Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất giải pháp tăng cường sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số dựa vào rừng tại xã Thanh Định, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên

• Tác giả: Trần Thị Nguyện
• Người hướng dẫn: TS. Trần Công Quân
• Trường học: Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý tài nguyên rừng
• Đề tài: Nghiên cứu hiện trạng và tăng cường sinh kế của đồng bào dân tộc thiểu số sống dựa vào rừng tại xã Thanh Định, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục tiêu đề tài
• 1.2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Cơ sở khoa học của vấn nghiên cứu
• 2.2. Một số khái niệm liên quan đến đề tài
• 2.3. Phân tích sinh kế bền vững của người dân
• 2.3.1. Phương pháp tiếp cận sinh kế bền vững
• 3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 3.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 3.1.2. Phạm vi nghiên cứu
• 3.2. Nội dung nghiên cứu
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3.1. Cách tiếp cận của đề tài
• 3.3.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể
• 3.3.3. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu
• 3.3.4. Hệ thống các chỉ tiêu phân tích đánh giá trong nghiên cứu
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Hiện trạng sử dụng đất đai thuộc Ban quản lý rừng ATK Định Hoá
• 4.2. Trữ lượng rừng các xã thuộc Ban quản lý rừng ATK Định Hóa
• 4.3. Hiện trạng chủ quản lý đất đai thuộc Ban quản lý rừng ATK Định Hoá, huyện Định Hóa
• 4.4. Đánh giá tình hình sản xuất và đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số sống dựa vào rừng
• 4.4.1. Thông tin chung về các chủ hộ được điều tra thuộc xã Thanh Định
• 4.4.2. Nghề nghiệp của các chủ hộ điều tra
• 4.4.3. Diện tích bình quân đất đai của ba nhóm hộ
• 4.4.4. Thu nhập của các nhóm hộ điều tra
• 4.4.5. Đánh giá các nguồn sinh kế mà đồng bào dân tộc thiểu số sống dựa vào rừng
• 4.4.6. Thu nhập của đồng bào dân tộc thiểu số từ sản xuất nông nghiệp
• 4.4.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến nguồn sinh kế của đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Thanh Định, huyện Định Hoá
• 4.4.7.1. Nhóm yếu tố khách quan
• 4.4.7.2. Nhóm yếu tố chủ quan
• 4.4.8. Đề xuất giải pháp tăng cường sinh kế của đồng bào dân tộc thiểu số sống dựa vào rừng tại xã Thanh Định, huyện Định Hóa
• 4.4.8.1. Trên cơ sở tổ, nhóm mang lại hiệu quả cao đề xuất các giải pháp tăng cường sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Thanh Định
• 4.4.8.2. Giải pháp kỹ thuật
• 5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Hiện trạng sinh kế của đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Thanh Định

Nghiên cứu đánh giá hiện trạng sinh kế đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Thanh Định, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên cho thấy đời sống của người dân phụ thuộc chủ yếu vào tài nguyên rừng. Các hoạt động chính bao gồm khai thác lâm sản, trồng trọt và chăn nuôi. Tuy nhiên, thu nhập từ các hoạt động này không ổn định do hạn chế về kỹ thuật và thị trường tiêu thụ. Cộng đồng dân tộc thiểu số tại đây còn gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản như giáo dục, y tế và hạ tầng giao thông. Điều này ảnh hưởng lớn đến khả năng phát triển bền vững của họ.

1.1. Phụ thuộc vào tài nguyên rừng

Tài nguyên rừng là nguồn sống chính của đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Thanh Định. Các hoạt động khai thác gỗ, lâm sản ngoài gỗ và chăn nuôi dưới tán rừng chiếm tỷ trọng lớn trong thu nhập hộ gia đình. Tuy nhiên, việc khai thác không bền vững dẫn đến suy thoái rừng, làm giảm nguồn lợi kinh tế và ảnh hưởng đến môi trường. Cần có giải pháp quản lý và sử dụng tài nguyên rừng hiệu quả hơn.

1.2. Hạn chế trong tiếp cận dịch vụ xã hội

Cộng đồng dân tộc thiểu số tại xã Thanh Định gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản. Hệ thống giáo dục và y tế chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân. Hạ tầng giao thông yếu kém làm cản trở việc vận chuyển hàng hóa và tiếp cận thị trường. Điều này làm giảm cơ hội phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống.

II. Giải pháp phát triển bền vững sinh kế dựa vào rừng

Để tăng cường sinh kế đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Thanh Định, cần áp dụng các giải pháp phát triển bền vững dựa vào tài nguyên rừng. Các giải pháp bao gồm nâng cao năng lực quản lý rừng, phát triển các mô hình kinh tế rừng bền vững và hỗ trợ tiếp cận thị trường. Đồng thời, cần tăng cường các chính sách hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các tổ chức phi chính phủ.

2.1. Nâng cao năng lực quản lý rừng

Việc nâng cao năng lực quản lý rừng cho cộng đồng dân tộc thiểu số là yếu tố then chốt để đảm bảo sử dụng bền vững tài nguyên rừng. Cần tổ chức các khóa đào tạo về kỹ thuật trồng, bảo vệ và khai thác rừng hợp lý. Đồng thời, xây dựng các mô hình quản lý rừng cộng đồng để người dân tham gia tích cực vào công tác bảo vệ và phát triển rừng.

2.2. Phát triển mô hình kinh tế rừng bền vững

Phát triển các mô hình kinh tế rừng bền vững như trồng cây dược liệu, nuôi ong lấy mật và phát triển du lịch sinh thái là hướng đi tiềm năng. Các mô hình này không chỉ mang lại thu nhập ổn định mà còn góp phần bảo vệ môi trường và bảo tồn rừng. Cần có sự hỗ trợ từ chính quyền và các tổ chức để nhân rộng các mô hình này.

III. Định hướng chính sách và hỗ trợ từ cộng đồng

Để thực hiện hiệu quả các giải pháp phát triển bền vững, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng dân tộc thiểu số. Các chính sách phát triển cần tập trung vào hỗ trợ tài chính, đào tạo kỹ năng và tạo điều kiện tiếp cận thị trường. Đồng thời, cần tăng cường nhận thức của người dân về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

3.1. Hỗ trợ tài chính và đào tạo kỹ năng

Các chính sách phát triển cần tập trung vào hỗ trợ tài chính và đào tạo kỹ năng cho đồng bào dân tộc thiểu số. Cung cấp các khoản vay ưu đãi để phát triển các mô hình kinh tế rừng. Tổ chức các khóa đào tạo về kỹ thuật canh tác, chăn nuôi và quản lý rừng để nâng cao năng lực sản xuất của người dân.

3.2. Tăng cường nhận thức cộng đồng

Tăng cường nhận thức của cộng đồng dân tộc thiểu số về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường và phát triển bền vững là yếu tố quan trọng. Cần tổ chức các chương trình tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ rừng và sử dụng tài nguyên thiên nhiên hợp lý. Đồng thời, khuyến khích người dân tham gia tích cực vào các hoạt động bảo vệ và phát triển rừng.