I. Lý luận về chung sống không đăng ký kết hôn
Luận án tiến sĩ tập trung phân tích khái niệm và đặc điểm của chung sống không đăng ký kết hôn. Đây là hiện tượng xã hội phổ biến, phản ánh nhu cầu tự nhiên của con người. Chung sống không đăng ký kết hôn không chỉ liên quan đến quyền lợi cá nhân mà còn ảnh hưởng đến lợi ích xã hội. Luận án nhấn mạnh sự cần thiết của việc xây dựng cơ chế pháp lý rõ ràng để giải quyết các vấn đề phát sinh từ hiện tượng này.
1.1. Khái niệm và đặc điểm
Chung sống không đăng ký kết hôn được định nghĩa là việc nam nữ sống chung như vợ chồng mà không thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn. Đặc điểm của hiện tượng này bao gồm tính tự nguyện, công khai và sự thiếu vắng giá trị pháp lý. Luận án chỉ ra rằng hiện tượng này ngày càng phức tạp, đặc biệt với sự xuất hiện của các mối quan hệ đồng tính và chuyển giới.
1.2. Yếu tố ảnh hưởng
Các yếu tố chủ quan và khách quan ảnh hưởng đến chung sống không đăng ký kết hôn bao gồm văn hóa, kinh tế, xã hội và phong tục tập quán. Luận án nhấn mạnh rằng sự phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế đã thúc đẩy sự gia tăng của hiện tượng này. Đồng thời, sự thiếu hụt các quy định pháp luật cụ thể cũng là nguyên nhân khiến hiện tượng này trở nên phổ biến.
II. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng
Luận án phân tích thực trạng pháp luật Việt Nam hiện hành về chung sống không đăng ký kết hôn. Các quy định hiện tại còn thiếu đồng bộ và chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn. Luận án chỉ ra các dạng thức chung sống không đăng ký kết hôn, bao gồm: được pháp luật thừa nhận, không vi phạm pháp luật và vi phạm pháp luật. Mỗi dạng thức đều có hậu quả pháp lý riêng.
2.1. Dạng thức chung sống
Luận án phân tích ba dạng thức chính của chung sống không đăng ký kết hôn: được pháp luật thừa nhận, không vi phạm pháp luật và vi phạm pháp luật. Mỗi dạng thức có hậu quả pháp lý khác nhau, đặc biệt là trong việc giải quyết tranh chấp về tài sản và nhân thân. Luận án nhấn mạnh sự cần thiết của việc hoàn thiện pháp luật để bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.
2.2. Hậu quả pháp lý
Hậu quả pháp lý của chung sống không đăng ký kết hôn bao gồm việc xác định quyền và nghĩa vụ giữa các bên, đặc biệt là trong các vấn đề liên quan đến tài sản và con cái. Luận án chỉ ra rằng pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể để giải quyết các tranh chấp phát sinh từ hiện tượng này, dẫn đến nhiều khó khăn trong thực tiễn áp dụng.
III. Giải pháp hoàn thiện pháp luật
Luận án đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật về chung sống không đăng ký kết hôn. Các giải pháp bao gồm việc bổ sung quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của các bên, cũng như cơ chế giải quyết tranh chấp. Luận án nhấn mạnh sự cần thiết của việc tham khảo kinh nghiệm quốc tế để xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ và hiệu quả.
3.1. Yêu cầu hoàn thiện
Luận án chỉ ra các yêu cầu cơ bản để hoàn thiện pháp luật về chung sống không đăng ký kết hôn, bao gồm việc bảo vệ quyền lợi của các bên, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em. Đồng thời, cần có quy định rõ ràng về thỏa thuận tài sản và giao dịch giữa các bên chung sống. Luận án nhấn mạnh sự cần thiết của việc xây dựng cơ chế pháp lý linh hoạt và phù hợp với thực tiễn xã hội.
3.2. Kiến nghị cụ thể
Luận án đưa ra các kiến nghị cụ thể để hoàn thiện pháp luật, bao gồm việc bổ sung quy định về quyền và nghĩa vụ của các bên chung sống, cũng như cơ chế giải quyết tranh chấp. Đồng thời, cần có quy định rõ ràng về việc xác định cha mẹ và con trong trường hợp chung sống không đăng ký kết hôn. Luận án cũng đề xuất việc tham khảo kinh nghiệm quốc tế để xây dựng hệ thống pháp luật hiệu quả.
