cải thiện, chẳng hạn như sử dụng các biện pháp khách quan hơn để đo lường hiệu quả tài chính.
5.2. Đề Xuất Nghiên Cứu Tương Lai Về CSR và Bền Vững tại Việt Nam
Nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào việc mở rộng kích thước mẫu, bao gồm nhiều ngành hơn, sử dụng các biện pháp khách quan hơn để đo lường hiệu quả tài chính, và khám phá các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến mối liên hệ giữa CSR và hiệu quả tài chính, chẳng hạn như văn hóa doanh nghiệp và sự tham gia của các bên liên quan.
