Luận án tiến sĩ: Kỹ thuật làm giàu rừng khộp bằng cây tếch Tectona Grandis L.F tại Đắk Lắk

LÝ LỊCH CÁ NHÂN

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM TẠ

TÓM TẮT

1. MỞ ĐẦU

1.1. Các khái niệm liên quan đến luận án

1.2. Trạng thái rừng

1.3. Làm giàu rừng

1.4. Hệ sinh thái rừng khộp và kỹ thuật lâm sinh

1.4.1. Tên gọi, phân loại rừng khộp

1.4.2. Phân bố rừng khộp

1.4.3. Sinh thái, lập địa và cấu trúc rừng khộp

1.4.4. Kỹ thuật lâm sinh áp dụng cho rừng khộp, làm giàu rừng khộp

1.4.4.1. Tên gọi, đặc điểm hình thái cây tếch

1.4.4.2. Phân bố, yêu cầu sinh thái cây tếch

1.4.4.3. Đặc điểm sinh trưởng và tăng trưởng của cây tếch

1.4.4.4. Trồng rừng tếch

1.4.4.5. Công dụng, giá trị cây tếch

1.5. Viễn thám và GIS trong phân tích lập bản đồ thích nghi cây trồng

1.6. Thảo luận từ tổng quan

1.6.1. Các vấn đề liên quan đến trồng rừng tếch đã được nghiên cứu, ứng dụng và sáng tỏ

1.6.2. So sánh yêu cầu sinh thái của tếch với lập địa, trạng thái rừng khộp và nhu cầu nghiên cứu làm giàu rừng khộp bằng cây tếch

2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Đặc điểm rừng khộp và khu vực nghiên cứu

2.1.1. Đặc điểm rừng khộp suy thoái ở các mức độ được tiến hành nghiên cứu làm giàu rừng

2.1.2. Điều kiện tự nhiên

2.1.3. Kinh tế xã hội

2.2. Nội dung nghiên cứu

2.3. Phương pháp nghiên cứu, thử nghiệm

2.3.1. Phương pháp luận tiếp cận nghiên cứu

2.3.2. Phương pháp thiết kế và thử nghiệm làm giàu rừng khộp bằng cây tếch trên các tổ hợp nhân tố sinh thái trạng thái rừng khộp khác nhau

2.3.3. Phương pháp đánh giá khả năng thích nghi của tếch làm giàu rừng khộp

2.3.4. Phương pháp mô hình hóa quá trình sinh trưởng, tăng trưởng và mật độ của tếch ở các mức thích nghi khác nhau

2.3.5. Phương pháp xác định các tổ hợp nhân tố lập địa - trạng thái rừng ảnh hưởng chủ đạo đến khả năng thích nghi của tếch trong rừng khộp

2.3.6. Phương pháp lập bản đồ thích nghi của cây tếch trong làm giàu rừng khộp

2.3.7. Phương pháp dự đoán sinh trưởng, năng suất, sản lượng và hiệu quả kinh tế trong làm giàu rừng khộp bằng cây tếch

2.3.8. Phương pháp thiết lập hướng dẫn làm giàu rừng khộp bằng cây tếch

3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

3.1. Khả năng thích nghi, sinh trưởng, tăng trưởng và mật độ của tếch trong rừng khộp

3.1.1. Biến động mật độ, tỷ lệ sống, không sâu bệnh của cây tếch ở tất cả tổ hợp nhân tố

3.1.2. Mức thích nghi của tếch trong làm giàu rừng khộp

3.1.3. Mô hình sinh trưởng, tăng trưởng và mật độ tếch theo mức thích nghi

3.2. Tổ hợp các nhân tố lập địa - trạng thái rừng chủ đạo ảnh hưởng đến khả năng thích nghi của tếch trong làm giàu rừng khộp

3.2.1. Ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái rừng khộp đến mức thích nghi tếch

3.2.2. Ảnh hưởng của nhóm trạng thái rừng và thực vật rừng chỉ thị đến mức thích nghi của cây tếch

3.2.3. Ảnh hưởng của nhóm nhân tố lý hóa tính đất đến mức thích nghi của tếch

3.2.4. Ảnh hưởng tổng hợp của các nhân tố sinh thái, trạng thái - thực vật rừng chỉ thị và lý hóa tính đất đến mức thích nghi tếch trong làm giàu rừng khộp

3.2.5. Mô hình xác định mức thích nghi của tếch theo các nhân tố quan trắc trực tiếp trên hiện trường và thực vật rừng chỉ thị

3.2.6. Thảo luận về các nhân tố lập địa - trạng thái rừng ảnh hưởng chủ đạo đến sinh trưởng và sự thích nghi của cây tếch trồng làm giàu rừng khộp

3.3. Bản đồ thích nghi cây tếch làm giàu rừng khộp

3.3.1. Ảnh hưởng các nhân tố lớp bản đồ GIS đến mức thích nghi của tếch

3.3.2. Các lớp bản đồ GIS theo các nhân tố ảnh hưởng đến mức thích nghi tếch

3.3.3. Bản đồ thích nghi tếch trong làm giàu rừng khộp

3.3.4. Thảo luận về kỹ thuật và công nghệ để lập bản đồ thích nghi tếch trong làm giàu rừng khộp

3.4. Dự đoán năng suất, sản lượng và hiệu quả kinh tế của cây tếch trong làm giàu rừng khộp

3.4.1. Dự đoán sinh trưởng, năng suất và sản lượng của cây tếch trong làm giàu rừng khộp ở các mức thích nghi

3.4.2. Dự báo hiệu quả kinh tế theo từng mức thích nghi của cây tếch trồng trong rừng khộp

3.4.3. Thảo luận về năng suất và hiệu quả trong làm giàu rừng khộp bằng tếch

3.5. Kỹ thuật làm giàu rừng khộp bằng cây tếch

3.5.1. Xác định mức thích nghi của cây tếch trong làm giàu rừng khộp

3.5.2. Phương thức làm giàu rừng, thiết kế trồng và mật độ làm giàu rừng

3.5.3. Kỹ thuật trồng tếch trong rừng khộp

3.5.4. Chăm sóc, phòng cháy rừng

3.5.5. Dự đoán chu kỳ kinh doanh theo mức thích nghi và sản lượng gỗ tếch trong làm giàu rừng khộp

3.5.6. Dự toán chi phí đầu tư và hiệu quả kinh tế

4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CHỮ, KÝ HIỆU VIẾT TẮT

I. Kỹ thuật làm giàu rừng khộp

Luận án tập trung vào kỹ thuật làm giàu rừng khộp bằng cây tếch (Tectona grandis) tại Đắk Lắk. Nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố sinh thái, trạng thái rừng và đặc điểm đất phù hợp để trồng tếch. Phương pháp làm giàu rừng được thực hiện bằng cách trồng xen tếch vào các khu vực trống tán hoặc vỡ tán, với khoảng cách 3m giữa các cây. Kết quả cho thấy tếch có khả năng thích nghi tốt trong điều kiện rừng khộp, đặc biệt ở các khu vực có tỷ lệ đá nổi thấp và mật độ cây rừng khộp vừa phải.

1.1. Phương pháp trồng và theo dõi

Nghiên cứu sử dụng 42 ô thử nghiệm (70x70m) tại 3 huyện Buôn Đôn, Ea Sup và Ea H’Leo. Các ô thử nghiệm được trồng từ năm 2010 đến 2012 và theo dõi liên tục đến năm 2015. Dữ liệu thu thập bao gồm chiều cao, đường kính gốc và tỷ lệ sống của cây tếch. Phương pháp thống kê phi tuyến đa biến được áp dụng để đánh giá ảnh hưởng tổng hợp của các yếu tố sinh thái và đất đai đến sinh trưởng của tếch.

1.2. Kết quả thích nghi

Tếch được phân loại thành 4 mức thích nghi: rất thích nghi, thích nghi tốt, thích nghi trung bình và thích nghi kém. Ở mức rất thích nghi, tếch đạt chiều cao trung bình 14.3m và đường kính gốc 12cm sau 6 năm. Mật độ trồng tối ưu dao động từ 166 đến 1,097 cây/ha, với mật độ trung bình là 500 cây/ha.

II. Yếu tố sinh thái và đất đai

Nghiên cứu xác định các yếu tố sinh thái và đất đai ảnh hưởng đến sự thích nghi của tếch trong rừng khộp. Các yếu tố chính bao gồm đơn vị đất, tỷ lệ đá nổi, mật độ cây rừng khộp và các chỉ số hóa học đất như N, P2O5, K2O. Kết quả cho thấy tếch phát triển tốt nhất trên đất có hàm lượng cát cao và tỷ lệ đá nổi thấp.

2.1. Nhóm sinh thái rừng khộp

Nhóm sinh thái rừng khộp được phân tích dựa trên ba yếu tố: đơn vị đất, ngập nước và tỷ lệ kết von. Các khu vực có tỷ lệ kết von thấp và không bị ngập nước thường phù hợp hơn cho việc trồng tếch.

2.2. Nhóm lý hóa tính đất

Nhóm lý hóa tính đất bao gồm các chỉ số như % cát, N, P2O5, K2O và Ca2+. Đất có hàm lượng cát cao và giàu dinh dưỡng (N, P2O5) thúc đẩy sinh trưởng của tếch. Các yếu tố này được sử dụng để xây dựng bản đồ thích nghi cho tếch trong rừng khộp.

III. Ứng dụng công nghệ GIS và viễn thám

Nghiên cứu sử dụng công nghệ GIS và viễn thám để xây dựng bản đồ thích nghi cho tếch trong rừng khộp. Các lớp bản đồ được tạo dựa trên các yếu tố như đơn vị đất, tầng dày đất và diện tích tán rừng. Kết quả cho thấy 41,095 ha rừng khộp tại Đắk Lắk có thể được làm giàu bằng tếch, chiếm 43.3% diện tích rừng sản xuất của tỉnh.

3.1. Xây dựng bản đồ thích nghi

Bản đồ thích nghi được xây dựng dựa trên ba yếu tố chính: đơn vị đất, tầng dày đất và diện tích tán rừng. Công nghệ GIS cho phép dự đoán chính xác các khu vực phù hợp để trồng tếch, giúp tối ưu hóa quản lý rừng.

3.2. Dự đoán năng suất và hiệu quả kinh tế

Dự đoán năng suất tếch ở mức rất thích nghi đạt 8.6 m3/ha/năm, với chu kỳ kinh doanh 11 năm. Hiệu quả kinh tế (NPV) đạt 49 triệu đồng/ha/năm. Ở mức thích nghi tốt, năng suất giảm còn 5.9 m3/ha/năm với NPV 20 triệu đồng/ha/năm.

IV. Kỹ thuật và quản lý rừng

Luận án đề xuất các kỹ thuật cụ thể để làm giàu rừng khộp bằng tếch, bao gồm thiết kế trồng, chăm sóc và phòng cháy rừng. Nghiên cứu cũng đưa ra dự đoán chu kỳ kinh doanh và hiệu quả kinh tế dựa trên các mức thích nghi khác nhau.

4.1. Thiết kế trồng và chăm sóc

Kỹ thuật trồng tếch bao gồm việc xác định mật độ phù hợp (500 cây/ha) và khoảng cách trồng (3m). Chăm sóc rừng tập trung vào việc kiểm soát cỏ dại và phòng chống cháy rừng, đặc biệt trong mùa khô.

4.2. Dự đoán chu kỳ kinh doanh

Chu kỳ kinh doanh tếch dao động từ 11 đến 16 năm tùy thuộc vào mức thích nghi. Ở mức rất thích nghi, chu kỳ ngắn hơn (11 năm) với sản lượng gỗ cao hơn (94 m3/ha).

Kỹ Thuật Làm Giàu Rừng Khộp Bằng Cây Tếch Tectona Grandis L.F Tại Đắk Lắk