Tư tưởng triết học Hồ Chí Minh: Triết lý lấy dân làm gốc

Tư tưởng "lấy dân làm gốc" là một trong những nguyên lý cốt lõi trong triết lý chính trị của Hồ Chí Minh. Nó không chỉ là một khẩu hiệu chính trị suông mà là kim chỉ nam cho mọi hoạt động cách mạng, xây dựng và bảo vệ đất nước. Luận văn triết học này tập trung phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về triết lý lấy dân làm gốc, từ bối cảnh lịch sử hình thành đến giá trị thực tiễn của nó.

Bối cảnh lịch sử hình thành tư tưởng này gắn liền với tình hình Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Dưới ách đô hộ của thực dân Pháp, nhân dân Việt Nam sống trong cảnh lầm than, khổ cực. Các phong trào yêu nước, khởi nghĩa nông dân liên tục nổ ra nhưng đều thất bại. Chính trong bối cảnh đó, Hồ Chí Minh đã nhận thức sâu sắc về vai trò quyết định của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. Như trong tài liệu đã nêu, "Từ 1858, thực dân Pháp xâm lược nước ta… nhân dân ta đã đứng lên chống Pháp…". Điều này cho thấy sự bóc lột của thực dân Pháp và sự vùng lên của nhân dân là mảnh đất màu mỡ cho tư tưởng lấy dân làm gốc nảy sinh và phát triển. Sự ra đời của giai cấp công nhân và phong trào cộng sản cũng góp phần quan trọng hình thành tư tưởng này. Việc tìm kiếm con đường cứu nước đã thôi thúc Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước, tiếp thu những tinh hoa của nhân loại để vận dụng vào hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam.

Tư tưởng lấy dân làm gốc của Hồ Chí Minh không phải tự nhiên mà có. Nó được hình thành từ nhiều nguồn gốc khác nhau, kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Tài liệu đã đề cập đến những ảnh hưởng từ tư tưởng "Dân vi bản" trong Nho giáo, truyền thống yêu nước, đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam. Bên cạnh đó, Hồ Chí Minh còn chịu ảnh hưởng sâu sắc từ văn hóa của nhân loại và tư tưởng về vai trò của quần chúng nhân dân trong chủ nghĩa Mác-Lênin. Như tài liệu đã trích dẫn, "Trong Luận Ngữ…", cho thấy sự tiếp thu tinh hoa từ tư tưởng Nho giáo.

Về mặt lý luận, tư tưởng lấy dân làm gốc của Hồ Chí Minh được thể hiện rõ nét qua quan điểm "lấy dân làm gốc", "dân là nước", "nước lấy dân làm gốc". Hồ Chí Minh luôn khẳng định: "Nước lấy dân làm gốc" là nguyên tắc bất di bất dịch trong sự nghiệp cách mạng. Điều này được thể hiện qua việc Hồ Chí Minh luôn đặt lợi ích của nhân dân lên hàng đầu, coi nhân dân là chủ thể của lịch sử, là lực lượng quyết định mọi thắng lợi của cách mạng.

Tư tưởng lấy dân làm gốc của Hồ Chí Minh không chỉ dừng lại ở lý luận mà còn được vận dụng một cách sáng tạo, hiệu quả vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Từ việc lãnh đạo cuộc đấu tranh giành độc lập, xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân đến công cuộc đổi mới đất nước, tư tưởng này luôn là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của Đảng và Nhà nước. Tài liệu đã đề cập đến những nội dung như "Về mặt thực tiễn…" để làm minh chứng cho việc vận dụng tư tưởng này vào thực tế.

Giá trị của tư tưởng lấy dân làm gốc của Hồ Chí Minh thể hiện ở tính nhân văn sâu sắc, tính khoa học và tính thực tiễn cao. Nó đã góp phần quan trọng vào thắng lợi của cách mạng Việt Nam, khẳng định vai trò quyết định của nhân dân trong lịch sử. Trong thời kỳ đổi mới hiện nay, tư tưởng này vẫn giữ nguyên giá trị, là nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của đất nước. Việc nghiên cứu, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh, đặc biệt là tư tưởng lấy dân làm gốc, là nhiệm vụ quan trọng, góp phần nâng cao nhận thức, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho các thế hệ người Việt Nam.