Nghiên cứu đặc điểm lâm học loài nghiến Excentrodendron tonkinensis tại Yên Lạc, Phú Lương, Thái Nguyên

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU

1.1. Đặt vấn đề

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

1.3. Ý nghĩa của khóa luận

2. PHẦN 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU

2.1. Cơ sở khoa học

2.2. Tình hình nghiên cứu trên thế giới và trong nước

2.2.1. Trên thế giới

3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu

3.3. Nội dung nghiên cứu

3.4. Tìm hiểu đặc điểm sử dụng và sự hiểu biết của người dân về loài cây

3.5. Nghiên cứu đặc điểm nổi bật về hình thái của loài Nghiến gân ba

3.6. Nghiên cứu một số đặc điểm sinh thái của loài Nghiến gân ba

3.7. Nghiên cứu một số đặc điểm cấu trúc quần xã thực vật rừng nơi có loài nghiến gân ba phân bố

3.8. Xác định trữ lượng cây Nghiến gân ba tại khu vực nghiên cứu

3.9. Đề xuất một số biện pháp bảo tồn và phát triển loài

3.10. Phương pháp nghiên cứu

3.10.1. Phương pháp nghiên cứu chung

3.10.2. Phương pháp nghiên cứu

4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Đặc điểm khai thác, sử dụng và sự hiểu biết của người dân về loài cây Nghiến gân ba

4.1.1. Về đặc điểm khai thác, sử dụng và sự hiểu biết của người dân về loài Nghiến gân ba

4.1.2. Những thuận lợi và khó khăn trong công tác bảo tồn và phát triển cây Nghiến gân ba tại xã Yên Lạc

4.2. Một số đặc điểm nổi bật về hình thái của loài Nghiến gân ba

4.2.1. Đặc điểm hình thái thân, lá, cành, hoa, quả, hạt

4.3. Một số đặc điểm sinh thái của loài nghiến gân ba tại xã Yên Lạc, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên

4.3.1. Vị trí nơi có Nghiến gân ba phân bố

4.3.2. Đặc điểm khí hậu nơi có Nghiến gân ba phân bố

4.3.3. Đặc điểm đất nơi loài cây Nghiến gân ba phân bố

4.4. Nghiên cứu một số đặc điểm cấu trúc quần xã thực vật nơi loài Nghiến gân ba phân bố tại xã Yên Lạc, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên

4.4.1. Cấu trúc tổ thành tầng cây gỗ

4.4.2. Tổ thành cây tái sinh nơi có Nghiến gân ba phân bố

4.4.3. Đặc điểm cây bụi thảm tươi nơi có loài nghiến gân ba phân bố

4.5. Đặc điểm trữ lượng cây Nghiến gân ba tại xã Yên Lạc, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên

4.6. Đề xuất một số biện pháp bảo tồn và phát triển loài

5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về loài Nghiến Excentrodendron tonkinensis

Loài Nghiến gân ba (Excentrodendron tonkinensis) là một trong những loài cây gỗ quý hiếm tại Việt Nam, thuộc nhóm IIA. Cây thường sinh trưởng ở các vùng núi đá vôi, có thể đạt đường kính lên đến 100 cm và tuổi thọ từ 200 đến 300 năm. Loài cây này không chỉ có giá trị kinh tế cao mà còn đóng vai trò quan trọng trong bảo tồn đa dạng sinh học. Tuy nhiên, do việc khai thác bừa bãi, số lượng cây Nghiến gân ba đang giảm sút nghiêm trọng. Việc nghiên cứu đặc điểm lâm học của loài này tại xã Yên Lạc, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên là cần thiết để đề xuất các biện pháp bảo tồn hiệu quả.

1.1. Đặc điểm sinh học của loài Nghiến

Nghiến gân ba có đặc điểm hình thái nổi bật với thân cây thẳng, lá xanh đậm và hoa có màu trắng. Loài cây này thường phát triển trong điều kiện khí hậu ẩm ướt, đất tơi xốp và có độ pH phù hợp. Đặc biệt, Nghiến gân ba có khả năng chịu hạn tốt, giúp nó tồn tại trong môi trường khắc nghiệt. Việc hiểu rõ về đặc điểm sinh học của loài này sẽ giúp trong việc bảo tồn và phát triển bền vững.

1.2. Tình trạng phân bố và bảo tồn

Nghiến gân ba chủ yếu phân bố tại các khu vực rừng tự nhiên ở miền núi phía Bắc, đặc biệt là huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên. Tuy nhiên, do khai thác trái phép và mất môi trường sống, số lượng cây Nghiến gân ba đang giảm mạnh. Các khu bảo tồn thiên nhiên như Hữu Liên và Ba Bể là nơi còn lại của loài này, nhưng vẫn gặp khó khăn trong công tác bảo vệ. Việc nghiên cứu và đề xuất các biện pháp bảo tồn là rất cần thiết để ngăn chặn nguy cơ tuyệt chủng.

II. Đặc điểm sinh thái và môi trường sống

Môi trường sống của Nghiến gân ba rất đa dạng, thường xuất hiện ở các khu rừng núi đá vôi với độ cao từ 300 đến 1.000 mét. Điều kiện khí hậu nơi đây có mùa mưa kéo dài và độ ẩm cao, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của loài cây này. Đặc biệt, đất nơi có Nghiến gân ba phân bố thường là đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, giúp cây sinh trưởng tốt. Việc nghiên cứu các yếu tố sinh thái này sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho công tác bảo tồn và phát triển loài.

2.1. Đặc điểm khí hậu

Khí hậu tại khu vực nghiên cứu có đặc điểm nhiệt đới gió mùa, với mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10. Nhiệt độ trung bình hàng năm dao động từ 20 đến 25 độ C. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của Nghiến gân ba, giúp cây có thể sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ trong môi trường tự nhiên.

2.2. Đặc điểm đất

Đất nơi có Nghiến gân ba phân bố thường là đất feralit, có độ pH từ 5 đến 6, giàu dinh dưỡng và có khả năng giữ ẩm tốt. Đặc điểm này rất quan trọng cho sự phát triển của cây, giúp cây có đủ dinh dưỡng để sinh trưởng và phát triển. Việc nghiên cứu đặc điểm đất sẽ giúp xác định các biện pháp cải tạo và bảo vệ môi trường sống cho loài cây này.

III. Tình trạng khai thác và bảo tồn

Tình trạng khai thác Nghiến gân ba hiện nay đang ở mức báo động. Việc khai thác trái phép diễn ra phổ biến, dẫn đến sự suy giảm nghiêm trọng về số lượng và chất lượng của loài. Các biện pháp bảo tồn hiện tại chưa đủ mạnh để ngăn chặn tình trạng này. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và cộng đồng địa phương trong việc bảo vệ và phát triển loài Nghiến gân ba.

3.1. Khai thác trái phép

Khai thác trái phép Nghiến gân ba diễn ra chủ yếu do nhu cầu sử dụng gỗ cao và giá trị kinh tế của loài này. Nhiều cá thể trưởng thành đã bị chặt phá, dẫn đến tình trạng suy giảm nghiêm trọng về số lượng. Cần có các biện pháp mạnh mẽ hơn để ngăn chặn tình trạng này, bao gồm việc tăng cường kiểm tra và xử lý vi phạm.

3.2. Đề xuất biện pháp bảo tồn

Để bảo tồn Nghiến gân ba, cần thực hiện các biện pháp như tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về giá trị của loài cây này. Đồng thời, cần xây dựng các khu bảo tồn và thực hiện các chương trình trồng rừng nhằm phục hồi quần thể Nghiến gân ba. Việc hợp tác với các tổ chức bảo tồn quốc tế cũng là một giải pháp hiệu quả để bảo vệ loài cây quý hiếm này.

Nghiên cứu đặc điểm lâm học của loài nghiến Excentrodendron tonkinensis tại xã Yên Lạc, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên