Ẩn dụ chúng ta chính trị hóa: Lý thuyết ẩn dụ khái niệm và tư duy chính trị

Theo Lakoff và Johnson, ẩn dụ khái niệm là một cách hiểu một khái niệm (domain mục tiêu) thông qua một khái niệm khác (domain nguồn). Ẩn dụ không chỉ là một cách diễn đạt mà là một cấu trúc nhận thức. Ví dụ, ẩn dụ "THỜI GIAN LÀ TIỀN BẠC" thể hiện qua các cụm từ như "tiết kiệm thời gian", "lãng phí thời gian", "đầu tư thời gian". Những biểu hiện này cho thấy chúng ta tư duy về thời gian như một nguồn lực có thể sử dụng và quản lý, giống như tiền bạc. Sự hiểu biết này không chỉ giới hạn trong ngôn ngữ mà còn ảnh hưởng đến hành vi và thái độ của chúng ta đối với thời gian. Ẩn dụ khái niệm giúp chúng ta hiểu những khái niệm trừu tượng thông qua những kinh nghiệm cụ thể.

Ẩn dụ đóng vai trò quan trọng trong cả tư duy và ngôn ngữ. Nó cho phép chúng ta hiểu những khái niệm phức tạp bằng cách liên kết chúng với những khái niệm quen thuộc hơn. Ví dụ, khi nói "cuộc đời là một hành trình", chúng ta sử dụng ẩn dụ để hiểu cuộc đời (một khái niệm trừu tượng) thông qua hình ảnh của một hành trình (một khái niệm cụ thể). Ẩn dụ không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cuộc đời mà còn định hình cách chúng ta trải nghiệm và phản ứng với những thử thách và cơ hội trong cuộc sống. "(Lakoff, 1993, p.202)" Ẩn dụ là một công cụ thiết yếu để diễn đạt và hiểu thế giới xung quanh.

Một trong những thách thức lớn nhất trong phân tích ẩn dụ là tính chủ quan. Ý nghĩa của một ẩn dụ có thể khác nhau tùy thuộc vào kinh nghiệm, kiến thức và hệ tư tưởng của người giải mã. Một ẩn dụ có thể được hiểu theo một cách nhất định bởi một nhóm người, nhưng lại được hiểu theo một cách hoàn toàn khác bởi một nhóm người khác. Điều này đặc biệt đúng trong diễn ngôn chính trị, nơi mà các ẩn dụ thường được sử dụng để tạo ra sự đồng thuận hoặc gây chia rẽ. Do đó, cần phải nhận thức rõ về tính chủ quan trong phân tích ẩn dụ và cố gắng đưa ra những diễn giải dựa trên bằng chứng và lý luận chặt chẽ, tránh áp đặt những quan điểm cá nhân. "(Richards, 1981)"

Ý nghĩa của ẩn dụ không phải là cố định mà có thể thay đổi theo thời gian và bối cảnh văn hóa. Một ẩn dụ có thể phổ biến và dễ hiểu trong một thời đại hoặc một nền văn hóa nhất định, nhưng lại trở nên xa lạ hoặc khó hiểu trong một thời đại hoặc một nền văn hóa khác. Điều này đặc biệt quan trọng trong phân tích diễn ngôn chính trị, vì các diễn ngôn thường được tạo ra để đáp ứng những nhu cầu và mối quan tâm cụ thể của một thời điểm và một cộng đồng nhất định. Việc phân tích ẩn dụ cần phải xem xét đến bối cảnh lịch sử, xã hội và văn hóa để hiểu được ý nghĩa thực sự của chúng. Cần phải xem xét ý định của người nói khi sử dụng ẩn dụ.

Bước đầu tiên trong phương pháp phân tích này là xác định các ẩn dụ chủ chốt được sử dụng trong diễn ngôn chính trị. Điều này đòi hỏi sự chú ý đến ngôn ngữ được sử dụng, đặc biệt là những cụm từ, hình ảnh và câu chuyện có tính chất ẩn dụ. Ví dụ, trong diễn ngôn về kinh tế, các chính trị gia thường sử dụng các ẩn dụ như "nền kinh tế là một con tàu" hoặc "thị trường là một cuộc chiến". Việc xác định các ẩn dụ này là bước quan trọng để hiểu được cách các chính trị gia tư duy và diễn đạt về các vấn đề kinh tế. Cần phải xem xét cách mà các ẩn dụ này được sử dụng để thuyết phục và gây ảnh hưởng đến công chúng. Cần chú ý đến tần suất và sự nhất quán của việc sử dụng các ẩn dụ này.

Sau khi xác định được các ẩn dụ chủ chốt, bước tiếp theo là phân tích cấu trúc ẩn dụ và các mối quan hệ tương ứng giữa domain nguồn và domain mục tiêu. Điều này bao gồm việc xác định các đặc điểm, thuộc tính và hành động của domain nguồn được gán cho domain mục tiêu. Ví dụ, trong ẩn dụ "quốc gia là một gia đình", các thành viên trong gia đình (cha mẹ, con cái) có thể tương ứng với các thành phần của quốc gia (chính phủ, công dân). Việc phân tích các mối quan hệ tương ứng này giúp chúng ta hiểu được cách các chính trị gia định hình và diễn đạt về quốc gia và các mối quan hệ xã hội. Phân tích này cũng cho phép chúng ta khám phá những hàm ý và hệ quả của việc sử dụng ẩn dụ này trong diễn ngôn chính trị.

Diễn ngôn của Donald Trump chứa đựng nhiều ẩn dụ đáng chú ý. Một trong số đó là ẩn dụ "NƯỚC MỸ LÀ MỘT DOANH NGHIỆP". Trong đó, ông ta thường xuyên nói về việc "điều hành" nước Mỹ như một doanh nghiệp, tập trung vào lợi nhuận, hiệu quả và cạnh tranh. Một ẩn dụ khác là "CHÍNH TRỊ LÀ MỘT CUỘC CHIẾN", trong đó ông ta thường sử dụng các thuật ngữ quân sự để mô tả các đối thủ chính trị và các vấn đề chính trị. Những ẩn dụ này cho thấy cách Trump tư duy và diễn đạt về chính trị, đồng thời cũng phản ánh những giá trị và niềm tin của ông ta. Cần phải xem xét cách mà các ẩn dụ này được sử dụng để tạo ra sự đồng thuận hoặc gây chia rẽ trong công chúng.

Các ẩn dụ được sử dụng trong diễn ngôn của Donald Trump có tác động đáng kể đến nhận thức và hành vi của cử tri. Bằng cách sử dụng các ẩn dụ mạnh mẽ và dễ hiểu, Trump có thể định hình cách cử tri suy nghĩ về các vấn đề chính trị và khuyến khích họ ủng hộ các chính sách và quan điểm của ông ta. Ví dụ, ẩn dụ "NƯỚC MỸ LÀ MỘT DOANH NGHIỆP" có thể khiến cử tri tin rằng chính phủ nên được điều hành như một doanh nghiệp, tập trung vào lợi nhuận và hiệu quả. Ẩn dụ "CHÍNH TRỊ LÀ MỘT CUỘC CHIẾN" có thể khiến cử tri cảm thấy lo lắng và bất an, đồng thời khuyến khích họ ủng hộ một nhà lãnh đạo mạnh mẽ và quyết đoán như Trump. Cần phải xem xét cách mà các ẩn dụ này được sử dụng để thao túng và gây ảnh hưởng đến công chúng.

Trong tương lai, các nghiên cứu có thể tập trung vào việc so sánh việc sử dụng ẩn dụ trong diễn ngôn của các chính trị gia thuộc các hệ tư tưởng khác nhau, để tìm ra những điểm tương đồng và khác biệt. Các nghiên cứu cũng có thể khám phá cách các ẩn dụ được sử dụng để tạo ra sự đồng thuận hoặc gây chia rẽ trong công chúng, và cách các ẩn dụ ảnh hưởng đến các quyết định chính trị của cử tri. Nghiên cứu sâu hơn về vai trò của văn hóa trong việc định hình ý nghĩa và tác động của ẩn dụ trong diễn ngôn chính trị cũng rất cần thiết. Ứng dụng các công cụ phân tích ngôn ngữ tự nhiên (NLP) để tự động xác định và phân tích ẩn dụ trong diễn ngôn chính trị cũng là một hướng đi đầy tiềm năng.

Lý thuyết ẩn dụ khái niệm không chỉ là một công cụ để phân tích diễn ngôn mà còn là một công cụ để phân tích phê bình diễn ngôn. Nó cho phép chúng ta không chỉ hiểu được ý nghĩa của diễn ngôn mà còn đánh giá được tác động của nó đối với xã hội và văn hóa. Bằng cách khám phá những ẩn dụ được sử dụng để che giấu sự thật, biện minh cho bất công và duy trì quyền lực, chúng ta có thể sử dụng lý thuyết ẩn dụ khái niệm để thách thức những diễn ngôn thống trị và thúc đẩy sự thay đổi xã hội. Nó cung cấp một khung phân tích để hiểu cách ngôn ngữ được sử dụng để định hình thế giới quan và thúc đẩy các mục tiêu chính trị.