Nghiên Cứu Sự Biến Đổi Khối Lượng Tích Và Cơ Học Từ Tâm Ra Vỏ Của Gỗ Sa Mộc Cunninghamia Lanceolata Tại Huyện Sa Pa, Tỉnh Lào Cai

• Tác giả: Sùng A Chư
• Người hướng dẫn: TS. Dương Văn Đoàn
• Trường học: Đại học Thái Nguyên - Trường Đại học Nông Lâm
• Chuyên ngành: Nông lâm kết hợp
• Đề tài: Nghiên cứu sự biến đổi khối lượng tích và một số tính chất cơ học từ tâm ra vỏ của gỗ sa mộc (Cunninghamia lanceolata (Lamb.) trồng ở huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.2. Ý nghĩa của việc nghiên cứu
• 1.2.1. Ý nghĩa học tập
• 1.2.2. Ý nghĩa khoa học
• 1.2.3. Ý nghĩa thực tiễn
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 2.1. Cơ sở khoa học của việc nghiên cứu
• 2.2. Khối lượng thể tích
• 2.2.1. Khái niệm
• 2.2.2. Phương pháp xác định khối lượng thể tích
• 2.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới khối lượng thể tích
• 2.3. Tính chất cơ học của gỗ
• 2.3.1. Một số khái niệm về tính chất cơ học gỗ
• 2.3.2. Các tính chất cơ học của gỗ
• 2.4. Tính chất không đồng nhất của gỗ
• 2.5. Những nghiên cứu trên thế giới và tại Việt Nam
• 2.5.1. Trên Thế giới
• 3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 3.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 3.1.2. Phạm vi nghiên cứu
• 3.1.3. Địa điểm, thời gian nghiên cứu
• 3.2. Nội dung nghiên cứu
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3.1. Phương pháp thu thập mẫu và xử lý mẫu
• 3.3.2. Phương pháp thí nghiệm
• 3.3.2.1. Dụng cụ thí nghiệm
• 3.3.2.2. Phương pháp đo khối lượng thể tích
• 3.3.2.3. Phương pháp đo độ bền uốn tĩnh
• 3.3.2.4. Phương pháp đo môđun đàn hồi uốn tĩnh
• 3.3.2.5. Phương pháp xác định độ ẩm mẫu gỗ
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Sự biến đổi về khối lượng thể tích theo hướng từ tâm ra vỏ của cây Sa mộc
• 4.2. Sự biến đổi về MOR theo hướng từ tâm ra vỏ của cây Sa mộc
• 4.3. Sự biến đổi MOE theo hướng từ tâm ra vỏ của cây Sa mộc
• 4.4. Mối quan hệ giữa khối lượng thể tích gỗ và MOR, MOE
• 4.4.1. Mối tương quan giữa lượng thể tích gỗ và MOR
• 4.4.2. Mối tương quan giữa lượng thể tích gỗ và MOE
• 5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Biến đổi khối lượng gỗ

Nghiên cứu tập trung vào sự biến đổi khối lượng gỗ của cây Cunninghamia Lanceolata tại Sa Pa, Lào Cai. Khối lượng thể tích gỗ được xác định từ tâm ra vỏ, cho thấy sự thay đổi đáng kể. Kết quả chỉ ra rằng khối lượng thể tích gỗ tăng dần từ tâm ra vỏ, phản ánh sự khác biệt về cấu trúc và mật độ tế bào. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá chất lượng gỗ và lựa chọn phương pháp chế biến phù hợp.

1.1. Phương pháp đo khối lượng thể tích

Phương pháp đo khối lượng thể tích được thực hiện bằng cách cân và đo kích thước mẫu gỗ. Mẫu gỗ được cắt theo kích thước tiêu chuẩn, sau đó đo chính xác bằng thước kẹp và cân điện tử. Kết quả cho thấy khối lượng thể tích gỗ biến đổi từ 0,31 đến 0,4 g/cm³, phụ thuộc vào vị trí trong thân cây.

1.2. Yếu tố ảnh hưởng đến khối lượng thể tích

Các yếu tố như loài cây, tỉ lệ gỗ sớm - gỗ muộn, độ ẩm và vị trí trong thân cây ảnh hưởng đến khối lượng thể tích. Gỗ ở phần gốc có khối lượng thể tích cao hơn so với phần ngọn. Điều này phản ánh sự khác biệt về cấu trúc và mật độ tế bào trong thân cây.

II. Cơ học gỗ sa mộc

Nghiên cứu đánh giá tính chất cơ học gỗ sa mộc, bao gồm độ bền uốn tĩnh (MOR) và môđun đàn hồi uốn tĩnh (MOE). Kết quả cho thấy MOR và MOE biến đổi từ tâm ra vỏ, với giá trị cao hơn ở phần vỏ. Điều này cho thấy gỗ vỏ có khả năng chịu lực tốt hơn so với gỗ tâm. Nghiên cứu này cung cấp cơ sở khoa học để lựa chọn phương pháp gia công và sử dụng gỗ hiệu quả.

2.1. Độ bền uốn tĩnh MOR

MOR được xác định bằng phương pháp thí nghiệm uốn tĩnh. Kết quả cho thấy MOR của gỗ sa mộc dao động từ 28,14 đến 65,86 MPa, với giá trị trung bình là 42,92 MPa. Điều này phản ánh khả năng chịu lực của gỗ, đặc biệt là trong các ứng dụng kết cấu.

2.2. Môđun đàn hồi uốn tĩnh MOE

MOE được xác định bằng phương pháp thí nghiệm đàn hồi. Kết quả cho thấy MOE của gỗ sa mộc dao động từ 7,5 đến 10,3 GPa. Giá trị này giảm dần từ tâm ra vỏ, phản ánh sự thay đổi về độ cứng và khả năng chịu lực của gỗ.

III. Đặc điểm gỗ sa mộc

Nghiên cứu phân tích đặc điểm gỗ sa mộc Cunninghamia Lanceolata, bao gồm cấu trúc tế bào và tính chất vật lý. Gỗ sa mộc có cấu trúc tế bào đặc trưng với tỉ lệ gỗ muộn cao, ảnh hưởng đến khối lượng thể tích và tính chất cơ học. Nghiên cứu cũng chỉ ra sự biến đổi của các tính chất này từ tâm ra vỏ, cung cấp cơ sở khoa học cho việc sử dụng và chế biến gỗ.

3.1. Cấu trúc tế bào

Cấu trúc tế bào của gỗ sa mộc được đặc trưng bởi tỉ lệ gỗ muộn cao, ảnh hưởng đến khối lượng thể tích và tính chất cơ học. Gỗ muộn có khối lượng thể tích cao hơn gỗ sớm, do đó tỉ lệ gỗ muộn càng nhiều thì khối lượng thể tích càng lớn.

3.2. Tính chất vật lý

Tính chất vật lý của gỗ sa mộc bao gồm độ ẩm, sự co rút và giãn nở. Nghiên cứu chỉ ra rằng độ ẩm ảnh hưởng đáng kể đến khối lượng thể tích và tính chất cơ học của gỗ. Gỗ có độ ẩm cao thường có khối lượng thể tích lớn hơn.

IV. Ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc sử dụng và chế biến gỗ sa mộc tại Sa Pa, Lào Cai. Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng trong việc lựa chọn phương pháp gia công, bảo quản và sử dụng gỗ hiệu quả. Đặc biệt, nghiên cứu này góp phần vào việc đánh giá chất lượng rừng và tuyển chọn giống cây trồng phù hợp.

4.1. Chế biến gỗ

Kết quả nghiên cứu về sự biến đổi khối lượng thể tích và tính chất cơ học của gỗ sa mộc giúp lựa chọn phương pháp chế biến phù hợp. Gỗ vỏ có khả năng chịu lực tốt hơn, phù hợp cho các ứng dụng kết cấu, trong khi gỗ tâm có thể được sử dụng cho các mục đích khác.

4.2. Bảo quản gỗ

Nghiên cứu cung cấp thông tin về độ ẩm và tính chất vật lý của gỗ, giúp lựa chọn phương pháp bảo quản hiệu quả. Gỗ có độ ẩm cao cần được xử lý kỹ lưỡng để tránh hiện tượng co rút và giãn nở trong quá trình sử dụng.