I. Giới thiệu về chuỗi cung ứng và tầm quan trọng của phát triển chuỗi cung ứng tại Quảng Ninh
Chuỗi cung ứng là một hệ thống phức tạp bao gồm các tổ chức, con người và cơ sở hạ tầng liên quan đến việc đưa sản phẩm từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng. Tại Quảng Ninh, việc phát triển chuỗi cung ứng các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như nông sản và thủy sản đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm. Theo Christopher (2011), chuỗi cung ứng không chỉ đảm bảo sự liên kết giữa các yếu tố đầu vào và đầu ra mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế địa phương. Việc quản lý hiệu quả chuỗi cung ứng sẽ giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất và phân phối, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh cho các sản phẩm xuất khẩu của tỉnh. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, việc phát triển chuỗi cung ứng trở thành một yếu tố then chốt để Quảng Ninh có thể khẳng định vị thế của mình trên thị trường toàn cầu.
1.1. Khái niệm và thành phần của chuỗi cung ứng
Khái niệm chuỗi cung ứng được định nghĩa là một mạng lưới các tổ chức và cá nhân tham gia vào quá trình sản xuất và phân phối sản phẩm. Các thành phần chính của chuỗi cung ứng bao gồm nhà cung cấp, nhà sản xuất, nhà phân phối và người tiêu dùng. Mỗi thành phần này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng sản phẩm được sản xuất và cung cấp đúng thời điểm, đúng chất lượng và với chi phí hợp lý. Việc hiểu rõ các thành phần trong chuỗi cung ứng sẽ giúp các doanh nghiệp tại Quảng Ninh tối ưu hóa quy trình sản xuất và phân phối, từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh và giá trị sản phẩm xuất khẩu.
II. Thực trạng chuỗi cung ứng mặt hàng xuất khẩu chủ lực tại Quảng Ninh giai đoạn 2017 2021
Trong giai đoạn 2017 - 2021, chuỗi cung ứng các mặt hàng xuất khẩu chủ lực tại Quảng Ninh, đặc biệt là nông sản và thủy sản, đã gặp nhiều thách thức. Năng lực sản xuất thấp, công nghệ chế biến lạc hậu và thiếu liên kết giữa các khâu trong chuỗi cung ứng đã dẫn đến việc giá trị gia tăng của sản phẩm xuất khẩu còn thấp. Theo số liệu thống kê, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của tỉnh đã có sự tăng trưởng ổn định, tuy nhiên, các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như thủy sản và nông sản vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu. Điều này cho thấy cần thiết phải có các giải pháp phát triển chuỗi cung ứng nhằm nâng cao giá trị và chất lượng sản phẩm xuất khẩu của tỉnh.
2.1. Đánh giá thực trạng chuỗi cung ứng mặt hàng thủy sản
Chuỗi cung ứng mặt hàng thủy sản tại Quảng Ninh hiện nay đang gặp nhiều khó khăn. Các khâu trong chuỗi cung ứng như khai thác, chế biến và tiêu thụ chưa được liên kết chặt chẽ, dẫn đến tình trạng lãng phí và giảm hiệu quả kinh tế. Nhiều nhà máy chế biến thủy sản chỉ hoạt động với công suất thấp, khoảng 40%, do thiếu nguyên liệu và công nghệ chế biến lạc hậu. Để khắc phục tình trạng này, cần có các giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao năng lực khai thác, cải tiến công nghệ chế biến và mở rộng thị trường tiêu thụ cho sản phẩm thủy sản.
III. Đề xuất giải pháp phát triển chuỗi cung ứng mặt hàng xuất khẩu chủ lực tại Quảng Ninh
Để phát triển chuỗi cung ứng mặt hàng xuất khẩu chủ lực tại Quảng Ninh, cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, nâng cao năng lực sản xuất và chế biến là rất cần thiết. Các doanh nghiệp cần được hỗ trợ về công nghệ và kỹ thuật để cải thiện chất lượng sản phẩm. Thứ hai, cần tăng cường liên kết giữa các thành viên trong chuỗi cung ứng, từ khâu sản xuất đến tiêu thụ. Việc xây dựng các hợp tác xã và liên minh sản xuất sẽ giúp các nông hộ và doanh nghiệp có thể chia sẻ nguồn lực và thông tin, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động. Cuối cùng, mở rộng thị trường xuất khẩu và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm nông sản và thủy sản của Quảng Ninh cũng là một trong những giải pháp quan trọng nhằm nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường quốc tế.
3.1. Nâng cao năng lực khai thác và nuôi trồng
Nâng cao năng lực khai thác và nuôi trồng là một trong những giải pháp quan trọng để phát triển chuỗi cung ứng mặt hàng thủy sản tại Quảng Ninh. Cần đầu tư vào công nghệ nuôi trồng hiện đại, áp dụng các phương pháp nuôi trồng bền vững nhằm tăng sản lượng và chất lượng sản phẩm. Đồng thời, cần có các chương trình đào tạo cho ngư dân và người nuôi trồng để nâng cao nhận thức về kỹ thuật nuôi trồng và bảo vệ môi trường. Việc này không chỉ giúp tăng cường sản lượng mà còn đảm bảo tính bền vững cho ngành thủy sản của tỉnh.
