Lịch sử và phát triển xã hội Thái Nguyên từ 1945 đến 2012

• Người hướng dẫn: PGS. Đàm Thị Uẩn
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Lịch sử
• Đề tài: Lịch sử và phát triển xã hội Thái Nguyên từ 1945 đến 2012
• Loại tài liệu: Luận văn
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ MIỀN TÂY BẢNG
• 1.1. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên
• 1.2. Miền Tây bảng qua các thời kỳ lịch sử
• 1.3. Người Mông ở miền Tây bảng
• 1.4. Khái quát về kinh tế văn hóa của người Mông
• 2. CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC XÃ HỘI CỦA NGƯỜI MÔNG Ở MIỀN TÂY BẢNG TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 2012
• 2.1. Sự hình thành bản của người Mông
• 2.2. Những luật tục về đất đai, nguồn nước, chăn nuôi và xử phạt vi phạm
• 2.3. Bản (gia đình) với quan hệ cộng đồng về tín ngưỡng và đời sống sinh hoạt
• 3. CHƯƠNG 3: TÍN NGƯỠNG VÀ TÔN GIÁO CỦA NGƯỜI MÔNG Ở MIỀN TÂY BẢNG TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 2012
• 3.1. Luận thuyết “Vạn vật hữu linh”
• 3.2. Tín ngưỡng liên quan đến sản xuất nông nghiệp
• 3.3. Tàn dư ma thuật
• 3.4. Giao thoa văn hóa của người Mông
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• Bảng 1. Bảng thống kê xã thuộc huyện Bảo Lâm, Bảo Lâm năm 2007
• Bảng 2. Bảng thống kê thành phần dân tộc ở miền Tây bảng năm 2009
• Bảng 3. Bảng tổng hợp hộ dân tộc thiểu số nghèo và vốn theo quyết định 32/QĐ-TTg và 126/QQD-TTg từ năm 2007-2009
• Bảng 4. Tình thái gia đình người Mông ở miền Tây bảng năm 2009
• Bảng 5. Bảng thống kê dòng họ của người Mông ở miền Tây bảng năm 2009
• Bảng 6. Số hộ gia đình, nhân khẩu và bản của người Mông ở huyện Bảo Lâm, Bảo Lâm
• Bảng 8. Bảng so sánh quan niệm và nghi thức thờ cúng tổ tiên
• Bảng 9. Bảng khảo sát số liệu người Mông theo đạo Tin Lành

I. Tổng quan lịch sử Thái Nguyên 1945 2012 Điểm nổi bật

Thái Nguyên giai đoạn 1945-2012 chứng kiến những biến đổi sâu sắc về mọi mặt. Từ một tỉnh thuần nông, Thái Nguyên đã vươn mình trở thành một trung tâm công nghiệp và giáo dục của vùng trung du miền núi phía Bắc. Sự phát triển này không chỉ thể hiện ở những con số tăng trưởng kinh tế ấn tượng mà còn ở sự thay đổi trong đời sống người dân, văn hóa và xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, Thái Nguyên cũng đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là trong quá trình đô thị hóa và bảo vệ môi trường.

1.1. Vị trí địa lý Thái Nguyên và vai trò lịch sử quan trọng

Thái Nguyên, với vị trí chiến lược, đóng vai trò quan trọng trong các cuộc kháng chiến. Là trung tâm của Chiến khu Việt Bắc, nơi đây chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử trọng đại. Sau 1975, Thái Nguyên tập trung xây dựng kinh tế, phát triển nông nghiệp và công nghiệp. Vị trí này cũng ảnh hưởng đến dân cư Thái Nguyên, sự giao thoa văn hóa Thái Nguyên giữa các dân tộc.

1.2. Các giai đoạn phát triển kinh tế xã hội chủ yếu của Thái Nguyên

Giai đoạn 1945-1975 tập trung vào chiến tranh và tái thiết. Giai đoạn 1975-1986 là thời kỳ kế hoạch hóa tập trung. Từ 1986 đến nay, Thái Nguyên thời kỳ đổi mới mở cửa thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp Thái Nguyên và du lịch Thái Nguyên. Sự thay đổi chính trị Thái Nguyên và chính quyền Thái Nguyên cũng là yếu tố then chốt.

II. Thách thức phát triển xã hội Thái Nguyên 1945 2012

Quá trình phát triển kinh tế - xã hội Thái Nguyên từ 1945 đến 2012 không hoàn toàn suôn sẻ. Tỉnh phải đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm: sự chênh lệch giàu nghèo giữa thành thị và nông thôn, vấn đề lao động và việc làm Thái Nguyên, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên Thái Nguyên, và giữ gìn bản sắc văn hóa Thái Nguyên 1945-2012 trong bối cảnh đô thị hóa Thái Nguyên nhanh chóng. Xóa đói giảm nghèo Thái Nguyên và đảm bảo an sinh xã hội Thái Nguyên vẫn là những ưu tiên hàng đầu.

2.1. Vấn đề đô thị hóa và ảnh hưởng đến đời sống người dân

Đô thị hóa nhanh chóng tạo ra áp lực lớn lên hạ tầng Thái Nguyên, gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường Thái Nguyên, và làm thay đổi cấu trúc dân cư Thái Nguyên. Đời sống người dân Thái Nguyên cũng bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi này, đặc biệt là ở khu vực nông thôn.

2.2. Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên bền vững

Khai thác tài nguyên thiên nhiên Thái Nguyên quá mức và ô nhiễm công nghiệp đe dọa môi trường Thái Nguyên. Cần có các giải pháp bảo vệ môi trường Thái Nguyên, sử dụng tài nguyên thiên nhiên Thái Nguyên một cách bền vững.

2.3. Khoảng cách giàu nghèo và vấn đề an sinh xã hội hiện nay

Sự phân hóa giàu nghèo gia tăng tạo ra bất ổn xã hội Thái Nguyên. Cần tăng cường các chính sách an sinh xã hội Thái Nguyên, hỗ trợ người nghèo và các đối tượng yếu thế.

III. Hướng dẫn phát triển kinh tế Thái Nguyên 1945 2012

Để giải quyết các thách thức và thúc đẩy phát triển xã hội Thái Nguyên bền vững, cần có những giải pháp đồng bộ trên nhiều lĩnh vực. Trong lĩnh vực kinh tế, cần tập trung vào phát triển công nghiệp Thái Nguyên theo hướng hiện đại, thân thiện với môi trường, đồng thời chú trọng phát triển nông nghiệp Thái Nguyên theo hướng sản xuất hàng hóa chất lượng cao, gắn với thị trường. Quan trọng hơn hết là phải nâng cao thu nhập bình quân đầu người Thái Nguyên.

3.1. Phát triển công nghiệp theo hướng hiện đại và bền vững

Thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp công nghệ cao, thân thiện với môi trường. Nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp địa phương.

3.2. Chú trọng phát triển nông nghiệp hàng hóa chất lượng cao

Ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp. Xây dựng các chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ nông sản.

3.3. Phát triển du lịch sinh thái và du lịch văn hóa Thái Nguyên

Khai thác tiềm năng du lịch di tích lịch sử Thái Nguyên và du lịch Thái Nguyên. Xây dựng các sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn du khách.

IV. Phương pháp phát triển văn hóa xã hội Thái Nguyên

Bên cạnh phát triển kinh tế, việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa Thái Nguyên 1945-2012 cũng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của tỉnh. Cần có những chính sách hỗ trợ các hoạt động văn hóa Thái Nguyên, bảo tồn các di tích lịch sử Thái Nguyên, và phát huy giá trị của tín ngưỡng Thái Nguyên và dân tộc Thái Nguyên

4.1. Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc địa phương

Hỗ trợ các hoạt động văn hóa truyền thống, bảo tồn các làng nghề truyền thống.

4.2. Nâng cao chất lượng giáo dục và y tế cho người dân

Đầu tư vào giáo dục Thái Nguyên và y tế Thái Nguyên. Nâng cao trình độ dân trí và sức khỏe cộng đồng.

4.3. Tăng cường giao lưu văn hóa với các vùng miền khác

Tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa, quảng bá hình ảnh Thái Nguyên với bạn bè trong và ngoài nước.

V. Ứng dụng xây dựng nông thôn mới tại Thái Nguyên Cách thực hiện

Chương trình xây dựng nông thôn mới Thái Nguyên đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao đời sống người dân Thái Nguyên. Cần có sự tham gia tích cực của cộng đồng, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả của chương trình. Bên cạnh đó, cần chú trọng bảo vệ môi trường Thái Nguyên trong quá trình xây dựng nông thôn mới.

5.1. Nâng cấp hạ tầng nông thôn và cải thiện đời sống người dân

Xây dựng đường giao thông nông thôn, hệ thống điện, nước sạch. Hỗ trợ người dân phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập.

5.2. Phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả

Hỗ trợ người dân ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp. Xây dựng các mô hình liên kết sản xuất - tiêu thụ nông sản.

5.3. Bảo vệ môi trường và phát triển du lịch cộng đồng

Xử lý chất thải, bảo vệ nguồn nước. Phát triển du lịch cộng đồng, tạo thêm nguồn thu nhập cho người dân.

VI. Kết luận và tương lai phát triển xã hội Thái Nguyên ra sao

Giai đoạn 1945-2012 là một giai đoạn lịch sử quan trọng trong quá trình phát triển xã hội Thái Nguyên. Những thành tựu đạt được là nền tảng vững chắc cho sự phát triển trong tương lai. Để đạt được sự phát triển bền vững, cần có những chiến lược và giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh. Quan trọng nhất là cần phát huy tinh thần đoàn kết, sáng tạo của Đảng bộ Thái Nguyên và người dân để xây dựng Thái Nguyên ngày càng giàu đẹp.

6.1. Tổng kết những thành tựu và hạn chế của Thái Nguyên 1945 2012

Nhìn lại quá trình phát triển, rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu.

6.2. Định hướng phát triển Thái Nguyên trong giai đoạn mới

Xác định các mục tiêu và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn tiếp theo.

6.3. Vai trò của Đảng bộ và nhân dân trong sự phát triển của tỉnh

Phát huy sức mạnh đoàn kết, sáng tạo của Đảng bộ và nhân dân để xây dựng Thái Nguyên ngày càng giàu mạnh.

Tổng quan nghiên cứu

Miền Tây Cao Bằng là vùng đất có vị trí địa lý đặc biệt với diện tích khoảng 3.029 km² và dân số gần 170.000 người, bao gồm nhiều dân tộc thiểu số như Mông, Tày, Nùng, Dao, Lô Lô. Từ năm 1945 đến 2012, vùng này trải qua nhiều biến động về xã hội, kinh tế và văn hóa, đặc biệt là cộng đồng người Mông với sự phát triển tổ chức xã hội, tín ngưỡng và tôn giáo đặc trưng. Luận văn tập trung nghiên cứu tổ chức xã hội và tín ngưỡng, tôn giáo của người Mông tại hai huyện Bảo Lạc và Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng trong giai đoạn này nhằm làm rõ sự biến đổi và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống trong bối cảnh hiện đại hóa và hội nhập.

Mục tiêu nghiên cứu gồm: phân tích cấu trúc tổ chức xã hội của người Mông, khảo sát các tín ngưỡng và tôn giáo truyền thống, đánh giá tác động của các yếu tố kinh tế - xã hội đến đời sống văn hóa cộng đồng. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hai huyện Bảo Lạc và Bảo Lâm, với dữ liệu thu thập từ năm 1945 đến 2012. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho công tác bảo tồn văn hóa dân tộc thiểu số, đồng thời góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại vùng miền núi phía Bắc Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng hai khung lý thuyết chính: lý thuyết cấu trúc xã hội và lý thuyết văn hóa truyền thống. Lý thuyết cấu trúc xã hội giúp phân tích các thành phần, mối quan hệ và vai trò trong tổ chức xã hội người Mông, bao gồm các khái niệm về dòng họ, bản làng, hệ thống lãnh đạo truyền thống và các mối quan hệ cộng đồng. Lý thuyết văn hóa truyền thống tập trung vào các khái niệm tín ngưỡng, tôn giáo, phong tục tập quán và các biểu hiện văn hóa vật thể, phi vật thể đặc trưng của người Mông.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: tổ chức xã hội (bao gồm dòng họ, bản làng), tín ngưỡng dân gian (thờ cúng tổ tiên, thờ thần núi, thần rừng), tôn giáo truyền thống (đạo Mông, đạo Lùng), và sự biến đổi văn hóa trong bối cảnh hiện đại hóa. Mô hình nghiên cứu kết hợp phân tích lịch sử - xã hội và nhân học văn hóa nhằm làm rõ mối quan hệ giữa tổ chức xã hội và tín ngưỡng trong đời sống cộng đồng người Mông.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính bao gồm tài liệu văn hóa Việt Nam, các công trình nghiên cứu về dân tộc thiểu số, số liệu điều tra dân số năm 2009, các báo cáo địa phương và khảo sát thực địa tại hai huyện Bảo Lạc và Bảo Lâm. Phương pháp nghiên cứu kết hợp phương pháp lịch sử - phân tích tài liệu, phương pháp khảo sát thực địa và phỏng vấn sâu với các già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng.

Cỡ mẫu khảo sát thực địa khoảng 150 hộ dân người Mông, được chọn mẫu theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có trọng số nhằm đảm bảo tính đại diện cho các nhóm Mông Trắng, Mông Hoa và Mông Đen. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 10 năm 2011 đến tháng 10 năm 2012, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích và tổng hợp kết quả.

Phương pháp phân tích sử dụng kết hợp phân tích định tính và định lượng, trong đó phân tích định lượng dựa trên số liệu thống kê dân số, cơ cấu hộ gia đình, tỷ lệ người theo các tín ngưỡng, tôn giáo; phân tích định tính tập trung vào diễn giải các phong tục, tập quán, tín ngưỡng qua phỏng vấn và quan sát thực địa.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Cấu trúc tổ chức xã hội người Mông: Người Mông tại hai huyện Bảo Lạc và Bảo Lâm chủ yếu tập trung thành ba nhóm chính: Mông Trắng, Mông Hoa và Mông Đen. Dân số người Mông chiếm khoảng 16,3% tổng dân số miền Tây Cao Bằng, với hơn 34.000 người năm 2009. Tổ chức xã hội dựa trên dòng họ và bản làng, trong đó dòng họ đóng vai trò trung tâm trong quản lý đất đai, tín ngưỡng và các hoạt động cộng đồng.

2. Tín ngưỡng và tôn giáo truyền thống: Người Mông duy trì các tín ngưỡng dân gian như thờ cúng tổ tiên, thờ thần núi, thần rừng, cùng với các nghi lễ truyền thống như lễ cúng bản mường, lễ hội mùa xuân. Tôn giáo truyền thống (đạo Mông) có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống tinh thần, với các nghi thức thờ cúng và các biểu tượng văn hóa đặc trưng. Khoảng 80% người Mông vẫn giữ gìn các tín ngưỡng truyền thống, trong khi một số ít tiếp nhận các tôn giáo mới như Tin Lành.

3. Biến đổi xã hội và văn hóa: Từ năm 1945 đến 2012, tổ chức xã hội và tín ngưỡng người Mông có sự biến đổi do tác động của chính sách phát triển kinh tế, di dân, và hiện đại hóa. Tỷ lệ hộ gia đình theo tín ngưỡng truyền thống giảm khoảng 15% so với giai đoạn trước, trong khi các hình thức tôn giáo mới tăng lên. Tuy nhiên, các giá trị văn hóa truyền thống vẫn được bảo tồn thông qua các lễ hội, phong tục và truyền miệng.

4. Ảnh hưởng kinh tế và môi trường: Người Mông chủ yếu dựa vào nông nghiệp, chăn nuôi và khai thác tài nguyên rừng. Diện tích đất canh tác trung bình mỗi hộ khoảng 0,5 ha, với các loại cây trồng chính là ngô, lúa, đỗ tương và rau màu. Môi trường tự nhiên miền núi với khí hậu khắc nghiệt và địa hình phức tạp ảnh hưởng đến năng suất và đời sống kinh tế của cộng đồng.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân biến đổi tổ chức xã hội và tín ngưỡng người Mông chủ yếu do sự tác động của các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, di dân và giao lưu văn hóa. So với các nghiên cứu trước đây, kết quả cho thấy sự chuyển dịch từ tổ chức xã hội truyền thống sang mô hình quản lý hiện đại hơn, đồng thời tín ngưỡng truyền thống vẫn giữ vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần.

Biểu đồ thể hiện tỷ lệ người Mông theo các tín ngưỡng truyền thống và tôn giáo mới qua các năm sẽ minh họa rõ sự biến đổi này. Bảng thống kê số hộ gia đình theo từng nhóm dân tộc và tín ngưỡng cũng giúp làm rõ cấu trúc xã hội và sự đa dạng văn hóa.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu là cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng chính sách bảo tồn văn hóa dân tộc thiểu số, đồng thời hỗ trợ phát triển kinh tế bền vững tại miền núi phía Bắc. Việc duy trì các giá trị văn hóa truyền thống trong bối cảnh hiện đại hóa là thách thức lớn nhưng cũng là cơ hội để phát huy bản sắc văn hóa đặc trưng của người Mông.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Xây dựng chương trình bảo tồn văn hóa truyền thống: Tổ chức các lễ hội, sự kiện văn hóa nhằm duy trì và phát huy các giá trị tín ngưỡng, phong tục của người Mông. Mục tiêu tăng tỷ lệ người tham gia các hoạt động văn hóa truyền thống lên 90% trong vòng 5 năm. Chủ thể thực hiện: Sở Văn hóa, Ban Dân tộc tỉnh Cao Bằng.

2. Phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững: Hỗ trợ người Mông áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến, đa dạng hóa cây trồng và chăn nuôi nhằm nâng cao năng suất và thu nhập. Mục tiêu tăng năng suất nông nghiệp 20% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các tổ chức hợp tác xã.

3. Tăng cường giáo dục và truyền thông về văn hóa dân tộc: Đưa nội dung văn hóa người Mông vào chương trình giáo dục địa phương, tổ chức các lớp tập huấn, truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng. Mục tiêu 100% trường học tại hai huyện có chương trình giáo dục văn hóa dân tộc trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Sở Giáo dục và Đào tạo, các trường học.

4. Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên: Xây dựng các biện pháp quản lý rừng bền vững, hạn chế khai thác tài nguyên quá mức, bảo vệ nguồn nước và đất canh tác. Mục tiêu giảm 30% diện tích rừng bị khai thác trái phép trong 5 năm. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý rừng, chính quyền địa phương.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà nghiên cứu văn hóa dân tộc thiểu số: Luận văn cung cấp dữ liệu chi tiết về tổ chức xã hội và tín ngưỡng người Mông, hỗ trợ nghiên cứu sâu về văn hóa truyền thống và biến đổi xã hội.

2. Cán bộ quản lý nhà nước địa phương: Thông tin về cấu trúc xã hội, tín ngưỡng và các vấn đề kinh tế - xã hội giúp hoạch định chính sách phát triển bền vững và bảo tồn văn hóa.

3. Sinh viên ngành lịch sử, nhân học, văn hóa học: Tài liệu tham khảo quý giá cho các đề tài nghiên cứu về dân tộc thiểu số, văn hóa truyền thống và phát triển cộng đồng.

4. Tổ chức phi chính phủ và các dự án phát triển cộng đồng: Cơ sở khoa học để thiết kế các chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế, giáo dục và bảo tồn văn hóa phù hợp với đặc điểm vùng miền.

Câu hỏi thường gặp

1. Người Mông ở miền Tây Cao Bằng có những nhóm chính nào?
   Người Mông chủ yếu gồm ba nhóm: Mông Trắng, Mông Hoa và Mông Đen, tập trung tại hai huyện Bảo Lạc và Bảo Lâm. Mỗi nhóm có đặc điểm văn hóa và tín ngưỡng riêng biệt, góp phần tạo nên sự đa dạng văn hóa vùng.

2. Tín ngưỡng truyền thống của người Mông gồm những gì?
   Tín ngưỡng truyền thống bao gồm thờ cúng tổ tiên, thần núi, thần rừng và các nghi lễ dân gian như lễ cúng bản mường, lễ hội mùa xuân. Đây là yếu tố quan trọng trong đời sống tinh thần và xã hội của cộng đồng.

3. Ảnh hưởng của hiện đại hóa đến tổ chức xã hội người Mông ra sao?
   Hiện đại hóa làm thay đổi cấu trúc tổ chức xã hội truyền thống, giảm vai trò của dòng họ và bản làng trong quản lý cộng đồng, đồng thời làm biến đổi tín ngưỡng truyền thống khi các tôn giáo mới xuất hiện.

4. Người Mông chủ yếu sống dựa vào kinh tế nào?
   Kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp, chăn nuôi và khai thác tài nguyên rừng. Diện tích đất canh tác trung bình khoảng 0,5 ha/hộ, với các loại cây trồng chính là ngô, lúa, đỗ tương và rau màu.

5. Làm thế nào để bảo tồn văn hóa người Mông trong bối cảnh phát triển?
   Bảo tồn cần kết hợp tổ chức các hoạt động văn hóa truyền thống, giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng, phát triển kinh tế bền vững và bảo vệ môi trường tự nhiên. Sự phối hợp giữa chính quyền, cộng đồng và các tổ chức xã hội là yếu tố then chốt.

Kết luận

• Người Mông ở miền Tây Cao Bằng có tổ chức xã hội dựa trên dòng họ và bản làng, với ba nhóm chính là Mông Trắng, Mông Hoa và Mông Đen.
• Tín ngưỡng và tôn giáo truyền thống giữ vai trò trung tâm trong đời sống văn hóa và tinh thần của cộng đồng.
• Từ 1945 đến 2012, tổ chức xã hội và tín ngưỡng người Mông có sự biến đổi do tác động của hiện đại hóa và chính sách phát triển kinh tế - xã hội.
• Luận văn cung cấp cơ sở khoa học cho việc bảo tồn văn hóa dân tộc thiểu số và phát triển kinh tế bền vững tại miền núi phía Bắc.
• Đề xuất các giải pháp bảo tồn văn hóa, phát triển kinh tế nông nghiệp, giáo dục văn hóa và bảo vệ môi trường nhằm duy trì bản sắc văn hóa người Mông trong tương lai.

Để tiếp tục nghiên cứu và ứng dụng, các nhà quản lý và nhà nghiên cứu nên phối hợp triển khai các chương trình bảo tồn và phát triển phù hợp, đồng thời mở rộng khảo sát sang các vùng dân tộc thiểu số khác nhằm nâng cao hiệu quả bảo tồn văn hóa truyền thống.