I. Lý luận chung về đầu tư trực tiếp nước ngoài
Chương này trình bày khái niệm đầu tư quốc tế và các hình thức đầu tư quốc tế, bao gồm đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đầu tư gián tiếp, và tín dụng thương mại. FDI được định nghĩa là hình thức đầu tư mà nhà đầu tư nước ngoài tham gia trực tiếp vào quản lý và điều hành doanh nghiệp tại nước tiếp nhận. Các hình thức chính của FDI bao gồm hợp đồng hợp tác kinh doanh, doanh nghiệp liên doanh, và doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. Chương cũng phân tích nguyên nhân và tác động của FDI đối với cả nước đầu tư và nước tiếp nhận, đặc biệt là trong bối cảnh phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế.
1.1. Khái niệm và hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài
FDI được định nghĩa bởi các tổ chức quốc tế như IMF, OECD, và UNCTAD là hình thức đầu tư dài hạn, trong đó nhà đầu tư nước ngoài có quyền quản lý và kiểm soát doanh nghiệp tại nước tiếp nhận. Các hình thức chính của FDI bao gồm hợp đồng hợp tác kinh doanh, doanh nghiệp liên doanh, và doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. Mỗi hình thức có ưu điểm và nhược điểm riêng, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của nền kinh tế.
1.2. Nguyên nhân và tác động của FDI
FDI thường được thúc đẩy bởi các yếu tố như lợi thế cạnh tranh, tiếp cận thị trường, và giảm chi phí sản xuất. Đối với nước tiếp nhận, FDI mang lại nhiều lợi ích như tăng trưởng kinh tế, chuyển giao công nghệ, và tạo việc làm. Tuy nhiên, FDI cũng có thể gây ra những thách thức như phụ thuộc vào nguồn vốn nước ngoài và ảnh hưởng đến môi trường.
II. Phân tích thực trạng thu hút FDI tại Hải Phòng
Chương này tập trung phân tích thực trạng thu hút FDI tại Hải Phòng giai đoạn 1990-2015. Hải Phòng là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về thu hút FDI, với các dự án lớn trong các lĩnh vực như công nghiệp, dịch vụ, và hạ tầng. Tuy nhiên, việc thu hút FDI tại Hải Phòng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của thành phố. Chương này cũng sử dụng phân tích SWOT để đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, và thách thức trong thu hút FDI tại Hải Phòng.
2.1. Thực trạng thu hút FDI tại Hải Phòng
Giai đoạn 1990-2015, Hải Phòng đã thu hút được nhiều dự án FDI lớn, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế và phát triển hạ tầng. Tuy nhiên, tỷ lệ FDI so với tiềm năng của thành phố vẫn còn thấp, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ cao và dịch vụ chất lượng cao.
2.2. Phân tích SWOT
Phân tích SWOT cho thấy Hải Phòng có nhiều điểm mạnh như vị trí địa lý chiến lược, hạ tầng giao thông phát triển, và chính sách ưu đãi đầu tư. Tuy nhiên, thành phố cũng đối mặt với nhiều thách thức như cạnh tranh gay gắt từ các địa phương khác, hạn chế về nguồn nhân lực chất lượng cao, và môi trường đầu tư chưa thực sự hấp dẫn.
III. Giải pháp thu hút FDI tại Hải Phòng
Chương này đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường thu hút FDI tại Hải Phòng trong giai đoạn 2016-2020. Các giải pháp bao gồm cải thiện môi trường đầu tư, hoàn thiện cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng nhân lực, và tăng cường hoạt động xúc tiến đầu tư. Những giải pháp này nhằm tận dụng tối đa cơ hội và vượt qua thách thức trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt.
3.1. Cải thiện môi trường đầu tư
Để thu hút FDI, Hải Phòng cần hoàn thiện hệ thống chính sách đầu tư, đơn giản hóa thủ tục hành chính, và tăng cường minh bạch trong quản lý đầu tư. Điều này sẽ giúp tạo ra một môi trường đầu tư hấp dẫn và thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài.
3.2. Nâng cao chất lượng nhân lực
Hải Phòng cần đầu tư vào đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu của các dự án FDI trong các lĩnh vực công nghệ cao và dịch vụ chất lượng cao. Điều này sẽ giúp tăng năng suất lao động và sức cạnh tranh của thành phố.
