I. Khái niệm và đặc điểm của trách nhiệm bồi thường thiệt hại do sức khỏe tính mạng bị xâm phạm
Luận văn bắt đầu bằng việc khẳng định tầm quan trọng của trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, một chế định pháp lý lâu đời đã tồn tại và phát triển qua nhiều giai đoạn lịch sử. Luận văn đã dẫn chứng từ thời La Mã cổ đại với Luật XII bảng, minh họa cho nguyên tắc “tất cả mắt đền mắt, tất cả răng đền răng”. Qua thời gian, chế định này đã phát triển theo hướng nhân văn hơn, xem xét đến các quyền nhân thân, mức độ và cách thức bồi thường cũng được quy định rõ ràng hơn. Luật Gia Long và luật Hồng Đức của Việt Nam cũng được đề cập, cho thấy sự khác biệt trong cách tiếp cận vấn đề bồi thường so với pháp luật hiện đại. Sự phân biệt giữa trách nhiệm hình sự và trách nhiệm dân sự chỉ thực sự rõ ràng từ thời kỳ Pháp thuộc và được tiếp nối, phát triển sau Cách mạng tháng Tám. Sắc lệnh số 97/EL năm 1945 được xem là nền móng cho sự phát triển của pháp luật dân sự, đặt nền tảng cho nguyên tắc bảo vệ quyền lợi của người dân. Thông tư 173/UBTP năm 1972 và Thông tư 9503 năm 1983 được nhắc đến như những văn bản hướng dẫn xét xử, bồi thường thiệt hại. Tóm lại, phần này đã phác họa quá trình hình thành và phát triển của trách nhiệm bồi thường thiệt hại, làm nền tảng cho việc phân tích các quy định của BLDS 2015.
II. Các quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015 về bồi thường thiệt hại do sức khỏe tính mạng bị xâm phạm
Luận văn tập trung phân tích các quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015 (BLDS 2015) liên quan đến trách nhiệm bồi thường thiệt hại do sức khỏe, tính mạng bị xâm phạm. Theo đó, hành vi xâm phạm được định nghĩa là hành vi trái pháp luật, gây ra thiệt hại về sức khỏe, tính mạng. Luận văn nhấn mạnh mối quan hệ nhân quả giữa hành vi xâm phạm và thiệt hại, đồng thời phân tích vai trò của lỗi trong việc xác định trách nhiệm. Việc xác định thiệt hại cũng được đề cập chi tiết, bao gồm thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm (chi phí khám chữa bệnh, thuốc men, phục hồi chức năng…) và thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm (chi phí mai táng, cấp dưỡng cho người thuộc quyền…). Thời hạn hưởng bồi thường cũng được phân tích rõ ràng. Tóm lại, phần này cung cấp cái nhìn tổng quan về các quy định của BLDS 2015, làm cơ sở cho việc đánh giá thực tiễn áp dụng.
III. Thực tiễn giải quyết tranh chấp tại Tòa án Nhân dân quận Long Biên và kiến nghị hoàn thiện pháp luật
Luận văn phân tích thực tiễn giải quyết tranh chấp về bồi thường thiệt hại do sức khỏe, tính mạng bị xâm phạm tại Tòa án Nhân dân quận Long Biên, thành phố Hà Nội. Qua phân tích các vụ án cụ thể, luận văn chỉ ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng pháp luật, đặc biệt là trong việc xác định mức bồi thường. Một số bất cập của pháp luật hiện hành cũng được nêu ra, chẳng hạn như việc thiếu hướng dẫn cụ thể về cách tính toán mức bồi thường trong một số trường hợp, dẫn đến sự không thống nhất trong xét xử. Từ đó, luận văn đưa ra một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật, nhằm đảm bảo quyền lợi của người bị thiệt hại và nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật. Ví dụ, đề xuất bổ sung hướng dẫn chi tiết về cách tính toán các khoản bồi thường, cũng như xem xét lại mức bồi thường trong một số trường hợp để phù hợp với thực tế. Phần này thể hiện tính thực tiễn của luận văn, góp phần đưa ra các giải pháp thiết thực cho vấn đề đang được quan tâm.
