Luận văn thạc sĩ: So sánh thành ngữ có yếu tố chỉ thời tiết giữa tiếng Trung và tiếng Việt

Luận văn thạc sĩ "Đối chiếu một số thành ngữ có yếu tố chỉ thời tiết trong tiếng Trung và tiếng Việt" của Ma Zhe Li (2023) tại Đại học Quốc gia Hà Nội đã khảo sát sự tương đồng và khác biệt về cấu trúc, ngữ nghĩa và đặc trưng văn hóa của thành ngữ thời tiết trong hai ngôn ngữ. Nghiên cứu tập trung vào các thành ngữ liên quan đến gió, mưa, mây, nhằm làm rõ nét tương đồng và khác biệt trong cách sử dụng và ý nghĩa văn hóa.

Tại Trung Quốc, nghiên cứu về thành ngữ thời tiết đã được thực hiện từ nhiều góc độ, từ ngôn ngữ học truyền thống đến ngôn ngữ học nhận thức. Nhiều nghiên cứu tập trung vào việc phân tích ẩn dụ của các từ thời tiết như "gió", "mưa", "mây", đặc biệt là trong bối cảnh so sánh ngôn ngữ. Tuy nhiên, việc nghiên cứu một cách hệ thống và kết hợp phương pháp định tính và định lượng vẫn còn hạn chế.

Ở Việt Nam, nghiên cứu về thành ngữ thời tiết chưa được chú trọng nhiều. Một số nghiên cứu đã đề cập đến thành ngữ thời tiết trong tiếng Việt và so sánh với tiếng Anh, nhưng vẫn chưa có nhiều công trình tập trung vào đối chiếu Trung-Việt. Luận văn của Ma Zhe Li là một đóng góp đáng kể cho lĩnh vực này, giúp bổ sung kiến thức về thành ngữ thời tiết trong tiếng Việt và làm rõ hơn mối quan hệ văn hóa giữa hai nước.

Luận văn tập trung đối chiếu đặc điểm cấu trúc, ngữ nghĩa và đặc trưng văn hóa của một số thành ngữ có yếu tố chỉ thời tiết trong tiếng Trung và tiếng Việt, cụ thể là các thành ngữ liên quan đến gió, mưa và mây. Phạm vi nghiên cứu bao gồm việc khảo sát sự giống và khác nhau về ngữ nghĩa và đặc trưng văn hóa của các thành ngữ này.

Về phương pháp, luận văn sử dụng kết hợp nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm phương pháp phân tích tài liệu, phương pháp thống kê, phương pháp định tính và định lượng, và phương pháp so sánh. Việc kết hợp các phương pháp này giúp cho việc phân tích toàn diện và khách quan hơn, đồng thời làm nổi bật được những điểm tương đồng và khác biệt giữa thành ngữ thời tiết trong hai ngôn ngữ.

Mục tiêu của luận văn không chỉ dừng lại ở việc phân tích ngôn ngữ mà còn hướng đến việc tìm hiểu và giữ gìn giá trị văn hóa dân tộc của hai nước. Luận văn cũng góp phần cung cấp thêm thông tin cho các nhà nghiên cứu sau này và giúp người học tiếng Trung hoặc tiếng Việt hiểu sâu sắc hơn về văn hóa của hai nước thông qua việc phân tích thành ngữ.

Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được chia thành ba chương chính:

1. Chương 1: Cơ sở lý luận chung. Chương này trình bày tổng quan các nghiên cứu về thành ngữ thời tiết ở cả Trung Quốc và Việt Nam, đồng thời đưa ra hệ thống các khái niệm liên quan đến thành ngữ, ngữ nghĩa và mối quan hệ giữa văn hóa, ngôn ngữ.

2. Chương 2: Đối chiếu cấu trúc thành ngữ có yếu tố chỉ thời tiết trong tiếng Trung và tiếng Việt. Chương này tập trung phân tích và so sánh cấu trúc của các thành ngữ thời tiết trong hai ngôn ngữ, bao gồm cả việc phân tích thành tố tham gia cấu tạo thành ngữ và các dạng cấu trúc khác nhau.

3. Chương 3: Đối chiếu ngữ nghĩa các đơn vị thành ngữ có yếu tố chỉ thời tiết trong tiếng Trung và tiếng Việt. Chương này đi sâu vào phân tích ngữ nghĩa của các thành ngữ, bao gồm việc phân tích ngữ nghĩa của từng thành tố, ngữ nghĩa tổng thể của thành ngữ và các đặc trưng ngữ nghĩa liên quan đến văn hóa và kinh nghiệm sống.

Luận văn có giá trị khoa học trong việc đóng góp vào sự hiểu biết về thành ngữ thời tiết trong tiếng Trung và tiếng Việt. Nghiên cứu này cung cấp một cái nhìn tổng quan về sự tương đồng và khác biệt giữa hai ngôn ngữ trong việc sử dụng thành ngữ liên quan đến thời tiết, đồng thời làm nổi bật mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hóa.

Về mặt ứng dụng thực tiễn, luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho việc giảng dạy và học tập tiếng Trung và tiếng Việt. Nghiên cứu này giúp người học hiểu rõ hơn về cách sử dụng thành ngữ thời tiết trong giao tiếp hàng ngày, từ đó nâng cao khả năng diễn đạt và hiểu biết văn hóa.

Ngoài ra, luận văn còn có ý nghĩa trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của hai nước. Việc nghiên cứu thành ngữ thời tiết không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về ngôn ngữ mà còn giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn về văn hóa, tư duy và cách nhìn nhận thế giới của người dân hai nước.