I. Cơ sở lý luận về dạy học dự án trong trường trung học phổ thông
Chương này tập trung vào việc hệ thống hóa cơ sở lý luận về dạy học dự án (DHDA) trong bối cảnh giáo dục phổ thông. Nghiên cứu bao gồm các khái niệm, mục tiêu, quy trình, ưu điểm và nhược điểm của DHDA. Đặc biệt, chương này nhấn mạnh vai trò của DHDA trong việc phát triển năng lực học sinh, đặc biệt là trong môn Sinh học 10. Các nghiên cứu trên thế giới và tại Việt Nam về DHDA cũng được tổng hợp, làm rõ sự phát triển và ứng dụng của phương pháp này trong giáo dục.
1.1. Lược sử nghiên cứu về dạy học theo dự án
Phần này trình bày lịch sử phát triển của dạy học dự án, bắt đầu từ các học viện nghệ thuật ở Ý vào thế kỷ XVI. Qua thời gian, phương pháp này được phát triển và áp dụng rộng rãi ở các nước Châu Âu và Mỹ. John Dewey là người có đóng góp quan trọng trong việc xây dựng cơ sở lý thuyết cho DHDA, nhấn mạnh vai trò của thực tiễn và sự tích cực của học sinh trong quá trình học tập.
1.2. Khái niệm và đặc điểm của dạy học dự án
DHDA được định nghĩa là phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm, gắn liền với thực tiễn. Đặc điểm nổi bật của DHDA là tính tích cực, sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề của học sinh. Phương pháp này cũng giúp học sinh phát triển các kỹ năng cần thiết như làm việc nhóm, thu thập và xử lý thông tin.
II. Thực trạng dạy học môn Sinh học lớp 10 tại trường THPT Nguyễn Huệ
Chương này phân tích thực trạng dạy và học môn Sinh học 10 tại trường THPT Nguyễn Huệ, Thủ Đức. Kết quả khảo sát cho thấy, mặc dù môn Sinh học có nhiều tiềm năng để áp dụng DHDA, nhưng phương pháp dạy học truyền thống vẫn chiếm ưu thế. Học sinh gặp khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức và thiếu hứng thú với môn học. Giáo viên cũng gặp nhiều thách thức trong việc đổi mới phương pháp dạy học.
2.1. Thực trạng học tập của học sinh
Kết quả khảo sát cho thấy, học sinh lớp 10 tại trường THPT Nguyễn Huệ gặp nhiều khó khăn trong việc học môn Sinh học. Các em thiếu kỹ năng thực hành và khả năng vận dụng kiến thức vào thực tế. Nhiều học sinh cho rằng nội dung môn học quá nặng và thiếu tính ứng dụng.
2.2. Thực trạng giảng dạy của giáo viên
Giáo viên tại trường THPT Nguyễn Huệ nhận thức được tầm quan trọng của các phương pháp dạy học tích cực, nhưng việc áp dụng DHDA vẫn còn hạn chế. Nguyên nhân chính là thiếu thời gian, tài liệu và kinh nghiệm trong việc thiết kế và tổ chức các dự án học tập.
III. Dạy học môn Sinh học 10 theo phương pháp dự án tại THPT Nguyễn Huệ
Chương này trình bày quy trình thiết kế và tổ chức DHDA trong môn Sinh học 10 tại trường THPT Nguyễn Huệ. Các dự án được thiết kế dựa trên nội dung chương trình Sinh học 10, tập trung vào các chủ đề như vi sinh vật và virus. Kết quả thực nghiệm cho thấy, DHDA giúp học sinh phát triển năng lực vận dụng kiến thức và tăng hứng thú với môn học.
3.1. Thiết kế dự án học tập
Các dự án được thiết kế bao gồm các hoạt động thực hành và nghiên cứu, như làm sản phẩm lên men từ vi sinh vật và điều tra các bệnh do virus gây ra. Mỗi dự án đều có mục tiêu rõ ràng, quy trình cụ thể và tiêu chí đánh giá chi tiết.
3.2. Kết quả thực nghiệm
Kết quả thực nghiệm cho thấy, học sinh lớp thực nghiệm có sự tiến bộ rõ rệt về kiến thức và kỹ năng so với lớp đối chứng. Các em cũng thể hiện sự hứng thú và tích cực hơn trong quá trình học tập. Điều này chứng tỏ tính khả thi và hiệu quả của DHDA trong môn Sinh học 10.
